با حضور در کمیسیون ویژه برجام مطرح شد
پاسخ تلویحی ظریف به انتقاد‌های جدید جلیلی
عکس: خانه ملت
در مقابل اما محمدجواد ظریف عصر دیروز در حالی که برای اولین بار در کمیسیون برجام حاضر می‌شد در پاسخ به اظهارات صبح دیروز جلیلی گفت که تحریم‌های پولی و مالی آمریکا از روز اجرای برجام متوقف می‌شود. سیدحسین نقوی‌حسینی، سخنگوی کمیسیون ویژه بررسی برجام در گفتوگو با خبرگزاری تسنیم به نقل از ظریف گفت که کلیه تحریم‌های ثانویه آمریکا در حوزه‌های اقتصادی، مالی و پولی از روز اجرای برجام متوقف و کلیه تحریم‌های سازمان ملل متحد نیز در حوزه‌های اقتصادی، مالی و پولی از روز اجرا لغو می‌شود.
ظریف تاکید کرد: آمریکا موظف است تحریم‌ها را اجرا نکند و بعد از ۸ سال هم لغو آنها را به کنگره ببرد. در مقابل ما داوطلبانه پروتکل الحاقی را تا ۸ سال اجرا می‌کنیم و بعد از ۸ سال هم می آوریم مجلس. اگر آنها تحریم‌ها را لغو کردند ما هم در مورد پروتکل الحاقی تصمیم می‌گیریم.
پیش از او سعید جلیلی در جلسه صبح کمیسیون ویژه گفته بود که برجام و ضمائم آن تضمینی برای لغو تحریم‌ها نیستند.
سعید جلیلی که هم‌اکنون عضو شورای‌عالی امنیت ملی نیز هست در شرایطی درباره برجام به مجلسی‌ها توضیحاتی منتقدانه می‌دهد که در جریان 6 سال مذاکرات هسته‌ای ایران با غرب در دورانی که مسوولیت این مذاکرات را عهده دار بود، تنها سه بار برای توضیح عملکرد تیم خود در مجلس حاضر شده بود. حالا او در قامت منتقد برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) طی دو هفته سه بار در جلسات کمیسیون برجام حاضر شده و انتقاداتی را درباره برنامه جامع اقدام مشترک مطرح می‌کند.
نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۲ که با کسب ۳۶/ ۱۱ درصد آرا، پس از حسن روحانی و محمدباقر قالیباف در جایگاه سوم ایستاد، دیروز بخش دیگری از بررسی‌های خود از برجام را در اختیار نمایندگان و اعضای کمیسیون ویژه برجام قرار داد و چنین گفت که برجام و ضمائم آن تضمینی برای لغو تحریم‌ها نیستند.
او که پیش از این و در دومین حضورش در کمیسیون برجام از صرف نظر جمهوری اسلامی از حدود 100 حق مسلم خود در برجام و اسناد ضمیمه سخن گفته بود، دیروز نیز تاکید کرد که برجام سبب می‌شود ۵۰ دریچه نفوذ بیگانگان به کشور باز شود.
جلیلی آنقدر برای حضور در کمیسیون برجام و انتقاد از برنامه جامع اقدام مشترک جدی است که توضیحات دیروز خود را با پاورپوینت به اعضای کمیسیون ارائه کرد.سعید جلیلی از ۲۸ مهر ۱۳۸۶ تا ۱۹ شهریور ۱۳۹۲ دبیری شورای‌عالی امنیت ملی و ریاست گروه مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران با کشورهای غربی را برعهده داشت؛ مذاکراتی که در زمان او، پس از چند دور مذاکره در آلماتی، استانبول و بغداد طی ۶ سال، بدون نتیجه پایان یافت.بر اساس آنچه «ایرنا» به نقل از سید حسین نقوی حسینی، سخنگوی کمیسیون ویژه برجام از جلسه صبح دیروز این کمیسیون گزارش داده، سعید جلیلی گفته است که برجام بیش از ۵۰ منفذ و دریچه بازرسی و دسترسی بیگانگان و دشمنان ملت را روی حیطه‌های نظامی و حساس کشور گشوده است.نقوی حسینی با اشاره به جمع‌بندی اظهارات جلیلی به نقل از او گفت: «در برجام ساختار تحریم‌ها حفظ شده و بسیاری از تحریم‌ها باقی مانده‌اند؛ به‌طوری‌که هیچ یک از تحریم‌های آمریکا لغو نمی‌شود، تحریم‌های هسته‌ای شورای امنیت از جمله تحریم‌های موشکی، تسلیحاتی و اشاعه‌ای لغو نمی‌شود؛ بلکه مطابق قطعنامه ۲۲۳۱، حداقل ۵ تا ۱۰ سال حفظ می‌شود.»به گفته این عضو شورای راهبری روابط خارجی، ما در حالی از مذاکرات خارج شدیم که ساز و کار تحریم حفظ و استمرار داشته است و طرف مقابل در حالی از مذاکرات خارج شد که به بستن همه مسیرهای ادعایی دستیابی ایران به سلاح اتمی اطمینان داشت.سعید جلیلی، در مقایسه داده‌ها و ستانده‌های برجام، آنچه ایران به‌دست آورده است را تنها «چند اجازه محدود و مشروع در فعالیت‌های هسته‌ای» معرفی کرد.
به گفته نقوی حسینی، جلیلی گفت که تحریم‌های مختلف در حوزه‌های مختلف از سوی مراجع مختلف تحریم‌کننده باقی می‌مانند، ما محدودیت‌های شدیدی را در فعالیت‌های هسته‌ای پذیرفته‌ایم و از 100 حق مسلم خود صرف نظر کرده‌ایم و بازرسی‌های غیرمتعارف را پذیرفته‌ایم. چه به‌دست آورده‌ایم؟ چند اجازه محدود و مشروع در فعالیت‌های هسته‌ای. دبیر پیشین شورای‌عالی امنیت ملی همچنین عنوان کرد: «با توجه به برجام، طرف مقابل از دستیابی به اهداف خود اطمینان پیدا کرده و از سوی دیگر همه مسیرهای تحریم‌های اتحادیه اروپا، آمریکا و شورای امنیت باز مانده است؛ بنابراین چارچوب تحریم‌ها حفظ شده است؛ در زمینه تحریم‌های اتحادیه اروپا ساختار تحریم‌ها حفظ شده، تحریم‌های ملی اعضای اتحادیه اروپا باقی مانده، اجرای تحریم در برخی موارد به تدریج متوقف می‌شود و تحریم‌های اقتصادی- مالی -هسته‌ای لغو نمی‌شود.»نقوی حسینی در ادامه به نقل از جلیلی گفت: «تحریم‌های سوئیفت از سوی اتحادیه اروپا تا هشت سال دیگر حتی تعلیق هم نمی‌شود؛ بنابراین خدمات اطلاع‌رسانی مالی و بانکی همچنان تحریم خواهد بود و تحریم خدمات و سوخت‌رسانی به کشتی‌ها و هواپیماهای باربری و تحریم فلزات از سوی اتحادیه اروپا مثل آلومینیوم، فولاد و گرانیت تا هشت سال بعد باقی می‌ماند.»
بر اساس آنچه نقوی حسینی به «ایرنا» گفته است، جلیلی اعلام کرده که تحریم نرم‌افزار هم از سوی اتحادیه اروپا تا ۸ سال دیگر باقی می‌ماند و بعد از ۸ سال تازه تعلیق می‌شود، نرم‌افزارهای طراحی و برنامه‌ریزی گاز، نفت، مالی، صنعتی، دریانوردی، هوانوردی، ساخت و ساز، نظامی و هسته‌ای تا ۸ سال دیگر تحریم خواهند بود و بعد از ۸ سال هم تازه تعلیق می‌شود، تحریم تسلیحاتی هم که تا ۸ سال دیگر باقی می‌ماند.جلیلی بر این باور است که ساختار تحریم‌های آمریکا حفظ می‌شود. او چنین مدعی شده است که بر اساس برجام کلیه تحریم‌های اقتصادی و مالی هسته‌ای باقی می‌ماند، تحریم‌های اولیه هم حفظ می‌شود، همه تحریم‌های ایالتی حفظ می‌شود، برخی تحریم‌های اقتصادی، مالی، هسته‌ای ثانویه متوقف می‌شود، امکان بازگشت تحریم‌های متوقف شده هم حفظ و فقط وعده داده شده فرآیند قانونی پیگیری خاتمه یا اصلاح قوانین به‌منظور خاتمه تحریم‌ها در صورت اقتضا صورت خواهد گرفت؛ یعنی پیگیری در صورت اقتضا. حتی در زمینه توقف موقت تحریم‌های ثانویه هم موارد مهمی استثنا شده که باز مهم است، در توقف موقت هم می‌بینید چقدر اما و اگر دارد، بنابراین اولا بخش عمده‌ای از تحریم‌های ثانویه حتی توقف موقت نمی‌شوند و آن بخشی هم که توقف موقت دارند، با اما و اگرهای متعددی روبه‌رو است.
تقدیرمتکی از مذاکرات دو سال گذشته
گرچه سعید جلیلی در حضور سه‌باره خود در کمیسیون برجام بیش‌از هر چیز، از آنچه ضعف برجام می‌خواند سخن گفته است اما منوچهر متکی، وزیر اسبق امور خارجه بر این باور است که موضوع هسته‌ای و مذاکراتی که به‌خصوص در دو سال گذشته صورت گرفت در شمار پرونده‌های خاص بعد از انقلاب اسلامی جای می‌گیرد.
به گزارش«ایسنا» متکی در جمع اعضای شورای مرکزی کانون فارغ‌التحصیلان شبه قاره هند با اشاره به تلاش تیم مذاکره‌کننده فعلی گفت: ما تلاش‌هایی که در دو سال گذشته توسط تیم مذاکره‌کننده کشورمان صورت گرفته را نباید فراموش کنیم؛ چراکه این افراد مذاکرات سخت و فشرده‌ای را دنبال کرده‌اند. مجموعه مذاکره‌کنندگان کشورمان بیش از صد سال تجربه دیپلماتیک تنها در کار بین‌المللی دارند و از نظر فنی و حقوقی و بین‌المللی اهلیت و تجربه لازم را برای مذاکره داشته‌اند.
توضیح عملکرد یا واکاوی برجام؟
سعید جلیلی در شرایطی برای سومین بار در جلسه کمیسیون برجام حاضر شده است که برخی نمایندگان مجلس کماکان بر این باورند که دعوت از اعضای تیم مذاکره‌کننده سابق در جلسات کمیسیون ویژه برجام غیر اصولی است. یکی از اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس در گفتوگو با خانه ملت با اشاره به اینکه چنانچه دیدگاه اعضای سابق تیم مذاکره‌کننده در بررسی مسائل میان ایران و 1+5 صحیح بود می‌توانستند، نتیجه مثبتی از مذاکرات به‌دست بیاورند گفت: به همین دلیل نیازی به حضور آنها در جلسات کمیسیون ویژه بررسی برجام نیست. عوض حیدرپور بر این باور است که نیازی به حضور مسوولان سابق تیم مذاکره‌کننده در جلسات کمیسیون ویژه بررسی برجام وجود نداشت.فارغ از دعوت جلیلی و تیمش به جلسات کمیسیون برجام، آنچه به عنوان دلیل این حضور از سوی برخی اعضای این کمیسیون مطرح می‌شد، توضیح جلیلی درباره 6 سال مذاکرات ایران در دوران مسوولیت او بود. موضوعی که حالا واکاوی برجام نیز به آن افزوده شده و بیشتر از آنکه جلیلی توضیحاتی درباره عملکرد 6 ساله مذاکرات خود ارائه کند، داده‌ها و ستانده‌های برجام را برمی‌شمارد.این موضوعی است که یکی از نمایندگان مجلس نیز به آن اشاره دارد. بهروز نعمتی دیروز به «ایلنا» گفت که سعید جلیلی ۶ سال مسوولیت پرونده هسته‌ای را در اختیار داشت و در این مدت باید پاسخگو می‌بود، اما زمان مسوولیت پرونده هسته‌ای ارتباطی با مجلس نداشت، اما اکنون برای انتقاد به مجلس می‌آید.
نگاه سیاسی؛ آفت انسجام ملی
نحوه بررسی‌های برنامه جامع اقدام مشترک در کمیسیون ویژه برجام از سوی نمایندگان مجلس، شائبه برخوردهای سیاسی با برجام را افزایش داده است. گرچه این موضوع چند بار از سوی هیات‌رئیسه این کمیسیون ازجمله نقوی حسینی، سخنگوی آن رد شده است، اما بار دیگر علی شمخانی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی تاکید کرده است که نگاه جناحی به برجام آفت انسجام ملی است. خبرگزاری مهر به نقل از دبیر شورای‌عالی امنیت ملی نوشت: «نگاه جناحی به برجام به هر شکل آنچه بخواهد به عنوان ابزاری در خدمت یک جناح خاص قرار بگیرد و چه بخواهد ابزاری در راستای حذف جناح دیگری باشد، آفتی برای انسجام ملی خواهد بود.»
کاظم جلالی، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس نیز در گفتوگو با خبرگزاری تسنیم ماموریت کمیسیون برجام را ارائه گزارش به مجلس خوانده است. او تاکید کرد: «باید حواسمان باشد که برجام وسیله‌ای برای تبلیغات انتخاباتی نشود.»
علاوه‌بر شائبه برخورد سیاسی، آنچه این روزها مجلس به‌ویژه کمیسیون برجام با آن روبه‌رو است، ابهامی است که درباره بررسی برجام مطرح می‌شود. نقوی‌حسینی دیروز به «ایلنا» گفته است که مرجع اصلی بررسی برجام، کمیسیون ویژه برجام است نه کمیسیون امنیت ملی. این موضوع در حالی مطرح می‌شود که بسیاری از اعضای کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی مجلس بر این باورند که برنامه جامع اقدام مشترک باید در این کمیسیون بررسی می‌شد.
ارجاع برجام به کمیسیون‌های تخصصی
حالا معاونت قوانین مجلس، متن برجام را برای بررسی به کمیسیون‌های تخصصی مجلس ارجاع داده است. به گزارش خبرگزاری تسنیم، اداره‌کل کمیسیون‌ها که زیرمجموعه معاونت قوانین مجلس است، در نامه‌ای به کمیسیون‌ها تخصصی مجلس از آنها خواسته تا با هماهنگی رئیس کمیسیون مربوطه بررسی متن برجام را در دستورکار کمیسیون قرار دهند و گزارش خود را ارائه کنند.
ارسال نظر