مونا مشهدی رجبی

در شرایطی که کمتر از پنج روز تا انتهای ضرب‌الاجل تعیین شده توسط دولت برای جنرال‌موتورز باقی مانده است، سهامداران این شرکت با طرح واگذاری سهام به دولت موافقت نکرده‌اند. واگذاری سهام جنرال موتورز به دولت در ازای بدهی آن به دولت تنها راهی است که می‌تواند مانع از ورشکستگی این شرکت و عامل برخورداری از منابع مالی دولتی شود‌. ولی سهامداران بزرگ این شرکت که مخالف دولتی شدن جنرال موتورز هستند، ورشکستگی را گزینه بهتری نسبت به دولتی شدن می‌دانند. آنها تا روز بیست و هشتم ماه مه‌-دو روز آینده- فرصت دارند تا تصمیم نهایی خود را اعلام کنند ولی شواهد نشان می‌دهد بزرگترین خودروساز آمریکا که قدمتی بیش از یک قرن دارد در آستانه ورشکستگی قرار گرفته است‌. اما باراک اوباما رییس‌جمهوری آمریکا که با جدیت زیادی طرح دولتی شدن خودروسازها را عنوان کرده است، در مصاحبه اخیر خود تلویحا به ورشکستگی جنرال موتورز اشاره کرد و این کار را بهترین راه برای بازگشت قدرتمند این شرکت به اقتصاد خواند. وی ابراز امیدواری کرد که دو شرکت جنرال موتورز و کرایسلر بتوانند با استفاده از فرصتی که در اختیار دارند اصلاحات ساختاری لازم را انجام دهند و با قدرت و توانایی بالا به عرصه اقتصادی کشور باز گردند‌. وی تاکید کرد: ما انتظار داریم بعد از اصلاح اقتصادی آمریکا این دو شرکت نیز مقتدرانه در صحنه حضور داشته باشند‌. وی در مصاحبه ای که یک روز بعد از واگذاری ۴‌میلیارد دلار به جنرال موتورز با شبکه تلویزیونی سی اسپان انجام داده بود در مورد سلامت صنعت خودروسازی آمریکا گفت: «ما امیدواریم این دو شرکت بتوانند با نگاه به نیازهای آینده بازار اقدام به تولید خودروهای کم مصرف و هیبریدی کنند و با مدل‌های تازه‌ای به بازار باز گردند‌.»

اوباما با اشاره به این مطلب که جنرال موتورز تا کنون ۴/۱۹‌میلیارد دلار از دولت وام گرفته است و تا روز اول ژوئن سال جاری برای ارائه طرح‌های خود فرصت دارد، گفت: «گاهی اعلام ورشکستگی بهترین گزینه پیش روی یک شرکت است.» بسیاری از تحلیل گران اقتصادی معتقدند ورشکستگی جنرال موتورز به معنای شکست سیاست‌های اقتصادی دولت اوباما در نجات اقتصاد آمریکا است، ولی بسیاری دیگر با توجه به روی کار آمدن وی در بحرانی‌ترین دوران اقتصادی این نظریه را قبول ندارند. اوباما در مصاحبه خود با اشاره به پیش‌بینی‌ها در مورد فروش ۱۰‌میلیون دستگاه خودرو در سال ۲۰۰۹ میلادی در بازار آمریکا گفت: «زمانیکه اقتصاد اصلاح شود باید فروش خودرو در این کشور به بیش از ۱۵‌میلیون دستگاه برسد و برای تحقق این مهم حضور پر رنگ تمام خودروسازان ضروری است.»

فریتز هندرسون، مدیر عامل جدیدجنرال موتورز که بعد از ریک واگونر و به دستور دولت اوباما روی کار آمد، گفت: تا انتهای ماه مه ‌با استفاده از منشور یازده اعلام ورشکستگی خواهیم کرد تا فرصت بیشتری برای بازسازی اقتصادی خود داشته باشیم‌. شرکت کرایسلر نیز همین طرح را در روز سی‌ام ماه آوریل سال جاری اجرا کرد و به موجب آن توانست با فروش سهمی از دارایی‌های خود ۵۰‌درصد از بدهی‌هایش به قطعه سازان را بپردازد. تا پانزدهم ژوئن امسال این مبلغ به قطعه سازان داده می‌شود. برخی از تحلیل گران اقتصادی بر این باورند که ورشکستگی جنرال موتورز می‌تواند به این شرکت کمک کند تا با اقتدار بیشتری به بازار باز گردد، ولی در اثر اجرای این طرح شمار زیادی از کارگران خودروسازی آمریکا شغل خود را از دست خواهند داد که این مساله ضمن تبعات اقتصادی منفی برای کشور می‌تواند زمینه ساز ناآرامی‌های اجتماعی هم شود‌. در یک سال گذشته شرکت‌های خودروسازی آمریکا برای کاهش هزینه‌های تولید شماری از کارخانه‌های خود را تعطیل کردند و تعدادی از شیفت‌های کاری را حذف کردند که موجب بیکارشدن خیل عظیمی از کارگران خودروسازی شد.