تجهیز 150 هزار خودرو دوگانه سوز در کمتر از دو ماه

مژگان میرزایی

ستاد تبصره ۱۳ سابق و ستاد مدیریت توسعه حمل و نقل فعلی که با هدف گسترش ناوگان حمل‌ونقل عمومی و بهینه‌سازی مصرف سوخت در سال ۸۵ تشکیل شد، به منظور کاهش آلودگی هوا و صرفه‌جویی در مصرف سوخت در همان ابتدا، طرح تولید خودروهای دوگانه‌سوز را طی پروژه‌ای اجرا کرد، به طوری‌که خودروسازان ملزم شدند، بخش قابل توجهی از تولیدات خود را به صورت دوگانه‌سوز تولید کنند بر اساس مصوبات ستاد، وزارت نفت نیز ملزم به پرداخت مابه‌التفاوت خودروهای دوگانه سوز با بنزین سوز از محل صرفه‌جویی مصرف سوخت به خودروسازان شد، هر چند بر اساس این مصوبه ستاد، خودروسازان تولید خودروهای گاز سوز را در دستور کار خود قرار دادند، اما با گذشت سه سال از زمان اجرای این مصوبه هنوز یارانه دوگانه‌سوز کردن خودروها از سوی وزارت نفت به خودروسازان پرداخت نشده است.

تاخیر در پرداخت مطالبات خودروسازان موجب شد تا نمایندگان ویژه رییس جمهور در کارگروه حمل‌ونقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت و به استناد اصل ۱۲۷ قانون اساسی، وزارت نفت را ملزم به پرداخت یارانه به خودروسازان جهت هزینه تکمیل نصب تجهیزات متعلق به گازسوز کردن خودروهای شخصی دوگانه سوز ناقص تحویلی در سال‌های ۸۵ و ۸۶ از محل منابع داخلی خود در سال‌های ۸۷ و ۸۸ کند.

بر اساس این مصوبه وزارت نفت ملزم به پرداخت ۹۱۳میلیارد و ۱۹۸میلیون ریال یارانه به خودروسازان بابت هزینه تکمیل نصب و تجهیزات خودروهای گازسوز شد.

در این مصوبه ذکر شده مبلغ ۷۳میلیارد و ۱۸۳میلیون تومان به شرکت ایران‌خودرو بابت تکمیل ۹۴هزار و ۸۹۴ دستگاه خودرو و مبلغ ۲۱میلیارد و یک‌میلیون و ۶۰۰هزار تومان نیز به شرکت سایپا بابت تکمیل ۴۵هزار و ۱۵۵ دستگاه خودرو پرداخت شود.

بنابراین مصوبه، شرکت‌های خودروساز موظفند تا پایان شهریور ۸۸ نسبت به تکمیل و نصب تجهیزات کامل روی خودروهای دوگانه‌سوز تولیدی بدون کیت یا مخزن اقدام نمایند و به خودروهایی که پس از مهلت یاد شده تکمیل شوند هیچگونه یارانه‌ای تعلق نمی‌گیرد.

قید پرداخت این یارانه پس از گذشت سه سال در حالی است که دولت در این مصوبه برای خودروسازان زمان مشخصی در نظر گرفته و خودروسازان را ملزم به تجهیز خودروهای ناقص تا شهریور امسال کرده است که به قول یکی از دست‌اندرکاران صنعت خودرو تجهیز ۱۵۰هزار خودروی ناقص در این مدت زمان برای خودروسازان مشکل‌ساز خواهد شد، زیرا تامین این تعداد کیت و کپسول از سویی و فراخوان خودروهای ناقص از سوی دیگر زمان‌بر بوده و اجرای آن در مدت زمان کوتاه بعید به نظر می‌رسد.

مشکل زمان قابل بررسی است

رجبی، مدیر سوخت و انرژی ستاد مدیریت حمل و نقل و مصرف سوخت در خصوص پرداخت یارانه به خودروسازان برای دوگانه سوز کردن محصولات می‌گوید: در سال ۸۵تولید خودروهای دوگانه سوز در دستور کار خودروسازان قرار گرفت و وزارت نفت نیز ملزم به پرداخت مابه‌التفاوت خودروهای گاز سوز با بنزین سوز به خودروسازان شد که این امر تاکنون محقق نشده بود اما بر اساس آخرین مصوبه نمایندگان ویژه رییس‌جمهور در کارگروه حمل ونقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت مقرر شد تا یارانه دوگانه‌سوز کردن خودروها به خودروسازان پرداخت شود.

یکی از دست‌اندرکاران صنعت خودرو در این زمینه به خبرنگار ما می‌گوید: بر اساس مصوبه نمایندگان ویژه رییس جمهور در کارگروه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت یارانه دوگانه‌سوزکردن خودروها در صورتی به خودروسازان تعلق می‌گیرد که تا پایان شهریور ماه کار تکمیل و نصب تجهیزات کیت و کپسول روی خودروهای دوگانه سوز ناقص تحویل شده به متقاضیان به اتمام رسد که این بدان معنی است که خودروسازان ملزم به تجهیز ۱۵۰ هزار خودرو دوگانه سوز در مدت زمانی کمتر از دو ماه هستند که تحقق این امر حتی در صورت نبود مشکل برای تامین کیت و کپسول بعید به نظر می‌رسد.

رجبی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا تحقق این امر تا پایان شهریور ماه امکان‌پذیر است یا خیر، می‌گوید: مساله اصلی در این طرح عملیاتی شدن آن است و در صورتی‌که خودروسازان اقدامات لازم را برای اجرایی کردن طرح صورت دهند در خصوص زمان اجرای طرح می‌توان به جمع‌بندی جدید رسید.وی در ادامه می‌گوید: نصب این کیت و کپسول‌ها جزو تعهدات قبلی خودروسازان بوده و شامل خودروهایی می‌شود که در سال‌های ۸۶ و ۸۷ ناقص به متقاضیان تحویل داده شده و در حال حاضر و بر اساس جلساتی که با خودروسازان برگزار شده به آنها اعلام کرده‌ایم که باید کار تجهیز این خودروها به اتمام رسد.

به گفته مدیر سوخت و انرژی ستاد مدیریت حمل و نقل و مصرف سوخت ،مصوبه پرداخت یارانه به خودروسازان مدت زمان بسیاری است که مطرح شده و خودروسازان نیز در جریان این مصوبه بوده‌اند، به همین دلیل آنها باید خود را برای تجهیز خودروهای ناقص آماده می‌کردند.

از سویی دیگر علاوه بر اعطای زمان محدود برای تجهیز خودروهای ناقص، تامین کیت و کپسول نیز در این مدت زمان بعید به نظر می‌رسد، زیرا علاوه بر تامین کیت و کپسول برای خودروهای ناقص، خودروسازان ملزم هستند براساس مصوبه ستاد مدیریت حمل و نقل و مصرف سوخت ۳۰درصد از تولیدات خود را نیز به صورت گاز سوز تولید کنند که این امر موجب می‌شود تا تامین کیت و کپسول برای خودروسازان تا حدودی مشکل‌ساز شود.رجبی در این خصوص می‌گوید: هم اکنون کارخانه‌های تولید کیت و کپسول در کشور فعال شده‌اند که این کارخانه‌ها می‌توانند بخش اعظمی‌از نیاز خودروسازان را پوشش دهند از سوی دیگر خودروسازان بارها اعلام کرده‌اند که مشکلی در این خصوص ندارند و مشکل آنها پرداخت یارانه است که این مشکل نیز بر اساس آخرین مصوبه نمایندگان ویژه رییس‌جمهور بر طرف شده است.

وی در ادامه می‌گوید: مشکلی که شاید خودروسازان با آن بر خورد کنند بحث فراخوان و جمع‌کردن خودروهای ناقص است که در این خصوص با توجه به زمان بر بودن این کار احتمالا خودروسازان با مشکل مواجه خواهند شد.وی در پاسخ به این پرسش که یارانه چگونه به خودروسازان پرداخت می‌شود نیز می‌گوید: اجرای این طرح زیر نظر ستاد مدیریت حمل و نقل و مصرف سوخت انجام می‌شود و تمام مراحل واگذاری یارانه نیز با نظارت ستاد صورت می‌گیرد.

مشکلی برای اجرای طرح وجود ندارد

بر اساس مصوبه نمایندگان ویژه رییس‌جمهور در کارگروه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت مقرر شده تا شرکت سایپا نیز به منظور دریافت یارانه کار تجهیز ۴۵هزار و ۱۵۸ دستگاه خودروی ناقص تحویل شده به متقاضیان را تا پایان شهریور ماه به اتمام رساند، بر اساس این مصوبه در صورتی‌که این شرکت بتواند در زمان مقرر کار نصب کیت و کپسول روی خودروهای ناقص تحویل داده شده به متقاضیان را به اتمام رساند، مبلغ ۲۱میلیارد و یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان یارانه دریافت خواهد کرد.

هر چند تجهیز این تعداد خودرو در مدت زمان مقرر بعید به نظر می‌رسد، اما مجید فهیمه امیری، مدیر پروژه گازسوز کردن خودروهای سایپا در این خصوص می‌گوید: کار تامین و تدارک برای نصب کیت و کپسول انجام شده و در این خصوص مشکلی وجود ندارد.

به گفته وی پیش از ابلاغ پرداخت یارانه شرکت سایپا، کار تجهیز خودروهای ناقص را آغاز کرده بود، به طوریکه در حال حاضر کار نصب کیت و کپسول روی ۸۰درصد از خودروهای تولیدی این شرکت در سال‌های ۸۵ و ۸۶ که ناقص تحویل متقاضیان شده به اتمام رسیده است.

امیری در ادامه می‌گوید: شرکت سایپا مسوول تامین تجهیزات کیت و کپسول است و این شرکت نیز قطعات مورد نیاز را تامین کرده به همین دلیل در حال حاضر سایپا مشکلی برای تامین کیت و کپسول ندارد و مشکل اصلی فراخوان خودروهای ناقص است، زیرا بخشی از خودروها جابه‌جا شده اند به همین دلیل فراخوان مالکان جدید برای مراجعه جهت تجهیز خودروها ناقص مشکل‌ساز شده است.

وی در خصوص پرداخت یارانه به خودروسازان جهت تولید خودروهای گازسوز نیز می‌گوید: بر اساس مصوبه سال ۸۵ تبصره ۱۳ خودروسازان ملزم شدند تا بخشی از محصولات خود را به صورت دوگانه سوز تولید کنند و وزارت نفت نیز ملزم به پرداخت مابه‌التفاوت خودروهای گاز سوز با بنزین سوز به خودروسازان شد که بر این اساس در سال ۸۶ بودجه تولید خودروها به صورت دوگانه سوز باید به خودروسازان پرداخت می‌شد که این امر با توجه به محدودیت بودجه در آن سال محقق نشد به همین دلیل و بر اساس آخرین مصوبه نمایندگان ویژه رییس‌جمهور مقرر شد تا این یارانه از بودجه سال ۸۸ به خودروسازان پرداخت شود.وی در پاسخ به این پرسش نیز که آیا کار تجهیز خودروها تا پایان شهریور ماه محقق خواهد شد یا خیر نیز می‌گوید: در صورتی‌که مالکان مراجعه کنند، مشکلی برای تجهیز وجود ندارد و به طور حتم در زمان مقرر کار تجهیز به اتمام خواهد رسید.وی در ادامه می‌گوید: با توجه به اینکه ایران خودرو باید تعداد بیشتری خودرو را تجهیز کند، احتمالا این شرکت به دلیل زمان محدودی که برای این کار در نظر گرفته شده در خصوص فراخوان با مشکلاتی مواجه خواهد شد.اما با وجود آنکه تعداد بالای تبدیل خودروهای ناقص در شرکت ایران خودرو حکایت از بروز مشکل در اجرای این طرح در شرکت مذکور دارد، کیانوش پورمجیب، معاون فرآیند مهندسی و تولید ایران خودرو که پیش از این انتقاد زیادی از عدم پرداخت یارانه خودروهای دوگانه سوز از سوی وزارت نفت را مطرح کرده بود با وجود پیگیری لازم از سوی روابط عمومی ‌این شرکت حاضر به پاسخگویی به سوالات خبرنگار ما نشد.