نگاه دیگران-بخش دویست‌وبیست‌وهفتم
استاد بازی‌‌ها: هنری کیسینجر و هنر دیپلماسی خاورمیانه‌‌ای
در اول سپتامبر، وزرای خارجه عرب در قاهره نشست ۲۶اکتبر را برای اجلاس سران عرب در رباط، مراکش، تعیین کردند و تصمیم گرفتند از درخواست «سازمان آزادی‌بخش فلسطین» مبنی بر اینکه «مساله فلسطین» برای اولین‌بار به‌عنوان یک دستور کار جداگانه در نشست آتی مجمع عمومی سازمان ملل متحد مورد بررسی قرار گیرد، حمایت کنند. در ۲۱سپتامبر، مصر، سوریه و «سازمان آزادی‌بخش فلسطین» بیانیه‌ای سه‌جانبه در قاهره صادر کردند که در آن تاکید کردند که «یک مرجع مستقل فلسطینی» در هر سرزمینی که از اسرائیل آزاد شود، ایجاد خواهد شد. سادات در واقع با تعهدی که به ملک حسین داده بود مبنی بر اینکه اردن مسوول فلسطینیان کرانه باختری است، در تضاد قرار گرفت.
سه‌شنبه، ۱۰سپتامبر۱۹۷۴، واشنگتن دی‌سی . رابین با یک هدف وارد واشنگتن شد: تضمین تعهد بلندمدت تسلیحاتی که به اعتقاد او پاداش اسرائیل برای انعقاد توافق‌نامه جدایی اسرائیل-سوریه است. فورد او [رابین] را تحت فشار قرار داد تا با مصر و اردن به پیشرفتی نائل آید. رابین توضیح داد که مصر را به‌عنوان رهبر [اعراب] می‌نگرد. بنابراین بهتر است ابتدا به آنجا برود. این به‌ویژه به این دلیل بود که رابین می‌خواست توافق بعدی شامل مولفه سیاسی عدم خصومت باشد که او باور نداشت پادشاه بتواند پیش از دیگر اعراب با آن موافقت کند. خروج مصر از جنگ بسیار بیشتر از انجام این کار با اردن اهمیت داشت که هیچ گزینه نظامی علیه اسرائیل روی میز نداشت.
رابین اذعان کرد: «اما مصر نمی‌تواند تنها باشد و ما می‌دانیم که اردن فورا به دنبال مصر خواهد رفت.» در ملاقات کیسینجر با رابین در «خانه بلر»، آنها به توافق رسیدند که وقتی کیسینجر در سفر بعدی خود به اسرائیل آمد، رابین پیشنهاد مفصلی درباره آنچه اسرائیل می‌تواند با مصر انجام دهد به او ارائه دهد؛ اردن اکنون از دستور کار خارج شد. زمانی که فهمی دوباره کیسینجر را برای حرکت تحت فشار قرار داد، وی سرانجام در اواسط اکتبر یک سفر اکتشافی به منطقه را آغاز کرد.
پنج‌شنبه، ۱۰اکتبر۱۹۷۴، قاهره. پس از ملاقات با سادات، کیسینجر با هیجان به فورد گزارش داد که سادات با آغاز مذاکرات با اسرائیل درباره دومین توافق‌نامه جدایی سینا که حاوی عناصری از عدم خصومت است که رابین در ازای عقب‌نشینی اساسی اسرائیل بر آن اصرار داشت، موافقت کرده است. سادات بدون توجه به واکنش اعراب آماده بود که به‌پیش برود. آنها توافق کرده بودند که این تفاهم را قبل از نشست آتی اتحادیه عرب در رباط در ۲۶اکتبر مخفی نگه دارند و تنها زمانی آن را اعلام کنند که کیسینجر در آغاز نوامبر به منطقه بازگشت. هنگامی که ملک حسین دو روز بعد در عقبه با کیسینجر ملاقات کرد، پادشاه به او هشدار داد: «ما به لحظه حساسی رسیده‌ایم.» پادشاه از رها شدن توسط سادات و اسد که می‌دانست در کنار «سازمان آزادی‌بخش فلسطین» هستند، شکایت کرد.
او گفت که در رباط قصد داشت رهبران عرب را وادار به موضع‌گیری کند. اگر آنها از او حمایت نمی‌کردند، در این صورت، وی تلاش‌های خود را بر تحکیم کرانه شرقی متمرکز می‌کرد و می‌دید که چگونه «سازمان آزادی‌بخش فلسطین» بدون او تلاش می‌کرد تا کرانه باختری را به‌زور از اسرائیل بگیرد. کیسینجر با مقصر دانستن اسرائیل پاسخ داد. او گفت اگر فقط پیشنهاد پادشاه برای جدایی توسط اسرائیلی‌ها پذیرفته می‌شد، «ما امروز در وضعیت کاملا متفاوتی قرار داشتیم.» کیسینجر اعلام کرد که «ما در تابستان یک موقعیت داخلی غیرممکن برای رویارویی با اسرائیل داشتیم. بنابراین تا حدودی تقصیر ماست.» او به دل‌خوشی و مایه تسلای خاطر، به پادشاه اطمینان داد که مخالفت ایالات‌متحده با «سازمان آزادی‌بخش فلسطین» را قبل از عزیمت به رباط برای همه رهبران عرب روشن خواهد کرد.
پادشاه برای شرکت در نشست رباط تردید داشت؛ اما به گفته رفاعی، او چنان از سوی کیسینجر مطمئن شده بود که از حمایت مصر، عربستان سعودی و مراکش در رباط برخوردار شد که عزمش را برای رفتن جزم کرد. ایستگاه بعدی کیسینجر بیت‌المقدس بود؛ جایی که او موفق شد از رابین، پرز و آلون تعهدات شخصی بگیرد مبنی بر اینکه آنها با مذاکره با مصر موافقت کنند؛ به دلیل اصرار سادات بر پنهان‌کاری، آنها نتوانستند آن را برای تصمیم‌گیری به کابینه ببرند. اگرچه آنها درباره ایده‌های مختلف برای جدایی اردنی بحث کردند، اما کیسینجر به این نتیجه رسید که این یک تلاش ناامیدکننده است.
در یک جلسه خصوصی، رابین به کیسینجر پیشنهاد عقب‌نشینی ۳۰ تا ۴۰کیلومتری در سینا، از جمله میادین نفتی را در ازای تعهد مصر به عدم خصومت و مهلت برای عقب‌نشینی‌های بیشتر به مدت پنج سال داد. اگرچه شکاف‌ها بین اسرائیل و مصر بسیار زیاد بود -به‌ویژه درباره عدم خصومت، زمانی که رابین به میدان‌های نفتی سینا اشاره کرد- کیسینجر احساس کرد آنچه را که برای کار روی توافق لازم است در اختیار دارد. بنابراین او در ۱۳اکتبر به فورد گزارش داد: «ما به آنچه برای آن آمده بودیم دست یافتیم.» به طرز عجیبی، کیسینجر در خاطرات خود می‌گوید که سفرش «نتوانست به توافقی برای آغاز مذاکرات ختم شود.» اما او در واقع با سادات و رابین برای انجام این کار به توافق رسیده بود. با نزدیک شدن به شمارش معکوس برای رباط، رابین در ۱۹اکتبر دوباره با ملک حسین در «وادی عربه» ملاقات کرد.
پادشاه نگرانی عمیق خود را درباره حمایت فزاینده از «سازمان آزادی‌بخش فلسطین» در میان رهبران عرب ابراز کرد. رابین گفت که اولویت اول او مذاکره با مصر است. اما رابین به پادشاه اطمینان داد که با «سازمان آزادی‌بخش فلسطین» معامله نخواهد کرد و اینکه اسرائیل تنها یک شریک در کرانه‌ی باختری خواهد داشت. این به پادشاه اعتمادبه‌نفس داد تا در رباط موضع بگیرد؛ زیرا می‌دانست که حتی اگر نتواند هیچ‌یک از سرزمین‌های کرانه باختری را از اسرائیل پس بگیرد، «سازمان آزادی‌بخش فلسطین» مطمئنا نمی‌تواند این کار را انجام دهد.
