چین در آستانه تغییر کادر رهبری
عکس: AFP تغییر رهبری در چین؛ بیم‌ها و امیدها
شادی آذری
روز پنج‌شنبه، هو جینتائو، رییس‌جمهوری، دبیرکل حزب کمونیست و رییس کمیسیون مرکزی ارتش خلقی چین، اجلاس مهم حزب کمونیست را که با هدف تغییر رهبری در این دومین اقتصاد بزرگ جهان برپا شده است، افتتاح کرد.
گزینش اعضای جدید کمیته دائم دفتر سیاسی- پولیتبورو - شامل دبیرکل و معاون دبیرکل حزب، مهم‌ترین موضوع دستور کار هجدهمین کنگره حزب کمونیست است. در کنگره حزب کمونیست، که به مدت یک هفته ادامه خواهد داشت حدود دو هزار تن از اعضای برجسته حزب، دولت و ارتش و نمایندگان حزبی از سراسر چین حضور خواهند داشت. پولیتبورو در نهایت رهبر آینده چین را تعیین خواهد کرد تا برای یک دهه سکان هدایت این غول اقتصادی جهان را به دست گیرد. این تغییر رهبری چین اتفاقی است که در هر دهه تنها یک بار روی می‌دهد و به همین دلیل نگاه رسانه‌های جهان به آن دوخته شده است.
شی جین‌پینگ، معاون رییس‌جمهوری چین است که از او به عنوان رهبر جدید حزب کمونیست و رییس‌جمهوری احتمالی آینده این دومین اقتصاد بزرگ جهان یاد می‌شود. گفته می‌شود شی که فرزند یک ژنرال نامدار چین است، روابط خوبی با ارتش دارد. در ارتش چین که نسبت به سایر بخش‌های جامعه آن از شایسته سالاری خبری هست، پست‌های ارشد در اختیار افرادی چون شی قرار دارد که از پیشینه روابط خوب برخوردارند. به چنین افرادی که حداقل بخشی از موفقیت خود را مدیون روابط خانوادگیشان هستند، اصطلاحا «آقازاده» گفته می‌شود. شی که اکنون ۵۹ ساله و عضو کمیته دائمی حزب کمونیست چین است نیز چنین لقبی دارد.
به گفته یکی از مقاله‌نویسان روزنامه چین که به دلیل حساسیت موضوع خواست نامش فاش نشود، وقتی شی روی کار بیاید «می‌تواند ارتشی‌ها را کنترل کند، چون خود او هم یک آقازاده است. آنها همه فرزندان انقلابیون هستند.» اما شی با چالش‌های بسیار دیگری روبه‌رو است. یک دهه شکوفایی اقتصادی چین به رهبری هو جینتائو امروز به جایی رسیده است که تازه‌ترین داده‌ها از کاهش نرخ تورم و افزایش تولیدات صنعتی این دومین اقتصاد بزرگ جهان و قدرت نوظهور آسیایی ظرف ۳۳ ماه اخیر حکایت دارد و این خبر خوش توانسته است حتی بهتر از پیش‌بینی‌ها باشد. گزارش جدیدی که دیروز توسط دفتر ملی آمار چین منتشر شد نشان داد که تولیدات صنعتی این قدرت اقتصادی جهان در ماه اکتبر نسبت به سال گذشته ۶/۹ درصد افزایش یافته است و این در شرایطی است که انتظار اقتصاددانان رقم ۴/۹ درصد بوده است. همه شواهد حکایت از آن دارد که دولت چین موفق شده است بدون آنکه جهشی در قیمت‌ها ایجاد شود، رشد اقتصادی را افزایش دهد.
گزارش دیروز اما خبر خوشی برای کادر فعلی رهبری چین به ریاست هو جینتائو و دلیل خوبی برای نگرانی شی است. روز پنج‌شنبه در اجلاس حزب کمونیست این موضوع مطرح شد که درآمد سرانه چینی‌ها باید تا سال ۲۰۲۰ دو برابر شود. این در شرایطی است که سرعت رشد تولید ناخالص داخلی چین در دوره ژوییه تا سپتامبر نسبت به یک سال گذشته کم شد و به ۴/۷ درصد رسید. این کندترین رشد اقتصادی ظرف سه سال گذشته بوده است. آیا چین تحت رهبری شی جین‌پینگ خواهد توانست هدف دو برابر شدن درآمد سرانه چینی‌ها را محقق کند؟
در عرصه سیاسی نیز چالش‌های زیادی پیش روی شی قرار دارد. او چندی پیش برای دیدار با اوباما و جو بایدن معاون رییس‌جمهوری ایالات متحده، به آمریکا سفر کرد.
شی جین پینگ از جمله مقام‌های چینی است که به صراحت خواستار مداخله نکردن آمریکا در امور کشورش و احترام گذاشتن واشنگتن به مسائل حساسی چون تایوان و توقف فروش تسلیحات به این جزیره بوده است. سفر او نخستین مراوده بلند پایه بین چین و آمریکا در سال ۲۰۱۲ میلادی محسوب می‌شد.
از سوی دیگر روز پنج‌شنبه هو جینتائو در مورد تایوان گفت که جمهوری خلق چین آماده گفت‌وگو و همکاری با هر حزب و گروهی در تایوان است به این شرط که «در صدد استقلال تایوان نباشد و اصل وحدت چین را مورد قبول قرار دهد.»
باید دید چین بعد از هوجینتائو، به رهبری شی جین‌پینگ تا چه حد از مواضع پیشین خود فاصله خواهد گرفت؛ موضوعی که آینده آن را مشخص خواهد کرد.
عکس: AFP / هوجینتائو، رهبری فعلی چین (بالا)، شی جین‌پینگ رهبر آینده (پایین)
ارسال نظر