سازمان منع تسلیحات شیمیایی، برنده جایزه صلح نوبل شد
گروه بین‌الملل- دیروز، جمعه در اسلو، پایتخت نروژ، اعلام شد که کمیته صلح نوبل، «سازمان منع تسلیحات شیمیایی» را به عنوان برنده جایزه صلح نوبل برای سال ٢٠١٣ تعیین کرده‌است. روز پنج‌شنبه هم پارلمان اروپا، جایزه ساخاروف را که برای آزادی اندیشه اعطا می‌شود، به ملاله یوسف‌زی، دختر ۱۶ ساله پاکستانی اهدا کرد. به گزارش بی.بی.سی، برندگان جوایز نوبل در سایر رشته‌ها، توسط کمیته‌های اعطای جایزه نوبل در سوئد تعیین و اعلام می‌شوند، اما تعیین برنده جایزه صلح نوبل برعهده یک کمیته پنج نفره منتخب پارلمان نروژ است. برای امسال، علاوه بر سازمان منع تسلیحات شیمیایی، ملاله یوسف زی، دختر پاکستانی به دلیل دفاع از حق تحصیل دختران، دنیس ماکوگ، پزشک متخصص زنان در جمهوری کنگو به دلیل تلاش برای حمایت از قربانیان تجاوز، و چلسی (برادلی) منینگ، نظامی آمریکایی به دلیل قرار دادن ده‌ها هزار سند محرمانه دولت آمریکا در اختیار سایت ویکی‌لیکس از جمله نامزدهای دریافت جایزه صلح نوبل بودند. همچنین از مگی‌جبران، کارشناس کامپیوتر مصری که با رها کردن شغل دانشگاهی و انتخاب جامه رهبانیت، یک بنیاد خیریه را برای کمک به کودکان ایجاد کرد و سوتلانا گانوشینکا، استاد سابق ریاضیات در روسیه که به عنوان مدافع حقوق بشر فعالیت داشته‌است، به عنوان دیگر نامزدهای دریافت این جایزه نام برده می‌شد. در میان برندگان جوایز صلح نوبل در سال‌های گذشته، شماری از شخصیت‌های برجسته سیاسی و اجتماعی جهان و همچنین نهادهای فعال در زمینه صلح دیده می‌شوند. چند رییس‌جمهوری آمریکا، از جمله تئودور روزولت، وودرو ویلسون، جیمی کارتر و باراک اوباما، همچنین انور سادات رییس‌جمهوری پیشین مصر همراه با مناخیم بگین، نخست وزیر رژیم صهیونیستی، یاسر عرفات، رهبر فقید فلسطینیان همراه با اسحاق رابین، نخست وزیر پیشین رژیم اشغالگر قدس، نلسون ماندلا و وللم دکلرک، روسای جمهوری پیشین آفریقای جنوبی، لخ والسا، رییس‌جمهوری پیشین لهستان، و میخائیل گورباچف، آخرین رییس‌جمهوری شوروی، از جمله شخصیت‌های سیاسی برنده جایزه نوبل بوده‌اند. دالایی لاما، رهبر بودائیان تبت، آنگ سان سوچی، فعال سیاسی برمه‌ای، و شیرین عبادی حقوقدان ایرانی مدافع حقوق بشر از دیگر شخصیت‌هایی هستند که این جایزه را دریافت کرده‌اند. همچنین شماری از نهادهای جهانی مانند کمیته بین‌المللی صلیب سرخ، اتحادیه جهانی سازمان‌های صلیب سرخ و هلال احمر، صندوق کودکان سازمان ملل (یونیسف)، کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، نیروی پاسدار صلح سازمان ملل و اتحادیه اروپا نیز به دلیل فعالیتشان در راستای پیشبرد صلح برنده این جایزه شده‌اند. جایزه نوبل یک میلیون و ۲۵۰ هزار دلار ارزش دارد و مراسم اعطای جایزه در اسلو، پایتخت نروژ برگزار خواهد شد.
سازمان منع تسلیحات شیمیایی
سازمان منع تسلیحات شیمیایی یک نهاد بین‌دولتی است که در سال ١٩٩٧ میلادی و براساس کنوانسیون منع تسلیحات شیمیایی ایجاد شد. مقر این سازمان در شهر لاهه هلند، واقع است و تشکیلات آن تحت نظر دولت‌های امضاکننده کنوانسیون منع تسلیحات شیمیایی اداره می‌شود. وظیفه اصلی سازمان منع تسلیحات شیمیایی شامل امحای تسلیحات، تجهیزات و تسلیحات شیمیایی و امکانات تولید آنها، بازرسی از کشورهای امضاکننده کنوانسیون با هدف دستیابی به اطمینان از عمل به تعهدات آنها و تلاش برای حسن اجرای مفاد کنوانسیون است.
این سازمان زیر نظر شورای اجرایی به ریاست مدیرکل سازمان اداره می شود. اعضای هیات اجرایی و شخص مدیرکل توسط نشست کشورهای عضو برگزیده می‌شوند. اکنون احمد اوزومجو، دیپلمات ترکیه ای، مدیرکل این سازمان است. او پیشتر در هیات‌های نمایندگی کشورش در اسرائیل، سوریه و پیمان ناتو (سازمان پیمان آتلانتیک شمالی) عضویت داشته و از ژوئیه سال ۲۰۱۰، مدیریت کل سازمان منع تسلیحات شیمیایی را برعهده داشته‌است. سازمان منع تسلیحات شیمیایی از نهادهای وابسته به سازمان ملل به شمار نمی‌رود، اما در زمینه نظارت بر جلوگیری از گسترش تسلیحات شیمیایی، با سازمان ملل همکاری نزدیکی دارد.
در سال ٢٠٠٠ میلادی، بین این دو سازمان یک توافقنامه همکاری نیز امضا شد. در هفته‌های اخیر، این سازمان به دلیل مسوولیتی که در اجرای توافقنامه خلع سلاح شیمیایی سوریه بر عهده گرفته مورد توجه رسانه‌های خبری قرار داشته‌است.
جایزه ساخاروف ۲۰۱۳ به ملاله یوسف‌زی رسید
پیش از اعطای جایزه نوبل به سازمان منع گسترش سلاح‌های شیمیایی، پارلمان اروپا ظهر پنج‌شنبه (۱۰ اکتبر/ ۱۸ مهر) برنده «جایزه ساخاروف» ۲۰۱۳ را معرفی کرد. این جایزه که برای آزادی اندیشه اعطا می‌شود، امسال به ملاله یوسف‌زی، دختر ۱۶ ساله پاکستانی رسید. یوسف‌زی که در کشور خود برای آموزش دختران تلاش می‌کرد، در اکتبر ۲۰۱۲ (یک سال پیش) توسط طالبان ترور شد، اما از این حمله جان سالم به در برد.
طالبان پاکستان حمله تروریستی به او را توجیه کردند و این فعال حقوق بشری را «جاسوس غرب» و «سزاوار مرگ» خواندند. این نوجوان پاکستانی در دره سوات از ناحیه سر مورد اصابت گلوله قرار گرفت؛ به شدت مجروح شد، ولی زنده ماند. او را برای مداوا به بریتانیا منتقل کردند. گلوله‌ای که به سوی ملاله شلیک شده بود، پس از عبور از ناحیه‌ای در سر وارد شانه او شده و در آنجا گیر کرده بود.
قتل دگراندیشان توسط اسلام‌گرایان افراطی، بخشی از زندگی روزمره در پاکستان است. ولی تاکنون هیچ سوء‌قصدی مانند نمونه ملاله یوسف‌زی نتوانسته بود افکار عمومی را در این کشور چنین تحریک کند و به واکنش علیه طالبان وادارد.
جایزه ساخاروف همچنین به نسرین ستوده، حقوقدان و فعال ایرانی حقوق بشر، و جعفر پناهی، کارگردان، اعطا شده است. ادوارد اسنودن، کارمند پیشین آژانس امنیت ملی آمریکا که به دلیل افشاگری در مورد جاسوسی اینترنتی دولت‌ها تحت تعقیب قرار گرفته‌است، دیگر نامزد دریافت جایزه ساخاروف ۲۰۱۳ بود. پیش از این سه نهاد مدنی آلمان با اعطای جایزه «افشاگران» به ادوارد اسنودن از عملکرد او در راستای دفاع از حقوق شهروندی تقدیر کردند.
افزون بر این، سه فعال حقوق بشری از بلاروس نامزد دریافت جایزه آزادی اندیشه پارلمان اروپا شده بودند. آلیِس بیالیاتسکی یکی از آنها بود. این فعال ۵۱ ساله پیشتر جایزه «واتسلاو هاول» را برای حقوق بشر از شورای اروپا دریافت کرده‌بود. بیالیاتسکی در سال ۲۰۱۱ به اتهام «فرار مالیاتی» به ۵/۴ سال حبس محکوم شد. روند دادرسی پرونده او با اعتراض شدید بین‌المللی روبه‌رو شد. ناتالیا پینچوک، همسر بیالیاتسکی، در استراسبورگ جایزه همسر خود را دریافت کرد. او شرایط حبس همسرش را بسیار دشوار تشریح کرد.
روسیه سفید (بلاروس) تحت حکمرانی الکساندر لوکاشنکو، که در غرب از او به عنوان آخرین دیکتاتور اروپا نام برده می‌شود، عضو شورای‌اروپا نیست. این کشور تنها کشور اروپایی است که هنوز حکم اعدام در آن اجرا می‌شود.
ارسال نظر