خداحافظ  ‌ای «مبارز راه صلح»

گروه بین‌الملل- توپ‌ها شلیک شدند و این یعنی بازگشت پیکر مردی به موطن خود. هزاران نفر با پوستری یک شکل، منتظر تابوت مردی بودند که غرور را به آنها بازگردانده بود. مردم این کشور با پوسترهایی به همین مضمون راهی قبرستان «کونو» زادگاه ماندلا شده بودند تا با پیکر او وداعی ابدی داشته باشند. خبرگزاری رویترز نوشت: روز یکشنبه فصلی از تاریخ آفریقای جنوبی پایان یافت که تا پیش از آن تاریخی پر از رنج و شکنجه حاکم بود. اما با ورود مردی به نام ماندلا، میراث او اکنون دموکراسی چند نژادی است که تا سی سال پیش حتی تصور آن هم غیرممکن به نظر می‌رسید. خبرگزاری فرانسه نیز در گزارش لحظه به لحظه از مراسم خاکسپاری ماندلا در «کونو» نوشت: نخستین شخصیتی که در قبرستان زادگاه ماندلا حاضر شد، دوست سابق او و رییس‌جمهوری پیشین زامبیا «کنت کوندا» بود که خود در

۸۹ سالگی به سر می‌برد. سایر میهمانان خاکسپاری، به نوشته این سایت خبری، آرام آرام خود را به «کونو» رساندند تا مراسم با شکوه تر از قبل برگزار شود. بیشتر مدعوین مراسم خاکسپاری، وزرای امور خارجه و دیگر شخصیت‌های جهانی و محلی بودند. در میان میهمانان معروف این مراسم می‌توان از شاهزاده چارلز از انگلستان، اپرا وینفری، مجری معروف و سیاه‌پوست آمریکایی و ریچارد برانسون از ستارگان موسیقی ایالات متحده نام برد.

به نوشته این سایت روز شنبه جسد ماندلا با انجام تشریفات کامل به زادگاهش منتقل شد و بیش از ۴۵۰۰ تن از مردم برای دیدن رژه نیروهای امنیتی حاضر شده بودند. با انجام مراسم خاکسپاری، ۱۰ روز مراسم عزاداری که صدها هزار تن از مردم آفریقای جنوبی در آن سهیم بودند، پایان یافت.

جسد ماندلا در سه روزگذشته برای بازدید مردم و احترام به او در تابوتی در جلوی یکی از ساختمان‌های دولتی در «پرتوریا» نگهداری شد. براساس گزارش‌ها حداقل ۱۰۰ هزار نفر با پیکر ماندلا دیدار و به آن ادای احترام کردند. اگرچه عده‌ای نیز موفق نشدند تا با رهبرشان خداحافظی کنند.

پیکر ماندلا در ساختمانی قرار داده شد که او در سال ۱۹۹۴ سوگند ریاست جمهوری خورد و رسما نخستین رییس جمهوری سیاه‌پوست آفریقای جنوبی شد. با این حال «جاکوب زوما»، رییس‌جمهوری آفریقای جنوبی در روز وداع با ماندلا گفت: «او فراتر از یک انسان بود. او چراغ هدایت ما خواهد بود. آفریقای جنوبی پس از او برای تحقق رویاهای ماندلا همچنان تلاش خود را خواهد کرد.» او افزود: «ماندلا در زمان حاکم شدن ناامیدی، امید را به ما بازگرداند». زوما در پایان سخنرانی خود با اشاره به رنج‌های فراوانی که ماندلا برای تحقق آزادی و غلبه بر آپارتاید کشیده بود گفت: «در معنای فیزیکی شاید راهش پایان یافته باشد، اما با هدایت او حرکت در این مسیر ادامه خواهد داشت».

رییس‌جمهوری آفریقا همچنین در این مراسم او را «چشمه حکمت» نامید و خود را متعهد به پیروی از راه مادیبا اعلام کرد. «مادیبا» لقبی است که قبیله ماندلا به خاندان او اعطا کرده است. مادیبا در زبان بومی آفریقای جنوبی به معنی «جاری شدن» است. همچنین بسیاری از مردم ماندلا را «مخولو» یعنی پدربزرگ صدا می‌کردند.

در این مراسم «احمد کاتدرا»، هم‌بند سابق ماندلا نیز حضور یافته بود و پیش از به خاک سپردن ماندلا پشت تریبون قرار گرفت و گفت: زمانی که او را در بیمارستان دیدم، او تنها سایه‌ای از ماندلا بود. اما حالا اتفاق غیرقابل باوری افتاده است. او ما را تنها گذاشت. او افزود: «ماندلا کسی بود که دندان خود را برای سیاست تیز نکرده بود. او واقعا برای عدالت و مبارزه با نژادپرستی برخاسته بود.»

مراسم خاکسپاری به طور زنده در ورزشگاه «اورلاندو» در ژوهانسبورگ پخش می‌شد و تعداد قابل توجهی از مردم نیز در این ورزشگاه گرد آمده بودند.

آفریقا پس از ماندلا چگونه خواهد بود؟

پرسش مهمی که هم‌اینک در محافل سیاسی آفریقای جنوبی مطرح شده این است که آینده سیاسی و اجتماعی آفریقای جنوبی پس از مادیبا چگونه خواهد بود؟ به‌رغم اینکه رویترز در عنوان مطلب خود نوشته است پس از مراسم خاکسپاری زندگی عادی مردم آفریقای جنوبی از سر گرفته خواهد شد اما ترس از بازگشت آپارتاید در میان مردم سیاه این کشور موج می‌زند. روزنامه واشنگتن پست در گزارشی با عنوان

«نژاد پرستی به مناطق روستایی آفریقای جنوبی باز خواهد گشت» از عقب‌گرد آفریقای جنوبی به دهه ۸۰ خبر می‌دهد. «سارا لتسی» یکی از سیاه‌پوستان منطقه «کونو»، زادگاه ماندلا، درباره برخوردهای تبعیض‌آمیز سفیدپوستان می‌گوید: «آنها از دست ما فرار می‌کنند. سفیدپوستان ترجیح می‌دهند که در همسایگی

ما خانه نخرند.»

پیش از این هم برخی از مردم سیاه‌پوست از بازگشت آپارتاید به آفریقای جنوبی اعلام خطر کرده بودند. به گفته ناظران اوضاع اقتصادی نامساعد در دولت زوما و فساد اقتصادی و اداری و جمعیت بالای بیکاری این کشور می‌تواند بازگشت آپارتاید را تسهیل کند.