اوباما: واشنگتن دیگر علاقه‌ای به دخالت در امور کشورهای آمریکای لاتین ندارد

دیدار چریک و پرزیدنت پس از نیم‌قرن

حسین موسوی: «دست تاریخی»، یخ روابط را به‌طور رسمی شکست. روز جمعه، دو دشمن دیرین، در دیداری کوتاه، تیشه را برداشته و به یخ خصمانه ضربه‌ای فرود آوردند تا تاریخی دیگر را خلق کنند. صحبت از دیدار دو رئیس‌جمهوری کشورهای کوبا و آمریکا است. جایی که نیم قرن پیش، موشک‌های شوروی قلب آمریکا را نشانه گرفته بود تا در اوج جنگ سرد، امپریالیسم را هدف قرار دهد. داستان هر چند به خیر گذشت، اما یخ روابط هر روز قطورتر از پیش می‌شد. آمریکا نشانی از امپریالیسم جهانی داشت و کوبا نیز دشمن امپریالیسم به شمار می‌رود.

حسین موسوی: «دست تاریخی»، یخ روابط را به‌طور رسمی شکست. روز جمعه، دو دشمن دیرین، در دیداری کوتاه، تیشه را برداشته و به یخ خصمانه ضربه‌ای فرود آوردند تا تاریخی دیگر را خلق کنند. صحبت از دیدار دو رئیس‌جمهوری کشورهای کوبا و آمریکا است. جایی که نیم قرن پیش، موشک‌های شوروی قلب آمریکا را نشانه گرفته بود تا در اوج جنگ سرد، امپریالیسم را هدف قرار دهد. داستان هر چند به خیر گذشت، اما یخ روابط هر روز قطورتر از پیش می‌شد. آمریکا نشانی از امپریالیسم جهانی داشت و کوبا نیز دشمن امپریالیسم به شمار می‌رود. حالا پس از ۵۷ سال از بلند شدن دیوار بی‌اعتمادی بین دو طرف، روسای جمهوری دو کشور در اجلاس پاناما، برای لحظاتی کوتاه با هم دیدار کردند و در مقابل ده‌ها روزنامه‌نگار و رسانه‌های صوتی و تصویری دست هم را به گرمی فشردند و برای لحظاتی کوتاه نیز با هم گپ و گفتی سرپایی داشتند.

این گپ و گفت، در واقع آغازی بود تا رهبران دو کشور روز شنبه را با هم سر کنند و برای ارتباط دوباره دیپلماتیک‌شان طرحی نو دراندازند. رویترز در این‌باره گزارش داد که دو دشمن دیرین جنگ سرد روز جمعه با دست دادن به هم، یخ روابط دیپلماتیک خود را در پاویون محل اجلاس پاناما شکستند.

رائول کاسترو، رئیس‌جمهوری کوبا و باراک اوباما، رئیس‌جمهوری ایالات‌متحده، در حالی که هر دو کت و شلواری مشکی پوشیده بودند، زمانی که به هم رسیدند به گرمی دست هم را فشردند. برای این لحظه تاریخی نزدیک به دو ماه است که مقامات دیپلماتیک دو کشور، مذاکرات فشرده‌ای را انجام داده‌اند. روز جمعه نیز وزرای امور خارجه دو کشور پیش‌پرده این نمایش را اجرا کردند و «جان کری»، وزیر امور خارجه ایالات‌متحده و «بورونو رودریگز»، وزیر امور خارجه کوبا با هم دیدار داشتند و به‌طور رسمی گفت‌وگوهای این دو کشور کلید خورد.

هر چند برخی این دست دادن را سرآغاز نمادین برای شکستن یخ روابط می‌دانند اما دیدار روسای جمهوری دو کشور در روز گذشته به آن وجهه رسمی‌تری بخشید. دو رئیس‌جمهوری در این دیدار درخصوص چگونگی آغاز روابط کامل دیپلماتیک رایزنی کردند.

این تغییر دیدگاه تیم خارجی باراک اوباما، درباره کوبا از ماه دسامبر سال ۲۰۱۴ کلید خورد. در دو ماه اخیر اما دو طرف به‌طور مداوم رایزنی داشته تا بتوانند از بن‌بست دیپلماتیک عبور کنند. اوبا در روز جمعه گفت کشورش به‌دنبال عادی‌سازی روابط با سایر کشورها است، کوبا نیز از این قاعده مستثنی نیست اما بین دو کشور هنوز اختلافات بسیاری وجود دارد. اوباما همچنین با تشریح سیاست‌های تازه خود در قبال کشورهای این حوزه گفت روزگاری که کشورش می‌توانست با مصونیت کامل در امور داخلی این بخش از کشورهای جهان دخالت کند به‌سر آمده است.

برخی از منتقدان اوباما در داخل ایالات‌متحده می‌گویند اوباما شناخت چندانی از دو برادر چریک کوبایی ندارد. آنها می‌گویند، زمانی که این دو برادر در کوبا، اقدامات انقلابی خود را آغاز کرده بودند اوباما هنوز به‌دنیا نیامده بود. اوباما ۵۳ ساله است و برادران کاسترو نزدیک به ۵۹ سال پیش چراغ انقلاب کوبا را روشن کردند. به‌رغم این انتقاد، اوباما با پافشاری بر سیاست‌های تازه کشورش می‌گوید واشنگتن دیگر علاقه‌ای به دخالت در امور کشورهای آمریکای لاتین ندارد.

در واکنش به این سخنان و رویکرد دو کشور برای بهبودی روابطشان، مانویل سانتوس، رئیس‌جمهوری کلمبیا ضمن ستایش از عملکرد دو طرف گفت که زمان آن رسیده بود تا این «تاول» بهبود یابد. زخمی که به گفته سانتوس در آمریکای لاتین تاثیرات بسزایی گذاشته بود و در عمل فاصله‌ای بین کشورهای آمریکای جنوبی با کوبا انداخته بود و کشورهای این خطه را به دو بخش تقسیم کرده بود: کشورهایی که طرفدار کوبا بودند و کشورهایی که از ایالات‌متحده تبعیت می‌کردند و به‌دلیل تحریم‌های یک‌طرفه‌ای که علیه هاوانا تصویب کرده بود، در ایزوله کردن اقتصادی کوبا، خواسته یا ناخواسته شرکت کرده بودند.

به‌رغم اینکه دو طرف سعی دارند در فاصله زمانی کوتاه‌مدت سفارتخانه‌های خودشان را از نو باز بگشایند، در داخل هر دو کشور مخالفانی هستند که سازی ناکوک می‌زنند.

«گیلرمو فاریناس»، رهبر اپوزیسیون دولت کوبا ضمن انتقاد از باراک اوباما برای تلاش‌های واشنگتن برای برقراری ارتباط مجدد با دولت کمونیستی هاوانا می‌گوید اوباما باید ضمانت‌های بیشتری برای اجرای کامل دموکراسی در این کشور بگیرد.

کوبا برای آغاز روابطش چندین نفر از زندانیان سیاسی این کشور را آزاد کرد که با ستایش واشنگتن همراه شد اما اپوزیسیون داخلی کوبا اعتقاد دارد این اقدامات صرفا نمادین بوده و هنوز دولت تک‌حزبی این کشور هیچ قدمی برای آزادی‌های سیاسی برنداشته است.

در داخل آمریکا نیز اوضاع چندان به سود باراک اوباما نیست. در راس منتقدان این کشور کسی قرار گرفته است که خود اساسا کوبایی‌الاصل است و یکی از قوی‌ترین نامزدهای انتخاباتی ریاست‌جمهوری این کشور نیز به حساب می‌آید. «رَند پال» که از او به‌عنوان بخت نخست جمهوری‌خواهان در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۱۶ یاد می‌شود، اعتقاد دارد آمریکا با برقراری رابطه با دولت کوبا، شانس این کشور را برای احیای یک دموکراسی از بین برده است.

در حالی که مخالفان روابط در هر دو کشور ساز خود را کوک کرده‌اند تا نغمه این دو رئیس‌جمهوری را از ریتم خارج کنند، هنوز اختلافاتی نیز وجود دارد. وزارت امور خارجه آمریکا می‌گوید کوبا را باید از لیست کشورهای حامی تروریسم خارج کرد اما باراک اوباما گفته است برای این اقدام زود است و باید اقدامات بیشتری صورت بگیرد.

در صورتی که روابط دو کشور آغاز شود، بسیاری از تحریم‌هایی که ایالات‌متحده یکجانبه علیه هاوانا به کار گرفته است، خودبه‌خود لغو خواهد شد.

واشنگتن از سال ۱۹۶۰، تحریم‌هایی را علیه این کشور وضع کرد که در پی آن داد و ستد تجاری را با دولت فیدل کاسترو ممنوع کرده بود. همچنین این کشور در ادامه اقدامات خود، دارایی‌های هاوانا را مسدود کرده بود.

اوباما می‌گوید: در دیپلماسی آمریکا درخصوص کوبا، به‌جای اینکه این کشور تحریم شود، آمریکا به دست خود، خودش را تحریم کرده بود. اوباما از کوبا به‌عنوان حیاط خلوت کشورش یاد می‌کند و می‌گوید باید نسبت به مبادلات تجاری با این کشور تسهیلاتی را در نظر گرفت.