افزایش خرید گاز از ترکمنستان در فصل زمستان
با افتتاح خط دوم انتقال گاز از ترکمنستان، میدان‌های گازی پارس جنوبی‌ایران و دولت‌آباد ترکمنستان به هم متصل شدند
عکس: ایرنا
با افتتاح خط دوم انتقال گاز از ترکمنستان، میدان‌های گازی پارس جنوبی‌ایران و دولت‌آباد ترکمنستان به هم متصل شدند گروه انرژی- همه ساله این موقع از سال که کشور وارد روزهای سرد زمستان می‌شود، نگرانی مقامات مسوول در وزارت نفت از افزایش مصرف گاز طبیعی همزمان با برودت دمای هوا، باعث می‌شود که مشترکان، هشدار‌های مستمر متعددی را نسبت به احتمال کاهش فشار گاز، قطع گاز و پیام‌های مشابه دریافت کنند، اما امسال نگرانی‌های دولت در‌این خصوص تا اندازه اندکی فروکش کرده است.
هرچندکه امسال هم تعداد مشترکان افزایش یافته و صرفه‌جویی و تغییر الگوی مصرف امری دائمی است، خبر اینکه دیروز با راه‌اندازی دو پروژه خط لوله یعنی فاز دوم خط لوله انتقال گاز از ترکمنستان به ایران و خط لوله انتقال گاز شمال و شمال شرق کشور میزان واردات و خرید گاز‌ایران از ترکمنستان را از ۲۰ به ۵۰ میلیون متر مکعب (۱۵۰ درصد) در تکمیل مرحله بعدی فاز دوم افزایش یافته است و اینگونه افزایش غیر منتظره مصرف گاز در روزهای سرد زمستان مدیریت می‌شود. به گزارش خبرنگار ما، روز گذشته این دو پروژه به طور رسمی‌با حضور روسای جمهوری‌ایران و ترکمنستان به بهره‌برداری رسید.
ایران آماده صدور تکنولوژی گازی به ترکمنستان
اما در مراسم دیروز «محمود احمدی‌نژاد»، رییس‌جمهوری با بیان اینکه در حوزه انرژی آمادگی داریم در هر بخشی که ترکمنستان علاقه‌مند باشد با این کشور همکاری کنیم، اظهار داشت: «ما آمادگی داریم تجربیات خود را در زمینه‌های مختلف اعم از اکتشاف، بهره‌برداری از مخازن نفت و گاز، صادرات، پالایش، انتقال و... در اختیار ترکمنستان قرار دهیم.» به گفته وی اگر ترکمنستان فروشنده گاز به ما باشد، خریدار آن هستیم و اگر فروشنده این حامل انرژی به دیگر کشورها باشد، آماده انتقال آن هستیم.
به گزارش «خبرگزاری‌ها»، رییس‌جمهوری یادآور شد: «فکر می‌کنم مخازن انرژی خدادادی‌ایران و ترکمنستان،این فرصت و بستر را آماده کرده است تا دو کشور همکاری عمیقی با هم داشته باشند.» رییس‌جمهور تاکید کرد: «در هیچ زمینه‌ای محدودیت برای همکاری میان دو کشور وجود ندارد.»
پیشرفت شما همان پیشرفت ما
وی ضمن خوشامدگویی به «قربانقلی وردی محمداف»، رییس‌جمهور ترکمنستان، خطاب به وی، گفت: «به خانه دوم خود خوش آمدید.» «احمدی‌نژاد» با بیان اینکه استقلال و پیشرفت ترکمنستان، پیشرفت ایران محسوب می‌شود و در مقابل استقلال و پیشرفت ایران نیز به‌تبع پیشرفت ترکمنستان محسوب خواهد شد، افزود: «ما معتقدیم همکاری‌های دو کشور با اشتراک نظر و دیدگاهی که وجود دارد، روز به روز در حال افزایش است و پروژه‌های بسیار در زمینه‌های حمل‌و‌نقل، انرژی، دریایی، تجاری، صنعتی و ... بین دو کشور در حال اجرایی شدن است.»
رییس‌جمهور افزود: «از جمله این پروژه‌ها، پروژه خط آهن است که هم اکنون با پیگیری‌های رییس‌جمهور ترکمنستان، در حال اجرا است و امیدواریم که در سال‌آینده این پروژه نیز به بهره‌برداری برسد.»
۶۱ میلیارد متر مکعب صادرات گاز به ایران
افزون براین، «قربانقلی وردی محمداف»، رییس‌جمهور ترکمنستان در‌این مراسم اظهار داشت: «تا به امروز ۶۱ میلیارد مترمکعب گاز ترکمنستان به ایران صادر شده است و در واقع با افتتاح این پروژه امکان صادرات بیشتر گاز ترکمنستان فراهم شد.» وی با اشاره به عزم این کشور جهت گسترش روابط خود با ایران گفت: «توسعه و گسترش همکاری‌های منطقه‌ای برای ترکمنستان در اولویت قرار دارد.» وی گفت: «در واقع افتتاح این پروژه در خدمت منافع اقتصادی دو کشور است و خواسته مردم را نسبت به تامین گاز طبیعی برآورده می‌کند.»
... و اما تحلیل کارشناسان
اما افزایش واردات گاز در محافل کارشناسی همواره با تفسیر‌های مختلفی روبه رو بوده است. خط لوله دوم انتقال گاز ترکمنستان به‌ایران در حالی افتتاح شد که برخی براین باورند که برای دومین کشور دارنده منابع گازی در جهان، افزایش خرید گاز از همسایه ترکمنی افتخار محسوب نمی‌شود؛ چرا که میزان وابستگی ما به بازارها و خروج ارز از کشور را افزایش می‌دهد. بر اساس عقیده‌این گروه از کارشناسان، به جای خرید گاز از کشور همسایه و خروج ارز از کشور، این منابع را می‌توان صرف توسعه پرشتاب میدان‌های گازی کشور کرد. با این رویکرد می‌توان هر چه سریع‌تر، شاخص تراز گازی کشور را مثبت کرد. این گروه براین باورند که افزایش وابستگی ما به گاز ترکمنستان باعث می‌شود که سرعت توسعه پروژه‌های گازی به تاخیر بیفتند. در حال حاضر ایران در حوزه مشترک پارس‌جنوبی پروژهای مختلفی را تعریف کرده که لازم است با جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی شتاب بیشتری به اجرای آنها بدهد. از سوی دیگر، کسری تراز تجاری گاز نیز یکی دیگر از انتقاداتی است که مخالفان افزایش خرید گاز از ترکمنستان روی آن تاکید دارند. به اعتقاد آنها‌ایران به جای اینکه میزان واردات گاز خود از کشور ترکمنستان را افزایش دهد، باید سهم خود را در صادرات این کالای استراتژیک در منطقه و اروپا افزایش بدهد.
در مقابل‌این دیدگاه، کارشناسان دیگر هم معتقدند که افزایش خرید گاز از ترکمنستان آثار مثبت متعددی را در پی دارد. ۱) جایگاه‌ایران را در نقشه خطوط لوله منطقه افزایش می‌دهد. ۲) مشارکت ایران را در حوزه‌های گازی افزایش می‌دهد. ۳) افزایش خرید گاز از ترکمنستان تا اندازه زیادی می‌تواند باعث کنترل توان صادراتی ترکمنستان به عنوان یک رقیب در سایر بازارها شود و ایران می‌تواند از طریق خرید گاز، ترکمنستان را کنترل کند. ۴) افزایش واردات گاز از این کشور منجر به نگهداشت منابع گازی کشور برای نسل‌های آینده و‌ایجاد یک تراز متوازن تجاری در حوزه گاز می‌شود و راهکار مقطعی برای عبور از محدودیت‌های تجاری است. ۵) با توجه به اینکه در حال حاضر بیش از ۱۴ میلیون مشترک گاز در کشور وجود دارد و با گذشت زمان قطعا تعداد مشترکان افزایش می‌یابد، لازم است که منبع مطمئنی برای تامین گاز در نظر گرفته شود. از سوی دیگر، موافقان افزایش خرید گاز معتقدند که افزایش میزان واردات گاز از کشور ترکمنستان نقطه عطفی در افزایش تبادل همکاری با این کشور خواهد بود.
در میان این دو دیدگاه، برخی کارشناسان براین باورند که کشور از نظر مبادلات گازی باید دارای راهبرد گازی باشد که اکنون نیست. ایران با داشتن راهبرد گازی می‌تواند به سوالاتی پاسخ دهد که فراتر از رویدادی نظیر خرید گاز از کشور همسایه در وضعیت تولید، صادرات و واردات کشور موثر است. چرا که این «راهبرد» چشم‌انداز و نقش‌ایران را در بازار جهانی گاز از ابعاد صادرات و واردات مشخص می‌کند. پرسش‌هایی نظیر «آیا تداوم خرید گاز از کشورهای صادرکننده گاز برای کشور موضوعی منطقی است؟» و اینکه «آیا باید سهم گاز را در سبد سوختی کشور کاهش داد؟» یا اینکه «با افزایش تولید، باید به نیاز بازار داخلی پاسخ داد؟» اینها فقط بخشی از پرسش‌های راهبردی روز و آینده است.
ارسال نظر