غلامعلی رحیمی * بهای نفت خام در بازار آمریکا (بورس نیویورک) طی هفته گذشته (۲۱ الی ۲۸ ژوئن) از یک روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بوده و ابتدا از حدود ۶۹/۹۳‌دلار در هر بشکه تا بیش از ۰۵/۹۷ دلار در تاریخ ۲۷ ژوئن افزایش یافت، ولی مجددا تا سطح ۵۶/۹۶ دلار در هر بشکه کاهش یافت. بر این اساس، طی هفته گذشته عمده‌ترین عوامل تقویت کننده قیمت نفت خام در بازارهای جهانی عبارتند از: • افزایش خوش‌بینی‌ها در اقتصاد جهانی • کاهش نگرانی‌ها در مورد احتمال پایان یافتن تدابیر حمایتی بانک مرکزی آمریکا در پی کاهش ارزیابی دولت از رشد اقتصادی این کشور • امیدواری به ادامه سیاست‌های تشویقی از سوی بانک مرکزی آمریکا • انتشار شاخص‌های اقتصادی مثبت در آمریکا و اظهارات اطمینان بخش یکی از مسوولان بانک مرکزی این کشور • انتشار شاخص‌هایی امیدوار کننده در مورد درآمد خانواده‌های آمریکایی و هزینه‌های مصرفی در ماه مه • افزایش وعده‌های فروش خانه در آمریکا به بالاترین سطح از سال ۲۰۰۶ • افزایش ارزش شاخص‌های بورس در بازارهای جهانی • کاهش شدت کسادی در بازار بین بانکی چین • اعلام رییس بانک مرکزی اتحادیه اروپا مبنی بر تداوم سیاست‌های حمایتی مالی در حوزه یورو در پی ادامه رکود در این منطقه • ناامیدی عراق نسبت به تحقق هدف تولید نفت‌خام این کشور در سال ۲۰۱۴ • کاهش ۳۰۰ هزار بشکه‌ای تولید روزانه نفت‌خام اعضای اوپک در ماه ژوئن نسبت به ماه مه، بر اساس تازه‌ترین گزارش دو ماهه اداره اطلاعات انرژی آمریکا • کاهش ۲۰۰ هزار بشکه‌ای تولید روزانه نفت خام لیبی در ماه ژوئن و رسیدن آن به سطح ۴/۱ میلیون بشکه • کاهش ۱۰۰ هزار بشکه‌ای تولید روزانه نفت خام نیجریه در ماه ژوئن و رسیدن آن به سطح ۹/۱ میلیون بشکه • توقف صادرات نفت عراق به ترکیه از طریق خط لوله کرکوک-جیحان طی یک هفته گذشته • کاهش ۲۰۰ هزار بشکه‌ای صادرات روزانه نفت خام از بندر بصره عراق در ماه ژوئن در پی وزش طوفان • کاهش ۲۰ هزار بشکه‌ای صادرات روزانه نفت خام اوپک (به استثنای آنگولا واکوادور) در ۴ هفته منتهی به ۶ ژوئیه در مقایسه با ۴ هفته منتهی به ۸ ژوئن و رسیدن آن به سطح ۸۴/۲۳ میلیون بشکه در روز، بر اساس پیش‌بینی موسسه اویل موومنتس • انفجار خط لوله اصلی انتقال نفت خام یمن به پایانه‌های صادراتی • ادامه نا آرامی‌ها در صنعت نفت و گاز لیبی، بزرگ‌ترین دارنده ذخایر نفت آفریقا • ناآرامی‌های سیاسی در منطقه خاورمیانه و نگرانی معامله‌گران از بروز اختلال در مبادی استراتژیک حمل و نقل نفت خام. البته طی هفته گذشته، انتشار برخی اخبار و اطلاعات منفی موجب تضعیف قیمت نفت خام در بازارهای جهانی شده و از افزایش بیشتر قیمت‌ها جلوگیری نمود. بر این اساس طی دوره مذکور، عمده‌ترین عوامل تضعیف کننده قیمت نفت خام در بازارهای جهانی عبارتند از: • تداوم نگرانی‌های بین‌المللی در خصوص وضعیت تقاضای انرژی در آمریکا و چین دو مصرف کننده بزرگ انرژی جهان • کاهش ۶/۰ درصدی پیش‌بینی مربوط به تولید ناخالص داخلی آمریکا در ۳ ماهه اول سال و رسیدن آن به سطح ۸/۱ درصد، در مقایسه با برآورد قبلی دولت این کشور • اعلام اداره اطلاعات انرژی آمریکا مبنی بر افزایش ظرفیت مازاد تولید نفت خام کشورهای عضو اوپک به سطح ۴/۲ میلیون بشکه در روز در ۲ ماه مه و ژوئن که بالاتر از میانگین روزانه ۱/۲ میلیون بشکه در دوره مشابه سال ٢٠١٢ است. • افزایش ۱۳۲ هزار بشکه‌ای تولید نفت خام آمریکا طی دوره ۱۴ الی ۲۱ ژوئن و رسیدن آن به سطح ۲۶۱/۷ میلیون بشکه در روز • کاهش ۱۳۸ هزار بشکه‌ای واردات روزانه نفت خام آمریکا طی دوره ۱۴ ژوئن الی ۲۱ ژوئن و رسیدن آن به سطح ۲۹۸/۸ میلیون بشکه در روز • افزایش ارزش دلار در مقابل یورو • نگرانی‌ها در ارتباط با کاهش تولیدات صنعتی در چین • افزایش نگرانی‌ها در ارتباط با کاهش نقدینگی در چین در پی مطرح کردن برنامه‌ای‌ برای کاهش نقدینگی در بازارها توسط بانک مرکزی چین • تداوم بحران مالی منطقه یورو و نگرانی اقتصادی در این منطقه • افزایش ۱۰۰ هزار بشکه‌ای تولید روزانه نفت خام عراق در ماه ژوئن و رسیدن آن به سطح ۲/۳ میلیون بشکه • آغاز مجدد صادرات نفت سودان جنوبی از سودان. بر اساس آمار دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، قیمت سبد نفتی اوپک طی دوره ۲۱ الی ۲۷ ژوئن ، از یک روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از حدود ۸۲/۹۹ دلار در هر بشکه تا بیش از ۳۷/۱۰۰ دلار در هر بشکه افزایش یافت. میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به ۲۷ ژوئن با ۲ دلار و ۹۲ سنت کاهش نسبت به هفته پیش از آن به هر بشکه ۹۹ دلار و ۴۷ سنت رسیده است. میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به ۲۱ ژوئن معادل ۱۰۲ دلار و ۳۹ سنت بود. همچنین میانگین ماهانه بهای سبد نفتی اوپک طی ماه ژوئن (تا ۲۷ ژوئن)، با ۳۹ سنت افزایش نسبت به میانگین ماه مه، به هر بشکه ۱۰۱ دلار و ۴ سنت رسیده است. میانگین بهای سبد نفتی اوپک در ماه مه معادل ۱۰۰ دلار و ۶۵ سنت در هر بشکه بود. از سوی دیگر متوسط قیمت نفت خام سنگین ایران طی دوره ۲۰ الی ۲۷ ژوئن به میزان ۱ دلار و ۶۲ سنت در هر بشکه کاهش یافته و در سطح ۷۲/۹۹ دلار در هر بشکه قرار گرفته است. روند تغییرات روزانه قیمت نفت خام در بازارهای مختلف قیمت نفت خام برنت دریای شمال در بورس لندن (ICE) برای تحویل در ماه اوت، از یک روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از حدود ۹۱/۱۰۰ دلار در هر بشکه در تاریخ ۲۱ ژوئن تا بیش از ۱۶/۱۰۲ دلار در هر بشکه در تاریخ ۲۸ ژوئن افزایش یافت. همچنین در روز ۲۸ ژوئن، نفت خام برنت از حق مرغوبیت ۶/۵ دلار در هر بشکه نسبت به نفت خام WTI برخوردار بود. تولید نفت خام آمریکا طی دوره ۱۴ الی ۲۱ ژوئن به میزان ۱۳۲ هزار بشکه در روز افزایش یافته و در سطح ۷ میلیون و ۲۶۱هزار بشکه در روز قرار گرفته است و معادل یک میلیون بشکه در روز بیشتر از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۲۲ ژوئن ۲۰۱۲ است. در همین زمان میزان واردات نفت خام آمریکا از ۴۳۶/۸ میلیون بشکه در روز به ۲۹۸/۸ میلیون بشکه در روز (معادل ۱۳۸ هزار بشکه در روز) کاهش یافته که معادل ۸۲۰ هزار بشکه در روز کمتر از میزان مشابه سال قبل است. *کارشناس ارشد اقتصاد انرژی

بهبود قیمت نفت و دلایل آن