امنیت اقتصادی در بخش پتروشیمی افزایش یافته است؟

گروه نفت و پتروشیمی - میثم نسرین دوست: مطابق اعلام‌نظر مشاور اقتصادی اتحادیه اروپا، ریسک فعالیت اقتصادی در ایران طی مدت زمان اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ تا کنون، به میزان حدود ۴۵ درصد کاهش یافته است. از طرف دیگر و بلافاصله بعد از مشخص شدن نتایج انتخابات، روند تغییرات نرخ ارز در بازار شیب نزولی پیدا کرد. از بعد تئوریک، افزایش امنیت فعالیت‌های اقتصادی به همراه افزایش قدرت ریال در برابر سایر ارزها، دو عامل مهم اثرگذار بر فعالیت‌های بورس کالا و به ویژه خرید و فروش محصولات پتروشیمی است. بر این اساس، ذکر این موضوع به درک مساله کمک شایانی می‌کند که اگرچه ارزش معاملات رینگ صادراتی محصولات پتروشیمی در دوره زمانی ۲۲ خرداد تا ۵ تیر ۱۳۹۲، در مقایسه با دوره مشابه در سال ۸۹، حدود ۵ درصد رشد داشته است، اما با کاهش شدید ۷۵ درصدی و ۳۱ درصدی به ترتیب نسبت به دوره مشابه سال‌های ۹۰ و ۹۱ مواجه شده است. به علاوه آمارها نشان می‌دهند که از سال ۸۹ به بعد، همواره تعداد خریداران رینگ صادراتی نسبت به گذشته رو به کاهش بوده است؛ در طرف مقابل، اما تعداد فروشندگان رینگ صادراتی محصولات پتروشیمی همواره رو به افزایش بوده است. این آمارها نشان می‌دهند که در سال‌های اخیر با افزایش نرخ ارز و کاهش ارزش ریال، قدرت خرید خریداران خارجی بیشتر شده و همین موضوع، سبب افزایش تعداد فروشندگان داخلی این محصولات شده است. در طرف مقابل، هنگامی که نرخ ارز افزایش یافته، خریداران داخلی قدرت خرید خود را در رینگ صادراتی محصولات پتروشیمی از دست داده‌اند. به گفته دکتر سید حمید حسینی، عضو اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت و گاز و پتروشیمی، اگرچه تغییرات افزایشی نرخ ارز می‌تواند اثر قابل توجهی بر بازار محصولات پتروشیمی داشته باشد، با وجود این، کاهش‌های نرخ ارز معمولا از قبل توسط عاملان بازار در نظر گرفته شده است و چندان بازار محصولات پتروشیمی را متاثر نمی‌کند. وی اضافه می‌کند: در عین حال اگرچه اثر کاهش نرخ ارز بر فعالیت‌های بازار محصولات پتروشیمی چندان قابل توجه نیست، اما خوش‌بینی به بازار و امید به بهبود شرایط اقتصادی (خصوصا به شکل سازماندهی مجدد اقتصاد و تشویق به سرمایه‌گذاری) که ناشی از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری است، حتی در چند هفته گذشته از این رویداد، در فعالیت‌های بازار محصولات پتروشیمی اثر کاملا ملموس و قابل توجهی داشته است. به گفته وی عاملان بازار امیدوارند با شروع به کار دولت جدید، با تغییراتی که در سیاست‌های داخلی و خارجی کشور به وجود خواهد آمد، وضعیت بازار محصولات پتروشیمی نیز روند رو به بهبودی داشته باشد. با مشخص شدن نتایج انتخابات ریاست جمهوری و کاهش ریسک فعالیت‌های اقتصادی که با افزایش در قدرت پول ملی هم همراه شده است، نرخ تغییرات ارزش ریالی معاملات نیز افزایش یافته است و این بیشتر ناشی از فروش محصولات به تقاضاکنندگان خارجی است (توجه کنید که تعداد فروشندگان رینگ محصولات پتروشیمی در هفته‌های بعد از انتخابات، نسبت به دوره مشابه سال گذشته، رشد ۴/۷۷‌درصدی داشته است). این به آن دلیل است که تغییرات نرخ ارز و صادرات محصولات دارای جهت‌های متفاوت حرکت هستند و همواره یکی از اهداف کاهش نرخ ارز و افزایش صادرات، قربانی هدف دیگر می‌شود. به هر حال و با توجه به پیشینه‌ای که وضعیت بازار محصولات پتروشیمی در ارتباط با تغییرات نرخ ارز و امنیت اقتصادی نشان داده است، پیش‌بینی می‌شود که روند کاهش نرخ ارز در روزهای اخیر بتواند موجب افزایش رونق بازار، به شکل خرید بیشتر محصولات وارداتی و فروش کمتر محصولات صادراتی شود.