قیمت سبد نفتی اوپک در مرز هشدار؟

گروه نفت و پتروشیمی: بررسی روند تغییرات قیمت‌های جهانی نفت و کاهش مداوم آن در طول هفته‌ها و ماه‌های اخیر نشان می‌دهد به دلیل مازاد عرضه جهانی این ماده خام در طول ماه‌های آتی نیز باید انتظار کاهش بیشتر قیمت‌ها را کشید. رویترز طی گزارشی در همین رابطه نوشت: کاهش قیمت نفت به زیر ۱۰۰ دلار، بر نگرانی‌های مالی اعضای اوپک افزوده است؛ اما نمایندگان کشورهای عضو اوپک فعلا گفته‌اند که از این کاهش قیمت احساس خطر نکرده‌اند و انتظار دارند تقاضای فصل زمستان قیمت‌ها را ترمیم کند. قیمت نفت برنت دیروز متاثر از نگرانی‌ها در مورد کند شدن روند رشد اقتصادی و فزونی عرضه، برای اولین بار در بیش از یک سال اخیر به زیر ۱۰۰ دلار رسید. عربستان و بسیاری دیگر از کشورهای عضو اوپک قیمت ۱۰۰ دلاری را برای هر بشکه نفت ترجیح می‌دهند.

نمایندگان کشورهای عضو اوپک فعلا گفته‌اند که از این کاهش قیمت احساس خطر نکرده‌اند و انتظار دارند تقاضای فصل زمستان قیمت‌ها را افزایش دهد اما علائم نگرانی در مورد میزان عرضه در حال پدیدار شدن است.

نماینده یکی از کشورهای عضو در این باره گفت: «کاهش قیمت نفت، نتیجه ضعیف شدن تقاضا و فزونی عرضه عمدتا از سوی آمریکا، لیبی، نیجریه و ایران است.»

وی افزود: «اما تنش‌های ژئوپلیتیک همچنان وجود دارند و فصل سرما نیز در حال نزدیک شدن است که موجب حمایت از قیمت‌ها خواهد شد.» افزایش تولید نفت شیل آمریکا در حال افزودن بر حجم عرضه جهانی نفت است. در داخل اوپک نیز تولید لیبی افزایش یافته و صادرات عراق بدون تاثیر پذیرش از تحرکات داعش در حجمی بالا ادامه یافته است. این در حالی است که تولید کشورهای ایران و نیجریه نیز افزایش یافته است. با این وجود، اکثر مقامات اوپک همچنان کاهش قیمت‌ها را در کوتاه‌مدت پیش‌بینی کرده‌اند. نماینده یکی از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس در اوپک گفت: «کاهش قیمت‌ها یک امر موقتی است. این کاهش همچنان در محدوده قابل قبول قرار دارد و نگرانی واقعی وجود ندارد.»

اوپک هدف‌گذاری رسمی برای قیمت نفت ندارد و قیمت‌ها همچنان باید کاهش بیشتری بیابند تا در بیرون از محدوده قابل قبولی قرار بگیرند که علی النعیمی، وزیر نفت عربستان آن را محدوده قیمت حدود «۹۵، ۱۰۰ و ۱۱۰ دلاری» توصیف کرده است.

برآوردهای صندوق بین‌المللی پول نشان می‌دهد که هرچند قیمت‌های فعلی برای کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس مناسب هستند؛ اما برای کشورهایی شامل ایران، الجزایر و عراق پایین محسوب می‌شوند.

بهای نفت از زمان اوج خود از ماه ژوئن (زمانی که مناقشه در سوریه، عراق و لیبی بازار جهانی را درخصوص عرضه کافی نگران کرد) تاکنون بیش از ۱۵ درصد کاهش یافته است؛ اما از آن زمان تاکنون نبود اختلال جدی و مصرف کمتر از انتظار در اروپا و آسیا باعث سقوط قیمت‌های نفت شده است. اکنون سوال این است که تولید‌کنندگان بزرگ حاشیه خلیج‌فارس(عربستان، امارات و کویت) در چه سطحی برای ایجاد ثبات در قیمت‌ها و ایجاد رشد اقتصادی در کشورهای مصرف‌کننده بزرگ، عرضه را کاهش خواهند داد.

در این رابطه پیتر هلز، استراتژیست بانک مریل لینچ در لندن گفت: اگر نفت به زیر ۱۰۰ دلار رسیده به معنای این است که عربستان با این سطح قیمت مشکلی ندارد. اما اگر قیمت‌ها به زیر ۹۰ دلار در هر بشکه برسد بازار باید منتظر اقدامی باشد، زیرا ۸۰ دلار برای تولید‌کنندگان بزرگ به دلیل ملاحظات بودجه‌ای کاملا خط قرمز است.

این در حالی است که بانک مریل لینچ ماه گذشته در گزارش خود اعلام کرد که سیستم قدیمی سهمیه تولید در اوپک در سال ۲۰۱۱ کنار گذاشته شد و اکنون تولید‌کنندگان کلیدی پنج میلیون بشکه در روز ظرفیت مازاد تولید برای کمک به تعادل در بازار نفت جهانی دارند.

بر اساس این گزارش تولید‌کنندگان کلیدی سیگنال‌های خود به بازار را تغییر نداده‌اند، بنابراین به گزارش نهادهای ثالث نظیر آژانس بین‌المللی انرژی یا رسانه‌های خبری بستگی دارد تا بهترین پیش‌بینی را درخصوص زمان کاهش عرضه از سوی تولید‌کنندگان داشته باشند. اگر قیمت‌های نفت همچنان روند نزولی داشته باشند، این اتفاق احتمالا ظرف هفته‌های آتی رخ دهد.

کاهش هفتگی بهای نفت خام در بازارهای جهانی

در هفته گذشته میلادی نیز در روزهای منتهی به ۵ سپتامبر متوسط بهای نفت خام برنت و آمریکا در مقایسه با هفته ماقبل کاهش یافت. افت شاخص‌های کارخانه‌ای و خدماتی در چین و منطقه یورو، اعمال سیاست‌های انبساطی جدید توسط بانک مرکزی اروپا و تقویت قابل توجه دلار آمریکا در برابر دیگر ارزهای رایج جهانی در کنار آمارهای نامطلوب از اشتغال ایالات متحده از جمله مهم‌ترین‌ عوامل تضعیف‌کننده قیمت نفت در این هفته معاملاتی بود.

به این ترتیب متوسط بهای نفت خام پایه آمریکا در هفته گذشته نسبت به متوسط آن در هفته ماقبل، ۳/۰ درصد کاهش یافت. به نرخ‌های پایان وقت بازار نیویورک، بهای هر بشکه نفت خام پایه آمریکا در محدوده ۵۴/۹۵-۸۸/۹۲ دلار معامله شد. متوسط هفتگی بهای این ماده خام در هر بشکه نیز در سطح ۰۴/۹۴ دلار قرار گرفت. در همین حال متوسط بهای نفت خام برنت دریای شمال در هفته گذشته هم ۲۳/۱ درصد نسبت به هفته ماقبل کاهش یافت. هر بشکه نفت برنت به نرخ‌های پایان وقت بازار مذکور در دامنه ۷۷/۱۰۲-۳۴/۱۰۰ دلار معامله شد و متوسط هفتگی هر بشکه آن به ۴۴/۱۰۱ دلار رسید.

در این میان هر بشکه نفت اوپک به نرخ‌های پایان وقت بازار نیویورک نیز در دامنه ۰۸/۱۰۱-۶۵/۹۸ دلار مورد مبادله قرار گرفت و متوسط هفتگی هر بشکه نفت اوپک به ۲۰/۹۹ دلار رسید که نسبت به میانگین هفته ماقبل ۵۹/۰ درصد کاهش داشت. در این هفته ذخایر تجاری نفت خام آمریکا ۶/۳۵۹ میلیون بشکه به ثبت رسید که در مقایسه با هفته معاملاتی پیشین ۹/۰ درصد کاهش داشت. ذخایر استراتژیک نفت خام نیز در رقم ۶۹۱ میلیون بشکه تثبیت شد که نوسانی در مقایسه با هفته ماقبل نداشت. از سوی دیگر تولید داخلی نفت خام آمریکا هم در این هفته به طور متوسط روزانه ۸۶۳۰ هزار بشکه اعلام شد که نسبت به هفته پیشین یک درصد کاهش داشت.