الهام بادپا (بیتا) تحلیلگر بازارهای جهانی شرکت کارگزاری بهمن در هفته‌ میلادی گذشته عواملی نظیر نگرانی‌ ناشی از مازاد عرضه و کاهش تقاضا، اقدام عربستان سعودی در کاستن از بهای فروش نفت خود، دلار قوی و نیز اعلام شاخص‌هایی از اقتصاد آمریکا، اروپا و چین منجر به بروز نوساناتی در بازارهای کالاها از جمله نفت خام شد. اولین روز هفته در حالی آغاز شد که چشم‌انداز مصرف نفت خام متاثر از چند محرک بهبود یافت؛ از قبیل انتشار گزارش رضایت‌بخشی از وضعیت اقتصادی آمریکا، افزایش تولید نفت لیبی و نیز اعلام خبرهایی از افزایش تقاضا برای سوخت جهت ایجاد گرما در برخی مناطق که در نهایت به رشد بهای این کالای استراتژیک منجر شدند.البته در این میان نه تنها ضعف گزارش شده در بخش تولیدی چین، اعتراضات داخلی در کشور مذکور و همچنین دلار قوی تا حدی افزایش قیمت نفت خام را محدود می‌کرد، بلکه آمار و ارقام انتشار یافته که نشان می‌داد تحولات سیاسی اخیر در خاورمیانه تاثیری در میزان تولید کشورهای درگیر نداشته است هم از رغبت فعالان بازار برای اتخاذ موقعیت‌های خرید می‌کاست و فشار رو به پایینی بر قیمت نفت وارد می‌ساخت.از طرف دیگر معامله‌گران واقف بودند شرایط لیبی به گونه‌ای پیش می‌رود که نمی‌توانند دلشان را به کاهش ۲۵ هزار بشکه‌ای تولید این کشور به‌عنوان محرکی در تقویت بهای نفت، خوش کنند چرا که در حال حاضر تولید آن به ۹۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است که در مقایسه با تولید ۲۰۰ هزار بشکه در گذشته تفاوت زیادی دارد و از اینرو چشم‌انداز روند تولید آن مثبت ارزیابی می‌شود.کلا جو حاکم بر بازار نفت روز سه‌شنبه منفی بود، چراکه نه خبرها حکایت از بهتر شدن وضعیت تقاضا برای نفت داشت و نه به نظر می‌رسید مشکل فراوانی عرضه در بازار کالای فوق را می‌توان نادیده گرفت. در واقع انتشار گزارش‌های نه چندان مطلوبی از اوضاع برخی مناطق در این روز به نوعی هشدار می‌داد که هنوز کم شدن مصرف به دلیل نامساعد بودن اقتصاد اروپا و چین به قوت خود باقی است و باید نگران بود. البته در این بین، بالا بودن ارزش دلار هم از میزان خرید می‌کاست.از سوی دیگر انتشار گزارش ماهانه اوپک که خبر از افزایش تولید نفت می‌داد نیز تاثیر منفی مضاعفی بر کاهش قیمت این کالای استراتژیک گذاشت، چراکه عنوان شد تولید سازمان مذکور به دلیل رشد تولید کشورهای لیبی، عربستان سعودی، نیجریه، آنگولا و عراق از ۳۰/۱۵ میلیون بشکه در ماه اوت به ۳۰/۹۶ میلیون بشکه در ماه سپتامبر و به بالاترین سطح خود از نوامبر سال ۲۰۱۲ رسیده است.این سطح از تولید از سوی اوپک که حتی بالاتر از پیش‌بینی خود سازمان از تقاضا برای نفت در سال ۲۰۱۵ بود باز چنین گمانه‌زنی را برانگیخت امکان دارد سازمان فوق در نشست بعدی، تغییری در میزان تولید خود اعمال کند تا بلکه با کاستن از عرضه مانع ریزش بیشتر بهای نفت برنت شود.اگرچه انتشار خبرهایی مبنی بر اینکه دولت چین برای اولین بار بعد از بحران مالی سال ۲۰۰۸ تسهیلاتی را برای خریداران چینی درنظر گرفته است تا حدی اثر مثبتی بر جو روانی روز چهارشنبه گذاشت، اما از آنجاکه همچنان محرک غالب بر روند بازار، اضطراب ناشی از مازاد عرضه نفت بود، حتی ادامه درگیری‌ها در خاورمیانه و افت موجودی ذخایر نفت آمریکا طی هفته گذشته هم نتوانستند کمکی به رشد بهای نفت کنند و در آخر قیمت کالای مزبور تنزل یافت.

البته عوامل کاهنده دیگری نظیر رشد ضعیف اقتصاد اروپا و چین و انتشار خبری درخصوص اینکه عربستان سعودی بهای فروش نفت خود را نسبت به ماه گذشته کاهش داده است نیز تاثیر زیادی در کم شدن قیمت نفت داشت. خبر اخیر که حاکی از آن بود که عربستان سعودی حفظ سهم خود از بازار نفت با قیمت فروش پایین‌تر را بر بالا رفتن بهای این کالا در پی از دست دادن بخشی از سهم خود از بازار ترجیح می‌دهد و گویی تصمیم ندارد با کاستن از تولید نفت بر قیمت کالای فوق بیفزاید، در نهایت چنین حسی را به سرمایه‌گذاران منتقل کرد که ممکن است عرضه در سطح بالای فعلی باقی بماند و روند نزولی قیمت نفت تشدید شود. در این میان بالا بودن ارزش دلار که موجب گران شدن بهای کالاها از جمله نفت برای خریداران دارنده سایر ارزها شد هم در افت قیمت نقش داشت. در بازار نفت روز پنج‌شنبه نیز عرضه فراوان نفت همراه با ضعف در تقاضا به‌ویژه از جانب چین و اروپا دو عامل اصلی کاهنده بهای نفت خام بودند، به‌طوری‌که قیمت کالای مذکور را تا کمترین سطح خود از ژوئن سال ۲۰۱۲ تنزل دادند که البته طبق معمول، دلار قوی و فروکش کردن نگرانی‌ها از اثر منفی تنش‌های داخلی بر تولید نفت عراق در این امر بی‌تاثیر نبودند.

همچنین اگرچه به نظر می‌رسید طولانی‌ شدن روند رو به پایین قیمت نفت برنت، احتمال کاهش تولید اوپک را افزایش داده باشد؛ اما این اضطراب نیز وجود داشت که شاید حتی چنین اقدامی هم برای تحریک بروز جهشی مثبت در بهای نفت خام کافی نباشد. از سوی دیگر بانک مرکزی استرالیا پیش‌بینی خود از میانگین بهای هر بشکه نفت برنت در سال ۲۰۱۵ را به‌‌رغم بهبود اوضاع آمریکا، انگلستان و هند، عمدتا به دلیل ضعیف بودن اقتصاد چین، ژاپن و اکثر کشورهای اروپایی از ۱۰۵ به ۱۰۳ دلار کاهش داد. در روز پایانی هفته نیز بهای نفت خام از فشار منفی ناشی از رشد عرضه و دلار قوی که به بالاترین سطح خود در ۴ سال اخیر رسیده بود در امان نماند و عوامل دیگر نظیر انتشار گزارش‌های مطلوبی از آمریکا به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی در جهان و ادامه تحولات سیاسی در اوکراین و خاورمیانه به حاشیه رفت. به علاوه موسسه گلدمن ساکس در روز جمعه اظهار کرد بهای ۹۰ دلار برای هر بشکه نفت خام، کف منطقی قیمت برنت در میان‌مدت محسوب می‌شود و رشد دلار و عدم تعادل بین عرضه و تقاضا در بازار از مهم‌ترین‌ عوامل تاثیرگذار بر قیمت این کالا خواهند بود. موسسه مزبور در حالی‌که اذعان داشت افزایش تولید نفت شیل در آمریکا، کاهش درگیری‌ها در لیبی و نیجریه و کم شدن تقاضا از سوی چین و اروپا منجر به ایجاد مازاد عرضه شده‌ است، برآورد خود از میانگین قیمت نفت را همان ۱۰۰ دلار پیشین اعلام و نیز بیان کرد امکان دارد بهای نفت باز هم به خاطر سبک بودن کفه مصرف تنزل یابد.

بازار نفت برنت در هفته پیش رو

بازار نفت خام در حالی هفته گذشته را به پایان رساند که عوامل کاهنده بهای نفت به مراتب قدرتمندتر از عوامل محرک رشد آن عمل کردند؛ به‌طوری‌که حتی فرصت تنفس و اصلاح کوچک را هم در روند نزولی قیمت این کالای استراتژیک فراهم نکردند.

در شرایط کنونی در عین حال که حس بدبینی نسبت به اوضاع وجود دارد، نوعی مقاومت در برابر سقوط بهای نفت نیز احساس می‌شود؛ بنابراین چون حساسیت بازار فوق به خبرهای مختلف، زیاد است، باید دید آیا حواشی مربوط به اوپک، تنش‌های سیاسی و گزارش‌های اقتصادی کشورها خواهند توانست قیمت نفت را حداقل در همین سطح فعلی حفظ کنند یا خیر، تا بلکه با شروع فصل سرما و درنتیجه رشد مصرف انرژی، شاهد بهبود بهای این کالا باشیم. همچنین از آنجاکه در تحلیل صنعت نفت به روشنی می‌توان دریافت وضعیت عرضه و تقاضای کالای مذکور در شرایط مطلوبی به سر نمی‌برد و نگرانی از ریزش بیشتر بهای آن محسوس است، وخامت اوضاع حکم می‌کند اقدامی برای بهتر شدن فضای موجود، چه با کاهش تولید در سمت عرضه و چه با افزایش تقاضا با اجرای برنامه‌های حمایتی گسترده‌تر در کشورهای تاثیرگذار از جمله چین و اروپا صورت پذیرد.

سقوط نفت آمریکا به زیر 90 دلار