پس از توقف پنج ساله سوآپ نفت خام از سال ۹۴ سوآپ فرآورده‌های نفتی ایران هم متوقف خواهد شد تا کشورهای حاشیه دریای خزر یک شوک جدید نفتی تجربه کنند. به گزارش خبرگزاری مهر، پس از توقف پنج ساله سوآپ نفت خام، از سال آینده سوآپ فرآورده‌های نفتی ایران از کشورهای منطقه آسیای میانه، حوزه قفقاز، آسیای مرکزی و عراق متوقف خواهد شد.

در شرایط فعلی ایران برخی از فرآورده‌های نفتی به‌ویژه نفت کوره، گازوئیل و گاز مایع را از کشورهای حاشیه دریای خزر به‌منظور تامین سوخت مایع ۴ تا ۵ نیروگاه برق شمال کشور در قالب محموله‌های سوآپ وارد می‌کند که این تجارت نفتی از سال ۹۴ متوقف خواهد شد.یکی از مهمترین دلایل توقف سوآپ فرآورده‌های نفتی از کشورهای حاشیه دریای خزر و آسیای میانه و مرکزی، افزایش ظرفیت تولید گاز طبیعی و کاهش نیاز به مصرف سوخت مایع در نیروگاه‌ها و صنایع کشور اعلام شده است.

سیدناصر سجادی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران با تایید توقف سوآپ فرآورده‌های نفتی کشور از سال آینده، گفت: پیش‌بینی می‌شود سال آینده با مازاد تولید و عرضه فرآورده‌های مختلف نفتی روبه‌رو خواهیم شد و از این رو سوآپ فرآورده‌های نفتی از کشورهای مختلف همسایه با توجه به تولید بالای داخل توجیه اقتصادی ندارد. توقف سوآپ نفت ایران در حالی ۵ ساله شده که با سقوط آزاد قیمت نفت، هزینه سوآپ از خطوط لوله رقیب همچون BTC، CPC و روسیه به‌شدت غیراقتصادی شده و نفت ارزان به فرصت طلایی احیای سوآپ تبدیل شده است.عملیات سوآپ نفت خام ایران برای پنجمین سال متوالی متوقف مانده است و با وجود ایجاد زیرساخت‌هایی برای سوآپ روزانه ۵۰۰ هزار بشکه نفت اما این تجارت استراتژیک نفتی کماکان در نقطه صفر قرار دارد.

با این وجود آمارهای منتشر شده توسط شرکت ملی نفت ایران نشان می‌دهد ایران در طول ۱۳ سال انجام سوآپ نفت کشورهای حاشیه دریای خزر بیش از ۲۵۴ میلیون بشکه نفت از مسیر ایران سوآپ شد که حدود ۸۸۰ میلیون دلار درآمد ارزی برای کشور به همراه داشته است.همزمان با متوقف ماندن تجارت سوآپ نفت ایران از سال ۱۳۸۹ تاکنون، مذاکرات متعددی با شرکت‌های بزرگ بین‌المللی سوآپ‌کننده نفت خام در منطقه دریای خزر انجام گرفته است و حتی وزارت نفت از چانه‌زنی به‌منظور از سرگیری این تجارت سودآور و استراتژیک نفتی با کشورهای ترکمنستان و قزاقستان خبر داده است.