فایننشال تایمز با برشمردن چالش‌های صادرات گاز ایران به اروپا نوشت، با توجه به موانع ایران برای پیدا کردن یک موقعیت تجاری قوی در بازار گاز اروپا، برای این کشور بسیار بهتر است که گاز مازاد خود را به همسایگان پر‌مصرفش صادر کند.


به گزارش خبرگزاری تسنیم، روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز طی گزارشی نوشت، پس از اینکه ایران به توافقی با قدرت‌های جهانی بر سر برنامه هسته‌ای خود دست پیدا کرد، امیر حسین زمانی‌نیا معاون وزیر نفت ایران با لحنی امیدوارانه گفت: «اروپا می‌تواند بازاری برای گاز طبیعی این کشور در سال پیش رو باشد.»ایران ممکن است سومین تولیدکننده بزرگ گاز جهان باشد اما با چالش‌های متعددی در صادرات فراوان‌ترین کالای کشور به اروپا مواجه است. این چالش‌ها عبارتند از: عرضه بیش از حد گاز مایع طبیعی، افزایش رقابت دیگر کشورهای تولید‌کننده، ضعف تقاضا در قاره آسیا و مشکلات زیرساختی داخلی در ایران.


تولیدکنندگان بزرگ گاز

گازی که از میدان گازی شاه دنیز آذربایجان استخراج می‌شود در حال افزایش است. خط لوله‌ای از آذربایجان به ترکیه در دست ساخت است و کار روی خط لوله‌ای که ازآناتولی می‌گذرد در اوایل سال جاری آغاز خواهد شد. این به آن معنا است که تا سال ۲۰۱۸ بیش از ۱۶ میلیارد مترمکعب گاز از آذربایجان به اروپا صادر خواهد شد.لغو خط لوله جریان جنوبی روسیه به نظر می‌رسید به تلاش‌های روسیه برای ارسال گاز به جنوب اروپا ضرر و زیان‌هایی وارد کرده است، اما این پروژه را به سرعت با خط لوله مشابه جریان ترکیه جایگزین کردند. این خط لوله که ۶۰ میلیارد مترمکعب گاز را در سال در زیر دریا جابه‌جا می‌کند به‌طور مستقیم با تمام توان به بازار گاز اروپا وارد شده و با کشورهای دیگر به رقابت می‌پردازد.


ایران درحال از دست دادن سهم بازار خود در ترکیه است که این کشور تنها دروازه ورود ایران برای عرضه گاز به اروپا بوده است. ایران در سال 2010 حدود 20 درصد از واردات گاز به ترکیه را تامین می‌کرد، اما این عرضه در سال گذشته به 18 درصد کاهش یافت. نسبت به مدت مشابه، صادرات گاز روسیه به ترکیه به 30 درصد افزایش یافته که تقریبا دو برابر مقدار پیشین است.یونان همسایه ترکیه نیز در حال حاضر یک بازار هدف برای گاز روسیه است. در عین حال روسیه برنامه‌هایی برای گسترش خط لوله نورد استریم به 45 میلیارد مترمکعب در سال در نظر دارد که گاز را به‌طور مستقیم از روسیه به آلمان وارد کند که با این کار می‌تواند حضوری پر‌رنگ‌تر در غرب اروپا داشته باشد.


تقاضای اروپا در رکود

تقاضای گاز اروپا از سال ۲۰۰۸ در حال کاهش است، که این موضوع منعکس‌کننده رکود بخش صنعت و رشد تولید برق تجدید‌پذیر این منطقه است. تنها عامل روند صعودی مصرف گاز در اروپا در دراز‌مدت سیاست‌های بخش برق و نیروی آن و تاثیر انتشار گازهای گلخانه‌ای در محیط است. در حالی که این سیاست در نهایت می‌تواند باعث افزایش حجم گاز مورد استفاده در اروپا شود، قیمت تولید گازهای گلخانه‌ای و انتشار آلاینده‌ها به‌طور قابل توجهی افزایش می‌یابد تا سازمان‌هایی که خدمات رفاهی جامعه را فراهم می‌کنند، تشویق کند برای فراهم کردن سوخت خود به جای سوزاندن زغال‌سنگ، گاز با حجم‌های معنی‌داری را استفاده کنند.


معمای صادرات گاز ایران

ایران با وجود داشتن دومین ذخایر بزرگ گاز جهان به علت قیمت‌های انرژی به شدت یارانه‌ای و بهره‌وری کم از انرژی، یک وارد‌کننده ثابت کالا در طول دهه گذشته بوده است. ایران به ایجاد اصلاحات جدی برای کنترل نرخ رشد بالا و غیرمعمول تقاضای گاز خانگی نیازمند است. ایران همچنین اعلام کرده است نیازمند صدها میلیارد دلار سرمایه برای احیای صنعت گاز با سرمایه‌گذاری قابل توجهی روی ساخت خط لوله از ایران به اروپا است؛ از جمله این سرمایه‌گذاری‌ها ایجاد خط لوله هزار کیلومتری از میان مزارع جنوب ایران به مرز شمال غربی این کشور است. تضمین امنیت و تامین منابع مالی برای چنین پروژه‌هایی بدون برداشتن دائمی تحریم‌های بین‌المللی دشوار خواهد بود.با توجه به موانع ایران برای پیدا کردن یک موقعیت تجاری قوی در بازار گاز اروپا، برای این کشور بسیار بهتر است که گاز مازاد خود را به همسایگان پر مصرف خود صادر کند. در حال حاضر عراق، پاکستان و عمان موافقت‌نامه تامین گاز را با ایران امضا کردند. اما حتی پس از رفع این مسائل، سیاست‌های منطقه‌ای و قیمتی که این کشورها ممکن است برای گاز پرداخت کنند، موانعی ایجاد خواهد کرد که باید برطرف شود.