معاون وزیر نفت ابعاد قیمت خوراک گاز پتروشیمی‌ها را تشریح کرد
حذف رانت با فرمول جدید خوراک
در واقع در قراردادهای بین‌المللی گاز فرمول قیمت دو قسمت دارد. یک قسمت ثابت و یک قسمت وابسته به قیمت نفت که به‌صورت درصدی از قیمت نفت خام شاخص است. مثلا فرض کنید قیمت هر یک میلیون بی تی یو یا همان ۳/ ۲۸ مترمکعب گاز وارداتی و صادراتی ما یک دلار به علاوه ۱۲ درصد قیمت نفت برنت باشد آن وقت قیمت گاز صادراتی و وارداتی ما معلوم است. قیمت خوراک پتروشیمی فوق هم دو قسمت دارد: نخست، متوسط وزنی درآمد صادرات و هزینه واردات و درآمد وصول شده فروش داخلی گاز و دوم، قسمت بین‌المللی فرمول خوراک. من نمی‌توانم از الان چنین رقمی را عنوان کنم؛ چون متوسط قیمت در ۶ ماه ملاک است و باید قیمت نفت مشخص باشد. چون دست‌کم روی چهار جزو این فرمول قیمت نفت اثر دارد؛ گاز صادراتی، گاز وارداتی، قیمت گاز در TTF و NBP و نرخ ارز. اما اگر همین شرایط باشد قیمت خوراک بین ۵/ ۸ تا ٩ سنت خواهد بود؛ مگر اینکه قیمت نفت تغییر مهمی کند. وی در ادامه افزود: قیمت ١٣ سنت با هر فرمولی مشخص شده باشد زمانی که این قیمت را تعیین کردند قیمت نفت بالای ٧٠ دلار بوده است. رحمتی در ادامه با اشاره به اینکه هم اکنون روزانه حدود ٤٣ میلیون مترمکعب گاز در اختیار پتروشیمی‌ها با خوراک گاز یا با خوراک مایع قرار می‌گیرد (یعنی سالانه ١٥ میلیارد مترمکعب) گفت: از این میزان ٥ میلیارد مترمکعب گاز در سال به‌عنوان خوراک برای پتروشیمی‌های گازی و بقیه به‌عنوان سوخت در همه پتروشیمی‌ها مصرف می‌شود.رحمتی در ادامه گفت: در پاسخ به این سوال باید گفت که قیمت ١٣ سنت با ارز ٢٦٥٠٠ ریال به دست آمده بود که ٣٤٤٥ ریال می‌شد. این قیمت ارز مربوط به ٢ تا ۳ سال پیش است. پتروشیمی‌ها هم اکنون هزینه خوراک را به‌صورت ریالی فوق‌الذکر پرداخت می‌کنند. اگر قرار باشد با دلار ٣٦٠٠٠ ریال محاسبه شود عدد ٤٦٨٠ ریال به دست می‌آید.
باید به این موضوع توجه کرد که حاشیه سود فروشندگان محصولات پتروشیمی مثل هر فروشنده دیگر مواد نفتی با کاهش قیمت نفت کاهش پیدا می‌کند. به‌عنوان مثال در قیمت نفت ١٠٠دلار اگر مارجین پتروشیمی‌ها ۶ درصد خوراک باشد و پنج درصد تخفیف خوراک داشته باشند در مصرف خوراک معادل هر بشکه نفت عدد پنج دلار تخفیف گرفته و به حاشیه سود اضافه کرده‌اند و در نفت ٢٥ دلاری، یک دلار و ٢٥ سنت. این در حالی است که استهلاک، هزینه، دستمزد کارگر و... کم نمی‌شود؛ اما حاشیه سود کم می‌شود. در این فرمول، قیمت خوراک متناسب با قیمت فروششان شده است و به‌صورت منطقی اگر قیمت نفت افزایش یا کاهش پیدا کند قیمت خوراک نیز تغییر می‌کند. البته در آینده خیلی نزدیک یعنی یک تا دو سال آینده نفت بالای ٧٠ دلار پیش بینی نشده است. وی در پاسخ به این سوال که چرا هاب‌ها در این فرمول فقط از آمریکا یا اروپا انتخاب شده است، گفت: اگر این فرمول به یک هاب وابسته باشد بسیار متغیر می‌شود؛ اما اگر فرمول به چهار هاب از معروف‌ترین هاب‌های دنیا وابسته باشد، مشکلی پیش نخواهد آمد. ضمن اینکه در قانون به موضوع رقابت‌پذیری در رابطه با قیمت بین‌المللی اشاره شده است نه فقط قیمت در بازار اروپا یا آمریکا. البته اگر هاب‌های معروفی مانند این هاب‌ها وجود داشت، به آن رجوع می‌شد. به گفته وی، بسیاری از کشورهای جهان در ١٠ تا ١٥ سال اخیر به این هاب‌ها اتکا می‌کنند و طبیعی است ایران نیز به آن استناد کند. در واقع اگر قرار است ما به یک هابی استناد کنیم بهتر است در دنیا معروف باشد و به هاب‌های غیرمعروفی که به آن رجوع نمی‌شود، توجه نکنیم.وی در توضیح بیشتر فرمول خوراک پتروشیمی‌ها به اختلاف قیمت خوراک در دو دوره ۶ ماه اول و دوم سال اشاره کرد و گفت: در واقع هدفمان این بود که فرصتی برای سرمایه‌گذاران ایجاد کنیم تا در تابستان به هر میزانی که می‌خواهند گاز مصرف کنند و خوراک گاز را ۱۰درصد ارزان‌تر دریافت کنند و در زمستان ١٠ درصد گران‌تر بپردازند. البته این موضوع هم گفتنی است که همه واحدهای پتروشیمی تعمیرات دارند و معمولا تعمیرات اساسی را به زمستان می‌اندازند. این مجتمع‌ها می‌توانند در تابستان محصولات میانی تولید و ذخیره کنند و در زمستان از این ذخیره استفاده کنند.
البته همه مجتمع‌ها این قابلیت را ندارند؛ اما آنهایی که دارند می‌توانند استفاده کنند.معاون وزیر نفت در پاسخ به این سوال که هم اکنون پتروشیمی‌ها محصولاتشان را به قیمت آزاد و ارز آزاد می‌فروشند و روی فروششان هیچ مکانیزم فرمولی وجود ندارد، اما خوراک با فرمول و نرخ ارز اعلامی بانک مرکزی است و امکان زیادی برای رانت وجود دارد، گفت: این فاصله قیمتی ارز در همه بخش‌ها رانت و فساد درست می‌کند و همه هم قبول دارند. توقع این است که قیمت ارز سال آینده به سمت تک‌نرخی پیش برود. مقام‌های بانک مرکزی و دولت همیشه وعده دادند درصورت اجرایی شدن برجام حداکثر ظرف ٦ ماه قیمت ارز را تک‌نرخی کنند. ما یک تجربه خوب تک نرخی شدن را از سال ١٣٨١ تا ٩٠ داشتیم که خیلی خوب بود؛ به‌طوری که اختلاف قیمت آزاد و صرافی‌ها یک تا ٢ تومان بود. توقع هست که در ٦ ماه نخست سال آینده قیمت به سمت تک نرخی برود و فاصله کم شود. با این اتفاق، دیگر رانت وجود نخواهد داشت. البته هم اکنون این رانت برای کل صنایع وجود دارد و فقط مختص پتروشیمی نیست.البته من چند درصد ارزانی نسبی گاز را رانت نمی‌دانم. در واقع معتقدم کمک به رونق صنایع است، هم اکنون قیمت سوخت برای همه بخش‌های صنعتی ١٣٢ تومان به ازای هر مترمکعب است که خیلی ارزان‌تر از قیمت بین‌المللی است.
ارسال نظر