نیشخند به عدالت اقتصادی!

گروه ورزش- رسول بهروش: مساله مالیات‌ها در فوتبال ایران، یک معمای چندین ساله و دردناک است. سال‌ها است که مطالبی درمورد عدم پرداخت مالیات بازیکنان و مربیان مختلف در محافل رسانه‌ای منتشر می‌شود؛ آنچه در بسیاری از موارد منجربه پدید آمدن مشکلاتی مثل ممنوع‌الخروجی برای آنها شده است. آخرین قربانی از این گروه، آندرانیک تیموریان است؛ هافبک دفاعی استقلال که حالا بنا به ادعای سرژیک تیموریان، برادر و مدیربرنامه‌هایش تا زمان روشن نشدن تکلیف مالیات معوقه‌اش حق خروج از کشور را ندارد. به نظر می‌رسد به‌رغم همه تلاشی که فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ به کار گرفته، همچنان خبری از حل قطعی این مشکل نیست و کماکان بسیاری از بازیکنان و مربیان تلاش می‌کنند پرداخت مالیات‌ خود را به باشگاه محول کنند. سرمربیان تیم‌های ملی، ممنوع‌الخروج‌های سرشناس!

در حال حاضر در لیست بدهکاران مالیاتی کشورمان، نام برخی از مربیان سرشناسی که حتی سابقه هدایت تیم‌های ملی را هم داشته‌اند به چشم می‌خورد. برانکو ایوانکوویچ که تیم امید ایران را قهرمان بازی‌های آسیایی بوسان کرد و در سال ۲۰۰۶، راحت‌ترین صعود تاریخ ایران به جام‌های جهانی را رقم زد، بعد از مسابقات آلمان هرگز موفق نشد به ایران برگردد. از قرار معلوم برانکو رقم مالیاتش را نپرداخته و تا زمان تسویه نشدن این بدهی، نمی‌تواند وارد کشورمان شود. در حال حاضر در مورد اینکه پرداخت این مالیات به عهده چه کسی بوده، بین ایوانکوویچ و فدراسیون فوتبال اختلاف‌نظر وجود دارد. افشین قطبی هم دیگر سرمربی تیم ملی بود که حالا سال‌ها است نمی‌تواند به ایران برگردد. او نیز مشکلی مشابه برانکو دارد، با این تفاوت که طرف اختلاف قطبی باشگاه پرسپولیس است و او اعتقاد دارد سرخپوشان باید مالیاتش را می‌پرداختند. جالب اینکه نلو وینگادا هم به‌دلیل اختلاف با همین باشگاه درگیر مشکل ممنوع‌الخروجی شده است و اگر به ایران برگردد تا زمان پرداخت مالیاتش، نمی‌تواند از کشور خارج شود. وینگادا پیش‌تر سرمربی پرسپولیس بوده و ظاهرا در همان زمان پرداخت مالیات او به باشگاه محول شده بود؛ اتفاقی که رخ نداده و حالا تبعاتش متوجه مربی پرتغالی شده است. وینگادا بعد از ناکامی با تیم ملی امید در بازی‌های آسیایی اینچئون، از این سمت برکنار شد.

ما مالیات نمی‌دهیم، والسلام!

به نظر می‌رسد مساله «مالیات» در عرف فوتبال ایران از همان ابتدا به اشتباه جا افتاده است. در شرایطی که نفس پرداخت مالیات به‌منظور تعدیل درآمدها و نزدیک کردن جامعه به عدالت اقتصادی در نظر گرفته شده است، معمولا فوتبالیست‌ها و مربیان شاغل در ایران از زیر پرداخت این «دین ملی» شانه خالی می‌کنند تا باشگاه‌ها یا فدراسیون فوتبال جورشان را بکشند. حبیب کاشانی چندی پیش در برنامه ۹۰ مدعی شد او در ابتدای لیگ هفتم و هنگام عقد قرارداد با افشین قطبی، پرداخت مالیات وی را برعهده گرفته و این شبیه همان شرایطی بوده که مدیریت قبلی در لیگ ششم برای مصطفی دنیزلی فراهم کرده بود.

همچنین جی‌لوید ساموئل هم که این روزها در پی وصول مطالباتش از استقلال است، به‌تازگی از دست این باشگاه به کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال شکایت کرده است. به گزارش خبرگزاری فارس، موضوع شکایت ساموئل این است که استقلالی‌ها متعهد شده بودند مالیات او را بپردازند، اما این کار را نکرده‌اند تا او نیز ممنوع‌الخروج شود. چنانچه می‌بینید هنوز فلسفه پرداخت مالیات در فوتبال ایران به درستی درک نشده و بسیاری از باشگاه‌ها سعی می‌کنند این اهرم اقتصادی را هم در خدمت پدیده «بازیکن‌سالاری» در بیاورند. این در حالی است که در فوتبال روز دنیا مساله پرداخت مالیات توسط ورزشکاران به‌طور کلی حل شده و اگر ورزشکاری ادعا کند باشگاه طرف قرارداد او باید مالیاتش را بدهد، موجی از حیرت و شگفتی جامعه را در بر خواهد گرفت! باشگاه‌های ایرانی در حالی برای نرم کردن دل ستاره‌ها در بازار نقل‌وانتقالات حاضر به پرداخت مالیات آنها می‌شوند که در بسیاری از لیگ‌های معتبر جهان مهم‌ترین فوتبالیست‌های دنیا گاهی تا نیمی از دستمزد دریافتی‌شان را تسلیم اداره مالیات می‌کنند. همین سال گذشته لیونل مسی که یکی از بهترین بازیکنان تاریخ فوتبال جهان است به اتهام فرار مالیاتی چهار میلیون یورویی، دست در دست پدرش دادگاهی شد، اما اینجا یکی از پرهوادارترین باشگاه‌های ایران و آسیا خودش را به خاطر مالیات بازیکنی مثل ساموئل زیر دین می‌برد و همه قواعد حرفه‌ای دنیای فوتبال را به چالش می‌کشد.

قانون فقط برای ضعفا؟

بدون تردید یکی از مهم‌ترین نقاط ضعف هر قانونی در هر کجای دنیا این است که آن قانون قدرت اجرا برای همه مشمولان را نداشته باشد و فقط بتواند ضعیف‌ترها را در بر بگیرد. حالا باید پرسید در شرایطی که در همین مملکت معلمان، کارمندان و کارگران ساده مجبورند قبل از دریافت حقوق ماهیانه‌شان مالیات بدهند، چرا باید فوتبالیست‌های میلیاردی یا چندصد میلیونی به همین راحتی از پرداخت این وجه طفره بروند و آن را بر دوش باشگاه بیندازند؟ نکته کلیدی اینجا است که شاید امروز با افزایش فشار رسانه‌ای یا وضع برخی مقررات سختگیرانه‌تر بتوان پرداخت مالیات را به خود بازیکنان و مربیان تحمیل کرد، اما تا زمانی که بنیان فوتبال ایران دولتی است، حتی این راه هم افاقه نخواهد کرد؛ چرا که ستاره‌ها به راحتی مالیاتی را هم که قرار است بپردازند به اصل رقم قرارداد

اضافه می‌کنند. به نظر می‌رسد تا زمانی که فوتبال کشور واقعا رو به خصوصی شدن نرود، شهروندان عادی ناچار خواهند بود علاوه بر پذیرفتن مخارج زندگی تجملاتی سوپراستارها، مالیات آنها را هم به شکل غیرمستقیم بپردازند!