دردسرهای کاهش قیمت نفت برای نروژ
وقتی یورگن لانگانت در سال 2012 کارش را به‌عنوان برنامه‌ریز پروژه در شرکت نفتی مهندسی «آکر سلوشن» نروژ شروع کرد، همه چیز رو به راه بود. صنعت نفت نروژ به‌عنوان یکی از ثروتمندترین منابع مالی جهان، بزرگ‌ترین‌ صندوق مالی مستقل جهان را هم داشت. یورگن بیشتر از 8 ساعت در روز کار می‌کرد و همیشه هم اضافه کار می‌ایستاد. اما از یک سال گذشته او مدت زیادی را در اتاق استراحت شرکت یا در رستوران می‌گذراند. کار زیادی دیگر برای او باقی نمانده است. در ماه سپتامبر گذشته، در روزهایی که قیمت نفت در سراشیبی سقوط بود، لانگانت شغلش را از دست داد. این روزها او مدیر منطقه‌ای شرکت تاین، بزرگ‌ترین‌ تولیدکننده محصولات لبنی در نروژ است. مهندس نفتی حالا مهندس شیری شده‌ است. این مرد 29 ساله می‌گوید، شرکت نفتی که در آن کار می‌کرد در یک سال گذشته دوبار تعدیل نیرو داشت و در دو نوبت کارمندانش را اخراج کرد. چاره‌ای نبود چرا که کار کم شده و شرکت مجبور است تعداد کارمندانش را با حجم کارش متعادل کند. شرکت‌های نفتی نروژ از جمله استات‌اویل و شرکت‌های بین‌المللی که در نروژ شعبه دارند مانند کنکوفیلیپس، این روزها درحال بیشترین کاهش سرمایه‌گذاری خود در دو دهه گذشته هستند. در کل نروژ از بیش از 250 شغل مرتبط با نفت، نزدیک به 40 هزار نفر کارشان را از دست داده‌اند. متوسط درآمد مشاغل نفتی در نروژ حدودا 60 درصد بیشتر از دیگر صنایع است. آمارها نشان می‌دهد که به‌طور کلی در جهان، حقوق مشاغل نفتی در پنج سال گذشته یکی از دو شغل پردرآمد بوده‌است. کاهش 50 درصدی قیمت نفت در یک سال گذشته، وضعیت سرمایه‌گذاری و توسعه و درآمد این صنعت را در سراسر جهان به خطر انداخته است. برآوردها نشان می‌دهد که کاهش هزینه‌ها در این صنعت در سراسر جهان تا کنون 20 درصد بوده و تا سال 2016 این کاهش به 30 درصد می‌رسد. سقوط قیمت نفت، سراسر جهان از وضعیت اقتصاد روسیه تا مشاغل در تگزاس آمریکا را تحت تاثیر قرار داده‌است. اقتصاد روسیه در معرض رکود است و ارزش پول این کشور سقوط کرده‌است. اما این فقط روسیه نیست که از کاهش قیمت نفت چنین آسیب دیده‌است. در تگزاس آمریکا، جایی که در سال‌های اخیر اکتشافات نفت و گاز شیل به اقتصاد این ایالت رونق قابل توجهی داده، اکنون سقوط قیمت نفت به این صنعت آسیب جدی وارد کرده‌است. بیش از 30 هزار شغل نفتی در این ایالت از دست رفته‌است. در نروژ، عمده‌ترین تولید کننده نفتی غرب اروپا، سرمایه‌گذاری نفتی 15 درصد کاهش یافته ‌است. این درحالی است که در 12 سال گذشته، افزایش شدید قیمت نفت، باعث رونق این صنعت در نروژ و دیگر کشورهای تولیدکننده نفت شده‌ بود. روندی که ناگهان در سال 2013 متوقف شد و اکنون به سرعت در حال معکوس شدن است.
تاثیر این روند معکوس بر صنعت نفت و گاز نروژ بسیار شدید است. به‌طوری‌که پیش‌بینی شده تا پایان سال ۲۰۱۵، بیش از ۳۰ هزار شغل نفتی دیگر هم از دست برود. شرکت استات‌اویل اعلام کرده که ۳۰ درصد ازهزینه‌های خود را برای مقابله با شرایط جدید می‌کاهد و سرمایه‌گذاری‌های برنامه‌ریزی شده‌اش را ۱۰ درصد کاهش می‌دهد. ارزیابی تاثیر این آمار و ارقام بر اقتصاد نروژ هنوز انجام نشده و باید زمان بگذرد تا تاثیر این شرایط مشخص شود. نفت، یک چهارم تولید ناخالص داخلی نروژ را تشکیل می‌دهد. در ماه دسامبر گذشته، بانک مرکزی نروژ که نرخ بهره را در دو سال گذشته بالا نگه داشته بود تا مانع از حباب بازار مسکن شود، اعلام کرد که نرخ بهره را کاهش می‌دهد. همچنین اعلام کرد که تا پایان سال، یک بار دیگر هم مجبور خواهد شد که در نرخ بهره دستکاری کند. نخست‌وزیر هم اعلام کرد که دولت در وضعیت آماده‌باش است تا اگر لازم باشد بسته محرک اقتصادی را به اجرا بگذارد. منظور او، استفاده از صندوق درآمدهای نفتی ۸۶۰ میلیارد دلاری نروژ است که برای روز مبادا و برای جبران کسری بودجه نگه داشته شده و حالا ممکن است دولت مجبور شود به این صندوق متوسل شود. درحالی‌که کارگران و کارمندان بخش‌های نفتی شغل خود را از دست می‌دهند و آینده قیمت‌ها در بازار نفت نامشخص و پرابهام است، دولت‌هایی مانند نروژ باید برای مدت طولانی ریاضت آماده شوند. این موج حتی به دانشگاه‌ها هم رسیده‌است و شمار متقاضیان رشته‌های مطالعات و صنعت نفت و دانشجویانی که پروژه‌هایشان را روی صنعت نفت برنامه‌ریزی کرده‌اند، رو به کاهش است. در نروژ میزان بیکاری بسیار پایین و در حد ۴ درصد است اما این بیکاری مرتبط با صنعت نفت، خودش را خیلی زود در بازار کار نشان می‌دهد. مثلا در منطقه نفتی روگالند که به پایتخت نفتی نروژ معروف است، نرخ بیکاری در ماه ژانویه به ۳۰ درصد رسید.
استات‌اویل که اپراتور دولتی 70 درصد از فعالیت‌های نفت و گاز نروژ است، تاثیر مستقیمی بر وضعیت اقتصاد نروژ می‌گذارد. وقتی این شرکت کارمندانش را اخراج کند و قادر به عمل به تعهداتش نباشد، کل اقتصاد نروژ ضربه می‌بیند. البته یکی از تعهدات این شرکت برای کارمندان تعدیل شده، یافتن شغل برای آنها در صنایع دیگر است. این شرکت و دیگر شرکت‌های نفتی نروژ موظف هستند اگر شده کار در منزل برای کارمندان اخراجی خود مهیا کنند. دستمزدها در صنعت نفت نروژ امسال مانند هر سال اضافه نمی‌شوند. از سال 2002 تا 2013، حقوق ماهانه نروژی‌ها 62 درصد افزایش یافته ‌است. نروژ یکی از ثروتمندترین کشورهای نفتی جهان است که به مدیریت صحیح و هدفمند درآمدهای نفتی‌اش هم شهرت دارد. میزان تولید نفتی نروژ در سال 2013، روزانه 1/83 میلیون بشکه بود. تولید ناخالص داخلی نروژ در این سال
۵۱۲/۵۸ میلیارد دلار بوده‌است. وال‌استریت ژورنال اخیر گزارشی منتشر کرد درباره تاثیر کاهش قیمت نفت بر کشورهای مختلف تولیدکننده. بر اساس این گزارش، نروژ با نفت زیر ۴۰ دلار دچار کسری بودجه می‌شود و مقاومتش می‌شکند. این درحالی است که دیگر کشورها حتی کشورهای ثروتمند عربی حاشیه خلیج فارس، با نفتی بالاتر از این قیمت مثلا ۵۴ دلار هم دچار دردسر کسری بودجه شده‌اند و مقاومت اقتصادشان شکسته شده‌است.