در گفت‌وگوی «دنیای اقتصاد» با کارشناسان خراسان رضوی مطرح شد؛
بخش خصوصی؛ نسخه درمان گردشگری سلامت
دنیای اقتصاد، فاطمه رافع- گردشگری از جمله مقوله‌هایی است که کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه به دنبال سرمایه‌گذاری و توسعه آن هستند و از آنجایی که این صنعت کارکردهای بسیاری در زمینه‌های اقتصادی، فرهنگی و . . . دارد، هر کشور بسته به پتانسیل‌هایی که در این زمینه دارد، در راستای گسترش صنعت گردشگری گام برمی‌دارد. در این میان کشور ما، ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و صرف‌نظر از ظرفیت‌های بی‌بدیل وکم‌نظیر از قبیل گردشگری طبیعت، تجاری، فرهنگی، مذهبی و . . . در زمینه گردشگری سلامت هم پتانسیل‌های بسیاری دارد.
دنیای اقتصاد، فاطمه رافع- گردشگری از جمله مقوله‌هایی است که کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه به دنبال سرمایه‌گذاری و توسعه آن هستند و از آنجایی که این صنعت کارکردهای بسیاری در زمینه‌های اقتصادی، فرهنگی و ... دارد، هر کشور بسته به پتانسیل‌هایی که در این زمینه دارد، در راستای گسترش صنعت گردشگری گام برمی‌دارد. در این میان کشور ما، ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و صرف‌نظر از ظرفیت‌های بی‌بدیل وکم‌نظیر از قبیل گردشگری طبیعت، تجاری، فرهنگی، مذهبی و ... در زمینه گردشگری سلامت هم پتانسیل‌های بسیاری دارد. مشهد، پایتخت معنوی ایران و دومین کلان‌شهر کشور، سالانه میزبان بیش از 20 میلیون نفر گردشگر است و به گفته کارشناسان قابلیت‌های بسیاری برای توسعه گردشگری سلامت دارد. با این حال موانعی نیز بر سر راه توسعه آن وجود دارد؛ برخی نبود حلقه واصل بین بیمار و مراکز درمانی، کمبود زیرساخت‌ها و حضور کمرنگ بخش خصوصی را مشکل گردشگری سلامت می‌دانند و برخی دیگر معتقدند بهره‌برداری مطلوب از این صنعت مستلزم تقویت نظارت‌ها در این زمینه است.
سراغی از برخی کارشناسان و دست‌اندرکاران اجرایی حوزه گردشگری سلامت استان گرفته‌ایم و با آنان گپ‌وگفتی در این زمینه داشته‌ایم.
فعالیت خارج از ضابطه برخی پزشکانpic۱
عضو هیات علمی گروه مدیریت و برنامه‌ریزی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی مشهد با بیان اینکه در حال حاضر گردشگری سلامت یکی از برنامه‌های بخش معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی است، در خصوص ظرفیت‌های جذب گردشگر سلامت در مشهد اظهار می‌کند: شهر مشهد به دلیل وجود سه بیمارستان بزرگ قائم، رضوی و امام رضا(ع) جمعیت قابل‌توجهی از بیماران سایر شهرهای کشور را به خود جذب می‌کند.
دکتر مژگان تیموری به وجود بیمارستان‌های تخصصی از قبیل چشم و قلب در مشهد اشاره می‌کند و می‌گوید: این امر نیز باعث جلب توجه بیماران یا حتی برخی پزشکان و آژانس‌های گردشگری می‌شود تا فضا را برای جذب گردشگر به استان فراهم کنند.
عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی مشهد به این نکته نیز اشاره می‌کند که گاهی اوقات گردشگری سلامت با گردشگری پزشکی اشتباه گرفته می‌شود و می‌افزاید: اما این دو با هم متفاوت هستند؛ به عبارت دیگر گردشگری سلامت شامل تمام خدماتی است که برای سلامت روحی و جسمی به بیمار ارائه می‌شود، اما در گردشگری پزشکی برنامه‌ها شامل خدمات پزشکی و جراحی می‌شود.
تیموری با بیان اینکه بیشتر جمعیتی که در حال حاضر در حوزه گردشگری پزشکی به مشهد مراجعه می‌کنند، از کشورهای عربی و کشورهای حوزه خلیج فارس هستند، خاطرنشان می‌کند: بیشتر این افراد متقاضی انجام اعمال جراحی زیبایی هستند با این حال نمی‌توان گفت این افراد، ۱۰۰ درصد گردشگر پزشکی یا سلامت هستند زیرا هدف از سفر آنان به مشهد زیارت و سیاحت هم بوده و این امر بستری برای توسعه گردشگری سلامت است که مشهد از این قابلیت‌ها نیز برخوردار است. وی با اشاره به اینکه معمولا این گردشگران در هتل‌های پنج ستاره و لوکس اقامت می‌کنند، عنوان می‌کند: بنابراین خدمات زیرساختی مورد نیاز برای حضور و اقامت این گردشگران در مشهد وجود دارد.
عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی مشهد یادآور می‌شود: نکته مهمی که وجود دارد این است که برخی پزشکان به صورت خارج از ضابطه و از طریق واسطه‌ها یا ارتباط با یک آژانس گردشگری اقدام به ورود بیماران می‌کنند و این بیماران معمولا در محل اقامت خود ویزیت می‌شوند، اما این اقدامات، خارج از ضوابط وزارت بهداشت است و بنابراین طیف وسیعی از گردشگران که آمار دقیقی از آنان در دسترس نیست، از این دست هستند.
تیموری با اشاره به ایجاد «باند گردشگر» در شهرستان ارس در منطقه آذربایجان اظهار می‌کند: در این منطقه یک شرکت با هماهنگی میراث فرهنگی و وزارت بهداشت، گردشگران حوزه سلامت را از مبدا تا مقصد شناسایی می‌کند. وی ادامه می‌دهد: این شرکت برای گردشگران کارتی طراحی و پزشکان مرتبط با بیماری وی را به او معرفی می‌کند و بیمار پس از انتخاب پزشک و طی مراحل درمانی، به کشور خود باز می‌گردد. وی با بیان اینکه ایجاد چنین ساختاری برای شهر مشهد نیز در سومین کنفرانس گردشگری سلامت مطرح شد، تصریح می‌کند: در مشهد نیز چنین سازوکاری وجود دارد اما بهتر است با همکاری میراث فرهنگی و دانشگاه علوم پزشکی فعال‌تر شود.
عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی مشهد با اعتقاد بر اینکه برای گسترش حوزه گردشگری سلامت به اطلاع‌رسانی بسیار قوی و تبلیغات خوبی در سطح بین‌المللی نیاز داریم، می‌افزاید: این اقدام باید با یک هماهنگی بین بخشی و از طریق میراث فرهنگی و بخش بهداشت و درمان صورت گیرد؛ ضمن اینکه بخش خصوصی نیز باید در این زمینه مشارکت داشته باشد.
تیموری توسعه ناوگان حمل‌ونقل را از دیگر ضروریات گردشگری سلامت می‌داند و می‌گوید: فرض کنیم فردی برای امری غیر از گردشگری سلامت یا پزشکی به مشهد سفر کرده، اما اتفاقی می‌افتد که به خدمات درمانی نیاز پیدا می‌کند اما حتی ناوگان حمل‌ونقل مناسبی مرتبط با خدمات پزشکی نداریم و در این زمینه باید اقدامات لازم صورت گیرد.
عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی مشهد با بیان اینکه فراهم کردن اقامتگاه‌های مناسب برای گردشگران سلامت و پزشکی از دیگر موارد ضروری در راستای توسعه گردشگری سلامت است، خاطرنشان می‌کند: باید در این راه متناسب با استانداردهای جهانی پیش برویم و همایش‌هایی که برگزار می‌کنیم، صرفا دور هم جمع شدن محض نباشد. همچنین باید بین طب سنتی و طب مدرن ارتباط بیشتری برقرار شود تا گردشگری سلامت گسترش یابد.
تیموری ابراز امیدواری کرد پیوند بیشتر بین حوزه پزشکی و میراث فرهنگی بتواند به ساماندهی فعالیت‌های مرتبط با گردشگری سلامت منجر شود.
نبود حلقه واصل بیمار و مراکز درمانیpic۲
رئیس کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی با اشاره به اینکه در زمینه گردشگری سلامت پتانسیل‌های خوبی در مشهد داریم، اظهار می‌کند: بیمارستان‌های تخصصی از جمله قائم، رضوی و ... و وجود هتل‌های خوب از جمله این ظرفیت‌هاست؛ بنابراین پتانسیل کافی برای توسعه گردشگری سلامت در استان وجود دارد.
محمدرضا توکلی‌زاده ادامه می‌دهد: اما مساله مهم ضعف حلقه ارتباطی بین بیمار و مراکز درمانی تخصصی است؛ در همه جای دنیا ارتباط بین بیمار و مراکز درمانی تخصصی از طریق اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و ... صورت می‌گیرد، اما اطلاعات ما درباره این امکانات کافی نیست؛ شاید یک فرد خارجی با مراکز درمانی ما آشنایی نداشته باشد و به دلیل عدم‌دسترسی به آن‌ها نیز نتواند از بیمارستان‌های تخصصی ما برای درمان استفاده کند. وی خاطرنشان می‌کند: دانشگاه علوم پزشکی باید حلقه واصل بین بیمار و مراکز درمانی را ایجاد کند زیرا متولی درمان است.
رئیس کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان با بیان اینکه باید سایت معتبر و جامعی برای معرفی پتانسیل‌های درمانی خود به دنیا داشته باشیم، می‌گوید: این سایت باید از طریق سفارتخانه‌ها تبلیغ و معرفی شود تا بیماران خارجی با این مراکز درمانی آشنا شوند و از نحوه دسترسی به آن‌ها و خدماتی که ارائه می‌دهند، آگاهی یابند.
توکلی‌زاده در خصوص نقش اتاق بازرگانی در توسعه گردشگری سلامت عنوان می‌کند: اتاق بازرگانی بیشتر نقش ارشادی دارد و نمی‌تواند وارد اقدامات اجرایی شود و علوم پزشکی یا سازمان‌های خصوصی باید اقدامات اجرایی را در این زمینه انجام دهند.
رئیس کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان با اعتقاد بر اینکه در حال حاضر از ظرفیت بخش خصوصی برای گسترش گردشگری سلامت استفاده می‌شود، تصریح می‌کند: بسیاری از مراکز پزشکی خصوصی در مشهد به بیماران خارجی خدمات می‌دهند و اینطور نیست که فکر کنیم بخش خصوصی درمان فعلا بیکار نشسته اما مشکل این است که اطلاعات در این زمینه جامعیت ندارد.
توکلی‌زاده با تأکید بر اینکه باید نظارت عالیه بر گردشگری سلامت وجود داشته باشد، می‌افزاید: به هر حال در تمام بخش‌ها تخلفاتی وجود دارد و برای خدمات‌رسانی بهتر این نظارت‌ها ضروری است؛ همچنین دستگاه قضایی نیز باید در زمینه نظارت‌ها کمک کند.
گردشگری سلامت؛pic۳
پرسودترین نوع گردشگری
مدیر گروه اقتصاد گردشگری پژوهشکده گردشگری جهاد
دانشگاهی مشهد با اشاره به انواع گردشگری از قبیل فرهنگی، تاریخی، زیارتی و ... اظهار می‌کند: با توجه به اینکه شهر مشهد سالانه بیش از 20 میلیون گردشگر جذب می‌کند، گردشگری سلامت ظرفیت بالقوه‌ای است که در چند سال اخیر توانسته از حالت بالقوه به بالفعل تبدیل شود.
دکتر هادی رفیعی با بیان اینکه مشهد در یک نگاه کلی ظرفیت بالایی برای جذب گردشگر دارد، خاطرنشان می‌کند: گردشگری پزشکی یکی از سودآورترین گونه‌های گردشگری است و گردشگری سلامت در مقایسه با سایر انواع گردشگری قابلیت جذب منابع درآمدی بالایی دارد به دلیل همین قابلیت‌ها در کشورهای مختلف در خصوص گردشگری سلامت سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی صورت می‌گیرد.
مدیر گروه اقتصاد گردشگری پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی مشهد با اعتقاد بر اینکه برای جذب گردشگر سلامت باید هزینه‌ها برای وی مقرون به صرفه باشد، تصریح می‌کند: هزینه‌های گردشگری سلامت در مشهد همانند سایر شهرهای ایران نسبت به سایر کشورها پایین‌تر است و این امر باعث می‌شود قابلیت بسیاری در جذب گردشگر سلامت داشته باشد.
رفیعی با اشاره به حضور سالانه حدود ۱۵ تا ۲۰ هزار گردشگر سلامت در کشور عنوان می‌کند: ترکیه در سال ۲۰۱۲ حدود ۲۷۰ هزار گردشگر سلامت جذب کرد و بر اساس پیش‌بینی‌ها این رقم در سال ۲۰۱۵ به دو برابر می‌رسد؛ با وجود پایین بودن هزینه‌های پزشکی و درمانی در کشور نتوانسته‌ایم گردشگر سلامت را در حد انتظار جذب کنیم. وی در خصوص دلایل این امر می‌گوید: یکی از دلایل این است که هنوز سرمایه‌گذاری‌های لازم در این زمینه صورت نگرفته و بخش‌خصوصی به صورت جدی وارد این حوزه نشده یا حتی تخت‌های وی.آی.پی که خاص بین‌المللی باشند، در بیمارستان‌های ما توسعه نیافته است؛ همچنین بحث توسعه ناوگان حمل‌ونقل، اطلاع‌رسانی بین‌المللی، ارتباط با کشورهای مختلف و ... از مسائل مهم در راستای توسعه گردشگری سلامت است.
مدیر گروه اقتصاد گردشگری پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی مشهد یکی از اصلی‌ترین راهکارهای توسعه گردشگری سلامت را ورود بخش خصوصی به این حوزه می‌داند و تصریح می‌کند: دولت هم باید شرایط را برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی تسهیل کند تا به افق‌های مدنظر برسیم.
رفیعی طولانی شدن مدت اعتبار ویزاها را از دیگر عوامل مؤثر در توسعه گردشگری می‌داند و خاطرنشان می‌کند: باید در بیمارستان‌ها، دفاتری برای گروه‌های گردشگری داشته باشیم یا بیمارستان‌های خاص گردشگری سلامت احداث کنیم اما این اقدامات نمی‌تواند بدون هماهنگی و حضور بخش بهداشت و میراث فرهنگی صورت گیرد.
ضرورت حضور بخش خصوصیpic۴
کارشناس مسئول گردشگری سلامت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی در این زمینه اظهار می‌کند: اخیرا در حوزه گردشگری بحث گردشگری سلامت بسیار مطرح شده و دولت نیز تأکید بسیاری برای توسعه آن دارد زیرا میزان ارزآوری بسیاری دارد و به تبع آن در اشتغال‌زایی موثر است.
احمد دیناری با اشاره به اینکه مشهد با توجه به وجود بیمارستان‌های مجهز و مراکز درمانی مختلف مخصوص پوست، مو زیبایی و ... در خصوص جذب گردشگران سلامت توانمندی دارد، تصریح می‌کند: غالبا گردشگران عرب حوزه خلیج فارس که وارد مشهد می‌شوند با راهنمایی اعرابی که در مشهد حضور دارند یا مدیران مراکز اقامتی، به سمت مراکز درمانی به ویژه مراکز جراحی‌های زیبایی کشیده می‌شوند. وی ادامه می‌دهد: مشهد با توجه به کشورهای هدف خود از جمله افغانستان، عراق، کشورهای حوزه خلیج فارس و کشورهای آسیای میانه در زمینه گردشگری سلامت جایگاهی برای خود ایجاد کرده است.
کارشناس مسئول گردشگری سلامت اداره کل میراث فرهنگی استان خاطرنشان می‌کند: در حال حاضر بیشتر گردشگران با هدف زیارت به مشهد سفر می‌کنند و سپس از اینجا به سمت مراکز درمانی هدایت می‌شوند و خیلی کم پیش می‌آید که صرفا با هدف گردشگری سلامت و استفاده از خدمات درمانی به مشهد سفر کنند و باید در این زمینه برنامه‌ریزی‌های بیشتری صورت گیرد.
دیناری با اشاره به اینکه گردشگری سلامت نسبت به سایر انواع گردشگری از ارزآوری بیشتری برخوردار است، عنوان می‌کند: بر اساس آمار سازمان جهانی جهانگردی هر گردشگر در طول دوره اقامت خود حدود ۱۵۰۰ دلار هزینه می‌کند که این رقم در خصوص گردشگر سلامت سه برابر می‌شود؛ ضمن اینکه میزان اقامت گردشگر سلامت به دلیل اینکه باید تحت مراقبت باشد، بیشتر است. وی اضافه می‌کند: اگر تنها ۱۰ درصد از یک میلیون و ۵۰۰ هزار گردشگر خارجی که سال گذشته وارد استان شدند، گردشگر سلامت باشند این امر در طول یک سال بالغ بر ۷۰۰ میلیون دلار درآمد ارزی برای استان ایجاد می‌کند که این رقم می‌تواند باعث ایجاد فرصتهای اشتغال مستقیم و غیرمستقیم در استان شده و عملا گردشگری به یک موتور محرکه برای اقتصاد استان تبدیل شود.
کارشناس مسئول گردشگری سلامت اداره کل میراث فرهنگی استان در خصوص اقدامات این اداره کل برای توسعه گردشگری سلامت می‌گوید: در سال 92 بسته‌ای تحت عنوان «بسته اجرایی گردشگری سلامت خراسان رضوی» با حضور نمایندگان دستگاه‌های اجرایی مربوطه از قبیل وزارت خارجه، علوم پزشکی، استانداری، آژانس‌های مسافرتی و ... تهیه و در آن شرح وظایف سازمان‌های مرتبط تعیین شد و بر اساس آن کمیته گردشگری سلامت از ابتدای سال 93 فعالیت خود را آغاز کرد.
دیناری با بیان اینکه در خصوص گردشگری سلامت به دلیل سروکار داشتن با سلامت گردشگران خارجی و مباحث امنیتی حساسیت خاصی وجود دارد، اظهار می‌کند: تاکنون اقدامات خوبی در این زمینه انجام شده و در اواخر سال ۹۳ نیز شیوه‌نامه صدور گواهینامه صلاحیت حرفه‌ای گردشگری سلامت برای آژانس‌های مسافرتی ابلاغ شده و در سال ۹۴ سعی می‌کنیم با استفاده از این شیوه‌نامه گواهینامه‌های لازم را صادر کنیم.
کارشناس مسئول گردشگری سلامت اداره کل میراث فرهنگی استان با اشاره به اینکه بخش خصوصی نقش اساسی در توسعه گردشگری سلامت دارد و بدون حضور این بخش کاری در این حوزه انجام نمی‌شود، می‌گوید: ولی بخش خصوصی و دولتی مکمل هم هستند؛ بخش دولتی صرفا سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی می‌کند اما اقدامات اجرایی باید به بخش خصوصی توانمند که صلاحیت لازم را داشته باشد، واگذار شود که این اقدام در حال حاضر نیز در حال انجام است.
دیناری در خصوص مشکلات گردشگری سلامت خاطرنشان می‌کند: یکی از مشکلات این است که مدت اعتبار ویزاها کم است و گفته می‌شود ویزای خاص درمانی وجود دارد اما به صورت عملی صادر نمی‌شود؛ بسیاری از افرادی که مراجعه می‌کنند لازم است برای تکمیل دوره درمان مدت بیشتری اقامت داشته باشند اما به دلیل اعتبار اندک ویزاها این امکان را ندارند. وی ادامه می‌دهد: همچنین فعالیت برخی افراد به صورت غیررسمی در این حوزه مشکلاتی را ایجاد کرده که باید این مشکل برطرف شود.
عدم استفاده حداکثری
از ظرفیت‌های گردشگری سلامتpic5
مسئول گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز در این‌باره اظهار می‌کند: به‌طور کلی ظرفیت‌های گردشگری سلامت در دو قسمت گردشگری و سلامت در استان و به ویژه در شهر مشهد دارای پتانسیل‌های بالفعل و بالقوه بسیار زیادی است؛ در قسمت درمان وجود پزشکان و کادر درمانی مجرب و صاحب نام، بیمارستان‌های تخصصی و فوق تخصصی و مراکز درمانی بسیار باکیفیت و مجهز در استان می‌تواند به عنوان مهم‌ترین ظرفیت در زمینه گردشگری سلامت مورد توجه قرار گیرد.
دکتر محمد اسماعیل خیامی ارزان بودن خدمات مختلف گردشگری و درمانی کشور را در مقایسه با سایر کشورها از دیگر ظرفیت‌ها برای توسعه گردشگری سلامت می‌داند و در خصوص آماری از میزان گردشگران سلامت در استان و مشهد می‌گوید: سیستم جمع‌آوری آماری به شکل متمرکز در وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی از نیمه دوم سال 93 شکل گرفته که با توجه به نو بودن این سیستم هنوز به خروجی مطمئنی نرسیده‌ایم اما آنچه که تاکنون به شکل غیرمتمرکز توسط دانشگاه علوم پزشکی مشهد جمع‌آوری شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته، از افزایش 10 درصدی بیماران بستری در بین سال‌های 90 تاکنون حکایت دارد. وی ادامه می‌دهد: در سال 92 حدود 4000 نفر بیمارگردشگری سلامت بستری و حدود 10 هزار نفر بیمار در قسمت سرپایی نسبت به دریافت خدمات اقدام کردند؛ آمار سال93 در حال جمع‌آوری و پایش است اما مسلما افزایش قابل‌ملاحظه‌ای را داشته‌ایم. وی یادآور می‌شود: منظور از گردشگران سلامت، گردشگران خارجی هستند.
مسئول گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص اقدامات و برنامه‌های دانشگاه در زمینه توسعه گردشگری سلامت تصریح می‌کند: تصویب بسته اجرایی گردشگری سلامت استان برای اولین بار در کشور، تهیه برنامه راهبردی گردشگری سلامت، تشکیل کمیسیون بررسی و صدور
مجوز های قانونی گردشگری سلامت، تشکیل جلسات مشورتی با کارشناسان و فعالان عرصه گردشگری سلامت استان برای تهیه مستندات لازم، برگزاری جلسات کمیته گردشگری سلامت به شکل مستمر، برقراری تعامل بین بخشی با دستگاه‌های ذی‌ربط، فراهم آوری زمینه ثبت اطلاعات بیماران پذیرش شده در بیمارستان‌های استان از نیمه دوم سال گذشته، شروع آموزش و تشکیل دپارتمان پذیرش بیماران بین‌الملل، صدور مجوز برای متقاضیان فعالیت در این عرصه در قالب شرکت‌های گردشگری سلامت و ... از جمله اقدامات صورت گرفته در این زمینه است.
خیامی برنامه‌ریزی در خصوص آموزش دست‌اندرکاران حوزه گردشگری سلامت در بیمارستان‌ها و شرکت‌های گردشگری سلامت، اجرای شیوه‌نامه‌های ابلاغی از طرف کمیته راهبردی گردشگری سلامت کشور، برقراری تعامل با شورای راهبری گردشگری سلامت کشور در خصوص تدوین آیین‌نامه‌های جدید، نظارت بر فعالیت شرکت‌های گردشگری سلامت با پایش مستمر و بازدید، ورود به برنامه اعتباربخشی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی در حوزه گردشگری سلامت، بازدیدهای مستمر نظارتی از مراکز درمانی، تکمیل فرآیندهای رسیدگی به مشکلات گردشگران سلامت و رفع موانع موجود و بازنگری لازم در تعرفه‌های گردشگری سلامت بخش‌خصوصی و دولتی را از برنامه‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد برای توسعه گردشگری سلامت عنوان می‌کند.
مسئول گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص نقش بخش‌خصوصی در توسعه گردشگری سلامت می‌گوید: یقینا گردشگری سلامت امری است که با حضور فعال و پررنگ بخش خصوصی توسعه پیدا خواهد کرد و اساسا یکی از ابعاد اجرای اقتصاد مقاومتی در حوزه خدمات پزشکی توجه به بخش گردشگری سلامت و توسعه این صنعت به ویژه توسط بخش خصوصی خواهد بود؛ البته این مساله باعث غفلت از ظرفیت‌های بخش دولتی نخواهد شد اما بخش خصوصی در حوزه گردشگری سلامت استان در دو حوزه گردشگری و درمان بسیار فعال و دارای زیر‌ساخت‌های خوب و رو به گسترش است.
خیامی تصریح می‌کند: بررسی‌های ما حاکی از فعالیت‌های روزافزون کمیته گردشگری سلامت استان و به ویژه دانشگاه علوم پزشکی و مراکز فعال در عرصه گردشگری سلامت استان مانند شرکت‌ها و مراکز درمانی در بین گردشگران خارجی و مردم سایر کشورهاست. وی با اشاره به ظرفیت‌های خراسان رضوی عنوان می‌کند: رویکرد و توجه بیماران خارجی حتی از کشورهای اروپایی و آمریکایی برای درمان خود در این استان و دریافت خدمات مختلف تشخیصی و درمانی سال به سال در حال افزایش است و این امر با مراجعه معمولی به مراکز درمانی و مشاهده بیماران خارجی در کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها به خوبی قابل درک است.
مسئول گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه سومین جلسه تخصصی کمیته راهبری گردشگری سلامت کشور در نیمه دوم سال گذشته به شکل همایش و با حضور هشت استان مجاور در مشهد برگزار شد، اظهار می‌کند: در این همایش خراسان رضوی به عنوان قطب گردشگری سلامت شرق و شمال شرق کشور تعیین و اولین شیوه‌نامه کمیته راهبری گردشگری سلامت کشوردر خصوص صدور مجوز گردشگری سلامت به شرکت‌ها و آژانس‌های مسافرتی در همین جلسه رونمایی شد.
خیامی عدم وجود برنامه راهبردی کشوری برای پیشبرد این صنعت مهم، عدم استفاده حداکثری از ظرفیت‌های فراوان موجود در استان، عدم اطلاع‌رسانی مطلوب در خصوص پتانسیل‌های بالای درمانی و گردشگری سلامت در سطح بین‌المللی و ضعف نظارت دقیق بر انجام خدمات گردشگری سلامت را از مشکلات گردشگری سلامت برمی‌شمارد و تصریح می‌کند: در خصوص رفع مشکلات مذکور هماهنگی، همکاری، برنامه‌ریزی و توجه جدی متولیان و دست‌اندرکاران ملی و استانی و همت بیش از پیش بخش خصوصی و دولتی می‌تواند راهگشا باشد و تقویت این صنعت مهم را در کشور و استان باعث شود.
کارشناسان و صاحب‌نظران بر اهمیت توسعه گردشگری سلامت در راستای توسعه اقتصادی در استان اتفاق نظر دارند و تحقق این امر برنامه‌ریزی جامع برای جذب گردشگر، هماهنگی بین بخشی، نظارت دقیق‌تر، اطلاع‌رسانی و .... را می‌طلبد و امید است با تلاش مسئولان این مهم محقق شود.
سراغی از برخی کارشناسان و دست‌اندرکاران اجرایی حوزه گردشگری سلامت استان گرفته‌ایم و با آنان گپ‌وگفتی در این زمینه داشته‌ایم.
فعالیت خارج از ضابطه برخی پزشکانpic۱
عضو هیات علمی گروه مدیریت و برنامه‌ریزی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی مشهد با بیان اینکه در حال حاضر گردشگری سلامت یکی از برنامه‌های بخش معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی است، در خصوص ظرفیت‌های جذب گردشگر سلامت در مشهد اظهار می‌کند: شهر مشهد به دلیل وجود سه بیمارستان بزرگ قائم، رضوی و امام رضا(ع) جمعیت قابل‌توجهی از بیماران سایر شهرهای کشور را به خود جذب می‌کند.
دکتر مژگان تیموری به وجود بیمارستان‌های تخصصی از قبیل چشم و قلب در مشهد اشاره می‌کند و می‌گوید: این امر نیز باعث جلب توجه بیماران یا حتی برخی پزشکان و آژانس‌های گردشگری می‌شود تا فضا را برای جذب گردشگر به استان فراهم کنند.
عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی مشهد به این نکته نیز اشاره می‌کند که گاهی اوقات گردشگری سلامت با گردشگری پزشکی اشتباه گرفته می‌شود و می‌افزاید: اما این دو با هم متفاوت هستند؛ به عبارت دیگر گردشگری سلامت شامل تمام خدماتی است که برای سلامت روحی و جسمی به بیمار ارائه می‌شود، اما در گردشگری پزشکی برنامه‌ها شامل خدمات پزشکی و جراحی می‌شود.
تیموری با بیان اینکه بیشتر جمعیتی که در حال حاضر در حوزه گردشگری پزشکی به مشهد مراجعه می‌کنند، از کشورهای عربی و کشورهای حوزه خلیج فارس هستند، خاطرنشان می‌کند: بیشتر این افراد متقاضی انجام اعمال جراحی زیبایی هستند با این حال نمی‌توان گفت این افراد، ۱۰۰ درصد گردشگر پزشکی یا سلامت هستند زیرا هدف از سفر آنان به مشهد زیارت و سیاحت هم بوده و این امر بستری برای توسعه گردشگری سلامت است که مشهد از این قابلیت‌ها نیز برخوردار است. وی با اشاره به اینکه معمولا این گردشگران در هتل‌های پنج ستاره و لوکس اقامت می‌کنند، عنوان می‌کند: بنابراین خدمات زیرساختی مورد نیاز برای حضور و اقامت این گردشگران در مشهد وجود دارد.
عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی مشهد یادآور می‌شود: نکته مهمی که وجود دارد این است که برخی پزشکان به صورت خارج از ضابطه و از طریق واسطه‌ها یا ارتباط با یک آژانس گردشگری اقدام به ورود بیماران می‌کنند و این بیماران معمولا در محل اقامت خود ویزیت می‌شوند، اما این اقدامات، خارج از ضوابط وزارت بهداشت است و بنابراین طیف وسیعی از گردشگران که آمار دقیقی از آنان در دسترس نیست، از این دست هستند.
تیموری با اشاره به ایجاد «باند گردشگر» در شهرستان ارس در منطقه آذربایجان اظهار می‌کند: در این منطقه یک شرکت با هماهنگی میراث فرهنگی و وزارت بهداشت، گردشگران حوزه سلامت را از مبدا تا مقصد شناسایی می‌کند. وی ادامه می‌دهد: این شرکت برای گردشگران کارتی طراحی و پزشکان مرتبط با بیماری وی را به او معرفی می‌کند و بیمار پس از انتخاب پزشک و طی مراحل درمانی، به کشور خود باز می‌گردد. وی با بیان اینکه ایجاد چنین ساختاری برای شهر مشهد نیز در سومین کنفرانس گردشگری سلامت مطرح شد، تصریح می‌کند: در مشهد نیز چنین سازوکاری وجود دارد اما بهتر است با همکاری میراث فرهنگی و دانشگاه علوم پزشکی فعال‌تر شود.
عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی مشهد با اعتقاد بر اینکه برای گسترش حوزه گردشگری سلامت به اطلاع‌رسانی بسیار قوی و تبلیغات خوبی در سطح بین‌المللی نیاز داریم، می‌افزاید: این اقدام باید با یک هماهنگی بین بخشی و از طریق میراث فرهنگی و بخش بهداشت و درمان صورت گیرد؛ ضمن اینکه بخش خصوصی نیز باید در این زمینه مشارکت داشته باشد.
تیموری توسعه ناوگان حمل‌ونقل را از دیگر ضروریات گردشگری سلامت می‌داند و می‌گوید: فرض کنیم فردی برای امری غیر از گردشگری سلامت یا پزشکی به مشهد سفر کرده، اما اتفاقی می‌افتد که به خدمات درمانی نیاز پیدا می‌کند اما حتی ناوگان حمل‌ونقل مناسبی مرتبط با خدمات پزشکی نداریم و در این زمینه باید اقدامات لازم صورت گیرد.
عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی مشهد با بیان اینکه فراهم کردن اقامتگاه‌های مناسب برای گردشگران سلامت و پزشکی از دیگر موارد ضروری در راستای توسعه گردشگری سلامت است، خاطرنشان می‌کند: باید در این راه متناسب با استانداردهای جهانی پیش برویم و همایش‌هایی که برگزار می‌کنیم، صرفا دور هم جمع شدن محض نباشد. همچنین باید بین طب سنتی و طب مدرن ارتباط بیشتری برقرار شود تا گردشگری سلامت گسترش یابد.
تیموری ابراز امیدواری کرد پیوند بیشتر بین حوزه پزشکی و میراث فرهنگی بتواند به ساماندهی فعالیت‌های مرتبط با گردشگری سلامت منجر شود.
نبود حلقه واصل بیمار و مراکز درمانیpic۲
رئیس کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی با اشاره به اینکه در زمینه گردشگری سلامت پتانسیل‌های خوبی در مشهد داریم، اظهار می‌کند: بیمارستان‌های تخصصی از جمله قائم، رضوی و ... و وجود هتل‌های خوب از جمله این ظرفیت‌هاست؛ بنابراین پتانسیل کافی برای توسعه گردشگری سلامت در استان وجود دارد.
محمدرضا توکلی‌زاده ادامه می‌دهد: اما مساله مهم ضعف حلقه ارتباطی بین بیمار و مراکز درمانی تخصصی است؛ در همه جای دنیا ارتباط بین بیمار و مراکز درمانی تخصصی از طریق اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و ... صورت می‌گیرد، اما اطلاعات ما درباره این امکانات کافی نیست؛ شاید یک فرد خارجی با مراکز درمانی ما آشنایی نداشته باشد و به دلیل عدم‌دسترسی به آن‌ها نیز نتواند از بیمارستان‌های تخصصی ما برای درمان استفاده کند. وی خاطرنشان می‌کند: دانشگاه علوم پزشکی باید حلقه واصل بین بیمار و مراکز درمانی را ایجاد کند زیرا متولی درمان است.
رئیس کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان با بیان اینکه باید سایت معتبر و جامعی برای معرفی پتانسیل‌های درمانی خود به دنیا داشته باشیم، می‌گوید: این سایت باید از طریق سفارتخانه‌ها تبلیغ و معرفی شود تا بیماران خارجی با این مراکز درمانی آشنا شوند و از نحوه دسترسی به آن‌ها و خدماتی که ارائه می‌دهند، آگاهی یابند.
توکلی‌زاده در خصوص نقش اتاق بازرگانی در توسعه گردشگری سلامت عنوان می‌کند: اتاق بازرگانی بیشتر نقش ارشادی دارد و نمی‌تواند وارد اقدامات اجرایی شود و علوم پزشکی یا سازمان‌های خصوصی باید اقدامات اجرایی را در این زمینه انجام دهند.
رئیس کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان با اعتقاد بر اینکه در حال حاضر از ظرفیت بخش خصوصی برای گسترش گردشگری سلامت استفاده می‌شود، تصریح می‌کند: بسیاری از مراکز پزشکی خصوصی در مشهد به بیماران خارجی خدمات می‌دهند و اینطور نیست که فکر کنیم بخش خصوصی درمان فعلا بیکار نشسته اما مشکل این است که اطلاعات در این زمینه جامعیت ندارد.
توکلی‌زاده با تأکید بر اینکه باید نظارت عالیه بر گردشگری سلامت وجود داشته باشد، می‌افزاید: به هر حال در تمام بخش‌ها تخلفاتی وجود دارد و برای خدمات‌رسانی بهتر این نظارت‌ها ضروری است؛ همچنین دستگاه قضایی نیز باید در زمینه نظارت‌ها کمک کند.
گردشگری سلامت؛pic۳
پرسودترین نوع گردشگری
مدیر گروه اقتصاد گردشگری پژوهشکده گردشگری جهاد
دانشگاهی مشهد با اشاره به انواع گردشگری از قبیل فرهنگی، تاریخی، زیارتی و ... اظهار می‌کند: با توجه به اینکه شهر مشهد سالانه بیش از 20 میلیون گردشگر جذب می‌کند، گردشگری سلامت ظرفیت بالقوه‌ای است که در چند سال اخیر توانسته از حالت بالقوه به بالفعل تبدیل شود.
دکتر هادی رفیعی با بیان اینکه مشهد در یک نگاه کلی ظرفیت بالایی برای جذب گردشگر دارد، خاطرنشان می‌کند: گردشگری پزشکی یکی از سودآورترین گونه‌های گردشگری است و گردشگری سلامت در مقایسه با سایر انواع گردشگری قابلیت جذب منابع درآمدی بالایی دارد به دلیل همین قابلیت‌ها در کشورهای مختلف در خصوص گردشگری سلامت سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی صورت می‌گیرد.
مدیر گروه اقتصاد گردشگری پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی مشهد با اعتقاد بر اینکه برای جذب گردشگر سلامت باید هزینه‌ها برای وی مقرون به صرفه باشد، تصریح می‌کند: هزینه‌های گردشگری سلامت در مشهد همانند سایر شهرهای ایران نسبت به سایر کشورها پایین‌تر است و این امر باعث می‌شود قابلیت بسیاری در جذب گردشگر سلامت داشته باشد.
رفیعی با اشاره به حضور سالانه حدود ۱۵ تا ۲۰ هزار گردشگر سلامت در کشور عنوان می‌کند: ترکیه در سال ۲۰۱۲ حدود ۲۷۰ هزار گردشگر سلامت جذب کرد و بر اساس پیش‌بینی‌ها این رقم در سال ۲۰۱۵ به دو برابر می‌رسد؛ با وجود پایین بودن هزینه‌های پزشکی و درمانی در کشور نتوانسته‌ایم گردشگر سلامت را در حد انتظار جذب کنیم. وی در خصوص دلایل این امر می‌گوید: یکی از دلایل این است که هنوز سرمایه‌گذاری‌های لازم در این زمینه صورت نگرفته و بخش‌خصوصی به صورت جدی وارد این حوزه نشده یا حتی تخت‌های وی.آی.پی که خاص بین‌المللی باشند، در بیمارستان‌های ما توسعه نیافته است؛ همچنین بحث توسعه ناوگان حمل‌ونقل، اطلاع‌رسانی بین‌المللی، ارتباط با کشورهای مختلف و ... از مسائل مهم در راستای توسعه گردشگری سلامت است.
مدیر گروه اقتصاد گردشگری پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی مشهد یکی از اصلی‌ترین راهکارهای توسعه گردشگری سلامت را ورود بخش خصوصی به این حوزه می‌داند و تصریح می‌کند: دولت هم باید شرایط را برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی تسهیل کند تا به افق‌های مدنظر برسیم.
رفیعی طولانی شدن مدت اعتبار ویزاها را از دیگر عوامل مؤثر در توسعه گردشگری می‌داند و خاطرنشان می‌کند: باید در بیمارستان‌ها، دفاتری برای گروه‌های گردشگری داشته باشیم یا بیمارستان‌های خاص گردشگری سلامت احداث کنیم اما این اقدامات نمی‌تواند بدون هماهنگی و حضور بخش بهداشت و میراث فرهنگی صورت گیرد.
ضرورت حضور بخش خصوصیpic۴
کارشناس مسئول گردشگری سلامت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی در این زمینه اظهار می‌کند: اخیرا در حوزه گردشگری بحث گردشگری سلامت بسیار مطرح شده و دولت نیز تأکید بسیاری برای توسعه آن دارد زیرا میزان ارزآوری بسیاری دارد و به تبع آن در اشتغال‌زایی موثر است.
احمد دیناری با اشاره به اینکه مشهد با توجه به وجود بیمارستان‌های مجهز و مراکز درمانی مختلف مخصوص پوست، مو زیبایی و ... در خصوص جذب گردشگران سلامت توانمندی دارد، تصریح می‌کند: غالبا گردشگران عرب حوزه خلیج فارس که وارد مشهد می‌شوند با راهنمایی اعرابی که در مشهد حضور دارند یا مدیران مراکز اقامتی، به سمت مراکز درمانی به ویژه مراکز جراحی‌های زیبایی کشیده می‌شوند. وی ادامه می‌دهد: مشهد با توجه به کشورهای هدف خود از جمله افغانستان، عراق، کشورهای حوزه خلیج فارس و کشورهای آسیای میانه در زمینه گردشگری سلامت جایگاهی برای خود ایجاد کرده است.
کارشناس مسئول گردشگری سلامت اداره کل میراث فرهنگی استان خاطرنشان می‌کند: در حال حاضر بیشتر گردشگران با هدف زیارت به مشهد سفر می‌کنند و سپس از اینجا به سمت مراکز درمانی هدایت می‌شوند و خیلی کم پیش می‌آید که صرفا با هدف گردشگری سلامت و استفاده از خدمات درمانی به مشهد سفر کنند و باید در این زمینه برنامه‌ریزی‌های بیشتری صورت گیرد.
دیناری با اشاره به اینکه گردشگری سلامت نسبت به سایر انواع گردشگری از ارزآوری بیشتری برخوردار است، عنوان می‌کند: بر اساس آمار سازمان جهانی جهانگردی هر گردشگر در طول دوره اقامت خود حدود ۱۵۰۰ دلار هزینه می‌کند که این رقم در خصوص گردشگر سلامت سه برابر می‌شود؛ ضمن اینکه میزان اقامت گردشگر سلامت به دلیل اینکه باید تحت مراقبت باشد، بیشتر است. وی اضافه می‌کند: اگر تنها ۱۰ درصد از یک میلیون و ۵۰۰ هزار گردشگر خارجی که سال گذشته وارد استان شدند، گردشگر سلامت باشند این امر در طول یک سال بالغ بر ۷۰۰ میلیون دلار درآمد ارزی برای استان ایجاد می‌کند که این رقم می‌تواند باعث ایجاد فرصتهای اشتغال مستقیم و غیرمستقیم در استان شده و عملا گردشگری به یک موتور محرکه برای اقتصاد استان تبدیل شود.
کارشناس مسئول گردشگری سلامت اداره کل میراث فرهنگی استان در خصوص اقدامات این اداره کل برای توسعه گردشگری سلامت می‌گوید: در سال 92 بسته‌ای تحت عنوان «بسته اجرایی گردشگری سلامت خراسان رضوی» با حضور نمایندگان دستگاه‌های اجرایی مربوطه از قبیل وزارت خارجه، علوم پزشکی، استانداری، آژانس‌های مسافرتی و ... تهیه و در آن شرح وظایف سازمان‌های مرتبط تعیین شد و بر اساس آن کمیته گردشگری سلامت از ابتدای سال 93 فعالیت خود را آغاز کرد.
دیناری با بیان اینکه در خصوص گردشگری سلامت به دلیل سروکار داشتن با سلامت گردشگران خارجی و مباحث امنیتی حساسیت خاصی وجود دارد، اظهار می‌کند: تاکنون اقدامات خوبی در این زمینه انجام شده و در اواخر سال ۹۳ نیز شیوه‌نامه صدور گواهینامه صلاحیت حرفه‌ای گردشگری سلامت برای آژانس‌های مسافرتی ابلاغ شده و در سال ۹۴ سعی می‌کنیم با استفاده از این شیوه‌نامه گواهینامه‌های لازم را صادر کنیم.
کارشناس مسئول گردشگری سلامت اداره کل میراث فرهنگی استان با اشاره به اینکه بخش خصوصی نقش اساسی در توسعه گردشگری سلامت دارد و بدون حضور این بخش کاری در این حوزه انجام نمی‌شود، می‌گوید: ولی بخش خصوصی و دولتی مکمل هم هستند؛ بخش دولتی صرفا سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی می‌کند اما اقدامات اجرایی باید به بخش خصوصی توانمند که صلاحیت لازم را داشته باشد، واگذار شود که این اقدام در حال حاضر نیز در حال انجام است.
دیناری در خصوص مشکلات گردشگری سلامت خاطرنشان می‌کند: یکی از مشکلات این است که مدت اعتبار ویزاها کم است و گفته می‌شود ویزای خاص درمانی وجود دارد اما به صورت عملی صادر نمی‌شود؛ بسیاری از افرادی که مراجعه می‌کنند لازم است برای تکمیل دوره درمان مدت بیشتری اقامت داشته باشند اما به دلیل اعتبار اندک ویزاها این امکان را ندارند. وی ادامه می‌دهد: همچنین فعالیت برخی افراد به صورت غیررسمی در این حوزه مشکلاتی را ایجاد کرده که باید این مشکل برطرف شود.
عدم استفاده حداکثری
از ظرفیت‌های گردشگری سلامتpic5
مسئول گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز در این‌باره اظهار می‌کند: به‌طور کلی ظرفیت‌های گردشگری سلامت در دو قسمت گردشگری و سلامت در استان و به ویژه در شهر مشهد دارای پتانسیل‌های بالفعل و بالقوه بسیار زیادی است؛ در قسمت درمان وجود پزشکان و کادر درمانی مجرب و صاحب نام، بیمارستان‌های تخصصی و فوق تخصصی و مراکز درمانی بسیار باکیفیت و مجهز در استان می‌تواند به عنوان مهم‌ترین ظرفیت در زمینه گردشگری سلامت مورد توجه قرار گیرد.
دکتر محمد اسماعیل خیامی ارزان بودن خدمات مختلف گردشگری و درمانی کشور را در مقایسه با سایر کشورها از دیگر ظرفیت‌ها برای توسعه گردشگری سلامت می‌داند و در خصوص آماری از میزان گردشگران سلامت در استان و مشهد می‌گوید: سیستم جمع‌آوری آماری به شکل متمرکز در وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی از نیمه دوم سال 93 شکل گرفته که با توجه به نو بودن این سیستم هنوز به خروجی مطمئنی نرسیده‌ایم اما آنچه که تاکنون به شکل غیرمتمرکز توسط دانشگاه علوم پزشکی مشهد جمع‌آوری شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته، از افزایش 10 درصدی بیماران بستری در بین سال‌های 90 تاکنون حکایت دارد. وی ادامه می‌دهد: در سال 92 حدود 4000 نفر بیمارگردشگری سلامت بستری و حدود 10 هزار نفر بیمار در قسمت سرپایی نسبت به دریافت خدمات اقدام کردند؛ آمار سال93 در حال جمع‌آوری و پایش است اما مسلما افزایش قابل‌ملاحظه‌ای را داشته‌ایم. وی یادآور می‌شود: منظور از گردشگران سلامت، گردشگران خارجی هستند.
مسئول گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص اقدامات و برنامه‌های دانشگاه در زمینه توسعه گردشگری سلامت تصریح می‌کند: تصویب بسته اجرایی گردشگری سلامت استان برای اولین بار در کشور، تهیه برنامه راهبردی گردشگری سلامت، تشکیل کمیسیون بررسی و صدور
مجوز های قانونی گردشگری سلامت، تشکیل جلسات مشورتی با کارشناسان و فعالان عرصه گردشگری سلامت استان برای تهیه مستندات لازم، برگزاری جلسات کمیته گردشگری سلامت به شکل مستمر، برقراری تعامل بین بخشی با دستگاه‌های ذی‌ربط، فراهم آوری زمینه ثبت اطلاعات بیماران پذیرش شده در بیمارستان‌های استان از نیمه دوم سال گذشته، شروع آموزش و تشکیل دپارتمان پذیرش بیماران بین‌الملل، صدور مجوز برای متقاضیان فعالیت در این عرصه در قالب شرکت‌های گردشگری سلامت و ... از جمله اقدامات صورت گرفته در این زمینه است.
خیامی برنامه‌ریزی در خصوص آموزش دست‌اندرکاران حوزه گردشگری سلامت در بیمارستان‌ها و شرکت‌های گردشگری سلامت، اجرای شیوه‌نامه‌های ابلاغی از طرف کمیته راهبردی گردشگری سلامت کشور، برقراری تعامل با شورای راهبری گردشگری سلامت کشور در خصوص تدوین آیین‌نامه‌های جدید، نظارت بر فعالیت شرکت‌های گردشگری سلامت با پایش مستمر و بازدید، ورود به برنامه اعتباربخشی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی در حوزه گردشگری سلامت، بازدیدهای مستمر نظارتی از مراکز درمانی، تکمیل فرآیندهای رسیدگی به مشکلات گردشگران سلامت و رفع موانع موجود و بازنگری لازم در تعرفه‌های گردشگری سلامت بخش‌خصوصی و دولتی را از برنامه‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد برای توسعه گردشگری سلامت عنوان می‌کند.
مسئول گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص نقش بخش‌خصوصی در توسعه گردشگری سلامت می‌گوید: یقینا گردشگری سلامت امری است که با حضور فعال و پررنگ بخش خصوصی توسعه پیدا خواهد کرد و اساسا یکی از ابعاد اجرای اقتصاد مقاومتی در حوزه خدمات پزشکی توجه به بخش گردشگری سلامت و توسعه این صنعت به ویژه توسط بخش خصوصی خواهد بود؛ البته این مساله باعث غفلت از ظرفیت‌های بخش دولتی نخواهد شد اما بخش خصوصی در حوزه گردشگری سلامت استان در دو حوزه گردشگری و درمان بسیار فعال و دارای زیر‌ساخت‌های خوب و رو به گسترش است.
خیامی تصریح می‌کند: بررسی‌های ما حاکی از فعالیت‌های روزافزون کمیته گردشگری سلامت استان و به ویژه دانشگاه علوم پزشکی و مراکز فعال در عرصه گردشگری سلامت استان مانند شرکت‌ها و مراکز درمانی در بین گردشگران خارجی و مردم سایر کشورهاست. وی با اشاره به ظرفیت‌های خراسان رضوی عنوان می‌کند: رویکرد و توجه بیماران خارجی حتی از کشورهای اروپایی و آمریکایی برای درمان خود در این استان و دریافت خدمات مختلف تشخیصی و درمانی سال به سال در حال افزایش است و این امر با مراجعه معمولی به مراکز درمانی و مشاهده بیماران خارجی در کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها به خوبی قابل درک است.
مسئول گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه سومین جلسه تخصصی کمیته راهبری گردشگری سلامت کشور در نیمه دوم سال گذشته به شکل همایش و با حضور هشت استان مجاور در مشهد برگزار شد، اظهار می‌کند: در این همایش خراسان رضوی به عنوان قطب گردشگری سلامت شرق و شمال شرق کشور تعیین و اولین شیوه‌نامه کمیته راهبری گردشگری سلامت کشوردر خصوص صدور مجوز گردشگری سلامت به شرکت‌ها و آژانس‌های مسافرتی در همین جلسه رونمایی شد.
خیامی عدم وجود برنامه راهبردی کشوری برای پیشبرد این صنعت مهم، عدم استفاده حداکثری از ظرفیت‌های فراوان موجود در استان، عدم اطلاع‌رسانی مطلوب در خصوص پتانسیل‌های بالای درمانی و گردشگری سلامت در سطح بین‌المللی و ضعف نظارت دقیق بر انجام خدمات گردشگری سلامت را از مشکلات گردشگری سلامت برمی‌شمارد و تصریح می‌کند: در خصوص رفع مشکلات مذکور هماهنگی، همکاری، برنامه‌ریزی و توجه جدی متولیان و دست‌اندرکاران ملی و استانی و همت بیش از پیش بخش خصوصی و دولتی می‌تواند راهگشا باشد و تقویت این صنعت مهم را در کشور و استان باعث شود.
کارشناسان و صاحب‌نظران بر اهمیت توسعه گردشگری سلامت در راستای توسعه اقتصادی در استان اتفاق نظر دارند و تحقق این امر برنامه‌ریزی جامع برای جذب گردشگر، هماهنگی بین بخشی، نظارت دقیق‌تر، اطلاع‌رسانی و .... را می‌طلبد و امید است با تلاش مسئولان این مهم محقق شود.
ارسال نظر