مریم سراج احمدی*

مشکلات صنعت و تولید روز به روز افزایش یافته و متأسفانه هر روز در خبرها می‏خوانیم که چند واحد تعطیل شده‏اند یا به فروش می‏رسند یا زیر گیوتین مزایده بانک‏ها و سازمان‏های دولتی آخرین نفس‎هایشان را می‏کشند. صدای خرد شدن استخوان‏های تولید در بخش لبنیات و واحدهای لبنی بیشتر از بقیه به گوش می‎رسد چراکه واحدهای لبنی بیشتر از بقیه بخش‎های تولید مورد بی‎مهری قرارگرفته‏اند؛ زمانی که فردی تصمیم به تأسیس و راه‎اندازی یک کارخانه لبنی می‏گیرد باید کفش فولادین پوشیده و با اراده آهنین مجوزهای ساخت را از سازمان صنعت، جهاد کشاورزی و اداره غذا و دارو بگیرد که خود این پروسه به اندازه ماه‎ها و شاید چند سال طول بکشد؛ بعد از راه‏اندازی واحد باید مجوز تولید محصول را از سازمان غذا و دارو و اداره استاندارد گرفته و با معرفی چندین کارشناس به عنوان مسئول فنی و مدیر کنترل کیفیت به این دو سازمان اجازه فعالیت بگیرد.

نمونه‏های تولید به صورت تصادفی از زمان تولید، توزیع و چرخه بازار انتخاب شده و با هزینه گزاف به آزمایشگاه منتخب هر دو سازمان ارسال می‏شود و واحد تولیدی باید هزینه آن را بپردازد؛ همچنین واحدهای تولیدی باید شیر خام دریافتی خودشان را از واحدهای صنعتی که تحت نظر دامپزشکی هستند و مدام دام‏های آن‎ها نظارت شده و از نظر وجود بیماری بررسی می‎شوند، دریافت کنند که این امر باعث شده هزینه نظارت بر خوراک و سلامت دام به قیمت تمام شده شیر اضافه شود و شیر خام دریافتی گران‎تر از شیر دریافتی از گاوداری‌های سنتی و محلی باشد. شیر دریافتی به کارخانه تحویل داده شده و تمام آزمایشات اولیه بر روی آن انجام می‎شود و در صورت تأیید به سالن تولی هدایت خواهد شد و در غیر این صورت برگشت شده و از واحد صنعتی خارج می‏شود؛ محصول بعد از پروسه تبدیل، بسته‎‏بندی و قرنطینه با ماشین‏های مخصوص توزیع و استفاده می‎شود.

واحدهای تولیدی بعد از آن باید با هزینه‏های کمرشکن دارایی، بانک‏ها، تأمین اجتماعی، هزینه‎های نظارت، مشکلات جمع‌آوری و برگشت پول حاصل از فروش به سیتم مالی کارخانه، معضلات صادرات و واردات مواد اولیه، مشکلات کارگری، عدم تأمین سرمایه در گردش و مشکلات با دامداران مواجه شوند. واحدهای تولیدی لبنی به سیستم‎های تصفیه آب مجهز هستند و آب مصرفی واحدها تصفیه شده تا به محیط زیست آسیبی وارد نسازد؛ در امر صادرات غیر نفتی نیز واحدهای صنعتی می‎توانند نقش اساسی ایفا کنند. لبنیات و مصرف آن نقش مهم و اساسی در سلامت خانواده‎ها به ویژه زنان، کودکان و سالمندان دارد، نقش کلسیم در افزایش قد کودکان، استحکام دندان‎ها و استقامت استخوان‎ها بسیار چشمگیر و قابل توجه است و با افزایش هزینه سرانه درمان و هزینه‏های دندانپزشکی در سال‎های اخیر، می‎بینیم که پیشگیری بهتر وکم هزینه‎تر و پایدارتر از درمان است.

هدفمندی یارانه‏ها باعث حذف شیر یارانه وکاهش مصرف لبنیات از سفره خانواده‏ها شد که این مسأله نه تنها به سلامت جامعه که کاهش تولید واحدهای صنعتی و عدم جذب شیر خام توسط آن‌ها و در نتیجه کاهش تولید شیر و نابودی سیستم دامداری و گاوداری صنعتی در کشور منجر شد. متأسفانه سیاست‎های یک بام و دو هوایی که در بحث لبنیات و حمایت از تولید و اشتغال به وجود آمده منجر به سوءاستفاده عده‎ای سودجو شده و واحدهای بدون مجوز و با کمترین سرمایه‎گذاری و در خلأ موجود عدم نظارت بر این واحدها، به صورت قارچ‌گونه از گوشه گوشه خیابان‎ها سر برآورده و به عرضه محصولات لبنی اقدام کرده‎اند و با سلامت مردم بازی می‎کنند و از کاهش قدرت خرید مردم استفاده کرده و با فرافکنی و اطلاعات غلط به آن‏ها از ساده‏اندیشی و خوش‎باوری مردم بهره می‎برند و بیان می‎کنند که تولیدات آن‏ها فاقد مواد نگهدارنده یا سالم‎تر و ارگانیک‏تر است؛ همچنین به باورهای غلط در این زمینه دامن می‎زنند برای مثال این باور غلط که شیر فله چرب‏تر یا فاقد افزودنی است و سعی می‎کنند به خاطر سود و منفعت بیشتر پیش زمینه‎ها و ذهنیت متقاضیان را نسبت به محصولات نظارت شده شناسنامه‏دار دارای مجوز و تأیید شده، کدر و تار کنند.

*عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی