همه چیز درباره تلویزیون‌های 4K
جعبه‌های جادو همیشه طرفداران زیادی داشته و به همین دلیل هم شاهد تغییرات مختلفی در طول سال‌ها بوده‌اند. در سال‌های اخیر اما تکنولوژی 4K یکی از جدیدترین تکنولوژی‌های ساخت تلویزیون است که اتفاقا توجه بسیاری را هم به خودش جلب کرده است، با این حال اما هنوز بسیاری از ما درست نمی‌دانیم که اصلا تلویزیون مبتنی بر تکنولوژی 4K چیست، چه مزایا و معایبی دارد بنابراین اگر این موضوع برای شما هم جالب است می‌توانید در این مطلب با جزئیات بیشتری درباره این تلویزیون‌ها آشنا شوید.در واقع تلویزیون‌های 4K قابلیت نمایش تصاویر با وضوح تصویر بسیار بالا را داشته و در محور طولی آنها، ۴۰۰۰ پیکسل جای می‌گیرد. امروزه دو عبارت 4K و Ultra HD را بسیار می‌شنویم که البته همیشه با هم اشتباه گرفته می‌شوند. در واقع، وضوح تصویر «4K Ultra HD» ابعادی معادل ۲۱۶۰×۳۸۴۰ پیکسل با نسبت ۱۶:۹ دارد که با استاندارد وضوح 4K که دارای ابعاد ۲۱۶۰×۴۰۹۶ پیکسلی و نسبت ۱۹:۱۰ است، تفاوت کوچکی دارد که چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد. وضوح تصویر 4K در اصل برای استاندارد پروژکتورهای سینمایی به‌کار می‌رود که هیچ‌وقت شاهد پخش تصاویر با این وضوح تصویر در تلویزیون‌ها نبوده‌ایم و احتمالا هم نخواهیم بود.
راه دیگر نام‌گذاری این کیفیت تصویر، استفاده از تعداد پیکسل‌های عمودی به‌ جای نام است که طبق آن می‌توان این وضوح تصویر را ۲۱۶۰p هم نامید. در طول یک یا دو سال گذشته، شرکت‌های زیادی پشتیبانی از این استاندارد تصویر را به خدمات خود اضافه کرده‌اند که از جمله آنها می‌توان به قابلیت پخش ویدئوی ۴K در یوتیوب، نت‌فلیکس و آمازون پرداخت. اگر بخواهیم عمیق‌تر به موضوع پشتیبانی یوتیوب از این وضوح تصویر بپردازیم، باید این را هم اضافه کنیم که پشتیبانی از ویدئوی ۴K از سال ۲۰۱۰ به یوتیوب اضافه شد و سرانجام گوگل در سال ۲۰۱۳ استاندارد فشرده‌‌سازی تصویر VP۹ که توسط همین شرکت ساخته شده است را روی ویدئوهای ۴K پیاده‌سازی کرد.
شرکت سونی از سال ۲۰۰۴ شروع به عرضه پروژکتورهای سینمایی با کیفیت 4K کرده است و این پروژکتورها رسما در سال ۲۰۱۱ در سینماها استفاده شدند و نهایتا در سال ۲۰۱۲ به خانه‌ها راه یافتند. در سال ۲۰۱۲، انجمن لوازم الکترونیکی مصرفی در آمریکا که برگزاری نمایشگاه CES را هم بر عهده دارد، اعلام کرد که از این پس از عبارت Ultra HD برای وضوح تصویر ۲۱۶۰×۳۸۴۰ استفاده می‌شود. از آنجا که عبارت UHD را می‌توان به وضوح تصویر ۴۳۲۰×۷۶۸۰ یا همان 8K هم ربط داد، در حقیقت عبارت 4K Ultra HD، عبارت صحیحی است که باید برای این وضوح تصویر که رایج هم هست استفاده کرد ولی به‌اختصار آن را 4K می‌نامند.
تلویزیون ۴K یا همان ۴K UHDTV تلویزیونی است که قابلیت نمایش این وضوح تصویر را دارد و در واقع نسل بعدی تلویزیون‌های خانگی به‌شمار می‌رود که شرکت‌های مختلفی در حال تولید مدل‌های جدید و گسترش آن هستند؛ درست همان‌طور که تلویزیون‌های HD و FHD جهش بزرگی از تلویزیون‌های صفحه تخت محسوب می‌شدند. امروزه همه شرکت‌های بزرگ ازجمله سونی، سامسونگ، پاناسونیک و ال‌جی برای تولید تلویزیون‌های ۴K تلاش می‌کنند.
مزایای تلویزیون 4K UHD
در بحث مشخصات، وضوح تصویر ۴K، تصویری با ۳/۸ میلیون پیکسل ارائه می‌دهد که این رقم چهاربرابر تعداد پیکسل‌هایی است که تلویزیون‌های ۱۰۸۰p ارائه می‌دهند. این به این معناست که تصویری بسیار شفاف‌تر به بیننده ارائه می‌شود و حتی از فاصله بسیار نزدیک هم نمی‌توان پیکسل‌های موجود روی صفحه را تشخیص داد. اگرچه مزایای این نوع تلویزیون‌ها به درک محدود انسان در جزئیات تصویر مختوم می‌شود و به همین دلیل هرچه بیننده در فاصله‌ای دورتر از تلویزیون قرار گیرد، سخت‌تر می‌تواند تفاوت تلویزیون ۴K با نسل‌های قدیمی‌تر را دریابد.
برای مثال می‌توان فردی را در نظر گرفت که عکاس حرفه‌ای است و تصاویر ثبت ‌شده خود را روی تلویزیونی فول اچ‌دی بررسی می‌کند. مشخص است که اگر او این کار را روی یک تلویزیون 4K انجام دهد، جزئیات بسیار بیشتر و رنگ‌های طبیعی‌تری را مشاهده خواهد کرد که می‌تواند به او در تشخیص نقاط ضعف و قوت تصویر بهتر کمک کند.درحالی‌که تکنولوژی تلویزیون‌های سه‌بعدی را شاید بتوان زودگذر و از بین ‌رفتنی محسوب کرد، تلویزیون‌های 4K آمده‌اند که بمانند. اگرچه این تلویزیون‌ها در ابتدا با قیمت‌های بسیار گران روانه بازار شدند، اما شرکت‌ها کاهش قیمت زیادی را روی این دسته از تلویزیون‌ها اعمال کرده‌اند. به نظر می‌رسد سایز این تلویزیون‌ها ۵۵ اینچ و بالاتر باشد؛ چون با کوچک‌تر شدن سایز، کیفیت تصویری که از تلویزیون 4K انتظار می‌رود هم کم می‌شود و از طرف دیگر، فاصله دید و وضوح تصویر صفحه وابستگی زیادی به هم دارند.
شاید طرفداران سینما همیشه فاصله ثابتی از پرده سینما را در نظر داشته باشند که معمولا بهترین فاصله در سینما معادل ۳ تا ۵ برابر ارتفاع پرده است اما در خانه‌های امروزی این فاصله به ۵/۱ برابر ارتفاع تلویزیون کاهش می‌یابد. در این فاصله بیننده می‌تواند به‌ راحتی تمام صفحه را زیر نظر داشته باشد. برای مثال می‌توان به‌منظور تماشای تصاویر در یک تلویزیون ۶۵ اینچی ۴K، فاصله‌ای ۵/۱ متری از آن داشت و به همین ترتیب برای تلویزیون‌های بزرگ‌تر می‌توان فاصله ۲ تا ۳ متری را بهترین مکان برای تماشا دانست.در حال حاضر اگر شرکت‌ها بخواهند از تکنولوژی ۴K در دستگاه‌هایشان استفاده کنند، هزینه نهایی بسیار بالاتر خواهد بود و مطمئنا استقبال از آنها کمتر خواهد بود. کیفیت بسیار بالای تلویزیون‌های OLED انکارناپذیر است، اما باید منتظر بمانیم و ببینیم شرکت‌ها تلاشی برای کاهش هزینه ساخت تلویزیون OLED خواهند کرد یا خیر.
استفاده از کابل HDMI 2.0 امکان پخش تصاویر 4K با سرعت ۵۰ یا ۶۰ فریم ‌بر ثانیه را فراهم می‌کند که در آن از استاندارد رنگ ۱۲ بیتی استفاده می‌شود. این در حالی است که کابل HDMI 1.4 تنها قابلیت پخش این تصاویر در سرعت ۳۰ فریم‌ بر ثانیه دارد.
بد نیست بدانید که تلویزیون‌های ۴KUHD می‌توانند تصاویر SD یا HD را هم پخش کنند، اما در حال حاضر همه تلویزیون‌های موجود به ‌خوبی از پس این کار برنمی‌آیند. در حقیقت با تبدیل یک پیکسل به چند پیکسل و بزرگ‌تر نمایش دادن آن، این نقص برطرف می‌شود و اندازه تصویر به ۴K می‌رسد. خیلی از برندهای معتبر و معروف دنیای تلویزیون‌ها، با قرار دادن یک چیپ مخصوص، تصاویر را به‌ شکل نسبتا مطلوبی به وضوح تصویر ۴K تبدیل می‌کنند، اما خیلی از شرکت‌ها هم هستند که از عهده این کار برنمی‌آیند؛ هرچند انتظار می‌رود این روند در آینده نزدیک تغییر کند و با ارزان‌تر شدن این چیپ‌ها، شرکت‌های دیگر هم بتوانند این کار را بی‌نقص انجام دهند. با این حال مشکل اصلی همچنان پابرجاست و دیدن یک تصویر HD در تلویزیون HD نتیجه بهتری به دست می‌دهد، تا اینکه همان تصویر را در یک تلویزیون در همان ابعاد، اما با وضوح تصویر ۴K ببینیم.
درنهایت با توجه به کمیاب بودن تصاویر 4K UHD، اکثر کاربران به مشاهده تصاویر با وضوح پایین‌تر می‌پردازند و تلویزیون‌ها باید توانایی این را داشته باشند که به ‌خوبی وضوح تصویر را تغییر دهند که این کار به ‌اصطلاح Upscaling نامیده می‌شود.
آیا تلویزیون‌های ۸K هم عرضه می‌شوند؟
قطعا این وضوح تصویر هم بالاخره پا به دنیای تلویزیون‌ها خواهد گذاشت؛ همانطور که 4K وارد این عرصه شده است. البته این به معنای آن نیست که وضوح تصویر 4K کنار رود، ولی مطمئنا تولید محتوای 8K هم کار سختی خواهد بود و ابتدا باید زیرساخت‌های این کار به‌ درستی ساخته شود و شاید تا ۲ یا ۳ سال آینده شاهد تلویزیون‌هایی با وضوح 8K هم باشیم.
تلویزیون‌های ۴K UHD را بخریم یا نه؟
در حال حاضر به چند دلیل خرید این تلویزیون‌ها توصیه نمی‌شود که دلیل اول آن گران بودن این تلویزیون‌هاست؛ درحالی‌که می‌توان تلویزیون‌های FHD را با قیمتی بسیار مناسب در بازار یافت. دلیل دیگر و شاید مهم‌ترین دلیل، کمبود محتوای 4K است که به‌خصوص برای کاربران ایرانی دسترسی بسیار محدود است و نمی‌توان به‌‌راحتی به محتوای 4K دست یافت.اگر هم پول کافی را در اختیار دارید و می‌توانید این تلویزیون‌ها را بخرید، مطمئنا در آینده‌ بسیار نزدیک از خرید آن پشیمان خواهید شد؛ چون در دوره‌ای مانند اولین ماه‌های عرضه تلویزیون‌های Full HD قرار داریم و در مدت کوتاهی شاهد افت قیمت خواهیم بود. از طرف دیگر، واقعا نمی‌توان تفاوت این کیفیت با کیفیت‌های پایین‌تر را به ‌راحتی متوجه شد. بسیاری اعتقاد دارند که با توجه به ابعاد منطقی یک تلویزیون برای یک خانه و فاصله مخاطب از آن، وضوح Full HD بهترین کیفیت تصویر است و در وضوح‌های بالاتر، مخاطب فرقی احساس نخواهد کرد.
در زمان حاضر اکثر شرکت‌ها در حال سرمایه‌گذاری روی تلویزیون‌هایی با وضوح تصویر ۴K هستند و در نتیجه به این زودی‌ها شاهد کنار رفتن تلویزیون‌های فول اچ‌دی نخواهیم بود، پس می‌توانید با خیال راحت از خرید تلویزیون‌های ۴K البته برای مدتی کوتاه صرف‌نظر کنید.