رضا اخلاق پور*
در روزهای قبل از اعلام نتیجه مذاکرات هسته ای، برخی از فعالان بازار سرمایه با خوش بینی نسبت به نتیجه مذاکرات هسته ای، اقدام به خرید سهام در نمادهای مختلف بازار می کردند تا شاید پس از اعلام نتیجه مذاکرات، بتوانند از سود احتمالی ناشی از افزایش قیمت سهام در نمادهای مختلف بازار بهره مند شوند، اما پس از اعلام نتیجه مذاکرت هسته ای، نمادهای مختلف بازار با نوسان و کاهش قیمت مواجه شدند. چرا که غیر از مسئله هسته ای، عوامل دیگری نیز وجود دارند که می تواند بر سودآوری صنایع و گروه های مختلف بازار تاثیر گذار باشد. عواملی از جمله کاهش قیمت جهانی نفت، کاهش تقاضا و قیمت های جهانی برخی کالاها و فلزات اساسی، ابهام در خصوص نرخ خوراک مجتمع های پتروشیمی و نرخ حقوق دولتی معادن، نرخ ارز و نرخ سود بانکی و... از جمله عواملی هستند که همچنان می تواند بر سودآوری صنایع و گروه های مختلف بازار ،تاثیر گذار باشد.

لزوم برنامه ریزی برای روزهای پس از تحریم
به نظر می رسد که مسئولین باید با در نظر گرفتن وضعیت رکود تورمی موجود درجامعه و همچنین تاثیراتی که رفع تحریم ها می تواند بر صنایع و گروه های مختلف اقتصادی داشته باشد، برای روزهای پس از تحریم، برنامه ریزی نمایند تا از این طریق از ایجاد جو هیجانی احتمالی در بازار جلوگیری کنند، چرا که درغیر این صورت، ممکن است جوی هیجانی بوجود آمده در روز های پس از رفع تحریم ها، باعث شود تا بدون هیچگونه دلیل بنیادی خاصی، نمادهای مختلف بازار سرمایه در کوتاه مدت با افزایش موقت تقاضا و قیمت مواجه شوند .

بررسی برخی از گروه های بازار
در گروه فلزی، کاهش تقاضا و قیمت های جهانی برخی محصولات، از جمله فلزات اساسی، باعث کاهش درآمد و سودآوری نمادهای مختلف گروه فلزی و معدنی در بورس و بازار سرمایه شده است. همچنینن در گروه خودروسازان، معاون بازاریابی و فروش گروه خودروسازی سایپا گفته که در صورت تصویب مسئولین ،قیمت محصولات این شرکت ۸ تا ۱۰ درصدی افزایش می یابد . به گفته وی این افزایش قیمت، بدلیل افزایش هزینه‌های سال جاری نسبت به سال گذشته است و بنابراین باعث افزایش درآمد خودروسازان نخواهد شد. همچنین در گروه سیمانی، نیزدبیر انجمن سیمان گفته که طبق بخشنامه ای که توسط معاون اجرایی رئیس جمهور ابلاغ شده است، کالاهای حاضر در گروه ج مانند سیمان مشمول قیمت گذاری آزاد شده اند. بنابراین انجمن سیمان با در نظر گرفتن شرایط عرضه و تقاضا ی سیمان وهمچنین قیمت تمام شده و رعایت دستورالعمل های موجود، اقدام به قیمت گذاری سیمان می کند. آزادسازی قیمت سیمان و تعیین آن براساس عرضه و تقاضا، موضوعی است که بدلیل وجود رکود در صنعت ساخت و ساز و کاهش میزان صادرات می تواند بر میزان تقاضای سیمان تاثیر گذار باشد و باعث کاهش تقاضا و به تبع آن رقابت منفی کارخانه های سیمان برای کاهش قیمت سیمان، به منظور افزایش میزان فروش شود. موضوعی که می تواند بر سودآوری نمادهای مختلف بازار سرمایه تاثیر گذار باشد و باعث کاهش سودآوری شرکت های مختلف گروه سیمانی شود .

نرخ ارز در مسیر ثبات
وزیر اقتصاد معتقد است که دولت هیچگونه فشاری بر روی بازار ارز وارد نمی آورد و قیمت ارز، بر اساس واقعیت های اقتصادی جامعه تعیین می‌شود. به گفته وی دولت، قبل یا پس از اعلام نتیجه مذاکرات هسته ای هیچگونه مداخله مستقیمی در بازار ارز نکرده است و به نظر نمی رسد که در آینده نزدیک یا میان مدت، تکانه جدی در بازار ارز یا سایر بازارها را داشته باشیم. وی همچنین گفته که، هم اکنون آرامشی در بازارهای مختلف از جمله ارز، طلا و سکه بوجود آمده و از سوی دیگر، وقتی بتوانیم تورم را مهار کنیم، تحولات بازار ارز و سایر بازار دارایی‌ها نیز کاهش می یابد. وی همچنین تصریح کرد: اگر در اقتصاد ایران هر چند سال یکبار شاهد افزایش های شدید در نرخ ارز بوده‌ایم، به این دلیل بوده که در اقتصاد، تورم سنگین وجود داشته است، بنابراین اگر بتوانیم تورم را مهار کنیم، ارزش پول ملی خود را حفظ کرده و طبیعی است که حفظ ارزش پول ملی،در برابر پول های خارجی صورت خواهد گرفت و در مقابل کالا و خدمات وارداتی نیز ارزان نمی‌شوند، بنابراین مسیر اصولی برای برقراری ثبات در بازار ارز این است که تورم را درمان کنیم که این سیاست اصولی و جدی برای دولت است.

بورس ارز، جایگزین مرکز مبادلات
همچنین رئیس کل بانک مرکزی گفت که نرخ ارز می تواند شش ماه بعد از تفاهم به سمت تک نرخی شدن حرکت کند. موضوعی که می تواند ضمن حذف رانت های احتمالی، احتمالآ بر سودآوری شرکت های واردات محورنیز تاثیر گذار باشد، چرا که احتمالآ شرکت های واردات محوردیگر نمی توانند از یارانه ارزی دولت استفاده کنند. وی همچنین از بررسی طرح ایجاد بورس ارز خبر داد و گفت که ما نیازمند بازاری هستیم که ارز در آن به‌صورت واقعی معامله شود و در صورتی که ارز به‌صورت واقعی معامله شود، قیمت واقعی آن نیز مشخص خواهد شد. به گفته وی با راه‌اندازی بورس ارز، مرکز مبادلات ارزی به کار خود پایان خواهد داد .

قیمت نفت ،همچنان نوسانی
در هفته گذشته، عوامل مختلفی بر قیمت جهانی نفت خام تاثیر گذار بود، انتشار گزارش ضعیف از وضعیت کارخانه های آمریکا و همچنین انتظار برای افزایش عرضه نفت ایران وافزایش رکود در کارخانه های چین به عنوان یکی از بزرگ ترین مصرف کنندگان نفت، از جمله عواملی هستند که در روز های گذشته بر قیمت جهانی نفت تاثیر گذار بودند و باعث شدند تا قیمت نفت در بازار های جهانی در روزهای گذشته با نوسان و کاهش قیمت مواجه شوند.

ابهام ها همچنان ادامه دارند ،در انجام معاملات دقت کنید
همانطور که گفته شد، ابهام ها و ریسک های مختلفی در گروه ها و صنایع فعال در بازار سرمایه وجود دارد، عواملی از جمله کاهش جهانی قیمت نفت، ادامه دارشدن رکود جهانی، افزایش احتمالی کسری بودجه دولت در سال جاری، پر بودن انبارمحصولات کارخانه ها بدلیل رکود موجود در بخش های مختلف اقتصادی، کاهش طرح های عمرانی دولت، بالابودن نرخ سود سپرده های بانکی و سایر ابهام های موجود در صنایع و گروه های مختلف اقتصادی و....از جمله عواملی هستند که در کنار ارائه گزارش های نه چندان خوب برخی از شرکت ها و ادامه بحران های سیاسی در برخی از کشورهای منطقه، همچنان می تواند بر وضعیت اقتصادی و سودآوری شرکت های مختلف بازارسرمایه تاثیر گذار باشد. بنابراین جا دارد تا فعالان بازار سرمایه در هنگام معاملات سهام به ارزش ذاتی هر سهم توجه نمایند تا پس از مدتی بدلیل خرید و فروش های هیجانی سهام در بورس و بازار سرمایه با ضررو زیان مواجه نشوند.

*کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه