در مناظره الهه کولایی و عفت شریعتی در دانشگاه فردوسی مشهد مطرح شد؛
محدودیت‌های ناشی از فرهنگ جاهلی
دنیای اقتصاد، ضحی زردکانلو- در آغاز مناظره «زنان در مجلس، چالش‌ها و دستاوردها» که به همت سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی در دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، الهه کولایی نماینده دوره ششم مجلس شورای اسلامی به ایراد سخن پرداخت وگفت: مسأله و نقش زنان در تحولات هرجامعه از مهم‌ترین مباحثی است که جامعه ما نیز به آن توجه دارد، ما نظام جمهوری اسلامی را در کشور تجربه می‌کنیم که امام خمینی (ره) بارها بر نقش اثرگذار زنان در پیروزی و برپایی آن تاکید کرده‌اند، براین اساس مسأله زنان یکی از سیاسی‌ترین مسائلی است که بر ساخت قدرت تاثیر مستقیم و فوری دارد.
دنیای اقتصاد، ضحی زردکانلو- در آغاز مناظره «زنان در مجلس، چالش‌ها و دستاوردها» که به همت سازمان دانشجویان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی در دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، الهه کولایی نماینده دوره ششم مجلس شورای اسلامی به ایراد سخن پرداخت وگفت: مسأله و نقش زنان در تحولات هرجامعه از مهم‌ترین مباحثی است که جامعه ما نیز به آن توجه دارد، ما نظام جمهوری اسلامی را در کشور تجربه می‌کنیم که امام خمینی (ره) بارها بر نقش اثرگذار زنان در پیروزی و برپایی آن تاکید کرده‌اند، براین اساس مسأله زنان یکی از سیاسی‌ترین مسائلی است که بر ساخت قدرت تاثیر مستقیم و فوری دارد. کولایی تاکید کرد: همانطورکه زنان در پیروزی انقلاب اسلامی بسیار تاثیرگذار بودند، در تداوم آن در دوران دفاع مقدس، سازندگی، اصلاحات و پسااصلاحات هم تاثیرگذار بوده‌اند و این تاثیر را به نمایش گذاشته‌اند. درخصوص نقش زنان در نهاد مجلس که به فرمایش امام خمینی (ره) باید عصاره فضائل ملت و در رأس امور باشد و اراده و خواست مردم را اجرایی کند، جایگاه زنان در شکل دادن به این نهاد بسیار حائز اهمیت است.
سهم زنان در مجلس هیچ‌گاه بالاتر از 5 درصد نبوده است
این عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه در برگه‌های رأی‌گیری جنسیت ثبت نمی‌شود و در بین رأی‌دهندگان نمی‌شود تمیز داد چه تعداد مرد هستند و چه تعداد زن، ادامه داد: ولی در رأی‌گیرنده‌ها به خوبی این برآورد انجام می‌شود و سهم زنان مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. در طول سال‌های گذشته و ۹ دوره مجلس قانون‌گذاری سهم زنان هیچ وقت بالاتر از ۵ درصد نرفته است که این سهم با توجه به حمایت‌هایی که زنان داشته‌اند، بسیار ناچیز است. وی خاطرنشان کرد: ما باید به هویت، تاریخ، فرهنگ و جغرافیایی که در آن زندگی می‌کنیم، بازگردیم، در تاریخی که به آن تعلق داریم، نمی‌توانیم آموزه‌های دینی و تاثیر آن را در جوامع زنان نادیده بگیریم، بسیاری از سنت‌های جاهلی به نام اسلام در سرزمین‌های اسلامی اعمال می‌شود، اسلام در سرزمینی نازل شد که زنان زنده به گور می‌شدند، در فرهنگ جاهلی زنان به مردان تعلق داشتند، فرهنگی که در جزیره‌العرب وجود داشت چگونه آثار خودش را پس از رحلت حضرت رسول به آموزه‌های دینی منتقل کرد و ما شاهد بازگشت جاهلیت در جوامع بودیم و تا امروز نیز شاهد هستیم که بسیاری از محدودیت‌ها و تبعیض‌ها و اعمال رفتار متناقض با آموزه‌های دینی و به نام دین در کشورهای اسلامی درحال اجراست. کولایی با اشاره به دیدگاه‌های امام خمینی (ره) تصریح می‌کند: این دیدگاه‌ها چیز دیگری را به ما می‌آموزد که در این رفتارها مشاهده نمی‌کنیم، نهاد مجلس را باید در چارچوب آرمان‌های انقلاب اسلامی دید.
ولی فقیه، زنان را مکلف به مشارکت سیاسی کرده است
کولایی رویکرد نسبت به زنان را در دوره پیش از انقلاب یک مدل وارداتی دانست و گفت: آنچه در جمهوری اسلامی شکل می‌گیرد این است که یک رهبر مذهبی، یک فقیه و یک صاحب فتوا زنان را مکلف به داشتن نقش سیاسی می‌کند. به گفته امام خمینی (ره) زنان باید در مقدرات اساسی کشور شرکت کنند، آن هم در کشوری که قرن‌ها نظام پدرسالار حاکم بوده است که مرتبا از درون خانه‌ها درحال بازتولید است. این نماینده اسبق مجلس تاکید کرد: برخلاف آیات صریح قرآن کریم که خداوند زن و مرد را از نفس واحده آفریده و برترینشان باتقواترینشان است، این تقوا در جامعه اسلامی تبدیل به خشونت شده است و جنسیت است که ملاک برتری قرار می‌گیرد اما دستاورد انقلاب اسلامی این است که به‌نام دین برابر بودن زن و مرد را صحه می‌گذارد.کولایی با بیان این سوال که تاکنون چقدر از آرمان‌های انقلاب اسلامی تحقق پیدا کرده است؟ و چقدر آن قابل‌تحقق است؟ ادامه داد: این موضوع نشان می‌دهد که رسیدن به این ایده‌آل ازجمله درمورد زنان در طول زمان نیازمند آموزش و تلاش است. وی خاطرنشان کرد: بعد از جنگ و در آغاز دهه هفتاد در تعامل با جامعه جهانی که در آن مسأله زنان، مسأله همه کشورهاست، با دو زاویه حقوق انسانی و کارآمدی، بحث حقوق انسانی زنان مورد توجه قرار می‌گیرد، یک نگاه این است که حقوق بشر با حقوق زنان همسو است و نگاه دیگر این است که در کشورهای مختلف اگر به زنان توجه و توانمندیشان به‌کار گرفته نشود، تحقق امر توسعه غیرقابل‌وصول خواهد بود.
مجلس پنجم و بیشترین تعداد نمایندگان زن
کولایی با دفاع از عملکرد مجلس‌های پنجم و ششم ادامه داد: ما شاهد هستیم در این دو دوره موضوع حقوق زنان مورد توجه ویژه قرار می‌گیرد و در مجلس پنجم بالاترین تعداد نمایندگان زن حضور پیدا می‌کنند. وی تصریح کرد: ما نمی‌توانیم نهاد مجلس را از سایر تحولات جامعه جدا کنیم، جامعه ما به ارتباطات بین‌المللی توجه می‌کند و می‌خواهد یک تابلوی قابل‌قبول به جهان ارائه بدهد که در کشور ما مسأله زنان و حقوق زنان موردتوجه ویژه است، نتیجه این مباحث این است که ما در مجلس پنجم ۱۴ نماینده زن داریم و برای اولین بار اصلاح قوانین در مورد زنان مورد توجه ویژه قرار می‌گیرد.کولایی ادامه داد: در مجلس پنجم مسائلی مانند ارث، دیه و امروزی کردن حقوق زنان مورد توجه قرار می‌گیرد و اوج این تلاش را در مجلس ششم می‌بینید. به همین ترتیب مسائل زنان در مجلس ششم از توجه بیشتری برخوردار می‌شود، تلاش می‌شود تا اصلاحات بیشتری در حوزه قوانین مربوط به خانواده صورت بگیرد. اخیرا هم موضوع برابری دیه مرد و زن در بحث تصادفات تصویب شد که این مسأله نشان‌دهنده این است که این تغییر دارد کم‌کم اتفاق می‌افتد. این استاد دانشگاه با بیان اینکه که چه قبل و چه بعد از مجلس ششم، اصلاحاتی که درخصوص قوانین زنان صورت گرفت بسیار متفاوت بود، گفت: این عملکرد به‌خاطر جریان اصلاح‌طلبی که در مجلس ششم حاکم بود متفاوت است. در مجلس ششم تعداد نمایندگان زن ۱۳ نفر بود ولی توانستند تغییراتی در حوزه‌های مختلف به نفع زنان اجرایی کنند چون این باور وجود داشت که توانمندی‌های انسانی زنان قابل‌دسترسی است. وی خاطرنشان کرد: اما بعد از مجلس ششم ما شاهد یک گردش سیاسی در جامعه هستیم گردشی برای بازگرداندن زنان به خانه‌ها و نهاد مشارکت اجتماعی زنان به نهاد زنان و خانواده تبدیل می‌شود، یعنی دوباره نقش سنتی زنان برجسته می‌شود. متاسفانه علی‌رغم تمام تلاش‌هایی که در مجلس ششم صورت گرفت پس از آن نگاه به حقوق زنان تغییر کرد، زنان نماینده در مجالس هفتم، هشتم و نهم نقش اجتماعی زنان را آنگونه که در انقلاب اسلامی تأثیرگذار به نمایش گذاشته شده بود زیر سوال بردند تا نقش‌های خانگی را برجسته کنند.
اهمیت نوع خوانش دین
الهه کولایی در ادامه گفت: از دید ما که نسل انقلاب اسلامی هستیم و دیدگاه‌های امام خمینی را دنبال می‌کنیم این باور وجود دارد که مهارت و توانمندی و استعداد زنان است که نقش اجتماعی آنان را تعیین می‌کند، جامعه نمی‌تواند این نقش را به زن دیکته کند، اگر زنی شایستگی و توانمندی دارد حق بستن راه برای او وجود ندارد. در اوایل انقلاب اسلامی حضراتی بودند که برخلاف دیدگاه‌های امام خمینی به خانه‌نشینی زنان متعقد بودند و همه این محدودیت‌ها هم به نام دین است، هم به نام دین مانع ایجاد می‌کند و هم به نام دین مانع را برمی‌دارد؛ پس در این میان نوع خوانش دین اهمیت دارد.
دولت موظف است از نقش مادری و همسری زنان حمایت کند
این نماینده اصلاح طلب مجلس ششم تاکید کرد: دولت‌ها موظفند از نقش مادری و همسری زنان حمایت کنند اما این به مفهوم خانه‌نشین کردن آن‌ها نیست، متاسفانه امروزه خیل عظیمی از دختران و پسران که مهارت‌های لازم را برای خدمت به جامعه به‌دست آوردند، نمی‌توانند نقش تاثیرگذاری در جامعه داشته باشند.کولایی درخصوص عملکرد مجلس ششم یادآور شد: در این دوره قضیه حضانت فرزند مورد بررسی قرار گرفت و خوشبختانه موفق به اصلاح قانون شدیم، طبق قانون اصلاح شده اگر طلاقی اتفاق بیفتد زن می‌تواند دختر یا پسر را تا هفت سال نزد خود نگه دارد و پس از آن به دادگاه تحویل دهد.
پشتوانه ما قرآن و عترت است
در ادامه این مناظره عفت شریعتی، نماینده اصولگرای مجلس‌های هفتم و هشتم در واکنش به اظهارات کولایی عنوان کرد: پشتوانه معرفتی و اجتماعی ما قرآن و عترت است، ما می‌خواهیم از فعالیت‌‌های زن و مرد برای آن‌ها سعادتی فردی، اجتماعی، سیاسی و... به‌وجود بیاید، تعبیر قرآن در این خصوص این است که زندگی سعادتمندانه و خوشبختی در گروی عملکرد مومنانه است، این یک اصل کلی در قرآن بوده که پشتوانه صحیح و زندگی‌ساز ماست.شریعتی با اشاره به سخنان کولایی درخصوص جاهلیت اعراب در زمان پیامبر(ص) افزود: قرآن راه را مشخص می‌کند، در همان زمان جاهلیت، همسر پیامبر از بازرگانان بزرگ آن منطقه به‌شمار می‌رفت و پیامبر نیز به این بانو ارج می‌نهاد. نکته دیگر این است که ما انقلاب اسلامی را پشت سرنگذاشته‌ایم، بلکه در انقلاب اسلامی هستیم. انقلاب ما در نوع خودش اول بوده و هست، امروز پس از ۳۷ سال می‌بینیم که با وجود مشکلات زیادی که بر سر راه این انقلاب بوده، الگویی برای سایر کشورها به‌شمار می‌رود. وی گفت: زندگی اینگونه نیست که در یک مجلس و یک زمان محدود شویم، ما لحظه به لحظه به سمت تکامل حرکت می‌کنیم، این حق مطلب است که بشر باید به جایی برسد که عالی‌ترین جایگاه برای او به حساب می‌آید، ما ۹ مجلس را پشت سر گذاشته‌ایم، آیا مجلس اول تا پایان مجلس نهم یک مدل بوده است.
فضیلت ملت در درست زندگی کردن است
این نماینده دوره‌های هفتم و هشتم مجلس با اشاره به سخنان امام خمینی (ره) در شأن مجلس مبنی بر اینکه مجلس عصاره فضایل ملت است، تصریح کرد: اگر بخواهیم مجلسی داشته باشیم که در قانون‌گذاری و نظارت بر حسن اجرای قوانین قوی باشد باید بدانیم که فضیلت ملت در درست زندگی کردن است. وی درخصوص سهم کمتر زنان در عرصه‌های مختلف با عنوان کردن نگرش منفی زنان علیه زنان تصریح کرد: به‌طورمثال بسیاری از زنان پزشک یا معلم مرد را حاذق‌تر از پزشک یا معلم زن می‌دانند. جمعیت هر کشوری نیمی از زنان و نیمی دیگر از مردان تشکیل شده است، اگر ۵۰ درصد زنان شهر، سهم آرای خود را در سبد یک زن بگذارند آیا آن زن رأی نمی‌آورد؟ ما باید اینگونه مسائل را آسیب‌شناسی و نقاط قوت و ضعف را بررسی کنیم. باید ببینیم چرا ۶۰ درصد تحصیل‌کرده‌های زن جامعه ما عرصه ورودشان به مشاغلی که استحقاقش را دارند، فراهم نمی‌شود.
تشکیل کمیسیون زن و خانواده عاقلانه نیست
شریعتی درخصوص عملکرد مجالس مختلف بیان کرد: در مجالس اول تا پنجم خدمات گوناگونی ارائه شد و مجلس ششم نیز تلاش‌هایی کرد، اما خلأیی بزرگ و شکافی عمیق در رفتارهای مجلس ششم از جمله تحصن مشاهده می‌شود. در مجلس هفتم صحبت از تشکیل کمیسیون زن و خانواده بود که من زمانیکه بررسی کردم، متوجه شدم این کار اصلا عاقلانه نیست؛ زیرا اگر چنین کمیسیونی تشکیل شود تمام مشکلات زنان به این کمیسیون ارجاع داده می‌شود، درحالی که زنان در تمام بخش‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی و سیاسی با مشکلاتی مواجه هستند. همچنین در مجلس هشتم صحبت از کم کردن ساعت کار زنان بود که خوشحالی برخی را نیز به همراه داشت اما این قانون پشت صحنه‌ای نیز داشت، اگر چنین قانونی تصویب شود آیا در به‌کارگیری زنان ما در جامعه نقصانی به‌وجود نمی‌آید؟ این خود ضرر و زیان فاحشی برای زنان به‌شمار می‌رود.عفت شریعتی با بیان اینکه مقام معظم رهبری بر کار و همت زنان برای زنان تاکید دارند، ادامه داد: ما به نتایج خوبی در این زمینه رسیدیم؛ به‌طور مثال در مجلس تصویب شد که فرزند زن ایرانی که پدر غیرایرانی دارد تا ۱۸ سالگی می‌تواند از امکانات موجود در کشور مانند سایر مردم برخوردار باشد و پس از ۱۸ سالگی می‌تواند تصمیم بگیرد که تابعیت مادر یا پدر خود را قبول کند، بنابراین مجلس می‌تواند نقشی تعیین‌کننده در تحقق اهداف معنوی، اجتماعی و سیاسی داشته باشد.
دختری که برای درس خواندن محدود شود، فرصتی برای رشد ندارد
کولایی با تاکید بر اینکه ارزش انسان‌ها امروزه متکی به حقوق انسان بودنشان است، در پاسخ به اظهارات شریعتی ادامه داد: در این راستا ما در دوره ششم از سهمیه‌ای شدن برخی از رشته‌ها جلوگیری کردیم اما متاسفانه در مجلس هفتم و هشتم دیدیم که به اسم بومی‌گزینی و رعایت عدالت، سهمیه‌ای شدن برخی رشته‌ها اتفاق افتاد. اینجا وظیفه مجلس است که نظارت داشته باشد؛ ما در دوره‌های پس از مجلس ششم شاهد بودیم که محدودیت‌هایی برای دختران ایجاد می‌کردند؛ دختری که در جامعه برای درس خواندن محدود شود دیگر چه فرصتی برای رشد دارد؟شریعتی در ادامه اضافه کرد: در مجلس هفتم ما نزد رئیس جمهور وقت رفتیم و بر این مسأله تاکید کردیم که اگر بار ۵۰ درصد از جمعیت جامعه بر دوش ۵۰ درصد دیگر بیفتد هیچ کاری درست پیش نمی‌رود؛ یعنی اگر ۵۰ درصد از جمعیت زنان خانه‌نشین شوند، بار این ۵۰ درصد بر دوش مردان می‌افتد و توازن به‌هم می‌خورد.
مسأله حجاب
در ادامه این نشست، جلسه پرسش و پاسخ برگزار شد که نماینده اصلاح‌طلب مجلس ششم در پاسخ به سوال یک دانشجو مبنی بر اینکه حجاب اختیاری و اجباری در جامعه به چه معناست؟ عنوان کرد: در این خصوص شما را به مطالعه شهودی اجمالی کشورهای اسلامی دیگر تشویق می‌کنم. حجاب در کشور ما به‌صورت قانون درآمده، درحالی‌که در کشورهایی مانند لبنان، عربستان و مالزی حجاب اجباری نیست. خودتان بسنجید که در کدام یک از این کشورها حجاب مسلمانان به ارزش‌های اسلامی نزدیک‌تر است؟شریعتی در واکنش به اظهارات کولایی و سوال مطرح شده، عنوان کرد: درخصوص مسأله حجاب نیز لازم به یادآوری است که حجاب حفظ کرامت و شأن آدمیت است. هیچ‌کس نمی‌گوید نماز، روزه و حج اجباری باشد زیرا این‌ها تضمین‌کننده کرامت انسان‌هاست. مسأله حجاب را نیز باید به وسیله فرهنگ‌سازی و آموزش به‌طور کامل تبیین کرد.
پاسخ به دلیل ابطال آراء یکی از منتخبان مردم اصفهان
شریعتی همچنین در پاسخ به سوال دیگری درخصوص ابطال آراء یکی از منتخبان مردم در اصفهان عنوان کرد: من خود نیز دوبار از این فیلتر عبور کرده‌ام، همانطورکه کسی که می‌خواهد پزشک شود اگر نقصی در یکی از اندام‌ها داشته باشد که مانع از انجام درست کار وی شود او را برای این شغل مناسب نمی‌دانند، برای نمایندگان مجلس نیز چنین شرایطی درنظر گرفته شده است که شورای نگهبان باید آن‌ها را احراز کند. شورای نگهبان اینجا وظیفه احراز این مسائل را برعهده دارد؛ مطمئنا کسانیکه در شورای نگهبان مشغول هستند دین‌شان را به دنیای ما نمی‌فروشند؛ بنابراین اگر صلاحیتی رد شود بر مبنای ملاک و معیار است.اما کولایی در پاسخ به این پرسش گفت: مردم ایران همواره در انتظار اجرای قوانین هستند و هنوز هم به این رویا دست پیدا نکرده‌اند. شورای نگهبانی که من می‌شناسم به‌عنوان یک مرجع برای نظارت بر سلامت انتخابات ایجاد شد؛ قرار نیست شورای نگهبان در هر جایی مداخله کند و آرای مردم را باطل اعلام کند. مسأله ابطال آرای مردم تجربه جدیدی است و در قانون نیز چیزی در این خصوص پیش‌بینی نشده است. اگر این اتفاق بیفتد بسیار خطرناک است، زیرا شورای نگهبان هر زمان که چیزی پیدا کند حتی اگر چند روز از نمایندگی فرد گذشته باشد او را ردصلاحیت می‌کند. این رفتار در کاهش میزان علاقه و مشارکت مردم در انتخابات تأثیرگذار است. وی خواهان مداخله ریاست جمهوری در این زمینه و حل و فصل این مسأله مهم شد.
مبنای ازدواج در خانواده‌های ایرانی وفاداری است
کولایی همچنین درخصوص لایحه ترویج چندهمسری و تقویت ازدواج موقت که با عنوان لایحه حمایت از خانواده در مجلس تصویب شد، گفت: درحقیقت این لایحه بنیان خانواده را در کشور ما هدف قرار داده است. مبنای ازدواج در خانواده‌های ایرانی وفاداری، تک‌همسری و یک زن و یک مرد است. عوارض بعضی از قوانین را به سادگی نمی‌توان از بین برد. از عوارض لایحه حمایت از خانواده می‌توان به کاهش میل دختران به ازدواج اشاره کرد.عفت شریعتی در واکنش به این سخنان الهه کولایی خطاب به او گفت: این لایحه به نتیجه نرسید و کولایی پاسخ داد: اما نتایج سوء خود را گذاشت.
سهم زنان در مجلس هیچ‌گاه بالاتر از 5 درصد نبوده است
این عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه در برگه‌های رأی‌گیری جنسیت ثبت نمی‌شود و در بین رأی‌دهندگان نمی‌شود تمیز داد چه تعداد مرد هستند و چه تعداد زن، ادامه داد: ولی در رأی‌گیرنده‌ها به خوبی این برآورد انجام می‌شود و سهم زنان مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. در طول سال‌های گذشته و ۹ دوره مجلس قانون‌گذاری سهم زنان هیچ وقت بالاتر از ۵ درصد نرفته است که این سهم با توجه به حمایت‌هایی که زنان داشته‌اند، بسیار ناچیز است. وی خاطرنشان کرد: ما باید به هویت، تاریخ، فرهنگ و جغرافیایی که در آن زندگی می‌کنیم، بازگردیم، در تاریخی که به آن تعلق داریم، نمی‌توانیم آموزه‌های دینی و تاثیر آن را در جوامع زنان نادیده بگیریم، بسیاری از سنت‌های جاهلی به نام اسلام در سرزمین‌های اسلامی اعمال می‌شود، اسلام در سرزمینی نازل شد که زنان زنده به گور می‌شدند، در فرهنگ جاهلی زنان به مردان تعلق داشتند، فرهنگی که در جزیره‌العرب وجود داشت چگونه آثار خودش را پس از رحلت حضرت رسول به آموزه‌های دینی منتقل کرد و ما شاهد بازگشت جاهلیت در جوامع بودیم و تا امروز نیز شاهد هستیم که بسیاری از محدودیت‌ها و تبعیض‌ها و اعمال رفتار متناقض با آموزه‌های دینی و به نام دین در کشورهای اسلامی درحال اجراست. کولایی با اشاره به دیدگاه‌های امام خمینی (ره) تصریح می‌کند: این دیدگاه‌ها چیز دیگری را به ما می‌آموزد که در این رفتارها مشاهده نمی‌کنیم، نهاد مجلس را باید در چارچوب آرمان‌های انقلاب اسلامی دید.
ولی فقیه، زنان را مکلف به مشارکت سیاسی کرده است
کولایی رویکرد نسبت به زنان را در دوره پیش از انقلاب یک مدل وارداتی دانست و گفت: آنچه در جمهوری اسلامی شکل می‌گیرد این است که یک رهبر مذهبی، یک فقیه و یک صاحب فتوا زنان را مکلف به داشتن نقش سیاسی می‌کند. به گفته امام خمینی (ره) زنان باید در مقدرات اساسی کشور شرکت کنند، آن هم در کشوری که قرن‌ها نظام پدرسالار حاکم بوده است که مرتبا از درون خانه‌ها درحال بازتولید است. این نماینده اسبق مجلس تاکید کرد: برخلاف آیات صریح قرآن کریم که خداوند زن و مرد را از نفس واحده آفریده و برترینشان باتقواترینشان است، این تقوا در جامعه اسلامی تبدیل به خشونت شده است و جنسیت است که ملاک برتری قرار می‌گیرد اما دستاورد انقلاب اسلامی این است که به‌نام دین برابر بودن زن و مرد را صحه می‌گذارد.کولایی با بیان این سوال که تاکنون چقدر از آرمان‌های انقلاب اسلامی تحقق پیدا کرده است؟ و چقدر آن قابل‌تحقق است؟ ادامه داد: این موضوع نشان می‌دهد که رسیدن به این ایده‌آل ازجمله درمورد زنان در طول زمان نیازمند آموزش و تلاش است. وی خاطرنشان کرد: بعد از جنگ و در آغاز دهه هفتاد در تعامل با جامعه جهانی که در آن مسأله زنان، مسأله همه کشورهاست، با دو زاویه حقوق انسانی و کارآمدی، بحث حقوق انسانی زنان مورد توجه قرار می‌گیرد، یک نگاه این است که حقوق بشر با حقوق زنان همسو است و نگاه دیگر این است که در کشورهای مختلف اگر به زنان توجه و توانمندیشان به‌کار گرفته نشود، تحقق امر توسعه غیرقابل‌وصول خواهد بود.
مجلس پنجم و بیشترین تعداد نمایندگان زن
کولایی با دفاع از عملکرد مجلس‌های پنجم و ششم ادامه داد: ما شاهد هستیم در این دو دوره موضوع حقوق زنان مورد توجه ویژه قرار می‌گیرد و در مجلس پنجم بالاترین تعداد نمایندگان زن حضور پیدا می‌کنند. وی تصریح کرد: ما نمی‌توانیم نهاد مجلس را از سایر تحولات جامعه جدا کنیم، جامعه ما به ارتباطات بین‌المللی توجه می‌کند و می‌خواهد یک تابلوی قابل‌قبول به جهان ارائه بدهد که در کشور ما مسأله زنان و حقوق زنان موردتوجه ویژه است، نتیجه این مباحث این است که ما در مجلس پنجم ۱۴ نماینده زن داریم و برای اولین بار اصلاح قوانین در مورد زنان مورد توجه ویژه قرار می‌گیرد.کولایی ادامه داد: در مجلس پنجم مسائلی مانند ارث، دیه و امروزی کردن حقوق زنان مورد توجه قرار می‌گیرد و اوج این تلاش را در مجلس ششم می‌بینید. به همین ترتیب مسائل زنان در مجلس ششم از توجه بیشتری برخوردار می‌شود، تلاش می‌شود تا اصلاحات بیشتری در حوزه قوانین مربوط به خانواده صورت بگیرد. اخیرا هم موضوع برابری دیه مرد و زن در بحث تصادفات تصویب شد که این مسأله نشان‌دهنده این است که این تغییر دارد کم‌کم اتفاق می‌افتد. این استاد دانشگاه با بیان اینکه که چه قبل و چه بعد از مجلس ششم، اصلاحاتی که درخصوص قوانین زنان صورت گرفت بسیار متفاوت بود، گفت: این عملکرد به‌خاطر جریان اصلاح‌طلبی که در مجلس ششم حاکم بود متفاوت است. در مجلس ششم تعداد نمایندگان زن ۱۳ نفر بود ولی توانستند تغییراتی در حوزه‌های مختلف به نفع زنان اجرایی کنند چون این باور وجود داشت که توانمندی‌های انسانی زنان قابل‌دسترسی است. وی خاطرنشان کرد: اما بعد از مجلس ششم ما شاهد یک گردش سیاسی در جامعه هستیم گردشی برای بازگرداندن زنان به خانه‌ها و نهاد مشارکت اجتماعی زنان به نهاد زنان و خانواده تبدیل می‌شود، یعنی دوباره نقش سنتی زنان برجسته می‌شود. متاسفانه علی‌رغم تمام تلاش‌هایی که در مجلس ششم صورت گرفت پس از آن نگاه به حقوق زنان تغییر کرد، زنان نماینده در مجالس هفتم، هشتم و نهم نقش اجتماعی زنان را آنگونه که در انقلاب اسلامی تأثیرگذار به نمایش گذاشته شده بود زیر سوال بردند تا نقش‌های خانگی را برجسته کنند.
اهمیت نوع خوانش دین
الهه کولایی در ادامه گفت: از دید ما که نسل انقلاب اسلامی هستیم و دیدگاه‌های امام خمینی را دنبال می‌کنیم این باور وجود دارد که مهارت و توانمندی و استعداد زنان است که نقش اجتماعی آنان را تعیین می‌کند، جامعه نمی‌تواند این نقش را به زن دیکته کند، اگر زنی شایستگی و توانمندی دارد حق بستن راه برای او وجود ندارد. در اوایل انقلاب اسلامی حضراتی بودند که برخلاف دیدگاه‌های امام خمینی به خانه‌نشینی زنان متعقد بودند و همه این محدودیت‌ها هم به نام دین است، هم به نام دین مانع ایجاد می‌کند و هم به نام دین مانع را برمی‌دارد؛ پس در این میان نوع خوانش دین اهمیت دارد.
دولت موظف است از نقش مادری و همسری زنان حمایت کند
این نماینده اصلاح طلب مجلس ششم تاکید کرد: دولت‌ها موظفند از نقش مادری و همسری زنان حمایت کنند اما این به مفهوم خانه‌نشین کردن آن‌ها نیست، متاسفانه امروزه خیل عظیمی از دختران و پسران که مهارت‌های لازم را برای خدمت به جامعه به‌دست آوردند، نمی‌توانند نقش تاثیرگذاری در جامعه داشته باشند.کولایی درخصوص عملکرد مجلس ششم یادآور شد: در این دوره قضیه حضانت فرزند مورد بررسی قرار گرفت و خوشبختانه موفق به اصلاح قانون شدیم، طبق قانون اصلاح شده اگر طلاقی اتفاق بیفتد زن می‌تواند دختر یا پسر را تا هفت سال نزد خود نگه دارد و پس از آن به دادگاه تحویل دهد.
پشتوانه ما قرآن و عترت است
در ادامه این مناظره عفت شریعتی، نماینده اصولگرای مجلس‌های هفتم و هشتم در واکنش به اظهارات کولایی عنوان کرد: پشتوانه معرفتی و اجتماعی ما قرآن و عترت است، ما می‌خواهیم از فعالیت‌‌های زن و مرد برای آن‌ها سعادتی فردی، اجتماعی، سیاسی و... به‌وجود بیاید، تعبیر قرآن در این خصوص این است که زندگی سعادتمندانه و خوشبختی در گروی عملکرد مومنانه است، این یک اصل کلی در قرآن بوده که پشتوانه صحیح و زندگی‌ساز ماست.شریعتی با اشاره به سخنان کولایی درخصوص جاهلیت اعراب در زمان پیامبر(ص) افزود: قرآن راه را مشخص می‌کند، در همان زمان جاهلیت، همسر پیامبر از بازرگانان بزرگ آن منطقه به‌شمار می‌رفت و پیامبر نیز به این بانو ارج می‌نهاد. نکته دیگر این است که ما انقلاب اسلامی را پشت سرنگذاشته‌ایم، بلکه در انقلاب اسلامی هستیم. انقلاب ما در نوع خودش اول بوده و هست، امروز پس از ۳۷ سال می‌بینیم که با وجود مشکلات زیادی که بر سر راه این انقلاب بوده، الگویی برای سایر کشورها به‌شمار می‌رود. وی گفت: زندگی اینگونه نیست که در یک مجلس و یک زمان محدود شویم، ما لحظه به لحظه به سمت تکامل حرکت می‌کنیم، این حق مطلب است که بشر باید به جایی برسد که عالی‌ترین جایگاه برای او به حساب می‌آید، ما ۹ مجلس را پشت سر گذاشته‌ایم، آیا مجلس اول تا پایان مجلس نهم یک مدل بوده است.
فضیلت ملت در درست زندگی کردن است
این نماینده دوره‌های هفتم و هشتم مجلس با اشاره به سخنان امام خمینی (ره) در شأن مجلس مبنی بر اینکه مجلس عصاره فضایل ملت است، تصریح کرد: اگر بخواهیم مجلسی داشته باشیم که در قانون‌گذاری و نظارت بر حسن اجرای قوانین قوی باشد باید بدانیم که فضیلت ملت در درست زندگی کردن است. وی درخصوص سهم کمتر زنان در عرصه‌های مختلف با عنوان کردن نگرش منفی زنان علیه زنان تصریح کرد: به‌طورمثال بسیاری از زنان پزشک یا معلم مرد را حاذق‌تر از پزشک یا معلم زن می‌دانند. جمعیت هر کشوری نیمی از زنان و نیمی دیگر از مردان تشکیل شده است، اگر ۵۰ درصد زنان شهر، سهم آرای خود را در سبد یک زن بگذارند آیا آن زن رأی نمی‌آورد؟ ما باید اینگونه مسائل را آسیب‌شناسی و نقاط قوت و ضعف را بررسی کنیم. باید ببینیم چرا ۶۰ درصد تحصیل‌کرده‌های زن جامعه ما عرصه ورودشان به مشاغلی که استحقاقش را دارند، فراهم نمی‌شود.
تشکیل کمیسیون زن و خانواده عاقلانه نیست
شریعتی درخصوص عملکرد مجالس مختلف بیان کرد: در مجالس اول تا پنجم خدمات گوناگونی ارائه شد و مجلس ششم نیز تلاش‌هایی کرد، اما خلأیی بزرگ و شکافی عمیق در رفتارهای مجلس ششم از جمله تحصن مشاهده می‌شود. در مجلس هفتم صحبت از تشکیل کمیسیون زن و خانواده بود که من زمانیکه بررسی کردم، متوجه شدم این کار اصلا عاقلانه نیست؛ زیرا اگر چنین کمیسیونی تشکیل شود تمام مشکلات زنان به این کمیسیون ارجاع داده می‌شود، درحالی که زنان در تمام بخش‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی و سیاسی با مشکلاتی مواجه هستند. همچنین در مجلس هشتم صحبت از کم کردن ساعت کار زنان بود که خوشحالی برخی را نیز به همراه داشت اما این قانون پشت صحنه‌ای نیز داشت، اگر چنین قانونی تصویب شود آیا در به‌کارگیری زنان ما در جامعه نقصانی به‌وجود نمی‌آید؟ این خود ضرر و زیان فاحشی برای زنان به‌شمار می‌رود.عفت شریعتی با بیان اینکه مقام معظم رهبری بر کار و همت زنان برای زنان تاکید دارند، ادامه داد: ما به نتایج خوبی در این زمینه رسیدیم؛ به‌طور مثال در مجلس تصویب شد که فرزند زن ایرانی که پدر غیرایرانی دارد تا ۱۸ سالگی می‌تواند از امکانات موجود در کشور مانند سایر مردم برخوردار باشد و پس از ۱۸ سالگی می‌تواند تصمیم بگیرد که تابعیت مادر یا پدر خود را قبول کند، بنابراین مجلس می‌تواند نقشی تعیین‌کننده در تحقق اهداف معنوی، اجتماعی و سیاسی داشته باشد.
دختری که برای درس خواندن محدود شود، فرصتی برای رشد ندارد
کولایی با تاکید بر اینکه ارزش انسان‌ها امروزه متکی به حقوق انسان بودنشان است، در پاسخ به اظهارات شریعتی ادامه داد: در این راستا ما در دوره ششم از سهمیه‌ای شدن برخی از رشته‌ها جلوگیری کردیم اما متاسفانه در مجلس هفتم و هشتم دیدیم که به اسم بومی‌گزینی و رعایت عدالت، سهمیه‌ای شدن برخی رشته‌ها اتفاق افتاد. اینجا وظیفه مجلس است که نظارت داشته باشد؛ ما در دوره‌های پس از مجلس ششم شاهد بودیم که محدودیت‌هایی برای دختران ایجاد می‌کردند؛ دختری که در جامعه برای درس خواندن محدود شود دیگر چه فرصتی برای رشد دارد؟شریعتی در ادامه اضافه کرد: در مجلس هفتم ما نزد رئیس جمهور وقت رفتیم و بر این مسأله تاکید کردیم که اگر بار ۵۰ درصد از جمعیت جامعه بر دوش ۵۰ درصد دیگر بیفتد هیچ کاری درست پیش نمی‌رود؛ یعنی اگر ۵۰ درصد از جمعیت زنان خانه‌نشین شوند، بار این ۵۰ درصد بر دوش مردان می‌افتد و توازن به‌هم می‌خورد.
مسأله حجاب
در ادامه این نشست، جلسه پرسش و پاسخ برگزار شد که نماینده اصلاح‌طلب مجلس ششم در پاسخ به سوال یک دانشجو مبنی بر اینکه حجاب اختیاری و اجباری در جامعه به چه معناست؟ عنوان کرد: در این خصوص شما را به مطالعه شهودی اجمالی کشورهای اسلامی دیگر تشویق می‌کنم. حجاب در کشور ما به‌صورت قانون درآمده، درحالی‌که در کشورهایی مانند لبنان، عربستان و مالزی حجاب اجباری نیست. خودتان بسنجید که در کدام یک از این کشورها حجاب مسلمانان به ارزش‌های اسلامی نزدیک‌تر است؟شریعتی در واکنش به اظهارات کولایی و سوال مطرح شده، عنوان کرد: درخصوص مسأله حجاب نیز لازم به یادآوری است که حجاب حفظ کرامت و شأن آدمیت است. هیچ‌کس نمی‌گوید نماز، روزه و حج اجباری باشد زیرا این‌ها تضمین‌کننده کرامت انسان‌هاست. مسأله حجاب را نیز باید به وسیله فرهنگ‌سازی و آموزش به‌طور کامل تبیین کرد.
پاسخ به دلیل ابطال آراء یکی از منتخبان مردم اصفهان
شریعتی همچنین در پاسخ به سوال دیگری درخصوص ابطال آراء یکی از منتخبان مردم در اصفهان عنوان کرد: من خود نیز دوبار از این فیلتر عبور کرده‌ام، همانطورکه کسی که می‌خواهد پزشک شود اگر نقصی در یکی از اندام‌ها داشته باشد که مانع از انجام درست کار وی شود او را برای این شغل مناسب نمی‌دانند، برای نمایندگان مجلس نیز چنین شرایطی درنظر گرفته شده است که شورای نگهبان باید آن‌ها را احراز کند. شورای نگهبان اینجا وظیفه احراز این مسائل را برعهده دارد؛ مطمئنا کسانیکه در شورای نگهبان مشغول هستند دین‌شان را به دنیای ما نمی‌فروشند؛ بنابراین اگر صلاحیتی رد شود بر مبنای ملاک و معیار است.اما کولایی در پاسخ به این پرسش گفت: مردم ایران همواره در انتظار اجرای قوانین هستند و هنوز هم به این رویا دست پیدا نکرده‌اند. شورای نگهبانی که من می‌شناسم به‌عنوان یک مرجع برای نظارت بر سلامت انتخابات ایجاد شد؛ قرار نیست شورای نگهبان در هر جایی مداخله کند و آرای مردم را باطل اعلام کند. مسأله ابطال آرای مردم تجربه جدیدی است و در قانون نیز چیزی در این خصوص پیش‌بینی نشده است. اگر این اتفاق بیفتد بسیار خطرناک است، زیرا شورای نگهبان هر زمان که چیزی پیدا کند حتی اگر چند روز از نمایندگی فرد گذشته باشد او را ردصلاحیت می‌کند. این رفتار در کاهش میزان علاقه و مشارکت مردم در انتخابات تأثیرگذار است. وی خواهان مداخله ریاست جمهوری در این زمینه و حل و فصل این مسأله مهم شد.
مبنای ازدواج در خانواده‌های ایرانی وفاداری است
کولایی همچنین درخصوص لایحه ترویج چندهمسری و تقویت ازدواج موقت که با عنوان لایحه حمایت از خانواده در مجلس تصویب شد، گفت: درحقیقت این لایحه بنیان خانواده را در کشور ما هدف قرار داده است. مبنای ازدواج در خانواده‌های ایرانی وفاداری، تک‌همسری و یک زن و یک مرد است. عوارض بعضی از قوانین را به سادگی نمی‌توان از بین برد. از عوارض لایحه حمایت از خانواده می‌توان به کاهش میل دختران به ازدواج اشاره کرد.عفت شریعتی در واکنش به این سخنان الهه کولایی خطاب به او گفت: این لایحه به نتیجه نرسید و کولایی پاسخ داد: اما نتایج سوء خود را گذاشت.
ارسال نظر