جاماندگان از خودروی قسطی
چه کسانی از دریافت تسهیلات 25 میلیون تومانی خودرو جا ماندند؟این سوال از آن جهت مطرح است که بسیاری از مشتریان با توجه به وعده مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی مبنی بر پرداخت تسهیلات مذکور تا اردیبهشت‌ماه سال‌ آینده، تصور می‌کردند که مهلت زیادی برای مراجعه به نمایندگی‌ها دارند؛ بنابراین برخی متقاضیان با توجه به اظهارات اصغر میرمحمدصادقی جهت تامین نقدینگی اولیه به‌دنبال فروش خودرو خود یا حتی برخی اجناس نقدشدنی رفتند.

در همین حال مشتریانی نیز بودند که عجله‌ای برای رفتن به نمایندگی نداشتند و تصور می‌کردند که تا 29 اردیبهشت‌ماه همچنان فرصت کافی برای انتخاب خودروی موردنظر خود و خرید آن دارند، اما تنها 6 روز از شش ماه وعده مقامات بانک مرکزی گذشته بود که به یکباره فروش خودرو با تسهیلات 25 میلیون تومانی متوقف شد. با توقف فروش خودرو با تسهیلات مذکور عملا شرکت‌های خودروساز و بانک مرکزی وارد منازعات جدیدی شدند.

به‌طوری‌که خودروسازان با توجه با اظهارات مقامات بانکی مبنی بر ارائه تسهیلات خودرو تا اردیبهشت‌ماه خواهان تداوم آن با اعتبارات جدید شدند حال آنکه بانک مرکزی با اعلام سقف فروش 110 هزار دستگاهی خودرو این نکته را به خودروسازان متذکر شد که بانک مرکزی تعهدی در فروش تولیدات آتی شرکت‌های خودروساز ندارد.در هر شکل آنچه همزمان با توقف رسمی تسهیلات در نمایندگی‌های شرکت‌های خودروساز، در بسیاری از رسانه‌ها منعکس شد، گفت‌وگوهای پراکنده مقامات بانکی و خودروسازان بود که یکی خواهان تداوم تسهیلات بود و دیگری خواهان توقف آن.

در این بین بسیاری از متقاضیان یا جاماندگان از خودروی قسطی، بانک مرکزی را به عدم‌شفافیت در ضوابط و زمان‌بندی این طرح متهم کردند اما خودروسازان نیز دیگر منتقدان بانک مرکزی در روند ارائه تسهیلات خودرو بودند به‌طوری‌که با اعلام توقف ناگهانی تسهیلات، تولید‌کنندگان عنوان کردند که بانک مرکزی سقفی برای فروش خودروی اقساطی مشخص نکرد حال آنکه بانک مرکزی بر تعیین سقف فروش خودرو با تسهیلات 25 میلیونی تاکید دارد. در این زمینه برخی از خودروسازان معتقدند که بانک مرکزی به‌دلیل نگرانی از عدم‌تقاضا، سقف فروشی برای نمایندگی‌ها تعیین نکرد؛ چراکه با توجه به رکود فراگیر بازار خودرو و همچنین کمپین نخریدن خودروی صفر مسوولان این بانک پیش‌بینی فروش دوهزار دستگاه خودرو در روز را داشتند حال آنکه برخلاف تصورات آنها، نمایندگی‌های شرکت‌های خودروساز روزی 20 هزار خودرو قسطی به فروش رساندند.

در همین زمینه مدیر کل اعتبارات بانک مرکزی در پاسخ به انتقادات تولید‌کنندگان عنوان کرد که سقف فروش 110 هزار خودرو را 17 آبان یعنی یک روز قبل از شروع طرح به اطلاع وزارت صنعت رسانده بودیم. اصغر میرمحمد صادقی که با سایت خبری بانک مرکزی گفت‌وگو کرده، توضیح داد بانک مرکزی قرار بود از ابتدای طرح فروش خودرو با وام 25 میلیون تومانی صرفا تامین مالی فروش تولیدات موجود خودروسازان را تقبل کند. به‌دنبال آن وزیر صنعت، معدن و تجارت در تاریخ 22/7/94 موجودی خودروهای انبار شده را به میزان 51 هزار دستگاه اعلام کرد و در جریان مذاکرات بعدی در مجموع قرار شد این تعداد به 100 هزار دستگاه افزایش یابد. در هر صورت آنچه مشخص است در گیرودار نزاع خودروسازان و بانک مرکزی برخی متقاضیان خودرو دستشان از دریافت خودرو خالی مانده است. آنها به‌طور حتم مشتریانی هستند که از توانایی مالی کافی برای خرید نقدی و حتی اقساطی عادی لیزینگ‌ها برخوردار نبودند.

این مشتریان، که بر اثر تورم شدید سال‌های گذشته و رشد پایین و منفی اقتصادی، قدرت خرید خود را از دست دادند، با این وام توانایی خرید خودرو داشتند حال آنکه با تصمیم بانک مرکزی و اقدام خودروسازان دستشان از دریافت خودرو خالی ماند. در این زمینه یک متقاضی خودرو عنوان می‌کند که تغییر در شرایط اجرای طرح و عدم‌پذیرش سفته به‌عنوان وثیقه موردنیاز خودروسازان و البته بانک مرکزی، بسیاری از مردم را در شرکت به موقع در این طرح باز داشت. وی ادامه می‌دهد که بسیاری از مردمی که دسته چک در اختیار نداشتند، تصور می‌کردندکه می‌توانند با خرید سفته، وثیقه مورد نیاز خودروسازان را تامین کنند، اما متاسفانه سفته هیچ‌گاه از سوی نمایندگی‌های خودروسازان مورد پذیرش قرار نگرفت.

در این زمینه یک مراجعه‌کننده به نمایندگی ایران خودرو نیز عنوان می‌کند که پروسه اخذ دسته چک از بانک پروسه‌ای طولانی است و این در شرایطی است که با منتفی شدن سفته برخی به‌دنبال دسته چک رفتند، اما بعدا شنیده شد که تسهیلات یاد شده به اتمام رسیده است. یک مراجعه‌کننده دیگر نیز عنوان می‌کند که بی‌برنامگی در این زمینه، بی‌توجهی به حقوق مردم است؛ چراکه در ابتدا شفاف و روشن با مردم سخن نگفتند که هر لحظه ممکن است طرح متوقف شود، همین‌طور که هیچ‌گاه سقف فروشی اعلام نشده بود.

وی می‌افزاید: من روز اول مراجعه از نمایندگی سوال کرده بودم که تا چه زمانی می‌توانم ثبت‌نام کنم و آنها پاسخ دادند که طرح محدودیتی ندارد؛ بنابراین بسیاری از مردمی که از استفاده از مزایای این طرح بازمانده‌اند، حقوق‌شان رعایت نشده است. یکی دیگر از مشتریان می‌گوید: طی روزهای گذشته برای تامین پیش‌پرداخت خودروی موردنظر خود در طرح وام 25 میلیون تومانی، خودروی دست دوم خود را فروختم و اکنون نه‌تنها خودروی قبلی خود را در اختیار ندارم، بلکه قدرت خرید هم ندارم که همان خودروی سابق خود را بخرم.