دانش و تجربه کمبود نیروی انسانی را جبران می‌کند
گروه بنگاه‌ها: بیمه کارآفرین اولین شرکت بیمه خصوصی در ایران است که توانست مجوز تاسیس خود را ازبیمه مرکزی ایران بگیرد. از سال 1382 که بیمه کارآفرین پا به عرصه بیمه‌گری گذاشته است، عبدالمحمود ضرابی مدیریت عامل این شرکت را برعهده دارد. توانمندی مدیریتی، یکی از محورهای اصلی همایش امسال بیمه و توسعه در روز بیمه است. ضرابی درخصوص راز مدیریت 14 ساله اش بربیمه کارآفرین، در ادامه تجربه سه دهه مدیریت در صنعت بیمه می‌گوید: «به خرد جمعی احترام می‌گذارم و به سپردن کار به کاردان اعتقاد دارم. طی سال‌های گذشته بیمه کارآفرین همواره از نیروهای متخصص استفاده کرده و امروز بخشی از این تجربه به نیروهای تحصیل کرده جوان منتقل شده است. مشکل کمبود نیروی انسانی متخصص نداریم.» درادامه گفت‌وگوی دنیای اقتصا د با عبدالمحمود ضرابی مدیرعامل بیمه کارآفرین را بخوانید.

نظرتان درخصوص آیین‌نامه توانگری مالی شرکت‌های بیمه چیست؟
بررسی شرکت‌های بیمه از نظر توانگری مالی نقش مهمی‌در ارتقای خدمات بیمه‌ای ارائه شده از سوی شرکت‌های بیمه دارد. زیرا نسبت حاشیه توانگری مالی می‌تواند به منزله رتبه‌بندی شرکت‌های بیمه براساس نظر کارشناسی بیمه مرکزی ایران باشد. هرچند آیین نامه نسبت توانگری مالی فعلی دارای نواقصی است، اما بیمه مرکزی با این اقدام، گام مهم و شجاعانه‌ای برای رصد کردن صورت‌های مالی شرکت‌های بیمه برداشت. با تدوین و اجرای آیین‌نامه توانگری مالی شرکت‌های بیمه، از این پس افراد از طریق مراجعه به سایت شرکت‌های بیمه و سایت بیمه مرکزی می‌توانند اطلاعات مورد نیاز خود را در رابطه با میزان توانگری مالی شرکت‌های بیمه که همان میزان تعهد‌پذیری آنهاست، دریافت کنند.البته از این آیین‌نامه انتقاداتی هم شده است و درنهایت بیمه مرکزی اعلام کرده که شرکت‌ها پیشنهادات و نظرات خود را درخصوص اصلاح آیین نامه توانگری مالی شرکت‌های بیمه به بیمه مرکزی ارسال کنند. طبیعی است که رتبه‌بندی توانگری مالی شرکت‌های بیمه مورد استقبال برخی از شرکت‌های بیمه به ویژه شرکت‌های بیمه‌ای تازه تاسیس که میزان تعهد آنها کم است، واقع شده است. شاید شرکت‌های قدیمی ‌به علت بالا بودن حجم تعهدات انتقاداتی به آن دارند.

شرکت تحت مدیریت شما دارای چه نسبت توانگری است و برای ارتقای آن چه برنامه‌ای دارید؟
شرکت‌های بیمه طبق مقررات موظفند وضعیت توانگری مالی خود را پس از تصویب صورت‌های مالی سالانه درمجمع، محاسبه و همراه اظهار نظر حسابرس و بازرس قانونی به بیمه مرکزی ارسال کنند. درهمین راستا اداره کل نظارت مالی بیمه مرکزی پس از بررسی و کنترل محاسبات، نسبت توانگری هر یک از شرکت‌های بیمه را اعلام می‌کند. از میان شرکت‌های بیمه‌ای حاضر در بورس و فرابورس، بیمه کارآفرین در سطح یک توانگری مالی سال ۹۳ قرار گرفته است. شرکت‌های برخوردار از نسبت توانگری سطح یک، صد درصد و بیشتر، برای ایفای تعهدات خود در مقابل بیمه‌گزاران و صاحبان حقوق آنها از توانایی کافی برخوردارند.

بیمه کارآفرین در سطح یک توانگری مالی قرار دارد. نسبت توانگری مالی بیمه کارآفرین درسال ۹۲ معادل ۱۳۰ درصد و درسال ۹۳ معادل ۱۰۳ درصد بود که این کاهش به خاطر افزایش تعهدات شرکت درسال مالی ۹۳ بوده است. در ضمن برای ارتقای سطح نسبت توانگری افزایش سرمایه شرکت از مبلغ ۱۲۰۰ میلیارد ریال به مبلغ ۱۵۰۰ میلیارد ریال را در برنامه داریم، که ۲۶۵ هزار و ۲۰۰ میلیون ریال از محل مطالبات حال شده سهامدار و ۳۴ هزار و ۸۰۰ میلیون ریال از محل سود انباشته تامین می‌شود. طبق مصوبه مجمع، برنامه افزایش سرمایه بیمه کارآفرین تا ۴ هزارمیلیارد ریال ادامه دارد، به طوری که تحقق افزایش سرمایه مراحل بعدی از مبلغ ۱۵۰۰ میلیارد ریال به مبلغ ۴ هزار میلیارد ریال از محل مطالبات حال شده سهامداران و آورده نقدی و سود انباشته ظرف ۲ سال به هیات مدیره شرکت تفویض اختیار شده است که پس از اخذ مجوز لازم از سازمان بورس نسبت به انجام آن اقدام می‌شود.

مدل مدیریتی شما برای اداره بیمه کارآفرین چیست؟
دربیمه کارآفرین تصمیمات براساس خرد جمعی و برپایه تخصص و تجربه گرفته می‌شود. بیمه کارآفرین کار خود را ازابتدا با کارشناسان برجسته بیمه آغازکرد. امروز نیز ترکیب مدیران ستادی شرکت تغییرکرده و بسیاری از جوانان تحصیلکرده و خلاق در کنار مدیران باتجربه انجام وظیفه می‌کنند، به‌طوری که در بسیاری از موارد از پیشکسوتان خود بهتر تصمیم‌گیری می‌کنند. درعین حال برای حفظ حقوق سهامداران و بیمه‌گزاران به سوی استقرار نظام حاکمیت شرکتی پیش رفتیم. در بیمه کارآفرین از حدود شش سال پیش کارگروهی برای پیاده‌سازی حاکمیت شرکتی تشکیل شد که مستقیم زیرنظر مهندس آزاد رئیس هیات‌مدیره این شرکت فعال است.

نقش سهامداران در مدیریت یک شرکت بیمه چیست؟
حاکمیت شرکتی درکنار نظارت حسابرس مستقل و حسابرس داخلی، به معنای نظارت مستقیم سهامداران برعملکرد شرکت است و بیمه کارآفرین با اجرای فرآیند حاکمیت شرکتی بیشتر در جهت شفافیت فعالیت‌های هیات‌مدیره و هیات عامل تاکید دارد. سیستم حاکمیت شرکتی به سبب تاکید بر شفافیت، پاسخگویی، عدالت و توجه به حقوق ذی‌نفعان از اهمیت بسزایی برخوردار است و شرکت‌های بیمه باید به مرور در این راستا گام بردارند.

دستاوردهای این مدل در شرکت تحت مدیریت شما چیست؟
بیمه کارآفرین جزو معدود شرکت‏هایی است که بیمه‏ عمر و سرمایه گذاری آن، واحد کاملا مجزایی دارد که تحت مدیریت یکی از بهترین کارشناسان بیمه‌های عمر در دنیا یعنی آقای فریدون خلیلی فرد قراردارد. این مدل باعث شده شرکت در مواقع خاص امکان استفاده از ذخایربیمه‌های عمر را نداشته باشد و برای ایفای تعهدات خود درسال‌های آتی با مشکل روبه رو نشود. طبق بررسی‌های موسسه بین‌المللی بنکر (Banker) بیمه کارآفرین از منظر شاخص ROA ( شاخص اندازه‌گیری بازده دارایی‌ها) در بین موسسات مالی جهان اسلام در مقام چهارم قرارگیرد. بیمه کارآفرین همچنین به دلیل برخورداری از ضریب بازگشت ۲۱.۰۳ در صدی سرمایه، در بین ۲۵ موسسه که بر اساس شاخص ROA موقعیت برتری دارند، به عنوان مقام چهارم این جدول معرفی شد.EPS شرکت در سال ۹۳ معادل ۲۵۰ ریال بود. بیمه کار آفرین سعی کرد با دوری از پدیده نرخ شکنی، ریسک‌ها را در چارچوب قوانین و آئین نامه‌های شورای عالی بیمه، و براساس نرخ‌های فنی و شرایط درست پوشش دهد که با توجه به ارائه نرخ واقعی از سوی بیمه کارآفرین در بیمه‌نامه درمان، نرخ شکنی برخی از شرکت‌های دیگر سبب شد تا بخشی از پرتفوی بیمه درمان شرکت از دست برود.از نظر شعب و عرضه خدمات بیمه‌ای نیز تمام واحدها و ساختمان بیمه کارآفرین جزو دارایی‏های شرکت است. ساختمان‌های بیمه کارآفرین در هرشهری جزو زیباترین ساختمان‌های آن شهر محسوب شده و خرید ساختمان ارزش افزوده قابل توجهی برای دارایی‌های شرکت ایجاد کرده است.

بیمه کارآفرین ازابتدا بر توسعه بیمه‌های عمر تمرکز داشت. آیا این رویکرد با موفقیت روبه رو شد؟
بیمه کارآفرین با ارایه طرح‌های نوین عمر و سرمایه گذاری - مستمری - بیمه‌نامه‌ای برای دو نفر و... توانست سهم بیمه‌های عمر از پرتفوی شرکت را به بیش از ۵۰ درصد افزایش دهد که درصنعت بیمه کشور ما نادراست. بیمه کارآفرین با تربیت و آموزش نمایندگان تخصصی عمر توانست مشتریان خوبی را جذب و با رفتار حرفه‌ای از وفاداری بیمه گزارانش بهره‌مند شود.بیمه عمر و سرمایه‌گذاری می‌تواند آرامش زیادی را به جامعه هدیه کند و ضرورت دارد این پوشش بیمه ای در جامعه توسعه یابد .شاید به همین دلیل است که بیمه کارآفرین بخش مهمی از توجه خود را معطوف به رونق بیمه عمر و سرمایه‌گذاری و ارائه خدمات درخشانی در این زمینه کرده و معتقد است این نوع پوشش بیمه ای برخی از مشکلات ناخواسته افراد جامعه را در زمان نیاز مبرم مرتفع می‌کند.

نقش نهاد ناظر در تدوین الزامات مدیریت درست یک شرکت بیمه چیست؟
وظیفه نهاد ناظر برعملکرد صنعت بیمه، نظارت درست و مطلوب است که نوع نظارت باید شامل نظارت دقیق بر دو بخش فنی و مالی باشد، به طوری که درحوزه فنی از صدور بیمه‌نامه‌های غیراصولی که توجیه ندارد جلوگیری شود و همچنین با نظارت مالی بیمه مرکزی، میزان توانگری مالی شرکت‌ها در ایفای تعهدات شفاف شود. زمانی که صحبت از حذف تعرفه‌ها شد، بیمه کارآفرین به صراحت مخالفت خود را ابراز کرد، زیرا نظام تعرفه نمی‌تواند یکباره حذف شود و آزادسازی باید تدریجی صورت گیرد. نظام تعرفه هفتاد ساله نمی‌تواند یک باره مثلا طی یک سال حذف شود. اگر چنین شود، نرخ‌شکنی رخ خواهد داد. بعضی از شرکت‌های بیمه برای بقای خود در بازار فقط با ابزارنرخ شکنی بازی می‌کنند و در نتیجه زمینه را برای باخت تمام شرکت‌ها فراهم می‌کنند. در بازار «دامپینگ» فعالیت برای شرکت‌هایی هم که بخواهند حرفه ای کار کنند، آسان نیست. این شرکت‌ها در بسیاری مواقع به خاطرحفظ مشتری خود ناگزیر به کاهش‌های غیراصولی نرخ حق بیمه متوسل می‌شوند. بنابراین کنترل بازار و فراهم‌سازی زیرساخت‌ها برای اجرای برنامه‌های مدون و حرفه‌ای از الزاماتی است که مدیریت یک شرکت بیمه باید آن را رعایت کند.

نظارت در بیمه کارآفرین چگونه صورت می‌گیرد؟
برای انجام نظارت جامع در بیمه کارآفرین یک حسابرس عملیاتی داخلی در کنار بازرس قانونی حضور دارد که تحت نظارت کمیته حسابرسی فعال است. همچنین در بخش‌های فنی نیزمعاونت فنی به اتفاق مدیران رشته‌های بیمه ای برنحوه صدور بیمه‌نامه ازطریق برنامه نرم‌افزاری کنترل دارند. این سامانه نرم‌افزاری به گونه ای کاربرد دارد که اگر نرخ ارائه شده نرخ فنی نباشد سامانه به صورت خودکار و «اتوماتیک» ازصدوربیمه نامه جلوگیری می‌کند؛ مگراینکه نماینده یا شعبه‌ای که قصد صدور دارد با ارائه دلایل منطقی از مدیر مربوطه آن رشته مجوز کتبی بگیرد. برای رسیدگی به پرونده‌های خسارت نیز کارشناسان شخصا به شعب شهرستان‌ها رفته و از نزدیک بر روند پرداخت خسارات نظارت دارند. بیمه کارآفرین با دارا بودن ۶۰ شعبه و ۲۰۰۰ نماینده فعال در سراسر کشور مشغول خدمت رسانی است. برای تجهیز شعب و واحدهای پرداخت خسارت برنامه‌ریزی کرده ایم که املاکی خریداری شوند. برای تجارتی مانند بیمه گری که با ارباب رجوع سروکار دارد جابه‌جایی مطلوب نیست و کارنقل و انتقال ساختمان و طبعا آماده سازی آن برای بهره برداری هزینه‏بر است. خرید ساختمان ارزش افزوده قابل توجهی برای دارایی‌های شرکت ایجاد کرده، ضمن آنکه ساختمان‌های شرکت پاسخگوی نیازآن تا ۵۰ سال آینده است.

برای دوره پساتحریم چه برنامه‌هایی دارید؟
توسعه بیمه‌های باربری و حمل و نقل دریایی از برنامه‌های بیمه کارآفرین در دوره پسا تحریم است ضمن آنکه مذاکرات با بیمه گران بزرگ دنیا برای همکاری در قبولی و واگذاری اتکایی اختیاری آغاز شده است. به موازات افزایش تماس شرکت‌های بیمه اتکایی و کارگزاران بین‌المللی با بازار بیمه در ایران، ملاقات مقامات بیمه کارآفرین با نمایندگان این شرکت‌ها نیز افزایش یافته به طوری که با نمایندگان بزرگ‌ترین شرکت‌های بیمه اتکایی جهان مانند شرکت بیمه اتکایی مونیخ ری آلمان شخصا دیدار داشتم و آمادگی خود را برای قبول هرگونه ریسک در کنار افزایش همکاری‌های فنی و آموزشی با بیمه کارآفرین اعلام کردم.

گفته می‌شود شورای عالی بیمه در پی اصلاح آیین‌نامه سرمایه‌گذاری است و شما نقش فعالی در کارگروه مربوطه دارید. ممکن است دراین خصوص توضیح دهید؟
برای اصلاح آیین‌نامه سرمایه‌گذاری جلسات متعددی برگزار شده و کارشناسی موارد پیشنهادی ادامه دارد. بنابراین در حال حاضر نمی‌توانم خبری برای شما داشته باشم. اما این را بدانید که با توافق هسته‌ای و رفع تحریم‌ها پیش‌بینی می‌شود بازار سرمایه روزهای خوبی پیش روی داشته باشد و همان‌طور که مستحضر هستید نقدینگی کشور از مرز ۸۰۰ هزار میلیارد تومان هم گذشته است.صنعت بیمه برای جذب بخشی از این نقدینگی از طریق فروش بیمه‌های عمر و سرمایه‌گذاری در نظر دارد آیین‌نامه را با رویکرد تزریق بیشتر ذخایر به بازار سرمایه اصلاح کند که اجازه دهید بعد از اتمام کار، بیمه مرکزی در این خصوص اطلاع‌رسانی کند.

چرا مردم از خرید بیمه‌های عمر استقبال نمی‌کنند؟
ناآشنایی مردم با صنعت بیمه و تبلیغات ناکافی در این زمینه سبب شده تا مردم استقبال کمتری از این محصولات داشته باشند. نقطه ضعف اصلی که سبب پایین بودن ضریب نفوذ بیمه در کشورشده ناآشنایی مردم باصنعت بیمه است و بی شک وظیفه اصلی بیمه مرکزی و شرکت‌های بیمه شناساندن این صنعت به جامعه است. در طول سال‌های اخیر مسائل مختلفی باعث شده، مردم با خوش‌بینی بیشتری به زندگی و فعالیت اقتصادی بپردازند و به صنعت بیمه احساس نیاز نکنند. آمارها نشان می‌دهد، درصد بسیار پایینی از ساختمان‌های شهر تحت پوشش بیمه هستند ضمن اینکه مردم کمتر از سایر رشته‌های بیمه مانند بیمه عمر، آتش سوزی و زلزله استفاده می‌کنند که یکی از دلایل این مساله به خوش‏بین بودن افراد باز می‌گردد. به طورکلی ناشناخته بودن مزایای بیمه عمروزندگی و تصور مردم از اینکه پس از پرداخت مبلغی، وجهی را دریافت می‌کنند که متناسب با نرخ تورم نیست باعث شده تا از این رشته استقبال زیادی نشود. باید این تصور عوض شود و مردم مزیت این محصول را دریابند.

برای ارتقای سطح شناخت مردم از خدمات بیمه چه راهکاری دارید ؟
بهترین راهکار، بالابردن تفاهم متقابل بین بیمه‌گر و بیمه‌گزار است. همان طور که شرکت‌های بیمه به طور مستمر سرگرم آموزش به کارشناسان خود هستند مشتریان هم باید در چارچوب فرایند فرهنگ سازی و اطلاع‌رسانی عمومی درک بهتری از بیمه پیدا کنند. وظیفه آموزش عمومی و فرهنگ سازی طبق قانون بر عهده بیمه مرکزی ایران است که در زمینه آموزش عمومی و فرهنگ سازی موفقیت‌هایی هم به‌دست آورد است. شرکت‌های بیمه هم علاوه بر مشاوره به مشتریان، هر وقت ضرورت داشته با صرف هرینه‌های قابل توجهی در این فرهنگ سازی مشارکت کرده‌اند. اما آنچه اتفاق افتاده هنوز کافی نیست. شاید دیده باشید برخی از مشتریان بیمه را مترادف با عدم وقوع خسارت می‌دانند. در حالی که داشتن پوشش بیمه‌ای مانع از بروز خسارت نمی شود بلکه در زمان وقوع خسارت، میزان خسارت وارده را در چارچوب تعهدات صورت پذیرفته دریافت می‌کنند. اگر همین یک نکته در فرهنگ عمومی جامعه ما جا بیفتد بخش مهمی از سوال شما جواب داده شده است.