راهی برای ورود
اوباما بدشانس‌ترین رئیس‌جمهوری تاریخ ایالت متحده به حساب می‌‌آید. این لقبی است که اسنس تاد، نویسنده «پولوتیکو، نخستین رئیس‌جمهوری سیاه‌پوست تاریخ آمریکا» به وی داده است. او که پس از جورج بوش دوم حکومت را در آمریکا به دست گرفت، با آمریکایی طرف شد که هم کسری بودجه دارد و هم صدها هزار سرباز در سراسر دنیا با میلیون‌ها دلار بدهی. در همان زمان که اقتصاد آمریکا می‌لنگید، بحران اقتصاد جهانی هم از نسیم تبدیل به یک طوفان سهمگین شده بود. طوفانی که گفته می‌شد پس از جنگ جهانی دوم بی‌سابقه بوده است. او زمانی که توانست در دور اول ناملایماتی‌ها را پس بزند، در دور دوم قصد داشت که اقتصاد آمریکا را به روی ریل بازگرداند؛ اما در میانه‌های راه خود هم‌اینک با مشکل بزرگ‌تری مواجه شده است؛ جمهوری‌خواهانی که قصد سازش با اوباما ندارند و می‌خواهند که کرسی ریاست‌جمهوری را در سال 2016 از آنِ خود کنند. این وظیفه ما است که برای حل مشکلات، تلاش کنیم. همان‌گونه که جان بونر، رهبر جمهوری‌خواهان در مجلس نمایندگان نیز پس از مشخص‌شدن پیروزی حزبش در انتخابات اعلام کرد اکنون که مردم آمریکا به ما اعتماد کرده‌اند، این وظیفه ما است که برای حل مشکلات، تلاش کنیم. کارشناسان اعتقاد دارند که اظهارات بونر 65 ساله و باتجربه که از سال 1991 به عنوان نماینده در مجلس نمایندگان حضور دارد، سخنی تبلیغاتی و بی‌ربط نیست. اکنون که هر دو مجلس بالا و پایین‌دستی در دست حزب رقیب اوباما قرار گرفته، این حزب تلاش خود را به کار خواهد‌ بست تا در انتخابات ریاست‌جمهوری 2016، کاخ سفید را نیز از آن خود کند. هر چند که ممکن است حضور افراد تندرویی از تی‌پارتی در این حزب، کار را برای افراد میانه‌روی جمهوری‌خواه سخت کند، اما این پیروزی اعتمادبه‌نفس جمهوری‌خواهان را بالا برده است و آنها امیدوارند که پس از 8 سال دوری از کاخ سفید مجددا ساکن آن شوند. از این رو، جمهوری‌خواهان برای نیل به چنین هدفی اولویت‌هایی برای خود ترسیم خواهند کرد تا بتوانند اولویت‌های قانونی و عامه‌پسند خود را در هر دو مجلس به پیش ببرند و از این راه بتوانند بخشی از آرای دموکرات‌ها را نیز در طول این 2 سال به دست بیاورند؛ به عبارت دیگر تلاش خواهند کرد که نشان دهند که آنها بهترین حزب برای اداره کشور هستند. در این بین تلاش جمهوری‌خواهان بر این موضوع متمرکز خواهد شد که خط فاصله خود را با اوبامایی که به شدت محبوبیتش کاهش یافته است افزایش دهند و بر نقاط افتراق بیش از نقاط اشتراک تاکید کنند.
یکی از اولویت‌های قانون‌گذاری فوری که احتمالا توجه جمهوری‌خواهان را به خود جلب خواهد کرد، بحث تصویب پروژه خط لوله کیستون XL است که دولت اوباما در طول سه سال گذشته، چندین بار تصویب آن را به تاخیر ‌انداخته است. این پروژه از ارزشی بالغ بر ۳.۵ میلیارد دلار برخوردار بوده و طرفداران زیادی برای اجرایی شدن این پروژه در هر دو کشور کانادا و ایالات‌متحده آمریکا دارد. کانادا در سال‌های گذشته، جهت تصویب این پروژه فشار زیادی به کاخ سفید آورده است، ولی هر بار با مقاومت اوباما مواجه شده است. درصورت تصویب، روزانه حدود ۸۰۰ هزار بشکه نفت از غرب کانادا به آمریکا و به سمت تگزاس روانه خواهد شد که ایجاد چندین هزار شغل در دو سوی مرز را نیز به همراه می‌آورد. جمهوری‌خواهان با مطرح کردن مجدد این بحث، می‌توانند فشار زیادی به اوباما برای تصمیم‌گیری بر سر این موضوع وارد کنند. در آن صورت اوباما مجبور خواهد شد که این قانون را وتو یا از روی ناچاری آن را امضا کند. اوباما در طول ۶ سال ریاست‌جمهوری‌خود تنها دو لایحه را وتو کرده است که کمترین تعداد وتو از زمان ریاست‌جمهوری جیمز گارفیلد محسوب می‌شود. به نظر می‌رسد اوباما در مورد این لایحه نیز از حق وتوی خود استفاده نکند. موضوع اوباماکر (Obamacare) یا طرح خدمات درمانی اوباما از زمان مطرح شدن آن در سال ۲۰۰۹، از دیگر موضوعات بسیار پر چالش بین جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها بوده است. جمهوری‌خواهان همواره تلاش خود را به‌کار بسته‌اند تا این طرح را لغو کنند، اما در دست داشتن سنا توسط دموکرات‌ها مانع از آن می‌شد تا جمهوری‌خواهان کنگره بتوانند کاری از پیش ببرند. اما اکنون به نظر می‌رسد شرایط مهیا است تا جمهوری‌خواهان در هر دو مجلس بتوانند جام مقدس (Holy Grail) خود را در دست بگیرند. این جام اشاره به لایحه‌ای دارد که در صورت تصویب، قانون مراقبت‌های مقرون به صرفه را لغو خواهد کرد و طبیعتا، طرح خدمات درمانی اوباما نیز محلی از اعراب نخواهد داشت. جمهوری‌خواهان سال آینده را بهترین زمان برای اجرایی کردن این هدف می‌دانند. در مقابل، طرفداران اوباماکر نیز معتقدند که جمهوری‌خواهان به احتمال زیاد، با ارائه طرح‌هایی، بخش‌هایی از اوباماکر را تصحیح خواهند کرد و اقدام به لغو کامل آن نمی‌کنند. یکی از نخستین دستور کارهای جمهوری‌خواهان در موضوع سیاست خارجی، برپا کردن یک جبهه متحد در مخالفت با انجام هرگونه معامله‌ای از سوی دولت اوباما در ارتباط با برنامه هسته‌ای ایران است.
چنین اقدامی می‌تواند حمایت برخی دموکرات‌ها را نیز به خود جلب کند. تلاش اوباما برای رسیدن به توافق با ایران بر سر برنامه هسته‌ای، به عنوان یکی از آزمون‌های اوباما در سیاست خارجی و نیز به عنوان برگی برنده در مقابل جمهوری‌خواهان در انتخابات ریاست‌جمهوری آینده، تنش و درگیری زیادی را بین کاخ سفید و کنگره به همراه خواهد داشت. اگرچه شایعاتی مبنی بر تلاش اوباما برای کنار گذاشتن کنگره از هرگونه رای گیری در مورد توافق نهایی با ایران تا 24 نوامبر وجود دارد، اما این عمل موجب اتحاد میان جمهوری‌خواهان و دموکرات‌های کنگره علیه اوباما می‌شود و در نتیجه دولت اوباما را در تنگنا قرار خواهد داد. بنابراین، جمهوری‌خواهان اصرار خواهند داشت که هرگونه توافقی با ایران باید به تصویب کنگره برسد. در این مورد اما رویترز نوشت: تغییر قدرت در مجلس سنا دستیابی به توافق هسته‌ای با ایران را سخت‌تر می‌کند. این خبرگزاری ادامه داد: اگر چه رهبران اکثریت دموکرات در سنای آمریکا از سیاست‌های باراک اوباما برای دستیابی به اهداف بین‌المللی‌اش حمایت می‌کردند، اکنون جمهوری‌خواهان پس از پیروزی در انتخابات قصد دارند کاخ سفید را برای اتخاذ رویکردی سخت‌گیرانه‌تر در قبال ایران، روسیه و نیروهای داعش در عراق و سوریه تحت فشار قرار دهند. به نظر می‌آید رویکرد جمهوری‌خواهان پس از آنکه توانستند اکثریت سنا را به دست آورند بر این اساس باشد که سیاست‌های مداخله گرانه‌تری را در حوزه سیاست خارجی اتخاذ کنند. بر اساس گزارش رویترز، «جان مک کین» و «لیندزی گراهام »دو تن از جنگ طلب‌ترین سناتورهای واشنگتن پس از موفقیت جمهوری‌خواهان در مجلس نمایندگان و سنا احتمالا ریاست دو کمیته اصلی در مجلس سنا را به دست خواهند آورد. مک کین که همواره خواهان واکنش کوبنده‌تر در اوکراین و سوریه بوده ممکن است سرپرستی کمیته نیروهای نظامی سنا را عهده‌دار شود که بر سیاست آمریکا در حوزه نظامی نظارت می‌کند. این به این معنی است که می‌تواند اختیاراتی در تعیین بودجه و اهرمی قوی در سیاست داشته باشد. همچنین گراهام ممکن است سرپرستی یک کمیته فرعی را به دست آورد که کنترل بودجه وزارت امور خارجه را بر عهده دارد. علاوه بر این، تغییر قدرت در مجلس سنا می‌تواند تاثیر زیادی بر توافقاتی داشته باشد که دولت آمریکا با دیگر کشورها انجام می‌دهد. بنابراین یک فرصت بسیار خوب برای جمهوری‌خواهان ایجاد می‌شود تا در توافقی که اوباما تلاش می‌کند با ایران به آن برسد قدرت‌نمایی کنند. اوباما برای اینکه بتواند به توافق نهایی دست پیدا کند باید تهران را متقاعد کند که واشنگتن تحریم‌ها را لغو خواهد کرد. جمهوری‌خواهانی که نگرانند اوباما در این مذاکرات امتیازات زیادی خواهد داد، درصدد‌ند تا فشار را بر تهران افزایش دهند و حتی تحریم‌های بیشتری را علیه ایران اعمال کنند. هافینگتن پست هم در این راستا می‌نویسد که جمهوری‌خواهان همچنین خواهان اتخاذ سیاست‌های سختگیرانه‌تر در قبال روسیه و داعش هستند.
هر چند که روزنامه‌های آمریکایی متفق‌القول می‌گویند که اوباما در سیاست خارجی باید با جمهوری‌خواهان پنجه در پنجه بیندازد یا اینکه قلم خود را برای وتو بلغزاند اما در حوزه تجارت خارجی همسو با «فیل‌ها»ی تاجر است.
به گفته ناظران و تحلیلگران، با وجود اینکه حضور اکثریت جمهوری‌خواه در سنا، به خودی خود مانعی برای دولت اوباما در پیشبرد برنامه‌های خویش محسوب می‌شود، اما در حوزه تجارت این مساله فرق می‌کند و تقابل می‌تواند جای خود را به همراهی جمهوری‌خواهان با اوباما بدهد. اوباما در پیگیری اهداف تجاری خویش نه از جانب حزب رقیب، بلکه از سوی هم حزبی‌های خود با مانع روبه‌رو بوده است. بزرگ‌ترین چالش اوباما، حضور هری رید دموکرات در سنا بود که مانع از بلند پروازی‌های تجاری اوباما برای عقد موافقت نامه‌های تجاری با اروپا و برخی کشورهای آسیایی می‌شد. اوباما برای دستیابی به اهداف تجاری خود نیازمند مجوزهای خاصی از سوی سنا جهت معاملات تجاری بود که کنگره تنها می‌توانست آنها را قبول یا رد کند و نمی‌توانست در آن تغییر و دخل و تصرف کند. هری رید، تاکنون چنین مجوزی برای انجام معاملات سریع به اوباما نداده است. اما این مساله از سوی حزب رقیب، با استقبال روبه‌رو شده و چند تن از جمهوری‌خواهان اعلام کرده‌اند که در این موضوع با اوباما همکاری خواهند کرد.
مساله مهاجرت و اصلاح قوانین مربوط به آن از جمله مسائلی به شمار می‌رود که اوباما بر سر آن با سناتورهای هر دوجناح اختلاف داشته است. اوباما تاکنون چندین‌بار تصمیم‌گیری و اقدام درمورد موضوع مهاجرت را به تاخیر‌انداخته و هرگونه تصمیم‌گیری بر سر آن را به بعد از انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره موکول کرده بود. اکنون با پایان یافتن انتخابات، اوباما مجبور خواهد بود تا در این زمینه تصمیم بگیرد. پیش از این، تلاش دولت اوباما برای قانونی کردن مهاجرانی که به طور غیرقانونی وارد آمریکا شده‌اند با سد مجلس نمایندگان که در دست جمهوری‌خواهان بود مواجه بود. اما، این بار با وجود اکثریت جمهوری‌خواه در هر دو مجلس، اوباما مجبور خواهد بود تا پیش از تسهیل قوانین سخت مهاجرت و عفو مهاجران غیرقانونی ساکن در آمریکا، کنترل تردد در مرزها و به‌ویژه مرز با مکزیک را به خوبی اجرا کند. جمهوری‌خواهان معتقدند تا زمانی که تردد در مرزها به خوبی کنترل نمی‌شود، نباید هیچ تغییری در جهت تسهیل مهاجرت صورت گیرد. هرچند که در این میان افرادی از اعضای تی‌پارتی که با عنوان جمهوری‌خواهی راهی کنگره شده‌اند راه‌حلی عجیب اما قدیمی ارائه کرده‌اند که عملی شدن آن هم بعید به نظر می‌رسد. «میشله گروث‌من»، فردی که از حمایت اعضای تی‌پارتی برخوردار است می‌گوید که باید مکزیک را اشغال کرد و با تصرف آن می‌توان جلوی مهاجرت بی‌رویه و غیرقانونی را گرفت. هر چند که تحقق این موضوع فرسنگ‌ها با واقعیت فاصله دارد اما برخی این پیشنهاد را مربوط به زمانی می‌دانند که مشخص شد که مکزیک از نفت خوب و سرشاری برخوردار است. این موارد تنها بخشی از اولویت‌های جمهوری‌خواهان کنگره ایالات‌متحده آمریکا در دو سال آینده است که می‌تواند مسیر پیروزی آنها را در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۶ هموار کند. حال باید دید که جدال و نبرد دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان در مجالس نمایندگان و سنا و همچنین کنگره و کاخ سفید بر سر اولویت‌ها و برنامه‌های خویش به سود کدام طرف به پایان می‌رسد. هر چند دموکرات‌ها با ناکامی در این انتخابات، شانس برد کمتری خواهند داشت.