اقامتگاه‌های بوم‌گردی تنور طبیعت‌گردان خارجی را گرم می‌کنند
مائده کاووسی اوج گفت‌وگو درباره بوم‌گردی گرچه پس از افزایش سفر گردشگران خارجی به ایران اتفاق افتاد و معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی از آن به‌عنوان گزینه‌ای مناسب برای اقامت توریست‌ها نام برد، اما فعالان این عرصه سال‌ها پیشتر از این، ‌ وارد گود گردشگری ورودی شده بودند و از توریست‌های خارجی علاقه‌مند به سبک و شیوه ایرانی پذیرایی می‌‌کردند. از آنجا که ساختار این خانه‌ها به شیوه بومی و منطبق با سنت‌های منطقه طراحی شده بود گردشگر در بدو ورود به آنها می‌توانست طرحی کلی از شیوه زیست مردمان آن منطقه به دست آورد؛ این امر از آن رو اهمیت دارد که شیوه‌های دیگر اقامت چندان تفاوتی با شیوه‌های رایج در دنیا ندارد و تعداد ستاره‌های آن نیز قابل قیاس با نمونه‌های اروپایی نیست. با این حال به گفته دکتر «علی فرزین»، مدیر دفتر و رشد و توسعه پایدار سازمان ملل متحد در ایران بوم‌گردی تنها زمانی موفق خواهد بود که برای آن به درستی برنامه‌ریزی شده و برای اجرای درست آن نیز چارچوب‌هایی در نظر گرفته شود. به گفته فرزین این امر که در آمریکای لاتین، چین و اروپا با سرمایه‌های محلی در حال انجام است الگوی موفقی را نیز در این زمینه دارد و در ایران نیز باید همگرایی میان خدمات ارائه شده وجود داشته باشد؛ به این ترتیب علاوه بر منافع مالی برای صاحبان اقامتگاه‌های بوم‌گردی تصویر مطلوبی از ایران نیز در ذهن آنها شکل می‌گیرد و زمینه‌ حضور دوباره آنها در ایران فراهم می‌آید.
«مازیار آل داوود» یکی از معروف‌ترین افراد در ادبیات بوم‌گردی ایران است؛ او که تجربه زندگی در اروپا را دارد با بازگشت به ایران، اقدام به بازسازی خانه پدری خود در گرمه کرد و در حال حاضر در آن از گردشگران داخلی و خارجی پذیرایی می‌کند، شهرت آل‌داوود به خدمات مطلوب این فعال عرصه بوم‌گردی باز‌می‌گردد؛ از این رو است که حاضر نیست کسب‌وکار خود را بیش از اندازه وسعت بخشد و به جای آن ترجیح می‌دهد افراد دیگر در این امر دخیل شوند. به گفته او زمانی که حجم کار گسترده می‌شود مدیریت آن نیز دشوار خواهد بود؛ این شیوه از تفکر موجب شده است گردشگران علاقه‌مند به اقامت در اقامتگاه بوم‌گردی آل‌داوود مدتی طولانی در صف رزرو برای گرفتن وقت باشند؛‌ هزینه‌ اقامت در آتشونی (عنوانی که آل‌داوود به اقامتگاه خود
داده است) بین 45 تا 100 دلار متغیر است. برخلاف آل‌داوود، «عباس برزگر» که در بوانات فارس اقامتگاه بوم‌گردی خود را مدیریت می‌کند اعتقاد دارد این کسب‌وکار قابلیت گسترش در حجم بالا را دارد و می‌توان کلیت یک منطقه را در آن درگیر کرد؛‌ چنانچه در خبری که درباره کسب‌وکار او در سایت‌های خبر منتشر شده و منبعی نیز آن را تایید نکرده است، برپایی 90 هزار سیاه‌چادر در آن منطقه وعده داده شده است. «هاشم طباطبایی» که او هم در کویر مصر اقامتگاهی تحت عنوان بارانداز را مدیریت می‌کند، به تفکر آل‌داوود نزدیک‌تر است. گنجایش بارانداز نزدیک به 60 نفر است و معمولا در فصول مناسب ترکیبی از گردشگران داخلی و خارجی در آن حضور دارند؛‌ عمده گردشگران اروپایی ترجیح می‌دهند روز را در ساختمان اقامتگاه بگذرانند؛ زیرا شکل ویژه آن بارانداز را به تنهایی به یک جاذبه گردشگری تبدیل کرده است. اما اقامت‌گاه‌های بوم‌گردی مطلوب گردشگران خارجی تنها به بخش‌های جنوبی و مرکزی ایران که عمدتا نواحی کویری و گرم را دربرمی‌گیرد، محدود نمی‌شود. در استان گلستان نیز بوم کلبه ترکمن با ساختار مناسب خود در سال جاری توانست جایزه «تودو» استرالیا را برای طرح های مروج گردشگری مسوولانه به دست آورد.‌ صاحبان این اقامتگاه تمرکز خود را روی محیط‌زیست قرار داده و توانسته‌اند اعتبار ویژه‌ای را نیز از این راه کسب کنند و به این ترتیب آنها بازار دیگری از این حوزه را تحت پوشش خود قرار داده اند. آنچه از این گفته‌ها برمی‌آید نشان‌دهنده نقش قابل‌توجه این اقامت‌گاه‌ها در گردشگری ورودی و دیدگاه‌های متفاوت صاحبان آنها در مدیریت مجموعه‌هایشان است؛ شیوه‌هایی که به تبع طیف مختلف گردشگران ورودی را رهسپار آنها می‌کند؛ با این حال آنها از یک وجه اشتراک قابل در قیاس با دایره اکثریت توریست‌های ورودی برخوردارند و آن، جذب گردشگران خارجی علاقه‌مند به طبیعت به جای توریست‌های فرهنگی و تاریخی است؛ از این رو آنها توانسته‌اند بخش دیگری از بازار را به خود اختصاص دهند و توزیع سفر که یکی از دغدغه‌های مسوولان سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و فعالان این عرصه است را برطرف کنند.