راه‌هایی برای حفاظت از اطلاعات از دست رفته هارددیسک
همیشه بازگشتی هست
داده‌ها و اطلاعات کامیپیوتری نقش مهم و حساسی در عصر حاضر دارند. شاید همین اهمیت هم باعث شده که نام این عصر را عصر اطلاعات بگذارند. دستگاه‌های کامپیوتر با توجه به توان بالای پردازش و سرعت قابل‌قبول برای ذخیره و بازیابی اطلاعات نقشی محوری و تعیین کننده را در این عصر برعهده دارند. به همین خاطر مراقبت از اطلاعات موجود روی هر کامپیوتر وظیفه مهمی را بر دوش کاربرانشان گذاشته است، اما گاهی اوقات به‌دلیل برخی اتفاقات مانند حملات اینترنتی این اطلاعات در خطر قرار گرفته و از دست می‌روند. گاهی اوقات هم حملات اینترنتی وجود ندارد، اما کاربران به‌خاطر برخی اتفاقات خارج از کنترلشان یا برخی بی‌ملاحظه‌گی‌‌ها، اطلاعات مهم و حساس خود را از دست می‌دهند.
داده‌ها و اطلاعات کامیپیوتری نقش مهم و حساسی در عصر حاضر دارند. شاید همین اهمیت هم باعث شده که نام این عصر را عصر اطلاعات بگذارند. دستگاه‌های کامپیوتر با توجه به توان بالای پردازش و سرعت قابل‌قبول برای ذخیره و بازیابی اطلاعات نقشی محوری و تعیین کننده را در این عصر برعهده دارند.
به همین خاطر مراقبت از اطلاعات موجود روی هر کامپیوتر وظیفه مهمی را بر دوش کاربرانشان گذاشته است، اما گاهی اوقات به‌دلیل برخی اتفاقات مانند حملات اینترنتی این اطلاعات در خطر قرار گرفته و از دست می‌روند. گاهی اوقات هم حملات اینترنتی وجود ندارد، اما کاربران به‌خاطر برخی اتفاقات خارج از کنترلشان یا برخی بی‌ملاحظه‌گی‌‌ها، اطلاعات مهم و حساس خود را از دست می‌دهند. اگر به دلایلی اطلاعات روی هارددیسکتان را از دست داده‌اید، با گزارش زیر همراه شوید.
چرا اطلاعات موجود روی هارد دیسک از دست می‌رود؟
پیش از آنکه راه‌های بازیابی اطلاعات از دست رفته روی هاردیسک را به شما بگوییم، بهتر است بدانید که چه دلایلی باعث پاک شدن این اطلاعات کامپیوتری از روی هارددیسک می‌شود.
متخصصان کامپیوتری دلایل از دست رفتن اطلاعات هارد دیسک را در دو مقوله زیر دسته‌بندی می‌کنند:
ایراد منطقی: (Logical Failure)
در این حالت هارددیسک سالم است، اما بعضی از فایل‌ها یا فولدرها به‌دلایل منطقی، مثل پاک شدن اتفاقی پارتیشن‌ها، فرمت کردن اتفاقی یا حمله ویروس‌ها، از دست رفته، یا آسیب می‌بینند.
ایراد فیزیکی: (Mechanical Failure)
در این حالت هارددیسک بطور فیزیکی کار نمی‌کند که عمدتا دلیل آن کرش کردن هدها یا ایرادهای مربوط به موتور هارد است.
چه مواردی باعث می‌شود که یک هارد به‌طور فیزیکی آسیب ببیند؟
موارد بیشماری باعث می‌شوند که یک هارددیسک از لحاظ فیزیکی آسیب جدی ببیند، اما اصلی‌ترین آنها براساس تجربه متخصصان کامپیوتری عبارت است از:
نوسانات برق، جایگزین شدن اطلاعات جدید روی اطلاعات قبلی، ایرادهای فیزیکی هارددیسک، بلایای طبیعی نظیر آتش‌سوزی، سیل، زلزله و...، حمله ویروس‌ها
محافظت از داده‌های هاردیسک در مقابل تهدیدات امنیتی
یکی از عوامل شایع از دست دادن اطلاعات روی هاردیسک به تهدیدات اینترنتی بازمی‌گردد. برخی از داده‌های حساس در مکان‌های خاصی روی کامپیوتر ذخیره و به نوعی مخفی نگاه داشته می‌شوند.
مهاجمان یا افراد غیرمجاز که تمایل و علاقه به وارسی و کنکاش در سیستم‌های کامیپوتری دارند، می‌توانند با مراجعه به محل اختفای داده‌ها و بازیابی آنان، اطلاعات زیادی را در خصوص استفاده‌کننده کامپیوتر کسب کنند.
با کمی صبر و حوصله و دانش اندکی نسبت به کامپیوتر، می‌توان تمهیدات امنیتی لازم در این خصوص را اندیشید و پیشگیری لازم را انجام داد. دستیابی و استفاده از داده‌های حساس توسط افراد غیرمجاز مهم‌ترین تهدید امنیتی در حال حاضر است که باید همواره نسبت به آن حساسیت خاصی داشت.
برای محافظت و ایمن‌سازی سیستم کامپیوتری خود، می‌توانید اقدامات ساده زیر را انجام دهید:
از خالی بودن فولدر Deleted Items برنامه پست الکترونیکی، حذف history مرورگر و Cache مربوط به نگهداری موقت فایل‌های اینترنت و تمامی فایل‌های temp در زمان Sign on اطمینان حاصل کنید
حساسیت لازم در خصوص فایل‌های موجود در فولدر Downloads، لاگ مربوط به برنامه‌ها (نظیر برنامه IM)، و history lists برنامه‌های متفاوت
رمزنگاری اسناد و فایل‌های حاوی اطلاعات حساس
استفاده از رمزهای عبور مناسب در رابطه با account مربوط به E-mail و سایر نرم‌افزارهای حفاظت شده
خاموش کردن کامپیوتر به‌منظور پاک‌کردن حافظه اصلی
حذف فایل‌های page یا swap مربوط به حافظه مجازی قبل از خاموش کردن سیستم (فایل‌های فوق پس از راه‌اندازی مجدد کامپیوتر ایجاد خواهند شد).
در صورتی که قصد فروش یا ارتقای سیستم خود را دارید و نگران اطلاعات موجود روی هارددیسک آن هستید، فرمت‌کردن آن به تنهایی کفایت نخواهد کرد. در چنین مواردی لازم است، از یک برنامه overwriting به‌منظور بازنویسی اطلاعات روی دیسک و آن‌هم چندین مرتبه، استفاده کنید. برنامه‌هایی نظیر Cyberscrub، WipeDrive، DataGone در این راستا می‌توانند به شما کمک کنند.
برگرداندن اطلاعات از دست رفته
اما اگر اطلاعات هارد دیسک شما نه به خاطر حملات اینترنتی که به خاطر آسیب‌دیدگی مانند ضربه و.. از بین رفته است. می‌توانید مجموعه کارهایی را قبل از بردن هارد مصدوم به تعمیرکار برای بازیابی اطلاعات انجام دهید.
اما این مجموعه کارها نباید بدون رعایت برخی نکات باشد؛ چرا که رعایت نکردن برخی اصول در بازگرداندن اطلاعات روی هارد دیسک توسط برخی از کاربران باعث می‌شود که دیگر امیدی به بازگرداندن اطلاعات از دست رفته نباشد.
پس یادتان باشد اگر در موقعیتی قرار گرفتید که اطلاعات هاردتان پاک شده، بدون ملاحظه عمل نکنید.
برای موفقیت در بازگرداندن اطلاعات خود می‌توانید قدم به قدم با راه‌هایی که در ادامه به شما خواهیم گفت همراه شوید:
قدم اول: هاردتان را وصل کرده و شرایط آن را بررسی کنید
اولین کاری که بهتر است انجام دهید این است که از سلامت فیزیکی هارد خود مطمئن شوید. برای این کار یا باید از کابل‌های SATA/IDE به USB یا از داک‌های ایستاده هارد استفاده کنید. (تصویر یک و دو)
توسط این کابل‌ها یا داک می‌توانید به راحتی هارد خود را به کامپیوتر یا لپ‌تاپ وصل کنید. صد البته که اگر شما یک کامپیوتر شخصی داشته باشید، می‌توانید این هارد را به صورت internal نصب کنید که احتمالا سختی این کار شما را به همان روش‌های اولیه تشویق خواهد کرد.
بهتر است کنترل‌های اولیه را انجام دهید. کنترل‌هایی مانند اینکه ظاهر فیزیکی هارد سالم است یا خیر، پین‌ها سالم یا شکسته شده باشند، می‌توانند در همان اول کار خیال شما را از سالم بودن یا نبودن هاردتان تا حدودی راحت کنند. pic۱
قدم دوم: برنامه بازیابی اطلاعات را نصب کنید:
قبل از انجام این کار بهتر است که برنامه ضدویروس تان را به روز رسانی کرده باشید. احتمالا مطمئن نیستید که در هاردتان چه چیزهایی پیدا می‌شود. پس بهتر است که همیشه برای مقابله با تهدید آماده باشید. حالا که همه چیز آماده است، باید یک برنامه بازیابی اطلاعات را دانلود کرده و نصب کنید. در ادامه چند برنامه بازیابی اطلاعات را به شما معرفی می‌کنم:
برنامه Recuva: این برنامه برای ویندوز و رایگان است. این برنامه هرچند دارای رابط کاربری و طرز استفاده ساده‌ای است، اما می‌تواند به عنوان یکی از ابزارهای همیشگی شما در کنارتان باشد. نقطه قوت این برنامه در جست‌وجو کردن هارد و بازیابی انتخاب فایل‌های مورد نظر شما است. البته به عنوان جایگزین این برنامه می‌توانید از Undelete Plus هم استفاده کنید.
برنامه GetDataBack: اگر هارد دیسک شما به شدت آسیب دیده است و قادر نیستید به اطلاعات ذخیره شده در آن دسترسی داشته باشید، GetDataBack می‌تواند به شما کمک کند تا تنها در سه مرحله و به آسانی اطلاعات خودرا بازیابی کنید.
این نرم‌افزار یکی از قدرتمندترین نرم‌افزارهایی است که در زمینه بازیابی اطلاعات مطرح شده است و در دو ویرایش برای درایوهای دیسک سخت با فرمت FAT و همچنین نسل جدید درایو‌ها با فرمت NTFS عرضه شده است که نسخه GetDataBack For FAT آن از FAT ۱۲, ۱۶ & ۳۲ و نسخه GetDataBack for NTFS آن از انواع NTFSها پشتیبانی می‌کند. برای GetDataBack تفاوتی ندارد فایل‌های شما چگونه حذف شده‌اند، براساس اتفاقات و مشکلات برق‌رسانی آسیب دیده‌اند، به صورت فیزیکی صدمه دیده‌اند، به صورت عمدی و به‌طور کامل پاک و فرمت شده‌اند و حتی عملیات Fdisk روی هارد شما صورت گرفته است و حتی اینکه ویندوز و سیستم‌عامل درایو شما را می‌شناسد یا خیر! این نرم‌افزار تمامی این دلایل را نادیده گرفته و اطلاعات را بازیابی می‌کند.
برنامه FileSalvage: این برنامه برای سیستم عامل مک است و ۸۰ دلار قیمت دارد. هرچند که قیمت این برنامه زیاد است، اما به‌عنوان یکی از ابزارهای مهم بازیابی اطلاعات می‌توانید روی آن حساب کنید. pic۲
این برنامه می‌تواند فایل‌ها و پارتیشن‌های هارد شما را به‌طور مجازی بازیابی کرده و اطلاعات بازیابی شده را در اختیارتان قرار دهد.
اگر به دنبال برنامه جایگزین می‌گردید می‌توانید روی برنامه ۱۰۰ دلاری Data Rescue for Mac حساب کنید.
برنامه Test Disk: این برنامه برای هر سه سیستم‌عامل ویندوز، مک و لینوکس به‌طور رایگان قابل استفاده است، البته اگر از خط فرمان نمی‌ترسید! این برنامه به‌صورت متن باز بوده و می‌تواند به سرعت در بازیابی اطلاعاتتان کمک کند.
اگر چندان مایل نیستید که از ابزارها و برنامه‌های خاصی استفاده کنید یا حتی برای آنها پولی پرداخت کنید، بهتر است یک سی‌دی یا فلش مموری bootable درست کنید که حاوی یکی از برنامه‌های BackTrack، Bart PE و یا SpinRite باشد.
توسط یکی از این برنامه‌ها می‌توانید کامپیوتر خود را طوری بووت کنید که از هارد primary شما استفاده نکند. بنابراین شما به راحتی می‌توانید آن را اسکن کرده و فایل‌های آسیب‌دیده خود را بازگردانید.
البته یک نکته خیلی مهم را در این میان نباید فراموش کنید. خیلی از برنامه‌های بازیابی اطلاعات می‌توانند حتی اطلاعات هاردی که فرمت شده است را هم بازیابی کنند. اما توجه داشته باشید که هر چقدر عملیات نوشتن و خواندن را کمتر روی هارددیسک انجام دهید احتمال برگشت اطلاعاتتان بیشتر است.
قدم سوم: به تعمیرگاه‌ها یا مراکز بازیابی مراجعه کنید.pic۳
اگر انجام کارهای بالا برایتان ریسک زیادی دارد یا هارد دیسکتان به‌طور فیزیکی خراب شده است یا اینکه انجام راه‌های بالا هم شما را به نتیجه دلخواه نرسانده است، متاسفانه باید به یکی از مراکز تخصصی تعمیر و بازیابی اطلاعات مراجعه و هزینه کنید.
البته فراموش نکنید که همیشه باید از اطلاعات مهمتان پشتیبان داشته باشید تا در صورتی که اتفاقی برای هارددیسک اصلی و اطلاعاتتان افتاد، بتوانید اطلاعاتتان را حفظ کرده باشید.
ارسال نظر