اگزما و راه‌های درمان
اگزما یا درماتیت همان التهاب پوستی است که به اشکال مختلف بروز می‌کند و انواع مختلفی دارد؛ ازجمله درماتیت تماسی، شغلی، عصبی و درماتیت سبوریک که با تورم و قرمزی پوست سر و صورت و شوره زیاد همراه است. البته شایع‌ترین نوع اگزما درماتیت آتوبیک است که علت دقیق بروز آن مشخص نیست. علائم این بیماری چیست؟
در مجموع قرمزی، ادم و تاول‌های ریز (وزیکول) از خصوصیات کلینیکی تمام بثورات حاد اگزمایی است. وقتی ضایعات «تحت حاد» می‌شوند، به تدریج فروکش می‌کنند و در موارد مزمن، ضایعات، خشک‌شده و ضخامت پوست افزایش می‌یابد، خطوط پوست برجسته می‌شود و میزان رنگدانه پوست افزایش می‌یابد.
در مجموع قرمزی، ادم و تاول‌های ریز (وزیکول) از خصوصیات کلینیکی تمام بثورات حاد اگزمایی است. وقتی ضایعات «تحت حاد» می‌شوند، به تدریج فروکش می‌کنند و در موارد مزمن، ضایعات، خشک‌شده و ضخامت پوست افزایش می‌یابد، خطوط پوست برجسته می‌شود و میزان رنگدانه پوست افزایش می‌یابد.
اگزما یا درماتیت همان التهاب پوستی است که به اشکال مختلف بروز می‌کند و انواع مختلفی دارد؛ ازجمله درماتیت تماسی، شغلی، عصبی و درماتیت سبوریک که با تورم و قرمزی پوست سر و صورت و شوره زیاد همراه است. البته شایع‌ترین نوع اگزما درماتیت آتوبیک است که علت دقیق بروز آن مشخص نیست. علائم این بیماری چیست؟
در مجموع قرمزی، ادم و تاول‌های ریز (وزیکول) از خصوصیات کلینیکی تمام بثورات حاد اگزمایی است. وقتی ضایعات «تحت حاد» می‌شوند، به تدریج فروکش می‌کنند و در موارد مزمن، ضایعات، خشک‌شده و ضخامت پوست افزایش می‌یابد، خطوط پوست برجسته می‌شود و میزان رنگدانه پوست افزایش می‌یابد. در نواحی که اگزما وجود دارد پوست تیره‌تر می‌شود.
خارش و سوزش در تمام مراحل بثورات دیده می‌شود (در مراحل حاد، تحت حاد و مزمن) که باعث خراشیدگی و در نتیجه عفونت باکتریال ثانویه می‌شود.
انواع اگزما کدام‌اند؟
سه نوع از انواع اگزما شامل اگزمای تماسی، اتوپیک و سبورئیک درماتیت است که تا حدودی عوامل خارجی در تشدید و تضعیف آن موثر است و شایع‌ترین آنها تماسی و اتوپیک است.اگزما یا درماتیت تماسی به دو دسته تقسیم می‌شود:
۱) آن دسته از اگزماهای تماسی که در تماس اول با مواد ایجاد می‌شوند و در تمام افراد ضایعات اولیه آن به یک شکل ظاهر می‌شوند. این مواد شامل برخی مواد شیمیایی مثل اسیدها و الکالین‌ها است که باعث ایجاد تاول و ادم (ورم) در ناحیه تماس می‌شود. علائم شبیه یک سوختگی است؛ اما در تماس مکرر و طولانی‌مدت با یک ماده تحریک‌کننده ضعیف‌تر (مثل مواد شوینده و حلال‌ها) یک اگزمای تدریجی در افراد ایجاد می‌کند که به‌صورت خشکی و افزایش ضخامت پوست، التهاب مزمن و خارش بوده و در نتیجه عفونت ثانویه بروز می‌کند. در این نوع درماتیت، علائم معمولا در محل تماس با مواد ایجاد می‌شود (بیشتر دست‌ها یا اندامی که در تماس با مواد است).
۲) در نوع دوم، درماتیت تماسی که نوعی افزایش حساسیت تاخیری است به وسیله آلرژن‌ها و تحریک‌کننده‌ها ایجاد می‌شود و ممکن است در تماس اول با ماده تغییری رخ ندهد بلکه پس از هفته‌ها یا سال‌ها و بعد از تماس با مواد تحریک کننده ایجاد شود یعنی در تماس‌ها، ابتدا افراد حساس شده و تماس مجدد با این مواد، در عرض۴۸ ساعت باعث ایجاد اگزما می‌شود (مثل نیکل در اشیای بدلی و پارافین آمین موجود در رنگ موها و لباس‌ها و برخی پتوها و چرم‌ها «مواد چرمی»).
در این گونه موارد فرد می‌پرسد که من مدت‌ها از این مواد استفاده می‌کردم، پس چرا اکنون دچار ضایعه شده‌ام؟ این همان افزایش حساسیت تاخیری است.
از مواد دیگر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مواد پلاستیکی، اسپری‌های مو که ممکن است سبب ادم پلک‌ها شوند.
رژلب‌ها (که بیشتر لب تحتانی را تحریک می‌کنند).
لاک‌های ناخن و پاک کننده‌های لاک که ممکن است در اثر تماس ناخن با صورت، منجر به ایجاد التهاب در صورت شوند.
کرم‌های بی‌رنگ‌کننده که بیشتر در افراد با پوست تیره باعث تحریک می‌شود؛ در ابتدا باعث کمی بی‌رنگ شدن پوست و به‌تدریج باعث ایجاد التهاب و بثورات و متعاقب آن، خود این مواد باعث افزایش رنگدانه در پوست می‌شود.
داروها مثل انواع قطره‌های چشمی که از گروه «سولفانامیدها» هستند.
بی‌حس‌کننده‌های موضعی.
برخی آنتی بیوتیک‌های موضعی مثل نئومایسین.
گیاهان و سبزیجاتی مثل کرفس، گوجه فرنگی، پوست پرتقال، سیر، پیاز و مواد دیگر مثل انبه.
تماس با چوب در افرادی که در جنگل یا صنایع چوب‌سازی کار می‌کنند.
مهم‌ترین نکته در درمان اگزمای تماسی
مهم‌ترین مساله یافتن ماده‌ای است که حساسیت ایجاد می‌کند و باید از آن پرهیز کرد. برای رفع التهاب در موارد حاد و تحت حاد بیماری، استفاده از ضدالتهاب‌های استروئیدی که توسط متخصص پوست توصیه می‌شود سودمند است. همچنین استفاده از مرطوب کننده‌های مناسب (که خود باعث تحریک و اگزما نشوند) در تمامی مراحل درمان
مفید است.
اگزمای اتوپیک چیست؟
نوعی از اگزماست که بیشتر در افراد با سابقه فامیلی بیماری‌های آلرژیک مثل آسم، تب یونجه و کهیر ایجاد می‌شود. ۷۰ درصد بیماران مبتلا به درماتیت اتوپیک سابقه این بیماری را در افراد فامیل خود ذکر می‌کنند. این نوع اگزما، در هر دو جنس دیده می‌شود.
علائم آن عبارت است از: پوست افراد مستعد به این اگزما خشک و تحریک‌پذیر بوده و وقتی روی پوست این افراد خراشی سطحی ایجاد کنیم ابتدا آن محل سفید شده و سپس یک خط قرمز به جای می‌ماند. آب و هوا در تشدید این بیماری موثر است؛ به‌طوری که در فصل بهار و پاییز بیماری این افراد تشدید می‌شود. به‌طور معمول در شیرخواران پس از ۴ ماهگی به صورت قرمزی صورت، پیشانی، گونه‌ها، قسمت پایین چانه و ناحیه سر بروز می‌کند؛ ولی اطراف دهان مبتلا نمی‌شود. در موقع تولد اگزما دیده نمی‌شود. بثورات قرمز ظریف به تدریج آبدار شده، سپس روی آنها دلمه‌های کوچک می‌بندد و ممکن است ضایعات به قسمت بالا تنه و ناحیه باسن و اندام‌ها گسترش یابد. خارش شدید بوده و در خواب شیرخوار اختلال ایجاد می‌کند. این اگزما هنگام دندان درآوردن کودک و عفونت‌های تنفسی تشدید می‌شود.
دوران کودکی: این نوع اگزما همزمان با رشد کودک، به قسمت‌هایی از بدن مثل چین‌های آرنج، زانو و مچ دست و پا محدود می‌شود. ابتدا ضایعات قرمز رنگ و خارش‌دار بوده و بعد به صورت خشکی پوست ظاهر می‌شوند و در اثر خارش، پوست ضخیم می‌شود. در موارد مزمن، پوست ناحیه مبتلا تیره و چرمی شکل می‌شود.
در افراد بزرگسال: اگزما در نواحی پیشانی و پلک‌ها، اطراف گردن و مچ دست و پا وجود دارد. این افراد مستعد ابتلا به عفونت‌های پوستی و کاتاراکت (آب مروارید) است.
۰ برای درمان این افراد، درمان عفونت‌های تنفسی و عفونت‌های ثانویه باکتریال پوستی و درمان خشکی پوست از اهمیت برخوردار است.
در مجموع قرمزی، ادم و تاول‌های ریز (وزیکول) از خصوصیات کلینیکی تمام بثورات حاد اگزمایی است. وقتی ضایعات «تحت حاد» می‌شوند، به تدریج فروکش می‌کنند و در موارد مزمن، ضایعات، خشک‌شده و ضخامت پوست افزایش می‌یابد، خطوط پوست برجسته می‌شود و میزان رنگدانه پوست افزایش می‌یابد. در نواحی که اگزما وجود دارد پوست تیره‌تر می‌شود.
خارش و سوزش در تمام مراحل بثورات دیده می‌شود (در مراحل حاد، تحت حاد و مزمن) که باعث خراشیدگی و در نتیجه عفونت باکتریال ثانویه می‌شود.
انواع اگزما کدام‌اند؟
سه نوع از انواع اگزما شامل اگزمای تماسی، اتوپیک و سبورئیک درماتیت است که تا حدودی عوامل خارجی در تشدید و تضعیف آن موثر است و شایع‌ترین آنها تماسی و اتوپیک است.اگزما یا درماتیت تماسی به دو دسته تقسیم می‌شود:
۱) آن دسته از اگزماهای تماسی که در تماس اول با مواد ایجاد می‌شوند و در تمام افراد ضایعات اولیه آن به یک شکل ظاهر می‌شوند. این مواد شامل برخی مواد شیمیایی مثل اسیدها و الکالین‌ها است که باعث ایجاد تاول و ادم (ورم) در ناحیه تماس می‌شود. علائم شبیه یک سوختگی است؛ اما در تماس مکرر و طولانی‌مدت با یک ماده تحریک‌کننده ضعیف‌تر (مثل مواد شوینده و حلال‌ها) یک اگزمای تدریجی در افراد ایجاد می‌کند که به‌صورت خشکی و افزایش ضخامت پوست، التهاب مزمن و خارش بوده و در نتیجه عفونت ثانویه بروز می‌کند. در این نوع درماتیت، علائم معمولا در محل تماس با مواد ایجاد می‌شود (بیشتر دست‌ها یا اندامی که در تماس با مواد است).
۲) در نوع دوم، درماتیت تماسی که نوعی افزایش حساسیت تاخیری است به وسیله آلرژن‌ها و تحریک‌کننده‌ها ایجاد می‌شود و ممکن است در تماس اول با ماده تغییری رخ ندهد بلکه پس از هفته‌ها یا سال‌ها و بعد از تماس با مواد تحریک کننده ایجاد شود یعنی در تماس‌ها، ابتدا افراد حساس شده و تماس مجدد با این مواد، در عرض۴۸ ساعت باعث ایجاد اگزما می‌شود (مثل نیکل در اشیای بدلی و پارافین آمین موجود در رنگ موها و لباس‌ها و برخی پتوها و چرم‌ها «مواد چرمی»).
در این گونه موارد فرد می‌پرسد که من مدت‌ها از این مواد استفاده می‌کردم، پس چرا اکنون دچار ضایعه شده‌ام؟ این همان افزایش حساسیت تاخیری است.
از مواد دیگر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مواد پلاستیکی، اسپری‌های مو که ممکن است سبب ادم پلک‌ها شوند.
رژلب‌ها (که بیشتر لب تحتانی را تحریک می‌کنند).
لاک‌های ناخن و پاک کننده‌های لاک که ممکن است در اثر تماس ناخن با صورت، منجر به ایجاد التهاب در صورت شوند.
کرم‌های بی‌رنگ‌کننده که بیشتر در افراد با پوست تیره باعث تحریک می‌شود؛ در ابتدا باعث کمی بی‌رنگ شدن پوست و به‌تدریج باعث ایجاد التهاب و بثورات و متعاقب آن، خود این مواد باعث افزایش رنگدانه در پوست می‌شود.
داروها مثل انواع قطره‌های چشمی که از گروه «سولفانامیدها» هستند.
بی‌حس‌کننده‌های موضعی.
برخی آنتی بیوتیک‌های موضعی مثل نئومایسین.
گیاهان و سبزیجاتی مثل کرفس، گوجه فرنگی، پوست پرتقال، سیر، پیاز و مواد دیگر مثل انبه.
تماس با چوب در افرادی که در جنگل یا صنایع چوب‌سازی کار می‌کنند.
مهم‌ترین نکته در درمان اگزمای تماسی
مهم‌ترین مساله یافتن ماده‌ای است که حساسیت ایجاد می‌کند و باید از آن پرهیز کرد. برای رفع التهاب در موارد حاد و تحت حاد بیماری، استفاده از ضدالتهاب‌های استروئیدی که توسط متخصص پوست توصیه می‌شود سودمند است. همچنین استفاده از مرطوب کننده‌های مناسب (که خود باعث تحریک و اگزما نشوند) در تمامی مراحل درمان
مفید است.
اگزمای اتوپیک چیست؟
نوعی از اگزماست که بیشتر در افراد با سابقه فامیلی بیماری‌های آلرژیک مثل آسم، تب یونجه و کهیر ایجاد می‌شود. ۷۰ درصد بیماران مبتلا به درماتیت اتوپیک سابقه این بیماری را در افراد فامیل خود ذکر می‌کنند. این نوع اگزما، در هر دو جنس دیده می‌شود.
علائم آن عبارت است از: پوست افراد مستعد به این اگزما خشک و تحریک‌پذیر بوده و وقتی روی پوست این افراد خراشی سطحی ایجاد کنیم ابتدا آن محل سفید شده و سپس یک خط قرمز به جای می‌ماند. آب و هوا در تشدید این بیماری موثر است؛ به‌طوری که در فصل بهار و پاییز بیماری این افراد تشدید می‌شود. به‌طور معمول در شیرخواران پس از ۴ ماهگی به صورت قرمزی صورت، پیشانی، گونه‌ها، قسمت پایین چانه و ناحیه سر بروز می‌کند؛ ولی اطراف دهان مبتلا نمی‌شود. در موقع تولد اگزما دیده نمی‌شود. بثورات قرمز ظریف به تدریج آبدار شده، سپس روی آنها دلمه‌های کوچک می‌بندد و ممکن است ضایعات به قسمت بالا تنه و ناحیه باسن و اندام‌ها گسترش یابد. خارش شدید بوده و در خواب شیرخوار اختلال ایجاد می‌کند. این اگزما هنگام دندان درآوردن کودک و عفونت‌های تنفسی تشدید می‌شود.
دوران کودکی: این نوع اگزما همزمان با رشد کودک، به قسمت‌هایی از بدن مثل چین‌های آرنج، زانو و مچ دست و پا محدود می‌شود. ابتدا ضایعات قرمز رنگ و خارش‌دار بوده و بعد به صورت خشکی پوست ظاهر می‌شوند و در اثر خارش، پوست ضخیم می‌شود. در موارد مزمن، پوست ناحیه مبتلا تیره و چرمی شکل می‌شود.
در افراد بزرگسال: اگزما در نواحی پیشانی و پلک‌ها، اطراف گردن و مچ دست و پا وجود دارد. این افراد مستعد ابتلا به عفونت‌های پوستی و کاتاراکت (آب مروارید) است.
۰ برای درمان این افراد، درمان عفونت‌های تنفسی و عفونت‌های ثانویه باکتریال پوستی و درمان خشکی پوست از اهمیت برخوردار است.
ارسال نظر