گفتگوی متفاوت با حسن موحدیان پس از ۹ سال فرمانداری:
فرمانداری برای تمام فصول
دنیای اقتصاد، مهرداد امیرکلالی-چندی پیش نسیم تغییرات در دولت یازدهم به فرمانداری مشهد رسید و حسن موحدیان پس از ۹ سال جای خود را به فرماندار جدید داد. به عقیده ناظران او که از نیروی انتظامی به مجموعه وزارت کشور آمده بود، در طول سالیان مدیریتش در شهر مشهد، توانست چهره نسبتا معتدلی از خود به نمایش بگذارد و با گروه های مختلف به تعامل بپردازد. حرف‌های زیادی از دوران پر فراز و نشیب صدارتش در مشهد برای گفتن دارد، هر چند به زعم خودش نمی خواهد بخاطر حفظ حرمت و حریم شخصی افراد، بعضی از آنها رسانه ای شود.
دنیای اقتصاد، مهرداد امیرکلالی-چندی پیش نسیم تغییرات در دولت یازدهم به فرمانداری مشهد رسید و حسن موحدیان پس از 9 سال جای خود را به فرماندار جدید داد. به عقیده ناظران او که از نیروی انتظامی به مجموعه وزارت کشور آمده بود، در طول سالیان مدیریتش در شهر مشهد، توانست چهره نسبتا معتدلی از خود به نمایش بگذارد و با گروه های مختلف به تعامل بپردازد.حرف‌های زیادی از دوران پر فراز و نشیب صدارتش در مشهد برای گفتن دارد، هر چند به زعم خودش نمی خواهد بخاطر حفظ حرمت و حریم شخصی افراد، بعضی از آنها رسانه ای شود.
در دولت محمود احمدی نژاد دو بار تا آستانه برکناری از مقامش پیش رفته و حتی یک بار حکم فرد جایگزین نیز ابلاغ شده بود، اما دست تقدیر، خداحافظی او را تا همین چند هفته پیش به تاخیر انداخت.
تغییرات مدیریتی را حق طبیعی هر دولتی تلقی می‌کند و از این تغییر ناراضی به نظر نمی‌آید.
۳۳ سال از خدمت او می گذرد. هنوز یکسال دیگر از مدت ماموریتش در وزارت کشور باقی است و در حال حاضر به گفته خودش روزها را در استانداری خراسان رضوی «می گردد».
فرماندار سابق مشهد در صحبت‌هایش اینگونه مطرح می‌کند که بعضا با سیاست‌های دولت‌های نهم و دهم مخالف و از مسائل جاری کشور و مصائب آن بر مردم، غمگین بوده است.
چند انتخابات در این مدت برگزار کرده است و البته انتقاداتی از سوی افرادی از هر دو جناح سیاسی کشور به نوع بررسی صلاحیت ها از سوی هیات اجرایی متوجه او بوده است. تاکید دارد که به‌عنوان رئیس هیات اجرایی هیچگاه جناحی عمل نکرده و کسی را به ناحق رد صلاحیت نکرده است. از عملکرد شهردار سابق مشهد تمجید می کند و می گوید: مخالفانش تهمت‌های ناروایی به او زدند که این کارها مصداق بی تقوایی است. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می خوانید.
در طول 9 سال فرمانداری مشهد، چه اقداماتی در جهت تسهیل سرمایه‌گذاری در این کلان شهر انجام داده‌اید؟
جایگاه استانداری و فرمانداری در این موضوع نسبت به یکدیگر متفاوت است؛ فرماندار فقط می‌تواند مشکلاتی که برای واحدهای اقتصادی و صنعتی وجود دارد را از طریق هماهنگی بین دستگاه‌های دولتی حل کند. در این زمینه هر زمان که چنین مشکلاتی برای واحدهای صنعتی به وجود آمده بود پیگیری لازم را انجام دادم. ولی فرماندار یک سیاست گذار کلی نیست. تمامی دستگاه‌های استان تابع دولت مستقر هستند و همان چیزی که ابلاغ می شود را انجام می دهند.
جایگاه فرمانداری در شهر، هماهنگی بین دستگاه‌های دولتی است که امور بر طبق روال درست پیش رود. همانطور که مستحضرید در هشت سال گذشته به علت اینکه دولت یک برنامه منظم در صنعت و اقتصاد نداشت عملا هیچکس نمی دانست باید چه اقدامی انجام دهد. بورس که در دنیا کارکرد خوبی برای اقتصاد دارد در این چند سال گذشته کاملا به هم ریخت و تولیدات کارخانجات به سرعت کاهش پیدا کرد.
به عقیده من دولت قبل برنامه‌ای برای اقتصاد کشور نداشت، به‌عنوان مثال آیا با واریز یارانه مشکلات حل شد؟ معضل مسکن خانواده‌ها حل شد؟ این مشکلات در سال‌های اخیر حاصلی جز غمگینی و تاثر نداشت. کارگرهایی که بیکار و در نتیجه سربار دولت می‌شدند و با بیمه بیکاری هم مشکلی از آنان حل نمی‌شد. در حال حاضر به نظر من دولت اعتدال در رابطه با مسائل اقتصادی با برنامه پیش می‌رود. اگر می‌خواستند پوپولیستی و عوام فریبانه عمل کنند می‌توانستند پول مملکت را به مردم بدهند، اما الان اینطور نیست و دارند خوب پیش می‌روند. pic۱
بارها در دولت دهم بحث عزل شما مطرح و حتی جانشینی هم برای شما تعیین شد اما این اتفاق نیفتاد، ماجرا از چه قرار بود؟
بله، در زمان استانداری آقای محمدزاده که مرا دعوت به کار کردند، توسط ایشان دو مرتبه برای فرمانداری مشهد معرفی شدم و حتی ابلاغ هم گرفته شد، اما بنده هم نمی‌دانم که چه اتفاقی افتاد و چرا تغییری انجام نگرفت. اما این نکته را عرض کنم که بنده هیچ رایزنی و لابی انجام ندادم که تغییر پست پیدا نکنم، برای من هم خیلی راحت بود که بپذیرم از این پست بروم. بعضا هم کسانی در استانداری مخصوصا در دولت نهم بودند که به بنده می‌گفتند تو طرفدار احمدی‌نژاد نیستی. من هم در جواب آن دوستان می‌گفتم متوجه نمی‌شوم که منظورتان از این حرف چیست؟ اگر منظور مردمی بودن است که بنده با مردم ارتباط زیادی دارم اما ایده‌های خود را نیز دارم.
در دوره مدیریت شما چند انتخابات برگزار شد و در انتخابات مجلس هشتم بعضی از رد صلاحیت‌هایی که هیات اجرایی انجام داد مورد انتقاد قرار گرفت.
فرماندار در راس هیات اجرایی قرار دارد و بنده قبول می‌کنم که ردصلاحیت‌هایی انجام شده است. ما دلایلی برای ردصلاحیت افراد داریم که جناحی نیست. تعدادی بودند که سوابق سیاهی داشتند و به اجبار باید ردصلاحیت می‌شدند. به‌عنوان مثال مسائل فساد اقتصادی و اخلاقی، محکومیت و یا چک برگشتی داشتند.
در مورد یک عده انگشت‌شمار هم مدارکی دال بر این بود که منتقد و معترض سیاست‌های نظام هستند و تهمت و افترا به نظام زده‌اند. اکنون که با فراغ بال به گذشته مدیریت خودم نگاه می‌کنم، می‌بینم که در حق کسی اجحاف نکرده‌ام. الان در بعضی از سایت‌ها و خبرگزاری‌ها می‌بینیم که به دولت آقای روحانی انتقاد می‌کنند و بعضا انتقادات شدیدی هم انجام می‌شود که این آزادی بیان خیلی خوب است. حضرت علی (ع) می‌فرمایند کسی که انتقاد می‌کند یک روزی به کمکت می‌آید اما کسی که چاپلوسی می‌کند یک روزی پشتت را خالی خواهدکرد.
گویا شما صلاحیت یکی از استانداران سابق خراسان را برای انتخابات دوره هشتم تایید نکردید.
من اعتقادم این است که در مجلس ششم هنجارشکنی ایجاد شد در صورتی که می‌تواستند این اعتراض را قانونی پیگیری کنند.
ما استعلامات را از نهادهای امنیتی، انتظامی و قضایی می‌گیریم اما اگر نظر یکی از این نهادها منفی باشد دلیل نمی‌شود که هیات اجرایی هم ردصلاحیت نکند، چون هیات اجرایی مستقل است.
رابطه شما با شورای سوم و چهارم چگونه بود.
هر دو نهاد فرمانداری و شورای شهر یک جایگاه قانونی دارند. جایگاه قانونی برای ما بر این روال است که مصوبات شورای شهر برای فرمانداری ارسال می‌شود، در فرمانداری بررسی می‌کنیم که خلاف قانون و خارج از اختیارات شورای شهر نباشد و جدیدا هم اختیاراتی به فرمانداری داده‌اند که مصوبات را از لحاظ شرعی مورد بازبینی قرار دهند که خلاف شرع نباشد.
دیدگاه بنده این است که شورای شهر نماد حکومت مردمی است، چون ما جمهوری اسلامی داریم. یعنی مردم در چارچوب دین ارزش‌ها را حفظ کنند اما در تصمیمات هم دخیل باشند. بعضی اوقات که به مصوبات شورا ایراد می‌گرفتیم با استدلال قانونی این کار را انجام می‌دادیم. من با دوره قبلی و فعلی شورای شهر تا روز آخر کاری همکاری خوبی داشتم. اما هر دوره شورای شهر توانمندی‌های متفاوتی دارد.
در مورد ماجرای افزایش نرخ بلیت اتوبوس و اختلاف نظراتی که در این خصوص پیش آمد،بعضی از مسئولان دولتی معتقد بودند کار فرماندار مشهد در تایید مصوبه شورا اشتباه بوده است. نظر شما در این‌باره چیست؟
فرمانداری نمی‌تواند مصوبات شورای شهر را تایید کند، فقط می‌تواند با ارائه دلایل مستند مخالفت کند. این نرخ بلیت اتوبوس که تصویب شد فقط می‌توانست وضع موجود ناوگان حمل‌و‌نقل را حفظ کند و اصلا بحث توسعه در آن دیده نشده بود. ما در این قضیه طوری تصمیم گرفتیم که عاقلانه باشد و به مردم فشار نیاید.
به نظر شما متفاوت بودن نگرش بیشتر اعضای شورای شهر مشهد با دولت چه اثرات احتمالی می‌تواند برای شهر داشته باشد؟pic۲
اینکه دیدگاه‌های شورای شهر با دولت متفاوت باشد اثرات زیادی ندارد چون دولت در راس است و به دلیل اختلاف فکری که با شورای شهر دارد، حق شورای شهر را ضایع نمی‌کند، چرا که این‌کار اصلا در شان دولت نیست.
به نظرم اختلاف خوب است به شرط این که باعث کینه نشود و در این صورت باعث شکوفایی خواهد بود. من معتقدم به عنوان مثال کسی که در انتخابات به آقای روحانی رای نداده است حال که ایشان رئیس جمهور است باید به او کمک کند که کشور به سمت پیشرفت حرکت کند.
مهمترین چالش‌هایی که در سال‌های مسولیت‌تان با آن مواجه بودید چه بودند؟
یکی از وظایف فرماندار هماهنگی بین دستگاه‌های دولتی است. بیشترین چالشی که در این دوران ۹ ساله با آن درگیر بودم، نبود یک برنامه بود که مردم بدانند چه کارهایی می‌توانند انجام بدهند و یا نمی‌توانند انجام دهند. به‌عنوان مثال اگر معضل اشتغال با نامه دادن به رئیس جمهور حل می‌شد پس هر کسی که بیکار است به رئیس جمهور نامه بدهد که با نامه دادن اشتغال ایجاد شود! باید برنامه وجود داشته باشد. من در طول ۹ سال خدمتم در فرمانداری به یک نفر نامه ندادم که این نامه را به فلان اداره ارجاع بدهم که مشکلی حل شود.
نظر شما در مورد تغییر و تحولات در مجموعه فرمانداری‌ها بعد از آغاز به کار دولت یازدهم چیست؟
این حق طبیعی دولت‌ها است که فرماندارهایی منصوب کنند که سیاست‌های دولت را عملی کنند. همه دولت‌ها هم می‌گویند که انتصابات براساس شایسته‌سالاری انجام می‌شود در صورتی‌که این شایسته‌سالاری معیاری برای اندازه‌گیری ندارد.
در دولت محمود احمدی نژاد دو بار تا آستانه برکناری از مقامش پیش رفته و حتی یک بار حکم فرد جایگزین نیز ابلاغ شده بود، اما دست تقدیر، خداحافظی او را تا همین چند هفته پیش به تاخیر انداخت.
تغییرات مدیریتی را حق طبیعی هر دولتی تلقی می‌کند و از این تغییر ناراضی به نظر نمی‌آید.
۳۳ سال از خدمت او می گذرد. هنوز یکسال دیگر از مدت ماموریتش در وزارت کشور باقی است و در حال حاضر به گفته خودش روزها را در استانداری خراسان رضوی «می گردد».
فرماندار سابق مشهد در صحبت‌هایش اینگونه مطرح می‌کند که بعضا با سیاست‌های دولت‌های نهم و دهم مخالف و از مسائل جاری کشور و مصائب آن بر مردم، غمگین بوده است.
چند انتخابات در این مدت برگزار کرده است و البته انتقاداتی از سوی افرادی از هر دو جناح سیاسی کشور به نوع بررسی صلاحیت ها از سوی هیات اجرایی متوجه او بوده است. تاکید دارد که به‌عنوان رئیس هیات اجرایی هیچگاه جناحی عمل نکرده و کسی را به ناحق رد صلاحیت نکرده است. از عملکرد شهردار سابق مشهد تمجید می کند و می گوید: مخالفانش تهمت‌های ناروایی به او زدند که این کارها مصداق بی تقوایی است. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می خوانید.
در طول 9 سال فرمانداری مشهد، چه اقداماتی در جهت تسهیل سرمایه‌گذاری در این کلان شهر انجام داده‌اید؟
جایگاه استانداری و فرمانداری در این موضوع نسبت به یکدیگر متفاوت است؛ فرماندار فقط می‌تواند مشکلاتی که برای واحدهای اقتصادی و صنعتی وجود دارد را از طریق هماهنگی بین دستگاه‌های دولتی حل کند. در این زمینه هر زمان که چنین مشکلاتی برای واحدهای صنعتی به وجود آمده بود پیگیری لازم را انجام دادم. ولی فرماندار یک سیاست گذار کلی نیست. تمامی دستگاه‌های استان تابع دولت مستقر هستند و همان چیزی که ابلاغ می شود را انجام می دهند.
جایگاه فرمانداری در شهر، هماهنگی بین دستگاه‌های دولتی است که امور بر طبق روال درست پیش رود. همانطور که مستحضرید در هشت سال گذشته به علت اینکه دولت یک برنامه منظم در صنعت و اقتصاد نداشت عملا هیچکس نمی دانست باید چه اقدامی انجام دهد. بورس که در دنیا کارکرد خوبی برای اقتصاد دارد در این چند سال گذشته کاملا به هم ریخت و تولیدات کارخانجات به سرعت کاهش پیدا کرد.
به عقیده من دولت قبل برنامه‌ای برای اقتصاد کشور نداشت، به‌عنوان مثال آیا با واریز یارانه مشکلات حل شد؟ معضل مسکن خانواده‌ها حل شد؟ این مشکلات در سال‌های اخیر حاصلی جز غمگینی و تاثر نداشت. کارگرهایی که بیکار و در نتیجه سربار دولت می‌شدند و با بیمه بیکاری هم مشکلی از آنان حل نمی‌شد. در حال حاضر به نظر من دولت اعتدال در رابطه با مسائل اقتصادی با برنامه پیش می‌رود. اگر می‌خواستند پوپولیستی و عوام فریبانه عمل کنند می‌توانستند پول مملکت را به مردم بدهند، اما الان اینطور نیست و دارند خوب پیش می‌روند. pic۱
بارها در دولت دهم بحث عزل شما مطرح و حتی جانشینی هم برای شما تعیین شد اما این اتفاق نیفتاد، ماجرا از چه قرار بود؟
بله، در زمان استانداری آقای محمدزاده که مرا دعوت به کار کردند، توسط ایشان دو مرتبه برای فرمانداری مشهد معرفی شدم و حتی ابلاغ هم گرفته شد، اما بنده هم نمی‌دانم که چه اتفاقی افتاد و چرا تغییری انجام نگرفت. اما این نکته را عرض کنم که بنده هیچ رایزنی و لابی انجام ندادم که تغییر پست پیدا نکنم، برای من هم خیلی راحت بود که بپذیرم از این پست بروم. بعضا هم کسانی در استانداری مخصوصا در دولت نهم بودند که به بنده می‌گفتند تو طرفدار احمدی‌نژاد نیستی. من هم در جواب آن دوستان می‌گفتم متوجه نمی‌شوم که منظورتان از این حرف چیست؟ اگر منظور مردمی بودن است که بنده با مردم ارتباط زیادی دارم اما ایده‌های خود را نیز دارم.
در دوره مدیریت شما چند انتخابات برگزار شد و در انتخابات مجلس هشتم بعضی از رد صلاحیت‌هایی که هیات اجرایی انجام داد مورد انتقاد قرار گرفت.
فرماندار در راس هیات اجرایی قرار دارد و بنده قبول می‌کنم که ردصلاحیت‌هایی انجام شده است. ما دلایلی برای ردصلاحیت افراد داریم که جناحی نیست. تعدادی بودند که سوابق سیاهی داشتند و به اجبار باید ردصلاحیت می‌شدند. به‌عنوان مثال مسائل فساد اقتصادی و اخلاقی، محکومیت و یا چک برگشتی داشتند.
در مورد یک عده انگشت‌شمار هم مدارکی دال بر این بود که منتقد و معترض سیاست‌های نظام هستند و تهمت و افترا به نظام زده‌اند. اکنون که با فراغ بال به گذشته مدیریت خودم نگاه می‌کنم، می‌بینم که در حق کسی اجحاف نکرده‌ام. الان در بعضی از سایت‌ها و خبرگزاری‌ها می‌بینیم که به دولت آقای روحانی انتقاد می‌کنند و بعضا انتقادات شدیدی هم انجام می‌شود که این آزادی بیان خیلی خوب است. حضرت علی (ع) می‌فرمایند کسی که انتقاد می‌کند یک روزی به کمکت می‌آید اما کسی که چاپلوسی می‌کند یک روزی پشتت را خالی خواهدکرد.
گویا شما صلاحیت یکی از استانداران سابق خراسان را برای انتخابات دوره هشتم تایید نکردید.
من اعتقادم این است که در مجلس ششم هنجارشکنی ایجاد شد در صورتی که می‌تواستند این اعتراض را قانونی پیگیری کنند.
ما استعلامات را از نهادهای امنیتی، انتظامی و قضایی می‌گیریم اما اگر نظر یکی از این نهادها منفی باشد دلیل نمی‌شود که هیات اجرایی هم ردصلاحیت نکند، چون هیات اجرایی مستقل است.
رابطه شما با شورای سوم و چهارم چگونه بود.
هر دو نهاد فرمانداری و شورای شهر یک جایگاه قانونی دارند. جایگاه قانونی برای ما بر این روال است که مصوبات شورای شهر برای فرمانداری ارسال می‌شود، در فرمانداری بررسی می‌کنیم که خلاف قانون و خارج از اختیارات شورای شهر نباشد و جدیدا هم اختیاراتی به فرمانداری داده‌اند که مصوبات را از لحاظ شرعی مورد بازبینی قرار دهند که خلاف شرع نباشد.
دیدگاه بنده این است که شورای شهر نماد حکومت مردمی است، چون ما جمهوری اسلامی داریم. یعنی مردم در چارچوب دین ارزش‌ها را حفظ کنند اما در تصمیمات هم دخیل باشند. بعضی اوقات که به مصوبات شورا ایراد می‌گرفتیم با استدلال قانونی این کار را انجام می‌دادیم. من با دوره قبلی و فعلی شورای شهر تا روز آخر کاری همکاری خوبی داشتم. اما هر دوره شورای شهر توانمندی‌های متفاوتی دارد.
در مورد ماجرای افزایش نرخ بلیت اتوبوس و اختلاف نظراتی که در این خصوص پیش آمد،بعضی از مسئولان دولتی معتقد بودند کار فرماندار مشهد در تایید مصوبه شورا اشتباه بوده است. نظر شما در این‌باره چیست؟
فرمانداری نمی‌تواند مصوبات شورای شهر را تایید کند، فقط می‌تواند با ارائه دلایل مستند مخالفت کند. این نرخ بلیت اتوبوس که تصویب شد فقط می‌توانست وضع موجود ناوگان حمل‌و‌نقل را حفظ کند و اصلا بحث توسعه در آن دیده نشده بود. ما در این قضیه طوری تصمیم گرفتیم که عاقلانه باشد و به مردم فشار نیاید.
به نظر شما متفاوت بودن نگرش بیشتر اعضای شورای شهر مشهد با دولت چه اثرات احتمالی می‌تواند برای شهر داشته باشد؟pic۲
اینکه دیدگاه‌های شورای شهر با دولت متفاوت باشد اثرات زیادی ندارد چون دولت در راس است و به دلیل اختلاف فکری که با شورای شهر دارد، حق شورای شهر را ضایع نمی‌کند، چرا که این‌کار اصلا در شان دولت نیست.
به نظرم اختلاف خوب است به شرط این که باعث کینه نشود و در این صورت باعث شکوفایی خواهد بود. من معتقدم به عنوان مثال کسی که در انتخابات به آقای روحانی رای نداده است حال که ایشان رئیس جمهور است باید به او کمک کند که کشور به سمت پیشرفت حرکت کند.
مهمترین چالش‌هایی که در سال‌های مسولیت‌تان با آن مواجه بودید چه بودند؟
یکی از وظایف فرماندار هماهنگی بین دستگاه‌های دولتی است. بیشترین چالشی که در این دوران ۹ ساله با آن درگیر بودم، نبود یک برنامه بود که مردم بدانند چه کارهایی می‌توانند انجام بدهند و یا نمی‌توانند انجام دهند. به‌عنوان مثال اگر معضل اشتغال با نامه دادن به رئیس جمهور حل می‌شد پس هر کسی که بیکار است به رئیس جمهور نامه بدهد که با نامه دادن اشتغال ایجاد شود! باید برنامه وجود داشته باشد. من در طول ۹ سال خدمتم در فرمانداری به یک نفر نامه ندادم که این نامه را به فلان اداره ارجاع بدهم که مشکلی حل شود.
نظر شما در مورد تغییر و تحولات در مجموعه فرمانداری‌ها بعد از آغاز به کار دولت یازدهم چیست؟
این حق طبیعی دولت‌ها است که فرماندارهایی منصوب کنند که سیاست‌های دولت را عملی کنند. همه دولت‌ها هم می‌گویند که انتصابات براساس شایسته‌سالاری انجام می‌شود در صورتی‌که این شایسته‌سالاری معیاری برای اندازه‌گیری ندارد.
ارسال نظر