در گفتوگوی «دنیای اقتصاد» با فعالان اقتصادی خراسان رضوی مطرح شد؛
شاهکلید دولت در پساتحریم؟
دنیای اقتصاد، فاطمه رافع- شاید اگر از ابتدای مذاکرات هسته‌ای ایران با شش قدرت جهانی، گروهی جمع میشدند و تعداد خوانهای این مذاکرات را میشمردند، شمار این خوانها به جایی میرسید که فردوسی و هفت‌خوان رستم او در برابر فراز و فرود این مذاکرات و پستیها و بلندیهایش سر تعظیم فرو می‌آورد. . .
با پایان این مذاکرات نفسگیر، پس از ۲۲ ماه، بزرگترین دستاورد دیپلماتیک سال های اخیرحاصل شد و بن‌بست عمیقی که سال‌ها خاورمیانه را با وقوع یک جنگ فاجعه‌بار دیگر تهدید میکرد، شکست. ۲۳ تیر ماه سال جاری بود که خبر توافق هسته‌ای ایران و ۱+۵ منتشر شد؛ حالا پس از گذشت حدود سه ماه، با تصویب این توافق در مجلس شورای اسلامی و با تأیید شورای نگهبان، خوان هفتم این توافق هم به فرجام رسیده و اجرای برجام کلید خورده است.
با پایان این مذاکرات نفسگیر، پس از ۲۲ ماه، بزرگترین دستاورد دیپلماتیک سال های اخیرحاصل شد و بن‌بست عمیقی که سال‌ها خاورمیانه را با وقوع یک جنگ فاجعه‌بار دیگر تهدید میکرد، شکست. ۲۳ تیر ماه سال جاری بود که خبر توافق هسته‌ای ایران و ۱+۵ منتشر شد؛ حالا پس از گذشت حدود سه ماه، با تصویب این توافق در مجلس شورای اسلامی و با تأیید شورای نگهبان، خوان هفتم این توافق هم به فرجام رسیده و اجرای برجام کلید خورده است.
دنیای اقتصاد، فاطمه رافع- شاید اگر از ابتدای مذاکرات هسته‌ای ایران با شش قدرت جهانی، گروهی جمع میشدند و تعداد خوانهای این مذاکرات را میشمردند، شمار این خوانها به جایی میرسید که فردوسی و هفت‌خوان رستم او در برابر فراز و فرود این مذاکرات و پستیها و بلندیهایش سر تعظیم فرو می‌آورد...
با پایان این مذاکرات نفسگیر، پس از ۲۲ ماه، بزرگترین دستاورد دیپلماتیک سال های اخیرحاصل شد و بن‌بست عمیقی که سال‌ها خاورمیانه را با وقوع یک جنگ فاجعه‌بار دیگر تهدید میکرد، شکست. ۲۳ تیر ماه سال جاری بود که خبر توافق هسته‌ای ایران و ۱+۵ منتشر شد؛ حالا پس از گذشت حدود سه ماه، با تصویب این توافق در مجلس شورای اسلامی و با تأیید شورای نگهبان، خوان هفتم این توافق هم به فرجام رسیده و اجرای برجام کلید خورده است.
اعلام توافق جامع هسته‌ای را میتوان نقطه آغاز مسیری دانست که شاید به اندازه حصول این توافق پیچیده و دشوار باشد و اغراق نیست اگر بگوییم بعد از اجرای برجام هفت خوان دیگری در داخل کشور خواهیم داشت که در آن باید برای مسائل بسیاری از افزایش صادرات و کاهش واردات گرفته تا حضور هیأتهای اقتصادی و ... برنامهریزیهای صحیحی صورت گیرد؛
شاید بتوان لغو تحریم‌ها علیه ایران را بزرگترین دستاورد این توافق دیپلماتیک دانست که دستیابی به آن برای کشور ما به عنوان یکی از اهداف اولیه مذاکرات محسوب میشد و تیم مذاکرهکننده تا دقیقه ۹۰ برای تحقق آن تلاش نفسگیری داشت؛
حالا تنها چند قدم تا لغو تحریم‌های ایران فاصله داریم و بدون شک دولتمردان باید برای ورود ایران به مرحله جدید برنامه مدونی داشته باشند و از فرصت پیش آمده برای بهبود وضعیت اقتصادی کشور بیشترین بهره را ببرند.
برخی از کارشناسان لغو تحریم‌ها را شمشیر دو لبهای میدانند که از یک سو میتواند باعث جذب سرمایه‌گذاران خارجی و افزایش صادرات از کشور شود و از طرف دیگر ممکن است دربهای گمرک کشور را به روی کالاهای خارجی بازتر کند که اگر حالت دوم اتفاق بیفتد، شاهد خودکشی اقتصادی کشور و ذبح تولید داخل خواهیم بود.
کارشناسان اقتصادی در خصوص ورود سرمایه‌های خارجی به کشور نیز این نگرانی را مطرح میکنند که ممکن است در این روند صنایع کوچک و متوسط مورد غفلت قرار گیرند و سر این صنایع مهم و اشتغالزای کشور بی‌کلاه بماند بنابراین باید در این برنامهریزیها به حوزه تولید توجه کافی شود.
«دنیای اقتصاد» با برخی فعالان اقتصادی خراسان رضوی به گفتوگو نشسته و نظر آنها را درباره آثار لغو تحریم‌ها و اولویت اقدامات دولت در دوران پساتحریم جویا شده است.
ایجاد فضای جذاب برای سرمایه‌گذاران
رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تأمین مالی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی با اعتقاد بر اینکه توافق هسته‌ای به سمتی رفت که منافع ملی مردم و کشور به اندازه کافی لحاظ شد، در خصوص آثار لغو تحریم‌ها اینطور پاسخ می‌دهد: برخی معتقد هستند منظور از آثار لغو تحریم‌ها، ارزانی است اما بایدگفت گرانی حاصل تحریم‌ها نبوده است.
جواد باقری شیروانی با بیان اینکه اثر تحریم‌ها بر گرانی حداکثر 10 تا 15 درصد بوده است که آن هم با توجه به رکود وحشتناک در طول سال‌های گذشته ایجاد شده بود، اظهار می‌کند: تحریم‌ها به دلیل رکود بیش از حد اثر خود را بر گرانی از دست داده است بنابراین اعتقاد نداریم که لغو تحریم‌ها باعث ارزانی کالاها شود بلکه باعث تسهیل در امور و فعالیت‌ها می‌شود.
این عضو اتاق بازرگانی استان با اشاره به اینکه در حال حاضر هیچ یک از بخش‌های اقتصاد ما فعالیت سودآور ندارد، تصریح می‌کند: با لغو تحریم‌ها امکان تبادل و دسترسی آسانتر به مواد اولیه فراهم می‌شود و بنابراین چرخ کارخانهها راحت‌تر میچرخد. وی ادامه می‌دهد: در دوران پساتحریم نکته حائز اهمیت این است که بتوانیم به سرعت قراردادهای فاینانس و ریفاینانس را منعقد کنیم و امیدواریم از این طریق بخشی از سودهای سنگینی که به سیستم بانکی ایران پرداخت می‌شود، جبران شود تا شاید بتوانیم اندکی در تولید شاهد ثبات قیمت‌ها باشیم.
pic۱
باقری به این نکته نیز اشاره می‌کند که کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی ایران و استان در حال تلاش است تا بتواند فرصت‌های سرمایه‌گذاری را در صنایع کشور رصد، احصا و معرفی کند و می‌افزاید: معتقدم سرمایه‌گذاران خارجی عمدتا علاقمند به سرمایه‌گذاری در بخش‌هایی هستند که در اختیار دولت است به این دلیل که بخش عمده اقتصاد کشور به ویژه بخش‌های کلان در اختیار دولت و شبهدولتیهاست. وی ضمن ابراز نگرانی از اینکه سر بخش خصوصی واقعی و صنایع کوچک و متوسط از رفع تحریم‌ها و سرمایه‌گذاری خارجی بی‌کلاه بماند، راه‌حل آن را در معرفی دقیق، فنی و با استانداردهای جهانی ظرفیت‌های اقتصادی صنایع کوچک و متوسط، بخش‌های کشاورزی، گردشگری و ... میداند و عنوان می‌کند: تلاش می‌کنیم این اتفاق بیفتد و انتظار داریم دولت هم همین نگاه را داشته باشد.
رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تأمین مالی اتاق بازرگانی استان با تأکید بر اینکه صرفا حضور شرکت‌های سرمایه‌گذاری بزرگ در صنایعی از قبیل خودرو، پتروشیمی و ... مشکل اقتصاد کشور را حل نمی‌کند، می‌گوید: حضور این شرکت‌های سرمایه‌گذاری بسیار ارزشمند است اما باید از سرمایه‌های متوسط سرمایه‌گذاران خارجی هم در مزیت‌های اقتصاد داخلی کشور استفاده کنیم و از صنایع کوچک و متوسط خود را به عنوان موتور محرکه اشتغال و اقتصاد غفلت نکنیم.
باقری تأکید می‌کند: باید اشتغال خود را در صنایع کوچک و متوسط حفظ کنیم؛ دولت باید برای ورود سرمایه‌های خرد به این صنایع کوچک و متوسط تدبیری بیندیشد؛ راهکار این است که این صنایع با ارائه فنی و استاندارد جهانی از ظرفیت‌های خود پای کار بیایند و دولت هم با بهبود فضای کسب و کار این سیگنال را به سرمایه‌گذاران خارجی بدهد که هم از این حوزه‌ها حمایت می‌کند و هم در این زمینه برای تقویت برنامه دارد تا اعتماد سرمایه‌گذاران خارجی هم جلب شود.
این عضو اتاق بازرگانی استان با اشاره به طولانی شدن توافق هسته‌ای و آسیبهایی که به تولید کشور وارد شده است، تصریح می‌کند: در حال حاضر شرایط ویژه و انگیزه خاصی را برای سرمایه‌گذاری در بین سرمایه‌گذاران داخلی نمی‌بینیم؛ سرمایهگذار خارجی برای ورود به سرمایه‌گذاری، غیر از حوزه‌های کلانی که مستقیما با دولت در ارتباط است، به سرمایه‌گذاران داخلی نگاه می‌کند؛ باید فضا برای سرمایه‌گذاری داخلی فضای مطمئن و جذابی شود. وی با بیان اینکه نرخ سود بانکی 24 درصد امکان رشد تولید را فراهم نمی‌کند، خاطرنشان می‌کند: باید بسترهای مورد نیاز سرمایه‌گذاری را در داخل کشور فراهم و تسهیل کنیم که من برنامه آنچنانی در این حوزه نمی‌بینم.
باقری با تأکید بر اینکه همواره گفتهایم که تحریم‌های خارجی بخشی از مشکلات ماست و بخشی از مشکلات ناشی از تحریم داخلی است، اظهار می‌کند: نباید انتظار داشته باشیم با رفع تحریم‌ها اتفاق خاصی بیفتد یا معجزه‌ای صورت گیرد.
ضرورت مدیریت سرمایهگذاریها
دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» با اشاره به اینکه دولت بیش از دو سال از عمر خود را بر رفع مناقشات هسته‌ای تمرکز کرد، می‌گوید: این اقدام تمرکز درست و بهجایی بود زیرا بحث تحریم‌ها در مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی یک مشکل جدی بود بنابراین انتظارات جامعه مبنی بر مشاهده آثار مثبت لغو تحریم‌ها انتظارات به حقی است اما برای تحقق آن نیاز به زمان است.
فیروز ابراهیمی معتقد است آثار واقعی لغو تحریم‌ها را از سال آینده شاهد خواهیم بود و ظرف امسال آثار لغو تحریم‌ها به کف جامعه نخواهد رسید و می‌افزاید: بخشی از منابع بلوکه شده کشور پیش از این در داخل مصرف شده است اما بخشی از این منابع که مصرف نشده باید در حوزه‌های زیربنایی، عمرانی و نوسازی صنعت به کار گرفته شود.
pic۲
دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت استان به ورود هیأتهای اقتصادی از کشورهای مختلف نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: باید سیاست‌گذاری و برنامه خاصی برای ساماندهی این حضور و بهرهبرداری از آن داشته باشیم؛ تمرکز اقتصادی کشور باید بر سرمایه‌گذاری‌های مشترک باشد. وی ادامه می‌دهد: نباید حاصل رفتوآمد این هیأتهای اقتصادی افزایش واردات باشد زیرا این امر باقیمانده جان تولید ما را نیز خواهد گرفت بنابراین باید برنامهریزان کشور برنامه تدوینشدهای برای مقابله با این شرایط داشته باشند تا بتوانیم به سوی نوسازی ناوگان صنعتی، حمل‌ونقل و زیرساختهای کشور برویم و اینها را مدیریت کنیم.
ابراهیمی با تأکید بر اینکه در وضعیت فعلی سرمایه‌گذاری‌های مشترک بهترین نوع سرمایه‌گذاری برای کشور است که میتواند برای هر دو طرف آورده خوبی داشته باشد، تصریح می‌کند: به موازات مذاکرات هسته‌ای کمترین انتظار از دولت این بود که برنامه‌ای برای پساتحریم داشته باشد تا بهرهبرداری بهینهای از این دوران و فرصت‌های آن داشته باشد.
دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت استان با بیان اینکه تحقق آثار لغو تحریم‌ها تاکنون در سطح جامعه بیشتر جنبه انتظاری و امید داشته است، عنوان می‌کند: امضای برجام آرامشی را به حوزه‌های اقتصادی تزریق کرده بود و این آرامش برای این مرحله کفایت میکرد اما با رفع تحریم‌ها مشکلات جدی از حوزه تولید مرتفع می‌شود.
ابراهیمی یکی از موانع جدی حوزه اقتصاد در دوران تحریم‌ها را حمل‌ونقل و مبادله پول برمیشمارد و اظهار می‌کند: اکنون این مشکلات با لغو تحریم‌ها رفع می‌شود و این یکی از گامهای بزرگ برای حوزه اقتصاد است. وی با بیان اینکه ظرف چند سال اخیر صنایع و ماشینآلات ما ناخواسته به سمت شرق آسیا منتقل شد، می‌گوید: تفاوت تکنولوژی شرق آسیا با کشورهای پیشرفته بسیار زیاد است و پس از لغو تحریم‌ها صنعت ما میتواند از تکنولوژی کشورهای پیشرفته بهرهمند شود.
دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت استان معتقد است در حال حاضر تمایل به سرمایه‌گذاری بین سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی نسبت به گذشته بیشتر است و می‌افزاید: با این حال مدیریت این مسائل اهمیت بسیاری دارد و دولت به موازات این اقدامات باید بر کاهش هزینه‌های سربار تولید از قبیل نرخ مالیات، نرخ سود بانکی و ... تمرکز کند.
ابراهیمی افزایش نرخ بیکاری را در سطح کشور جدی میداند و می‌گوید: این امر در سطح استان خراسان رضوی جدیتر است؛ بر اساس آخرین گزارشها در بهار سال جاری نرخ بیکاری در استان 10 درصد افزایش یافت؛ این رقم بسیار نگران‌کننده است و تبعات اجتماعی بسیاری را بر استان تحمیل خواهد کرد؛ اگر مدیریت درستی داشته باشیم میتوانیم برای آینده تدبیری بیندیشیم که نرخ بیکاری کاهش یابد و لازمه این امر بسیج تمام ظرفیت مدیریتی استان است.
لزوم کاهش مداخله دولت در اقتصاد
عضو هیأت رئیسه انجمن مدیران صنایع خراسان رضوی نیز در این‌باره به «دنیای اقتصاد» اظهار می‌کند: از آنجا که لغو تحریم‌ها به مرحله عمل نرسیده و فعلاً در مرحله توافق است، در سال جاری نمی‌توان انتظار مشاهده آثار مثبت آن را داشت.
احمد اثنیعشری با بیان اینکه اقتصاد بیمار و بحران‌زده با یک خبر درمان نمی‌شود و آثار آن به گذشت زمان و تحقق پیش زمینههای مناسب نیاز دارد، خاطرنشان می‌کند: مشکلات اقتصادی کشور را نمی‌توان منحصر به موضوع تحریم‌ها دانست؛ در دوران هشت ساله دولت قبل بدهیهای بسیاری تلنبار شد و عملا واحدهای تولیدی و شرکت‌های پیمانکاری و سازمان‌های بزرگ اقتصادی با شرایط سخت نقدینگی و انبوه مطالبات وصول نشده مواجه هستند.
عضو هیأت رئیسه انجمن مدیران صنایع استان ادامه می‌دهد: از سویی هزینه‌های دولت با توجه به پروژههای ناتمام و طرح‌های نیمه‌کاره و نیز فراوانی نیروهای شاغل در بخش دولتی و حکومتی افزایش فوقالعادهای داشته است؛ نیروهایی که فاقد بهره‌وری مناسب بوده و هزینه‌های کمرشکنی دارند. وی با بیان اینکه آثار لغو تحریم‌ها پس از تحقق کاهش قیمت‌ها خواهد بود زیرا هزینه مبادله کاهش می‌یابد، تصریح می‌کند: در شرایط فعلی واردات و صادرات گران تمام می‌شود؛ علت آن هزینه‌های مالی و هزینه‌های دور زدن تحریم‌هاست که با حذف یا کاهش این هزینه‌ها عملا قیمت تمام‌شده کمتر خواهد بود و شاهد ارزانی کالا در همین حد خواهیم بود.
pic۳
اثنیعشری با تأکید بر اینکه لغو تحریم‌ها امید می‌دهد اما معجزه نمی‌کند، می‌افزاید: هیچ یک از اقتصاددانان نیز چنین پیشبینی نکردهاند بنابراین نباید انتظار کاذب ایجاد کرد؛ تمام اقتصاد ما وابسته به تحریم‌ها نیست؛ گذشته تأسفباری داشتهایم که زدودن آثار مخرب آن به زمان نیاز دارد. برخی از اقتصاددانان پیشبینی میکنند زدودن این آثار مخرب به 25 سال زمان نیاز دارد. اقتصاد امروز حالت ماشینی را دارد که پشت چراغ قرمز دچار نقص فنی شده و تا این نقص برطرف نشده نمی‌تواند حرکت کند و ماشین‌های پشت سرهم مرتب بوق میزنند که چراغ سبز شده، چرا حرکت نمیکنید؛ مشکل قرمز بودن چراغ نیست؛ چراغ سبز است اما نمی‌توان حرکت کرد.
عضو هیأت رئیسه انجمن مدیران صنایع استان با اشاره به اینکه دولت باید واقعیت‌های اقتصاد را برای مردم بازگو و توقعات آنان را مدیریت کند، عنوان می‌کند: تحریم‌ها بخشی از مشکل بود؛ همان چراغ که سبز می‌شود اما نقص‌ها به جای خود باقی است؛ مشکلاتی از قبیل فساد شدید اداری و اقتصادی، بیکاری، عقبماندگی تکنولوژیکی، تولیدگران، فقدان بهره‌وری، بالا بودن هزینه‌های دولت، نبود انسجام کافی و وحدت لازم در بخش‌های مختلف حکومتی و دولتمردان، اختلاف سلیقههای حاد سیاسی و اقتصادی، نبود چشمانداز روشن و استراتژیهای مدون، نبود اعتقاد کافی به اهمیت برنامه و داشتن آن، خودمحوری‌ها و دهها مورد مشابه باعث شده است اقتصاد در یک کلاف سردرگم باقی بماند و باز کردن این گرهها بسیار مشکل و زمانبر است.
اثنیعشری معتقد است: اکنون دولت نباید تأکید بیش از حد بر کاهش تورم داشته باشد زیرا تورم همیشه بد نیست و بسیاری از کشورها همراه با تورم به رونق رسیده‌اند. وی ادامه می‌دهد: قیمت ارز نباید پایین نگه داشته شود؛ مداخله دولت در اقتصاد باید کاهش یابد؛ با بازگرداندن سپردهها و پول‌های بلوکه شده در خارج پس از تحریم‌ها، نباید این پولها مصرف شود بلکه باید صرف سرمایه‌گذاری‌های صنعتی و تکنولوژیکی شود تا بتوان از آن بازدهی مناسب به دست آورد.
عضو هیأت رئیسه انجمن مدیران صنایع استان اضافه می‌کند: اگر این پولها را هزینه کنیم قطعاً روز به روز فقیرتر خواهیم شد و مشکلات کشور افزایش خواهد یافت؛ دوران سختی است؛ باید دولت و مردم تلاش کنند؛ باید به آستانه تحمل مردم توجه کرد تا انفجار ایجاد نشود؛ باید در حرف و عمل یکی بود؛ باید با واقعبینی تصمیم بگیریم؛ توفیق در گرو تصمیمات درست و اجرای شجاعانه آن است.
با پایان این مذاکرات نفسگیر، پس از ۲۲ ماه، بزرگترین دستاورد دیپلماتیک سال های اخیرحاصل شد و بن‌بست عمیقی که سال‌ها خاورمیانه را با وقوع یک جنگ فاجعه‌بار دیگر تهدید میکرد، شکست. ۲۳ تیر ماه سال جاری بود که خبر توافق هسته‌ای ایران و ۱+۵ منتشر شد؛ حالا پس از گذشت حدود سه ماه، با تصویب این توافق در مجلس شورای اسلامی و با تأیید شورای نگهبان، خوان هفتم این توافق هم به فرجام رسیده و اجرای برجام کلید خورده است.
اعلام توافق جامع هسته‌ای را میتوان نقطه آغاز مسیری دانست که شاید به اندازه حصول این توافق پیچیده و دشوار باشد و اغراق نیست اگر بگوییم بعد از اجرای برجام هفت خوان دیگری در داخل کشور خواهیم داشت که در آن باید برای مسائل بسیاری از افزایش صادرات و کاهش واردات گرفته تا حضور هیأتهای اقتصادی و ... برنامهریزیهای صحیحی صورت گیرد؛
شاید بتوان لغو تحریم‌ها علیه ایران را بزرگترین دستاورد این توافق دیپلماتیک دانست که دستیابی به آن برای کشور ما به عنوان یکی از اهداف اولیه مذاکرات محسوب میشد و تیم مذاکرهکننده تا دقیقه ۹۰ برای تحقق آن تلاش نفسگیری داشت؛
حالا تنها چند قدم تا لغو تحریم‌های ایران فاصله داریم و بدون شک دولتمردان باید برای ورود ایران به مرحله جدید برنامه مدونی داشته باشند و از فرصت پیش آمده برای بهبود وضعیت اقتصادی کشور بیشترین بهره را ببرند.
برخی از کارشناسان لغو تحریم‌ها را شمشیر دو لبهای میدانند که از یک سو میتواند باعث جذب سرمایه‌گذاران خارجی و افزایش صادرات از کشور شود و از طرف دیگر ممکن است دربهای گمرک کشور را به روی کالاهای خارجی بازتر کند که اگر حالت دوم اتفاق بیفتد، شاهد خودکشی اقتصادی کشور و ذبح تولید داخل خواهیم بود.
کارشناسان اقتصادی در خصوص ورود سرمایه‌های خارجی به کشور نیز این نگرانی را مطرح میکنند که ممکن است در این روند صنایع کوچک و متوسط مورد غفلت قرار گیرند و سر این صنایع مهم و اشتغالزای کشور بی‌کلاه بماند بنابراین باید در این برنامهریزیها به حوزه تولید توجه کافی شود.
«دنیای اقتصاد» با برخی فعالان اقتصادی خراسان رضوی به گفتوگو نشسته و نظر آنها را درباره آثار لغو تحریم‌ها و اولویت اقدامات دولت در دوران پساتحریم جویا شده است.
ایجاد فضای جذاب برای سرمایه‌گذاران
رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تأمین مالی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان رضوی با اعتقاد بر اینکه توافق هسته‌ای به سمتی رفت که منافع ملی مردم و کشور به اندازه کافی لحاظ شد، در خصوص آثار لغو تحریم‌ها اینطور پاسخ می‌دهد: برخی معتقد هستند منظور از آثار لغو تحریم‌ها، ارزانی است اما بایدگفت گرانی حاصل تحریم‌ها نبوده است.
جواد باقری شیروانی با بیان اینکه اثر تحریم‌ها بر گرانی حداکثر 10 تا 15 درصد بوده است که آن هم با توجه به رکود وحشتناک در طول سال‌های گذشته ایجاد شده بود، اظهار می‌کند: تحریم‌ها به دلیل رکود بیش از حد اثر خود را بر گرانی از دست داده است بنابراین اعتقاد نداریم که لغو تحریم‌ها باعث ارزانی کالاها شود بلکه باعث تسهیل در امور و فعالیت‌ها می‌شود.
این عضو اتاق بازرگانی استان با اشاره به اینکه در حال حاضر هیچ یک از بخش‌های اقتصاد ما فعالیت سودآور ندارد، تصریح می‌کند: با لغو تحریم‌ها امکان تبادل و دسترسی آسانتر به مواد اولیه فراهم می‌شود و بنابراین چرخ کارخانهها راحت‌تر میچرخد. وی ادامه می‌دهد: در دوران پساتحریم نکته حائز اهمیت این است که بتوانیم به سرعت قراردادهای فاینانس و ریفاینانس را منعقد کنیم و امیدواریم از این طریق بخشی از سودهای سنگینی که به سیستم بانکی ایران پرداخت می‌شود، جبران شود تا شاید بتوانیم اندکی در تولید شاهد ثبات قیمت‌ها باشیم.
pic۱
باقری به این نکته نیز اشاره می‌کند که کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی ایران و استان در حال تلاش است تا بتواند فرصت‌های سرمایه‌گذاری را در صنایع کشور رصد، احصا و معرفی کند و می‌افزاید: معتقدم سرمایه‌گذاران خارجی عمدتا علاقمند به سرمایه‌گذاری در بخش‌هایی هستند که در اختیار دولت است به این دلیل که بخش عمده اقتصاد کشور به ویژه بخش‌های کلان در اختیار دولت و شبهدولتیهاست. وی ضمن ابراز نگرانی از اینکه سر بخش خصوصی واقعی و صنایع کوچک و متوسط از رفع تحریم‌ها و سرمایه‌گذاری خارجی بی‌کلاه بماند، راه‌حل آن را در معرفی دقیق، فنی و با استانداردهای جهانی ظرفیت‌های اقتصادی صنایع کوچک و متوسط، بخش‌های کشاورزی، گردشگری و ... میداند و عنوان می‌کند: تلاش می‌کنیم این اتفاق بیفتد و انتظار داریم دولت هم همین نگاه را داشته باشد.
رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تأمین مالی اتاق بازرگانی استان با تأکید بر اینکه صرفا حضور شرکت‌های سرمایه‌گذاری بزرگ در صنایعی از قبیل خودرو، پتروشیمی و ... مشکل اقتصاد کشور را حل نمی‌کند، می‌گوید: حضور این شرکت‌های سرمایه‌گذاری بسیار ارزشمند است اما باید از سرمایه‌های متوسط سرمایه‌گذاران خارجی هم در مزیت‌های اقتصاد داخلی کشور استفاده کنیم و از صنایع کوچک و متوسط خود را به عنوان موتور محرکه اشتغال و اقتصاد غفلت نکنیم.
باقری تأکید می‌کند: باید اشتغال خود را در صنایع کوچک و متوسط حفظ کنیم؛ دولت باید برای ورود سرمایه‌های خرد به این صنایع کوچک و متوسط تدبیری بیندیشد؛ راهکار این است که این صنایع با ارائه فنی و استاندارد جهانی از ظرفیت‌های خود پای کار بیایند و دولت هم با بهبود فضای کسب و کار این سیگنال را به سرمایه‌گذاران خارجی بدهد که هم از این حوزه‌ها حمایت می‌کند و هم در این زمینه برای تقویت برنامه دارد تا اعتماد سرمایه‌گذاران خارجی هم جلب شود.
این عضو اتاق بازرگانی استان با اشاره به طولانی شدن توافق هسته‌ای و آسیبهایی که به تولید کشور وارد شده است، تصریح می‌کند: در حال حاضر شرایط ویژه و انگیزه خاصی را برای سرمایه‌گذاری در بین سرمایه‌گذاران داخلی نمی‌بینیم؛ سرمایهگذار خارجی برای ورود به سرمایه‌گذاری، غیر از حوزه‌های کلانی که مستقیما با دولت در ارتباط است، به سرمایه‌گذاران داخلی نگاه می‌کند؛ باید فضا برای سرمایه‌گذاری داخلی فضای مطمئن و جذابی شود. وی با بیان اینکه نرخ سود بانکی 24 درصد امکان رشد تولید را فراهم نمی‌کند، خاطرنشان می‌کند: باید بسترهای مورد نیاز سرمایه‌گذاری را در داخل کشور فراهم و تسهیل کنیم که من برنامه آنچنانی در این حوزه نمی‌بینم.
باقری با تأکید بر اینکه همواره گفتهایم که تحریم‌های خارجی بخشی از مشکلات ماست و بخشی از مشکلات ناشی از تحریم داخلی است، اظهار می‌کند: نباید انتظار داشته باشیم با رفع تحریم‌ها اتفاق خاصی بیفتد یا معجزه‌ای صورت گیرد.
ضرورت مدیریت سرمایهگذاریها
دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی نیز در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» با اشاره به اینکه دولت بیش از دو سال از عمر خود را بر رفع مناقشات هسته‌ای تمرکز کرد، می‌گوید: این اقدام تمرکز درست و بهجایی بود زیرا بحث تحریم‌ها در مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی یک مشکل جدی بود بنابراین انتظارات جامعه مبنی بر مشاهده آثار مثبت لغو تحریم‌ها انتظارات به حقی است اما برای تحقق آن نیاز به زمان است.
فیروز ابراهیمی معتقد است آثار واقعی لغو تحریم‌ها را از سال آینده شاهد خواهیم بود و ظرف امسال آثار لغو تحریم‌ها به کف جامعه نخواهد رسید و می‌افزاید: بخشی از منابع بلوکه شده کشور پیش از این در داخل مصرف شده است اما بخشی از این منابع که مصرف نشده باید در حوزه‌های زیربنایی، عمرانی و نوسازی صنعت به کار گرفته شود.
pic۲
دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت استان به ورود هیأتهای اقتصادی از کشورهای مختلف نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: باید سیاست‌گذاری و برنامه خاصی برای ساماندهی این حضور و بهرهبرداری از آن داشته باشیم؛ تمرکز اقتصادی کشور باید بر سرمایه‌گذاری‌های مشترک باشد. وی ادامه می‌دهد: نباید حاصل رفتوآمد این هیأتهای اقتصادی افزایش واردات باشد زیرا این امر باقیمانده جان تولید ما را نیز خواهد گرفت بنابراین باید برنامهریزان کشور برنامه تدوینشدهای برای مقابله با این شرایط داشته باشند تا بتوانیم به سوی نوسازی ناوگان صنعتی، حمل‌ونقل و زیرساختهای کشور برویم و اینها را مدیریت کنیم.
ابراهیمی با تأکید بر اینکه در وضعیت فعلی سرمایه‌گذاری‌های مشترک بهترین نوع سرمایه‌گذاری برای کشور است که میتواند برای هر دو طرف آورده خوبی داشته باشد، تصریح می‌کند: به موازات مذاکرات هسته‌ای کمترین انتظار از دولت این بود که برنامه‌ای برای پساتحریم داشته باشد تا بهرهبرداری بهینهای از این دوران و فرصت‌های آن داشته باشد.
دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت استان با بیان اینکه تحقق آثار لغو تحریم‌ها تاکنون در سطح جامعه بیشتر جنبه انتظاری و امید داشته است، عنوان می‌کند: امضای برجام آرامشی را به حوزه‌های اقتصادی تزریق کرده بود و این آرامش برای این مرحله کفایت میکرد اما با رفع تحریم‌ها مشکلات جدی از حوزه تولید مرتفع می‌شود.
ابراهیمی یکی از موانع جدی حوزه اقتصاد در دوران تحریم‌ها را حمل‌ونقل و مبادله پول برمیشمارد و اظهار می‌کند: اکنون این مشکلات با لغو تحریم‌ها رفع می‌شود و این یکی از گامهای بزرگ برای حوزه اقتصاد است. وی با بیان اینکه ظرف چند سال اخیر صنایع و ماشینآلات ما ناخواسته به سمت شرق آسیا منتقل شد، می‌گوید: تفاوت تکنولوژی شرق آسیا با کشورهای پیشرفته بسیار زیاد است و پس از لغو تحریم‌ها صنعت ما میتواند از تکنولوژی کشورهای پیشرفته بهرهمند شود.
دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت استان معتقد است در حال حاضر تمایل به سرمایه‌گذاری بین سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی نسبت به گذشته بیشتر است و می‌افزاید: با این حال مدیریت این مسائل اهمیت بسیاری دارد و دولت به موازات این اقدامات باید بر کاهش هزینه‌های سربار تولید از قبیل نرخ مالیات، نرخ سود بانکی و ... تمرکز کند.
ابراهیمی افزایش نرخ بیکاری را در سطح کشور جدی میداند و می‌گوید: این امر در سطح استان خراسان رضوی جدیتر است؛ بر اساس آخرین گزارشها در بهار سال جاری نرخ بیکاری در استان 10 درصد افزایش یافت؛ این رقم بسیار نگران‌کننده است و تبعات اجتماعی بسیاری را بر استان تحمیل خواهد کرد؛ اگر مدیریت درستی داشته باشیم میتوانیم برای آینده تدبیری بیندیشیم که نرخ بیکاری کاهش یابد و لازمه این امر بسیج تمام ظرفیت مدیریتی استان است.
لزوم کاهش مداخله دولت در اقتصاد
عضو هیأت رئیسه انجمن مدیران صنایع خراسان رضوی نیز در این‌باره به «دنیای اقتصاد» اظهار می‌کند: از آنجا که لغو تحریم‌ها به مرحله عمل نرسیده و فعلاً در مرحله توافق است، در سال جاری نمی‌توان انتظار مشاهده آثار مثبت آن را داشت.
احمد اثنیعشری با بیان اینکه اقتصاد بیمار و بحران‌زده با یک خبر درمان نمی‌شود و آثار آن به گذشت زمان و تحقق پیش زمینههای مناسب نیاز دارد، خاطرنشان می‌کند: مشکلات اقتصادی کشور را نمی‌توان منحصر به موضوع تحریم‌ها دانست؛ در دوران هشت ساله دولت قبل بدهیهای بسیاری تلنبار شد و عملا واحدهای تولیدی و شرکت‌های پیمانکاری و سازمان‌های بزرگ اقتصادی با شرایط سخت نقدینگی و انبوه مطالبات وصول نشده مواجه هستند.
عضو هیأت رئیسه انجمن مدیران صنایع استان ادامه می‌دهد: از سویی هزینه‌های دولت با توجه به پروژههای ناتمام و طرح‌های نیمه‌کاره و نیز فراوانی نیروهای شاغل در بخش دولتی و حکومتی افزایش فوقالعادهای داشته است؛ نیروهایی که فاقد بهره‌وری مناسب بوده و هزینه‌های کمرشکنی دارند. وی با بیان اینکه آثار لغو تحریم‌ها پس از تحقق کاهش قیمت‌ها خواهد بود زیرا هزینه مبادله کاهش می‌یابد، تصریح می‌کند: در شرایط فعلی واردات و صادرات گران تمام می‌شود؛ علت آن هزینه‌های مالی و هزینه‌های دور زدن تحریم‌هاست که با حذف یا کاهش این هزینه‌ها عملا قیمت تمام‌شده کمتر خواهد بود و شاهد ارزانی کالا در همین حد خواهیم بود.
pic۳
اثنیعشری با تأکید بر اینکه لغو تحریم‌ها امید می‌دهد اما معجزه نمی‌کند، می‌افزاید: هیچ یک از اقتصاددانان نیز چنین پیشبینی نکردهاند بنابراین نباید انتظار کاذب ایجاد کرد؛ تمام اقتصاد ما وابسته به تحریم‌ها نیست؛ گذشته تأسفباری داشتهایم که زدودن آثار مخرب آن به زمان نیاز دارد. برخی از اقتصاددانان پیشبینی میکنند زدودن این آثار مخرب به 25 سال زمان نیاز دارد. اقتصاد امروز حالت ماشینی را دارد که پشت چراغ قرمز دچار نقص فنی شده و تا این نقص برطرف نشده نمی‌تواند حرکت کند و ماشین‌های پشت سرهم مرتب بوق میزنند که چراغ سبز شده، چرا حرکت نمیکنید؛ مشکل قرمز بودن چراغ نیست؛ چراغ سبز است اما نمی‌توان حرکت کرد.
عضو هیأت رئیسه انجمن مدیران صنایع استان با اشاره به اینکه دولت باید واقعیت‌های اقتصاد را برای مردم بازگو و توقعات آنان را مدیریت کند، عنوان می‌کند: تحریم‌ها بخشی از مشکل بود؛ همان چراغ که سبز می‌شود اما نقص‌ها به جای خود باقی است؛ مشکلاتی از قبیل فساد شدید اداری و اقتصادی، بیکاری، عقبماندگی تکنولوژیکی، تولیدگران، فقدان بهره‌وری، بالا بودن هزینه‌های دولت، نبود انسجام کافی و وحدت لازم در بخش‌های مختلف حکومتی و دولتمردان، اختلاف سلیقههای حاد سیاسی و اقتصادی، نبود چشمانداز روشن و استراتژیهای مدون، نبود اعتقاد کافی به اهمیت برنامه و داشتن آن، خودمحوری‌ها و دهها مورد مشابه باعث شده است اقتصاد در یک کلاف سردرگم باقی بماند و باز کردن این گرهها بسیار مشکل و زمانبر است.
اثنیعشری معتقد است: اکنون دولت نباید تأکید بیش از حد بر کاهش تورم داشته باشد زیرا تورم همیشه بد نیست و بسیاری از کشورها همراه با تورم به رونق رسیده‌اند. وی ادامه می‌دهد: قیمت ارز نباید پایین نگه داشته شود؛ مداخله دولت در اقتصاد باید کاهش یابد؛ با بازگرداندن سپردهها و پول‌های بلوکه شده در خارج پس از تحریم‌ها، نباید این پولها مصرف شود بلکه باید صرف سرمایه‌گذاری‌های صنعتی و تکنولوژیکی شود تا بتوان از آن بازدهی مناسب به دست آورد.
عضو هیأت رئیسه انجمن مدیران صنایع استان اضافه می‌کند: اگر این پولها را هزینه کنیم قطعاً روز به روز فقیرتر خواهیم شد و مشکلات کشور افزایش خواهد یافت؛ دوران سختی است؛ باید دولت و مردم تلاش کنند؛ باید به آستانه تحمل مردم توجه کرد تا انفجار ایجاد نشود؛ باید در حرف و عمل یکی بود؛ باید با واقعبینی تصمیم بگیریم؛ توفیق در گرو تصمیمات درست و اجرای شجاعانه آن است.
ارسال نظر