رضایت از اجرای برنامه 5 ساله شهر تهران
یک سالی از فرصت شهرداری برای اجرای برنامه 5 ساله دوم شهر تهران گذشته است. بخش اصلی برنامه 5 ساله دوم شهرداری تدوین دستورالعمل‌های اجرایی است که سقف زمانی تعیین شده برای آن سال اول پس از ابلاغ برنامه بوده است. برخی از این وظایف در حوزه برنامه و بودجه شهرداری است. با علی صابری، سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران و حقوقدان در خصوص اجرایی شدن این برنامه‌ها به گفت‌وگو نشسته‌ایم که در ادامه می‌آید:

یک سال فرصت خوبی برای ارزیابی پیشرفت روند اجرایی برنامه ۵ ساله دوم شهرداری است. تا امروز چقدر از برنامه‌ریزی‌های پیش‌بینی‌شده در برنامه ۵ ساله شهرداری، در حوزه کمیسیون تخصصی شما برنامه و بودجه اجرایی شده است؟ شهرداری تهران طبق برنامه‌ریزی شورا توانسته در راهی که شورا برایش تعیین کرده موفق عمل کند یا خیر؟

بعید می‌دانم که تخلف آشکاری از برنامه‌های شورا صورت گرفته باشد. البته نمی‌توان گفت یک‌ریال هم تخلف نشده است؛ به هر حال در مقام اجرا ممکن است انحرافاتی وجود داشته باشد. این موضوع در دستگاه اجرایی کل کشور ممکن است وجود داشته باشد و مختص شهرداری نیست، اما گمان نمی‌کنم انحراف از برنامه‌ای وجود داشته باشد؛ زیرا برنامه ۵ ساله دوم شهرداری را خود شهرداری به شکل لایحه به شورا آورده است و تعدیل‌ها و اتفاقاتی که در شورا افتاده؛ به‌گونه‌ای نبوده که این لایحه با لایحه ابتدایی تفاوت داشته باشد یا مسائل غیرواقعی گفته شده باشد البته شاید مواردی بوده که تحقق آنها به دلیل مسائل اقتصادی کشور امکان‌ناپذیر باشد.

در این مدت از اجرای تبصره‌ها و بندهای برنامه ۵ ساله دوم شهرداری رضایت دارید و چقدر پیشرفت داشته است؟
نمی‌توانم کمیت را بیان کنم، اما هرچه شورا کارشناسی‌تر و واقعی‌تر عمل کند، شهرداری بهتر پیش خواهد رفت. در این باره، باید کسی از بیرون داوری کند. در موضوعاتی که بنده بیشتر روی آن ها کار می‌کنم، این اتفاق در حال وقوع است. بسیاری از مسائل شهری، پروسه‌اند و پروژه نیستند. مثلا ساختن یک ساختمان پروژه است که روزی شروع و روزی تمام می‌شود، اما مسائل و مدیریت شهری پروسه‌ است. ساختار است. نمی‌توان گفت فلان روز شروع و فلان روز تمام شد. بعضی از‌ آنها کمیت‌بردار است. مثلا ساخت مترو کمیت‌بردار است. بحث این است که آیا تمام پیوست‌های کیفی پروژه نیز محقق شده اند یا نه. مثلا اگر ایستگاه مترو ساخته‌ایم، دسترسی برای جانبازان و معلولان هم در آن وجود دارد یا خیر. اگر نه، ما اقلیت را فدای اکثریت کرده ایم. متاسفانه، کارهایی که با شتاب انجام می‌شود این مشکل را دارند. چون نمی‌توان پیوست‌ها را به طور کامل رعایت کرد.

منظور شما این است که اگر افق پیش‌بینی‌شده انجام نشده باشد، مهم نیست و هدف انجام باکیفیت کارهاست؟
اگر به کمیت‌ها نرسیده‌ایم، حداقل کیفیت‌ها را نیز در نظر داشته باشیم. هیچ‌کدام از این دو جبران دیگری را نمی‌کند. کیفیت نباید فدای سرعت انجام کار شود و برعکس. همه باید با هم پیش رود. واقعیت این است که جامعه باید تصمیم بگیرد. مثلا درمورد ایستگاه مترو به هرشکلی درست‌شدنش اهمیت دارد یا داشتن آسانسور و پله‌برقی. نمی‌دانم اگر چنین موضوعی به رای گذاشته شود، جامعه به کدام رای می‌دهد، اما می‌دانم هر کدام از این بخش‌ها را انجام ندهیم ممکن است جامعه ناراضی باشد.

آیا شهرداری هم در این مدت گزارش‌هایی درخصوص پیشرفت برنامه ۵ ساله داده است؟
در موارد خاصی به‌صورت جزئی؛ بله. اما به‌صورت کلی در مورد برنامه؛ خیر

طبق قانون باید گزارش بدهد؟
قانون در مواد مختلف گزارش‌های دوره‌ای گذاشته است؛ نه در برنامه ۵ ساله بلکه در بسیاری از مصوبات شورا.

خود اعضای شورا چه،پیشرفت عملکرد را پیگیری کرده‌اند؟
کمیسیون ما گزارش داده است. گزارش‌های عملکرد ۶ماهه، ۹ماهه، اصلاح بودجه، تفریح بودجه را ارائه کرده است.

در ماده ۱۳۸، درخصوص تهیه و تنظیم لایحه روابط مالی دولت و شهرداری تهران که گفته شده که در سال اول باید انجام گیرد، چقدر اجرایی شده است؟
به نظرم روابط مالی دولت و شهرداری را قانون بالادستی مشخص کرده است. نمی‌دانم منظور تدوین‌کنندگان چه بوده است چون آن زمان در شورا نبودم، اما این را می‌دانم که چنین لایحه‌ای اگر آمده باشد به کمیسیون ارجاع شده و هنوز در ردیف قرار نگرفته است. ما کمتر لایحه می‌خواهیم. بیشتر اجرا می‌خواهیم. قانون‌های بالادستی سهم دولت در مترو، فاضلاب و... را مشخص کرده است. به نظر من اصلا این مساله به لایحه نیاز ندارد.

یکی دیگر از مواردی که باید اجرا می‌شده، اخذ مجوز استانداردهای حسابداری تعهدی از مراجع ذی‌ربط بوده است. آیا اجرا شده است؟
دوستانی که این ماده را تدوین کردند باید مشخص کنند که شهرداری از کدام مراجع ذیربط باید مجوز بگیرد. بحث‌هایی در مورد ذی‌حسابی شورا و اختیاراتی که اگر در قانون کم است باید اصلاح شود، مطرح شده است. بحث‌های مفید کارشناسی، شاید بازخورد بیرونی نداشته اما بحث‌هایی بوده که می‌تواند از این به بعد راه را مشخص‌تر کند.

ماده ۱۴۷، درمورد تدوین نظام مدیریت یکپارچه در شهر تهران و تنظیم روابط شهرداری با دولت سخن گفته این ماده در چه مرحله‌ای است؟
تحقق این موضوع که فقط از شهرداری برنمی‌آید. می‌توانیم بگوییم قصد داریم مدیریت را یکپارچه کنیم و آمادگی‌اش را هم داریم اما این ۵۰ درصد راه است. ۵۰ درصد را باید قانون بالادستی انجام دهد. زور شهرداری که به هیچ وزارتخانه‌ای نمی‌رسد؛ نباید هم برسد.

یکی دیگر از مواردی که باید در سال اول انجام می‌شد، تهیه لایحه تنظیم مقررات مالی شهرداری است. انجام شده است؟
مقررات مالی شهرداری لایحه و آیین‌نامه دارد. آیین‌نامه مالی شهرداری تهران، آیین‌نامه مالی معاملاتی دارد و قانون فرادست تکلیف آن را معلوم کرده است.

بازنگری طرح جامع درآمدهای پایدار چطور؟
قطعا انجام شده است. اطلاع دقیق دارم که شهرداری در بحث درآمدها کارهای خوبی کرده است. بحث درآمدهای پایدار در هیات دولت در قالب لایحه مطرح است و شهرداری در حال پیگیری آن است. در بخشی که به خود شهرداری مربوط است سعی کرده درآمدهای پایدار را زیاد کند. اینکه یک نظام کشوری درآمدهای پایدار را تعریف کند مستلزم قانون فرادست است که نداریم. شهرداری در بخش درآمدهای پایدار عملکرد بدی نداشته است، اما می‌تواند بهتر هم عمل کند.

تهیه بانک اطلاعاتی از اماکن و املاک مستغلات تجاری و... شهرداری تهران، این طرح ساماندهی اماکن را انجام داده است؟
در راستای این موضوع، مصوبه‌ای داشتیم که پیشنهاد آقای جدیدی بود پیشنهاد خوبی هم شد، نمی‌دانم در شورا مصوب شد یا نه. اگر شده من در آن جلسه خاص نبودم. بحث‌های حقوقی هم دارد که در املاکی که شهرداری در اجرای طرح‌ها تملک می‌کند در سندها چه اتفاقی بیفتد. در شورا در کمیسیون ما روی این قضیه کارهای خوبی انجام شد.

ارائه لایحه اخذ هزینه‌های استفاده از زیرساخت‌های شهری مورد دیگر است در این رابطه چه کاری انجام شده است.
در کمیسیون لایحه را بررسی کردیم حتی مدل‌های خارجی آن را هم مطالعه کردیم و کمیسیون نیز با آن موافق بود.