ضرورت گفتمان‎سازی در حوزه گردشگری

مجتمع‌ توریستی و رفاهی آبادگران ایران در اولین روز کاری هفته جاری میزبان پیش‎نشست دومین کنگره بین‎المللی «گردشگری و معنویت» بود که قرار است ۲۶ بهمن ماه جاری در تهران برگزار شود. در این همایش که با حضور مسئولان و دست‎اندرکاران حوزه گردشگری خراسان رضوی و کشور برگزار شد، کارشناسان و صاحب‎نظران بر لزوم برنامه‎ریزی دقیق برای توسعه صنعت گردشگری همراه با معنویت تأکید کردند. مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی در پیامی به این همایش با اشاره به تاکیدات رئیس جمهور روحانی در دستیابی به توسعه همه جانبه از طریق تقویت صنعت گردشگری، این صنعت را یکی از راه های افزایش رفاه مردم دانست که به سود اقتصاد، فرهنگ و سیاست داخلی و خارجی است. دکتر سید تقی نوربخش در ادامه با پراهمیت دانستن برگزاری دومین کنفرانس بین المللی گردشگری و معنویت در مجمتع آبادگران ایران در شهر مشهد به عنوان پایتخت جهان اسلام در سال ۲۰۱۷، این موضوع را حاکی از رویکرد نظام جمهوری اسلامی ایران و هلدینگ گردشگری این سازمان به چگونگی توسعه این صنعت دانست. مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی در پایان با قدردانی از تلاش های دست اندرکاران برگزاری همایش، از استاندار خراسان رضوی، مدیر کل میراث فرهنگی و مهندس امینی مدیرعامل مجتمع آبادگران، برای همکاری در جهت توسعه گردشگری زیارت با مشارکت استانداری، آستان قدس رضوی و شهرداری مشهد اعلام آمادگی کرد.

پیشنهاد برگزاری سومین کنگره در مشهد

عضو شورای عالی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور در این نشست با بیان این که گردشگری و معنویت در ادبیات جهان از سوی ایران آغاز شده است، گفت: این گفتمان فرهنگی برای گردشگری اولین بار از سوی ایران و دانشمندان ایرانی مطرح شد که مورد استقبال بسیاری از دانشمندان و اساتید بزرگ جهان قرار گرفته است. غلام‎حیدر ابراهیم بای سلامی با اشاره به برگزاری نخستین کنگره بین‎المللی گردشگری و معنویت در سال گذشته و نیز حضور دانشمندان جهان در این کنگره، خاطرنشان کرد: ۲۶ بهمن ماه سال جاری نیز دومین کنگره در تهران برگزار می‎شود که این نشست، مقدمه‌ای برای این کنگره بزرگ است. وی پیشنهاد برگزاری سومین کنگره بین‎المللی گردشگری و معنویت در مشهد را خطاب به مسئولان استان خراسان رضوی مطرح کرد و افزود: امیدواریم در سال آینده بتوانیم این گفتمان و بسترسازی برای پارادایم‎سازی حوزه وسیع گردشگری را در مشهد داشته باشیم.

ابراهیم بای سلامی به اتفاق نظر تمام مسئولان کشور بر ضرورت توسعه گردشگری اشاره و عنوان کرد: بر اساس برنامه ششم توسعه، توسعه صنعت ایران‎گردی باید به گونه‎ای باشد که ایران‎گردان خارجی در پایان برنامه ششم به پنج برابر افزایش یابد. عضو شورای عالی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور با بیان این که ۲۰ سال مطالعه در زمینه صنعت گردشگری نشان‌دهنده این است که گردشگری کنونی کشور ما سنتی، محدود و پراکنده است، افزود: در بحث گردشگری دچار ابهام و لکنت زبان هستیم.. ابراهیم بای سلامی با تأکید بر این که باید گفتمان گردشگری را برای معرفی هویت اسلامی خود تقویت کنیم، خاطرنشان کرد: گردشگری و معنویت دو همزاد دیرینه اسلام هستند.

ضرورت توسعه بازار گردشگری

مدیرعامل هلدینگ گردشگری سازمان تأمین اجتماعی با بیان این که بدون برنامه‌ریزی صحیح برای صنعت گردشگری در مشهد، معنویت حرم را از دست خواهیم داد، گفت: برج‎های احداث شده در اطراف حرم رضوی نشان‎ می‎دهد برنامه‌ریزی درستی در این زمینه نداریم. ابراهیم بای سلامی ادامه داد: اگرچه اکنون هم دیر است اما جلوی ضرر از هر جا گرفته شود، منفعت است؛ برای رها شدن از وضعیت پراکنده فعلی در صنعت گردشگری نیازمند بزرگ کردن بازار گردشگری هستیم. وی با اشاره به این که ۵۲ درصد هتل‎های کشور در مشهد وجود دارد، افزود: اما ظرفیت اشغال این هتل‎ها کمتر از ۵۰ درصد است و این امر به این معناست که در زمینه برگزاری تورهای گردشگری ضعیف عمل کرده‎ایم و گردشگری ما بازار محور است در حالی که باید عرضه محور باشد.

مشخص نبودن اهداف و برنامه‏ها

استاندار خراسان رضوی نیز در این نشست با تأکید بر لزوم استفاده از ظرفیت‎های مشهد ۲۰۱۷، گفت: تمام افراد و اقشار برای استفاده از این ظرفیت که در راستای دیپلماسی عمومی و فراتر از ظرفیت ارتباطات رسیم دولتی است، رسالت و مأموریت دارند. علیرضا رشیدیان به وجود مضجع نورانی ثامن‏الحجج در مشهد و ظرفیت‎های بالای فرهنگی و گردشگری این شهر اشاره و اظهار کرد: شاید تاکنون آنچه باعث شده نتوانیم از این ظرفیت‎ها به نحو درستی استفاده کنیم، تکیه بر روش‎های سنتی و مشخص نبودن اهداف و برنامه‎هاست. وی ادامه داد: مشهد به عنوان شهری که در مجاورت مضجع امام مهربانی‎هاست، قطب یک مکتب فرهنگی و ادبی است و حوزه تأثیرگذاری آن در قرون گذشته، گستره‌ای فراتر از مرزهای کشور را تحت تأثیر قرار داده و هنوز هم این ظرفیت را دارد و علاوه بر این، سایر ظرفیت‎های گردشگری استان نیز گالری زیبا، چشم‎نواز و جذابی را برای گردشگران ایجاد کرده است.

لزوم برنامه‎ریزی تمام ارگان‎ها

استاندار خراسان رضوی گفت: هیچ اشکالی ندارد در کنار ظرفیت گردشگری زیارت، از سایر ظرفیت‎های گردشگری استان نیز استفاده کنیم که این هدف نیازمند برنامه‎ریزی دراز مدت است و تنها از عهده دولت بر نمی‎آید و باید تمام سازمان‎ها و ارگان‎های وابسته در این حوزه برنامه‌‎ریزی و تقسیم کار کنند تا نتیجه مطلوب حاصل شود. رشیدیان با تأکید بر این که هدف‎گذاری ما نباید تنها شیعیان و مسلمانان جهان را شامل شود، افزود: بلکه می‎توان تمام افرادی را که به دنبال گردشگری پاک و معنویت هستند، جذب مشهد کرد. وی با اشاره به حضور ۴۰ میلیون زائر در افق ۱۴۰۴ در مشهد، تصریح کرد: برای تحقق این چشم‎انداز باید صاحب‎نظران و دست‎اندرکاران گرد هم بیایند و تقسیم کار اجرایی را انجام دهند.

گردشگری اقتصادی‎ترین کار فرهنگی

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی نیز در این نشست گفت: اگرچه گردشگری در جهان امروز به عنوان یک صنعت در حال رشد ابعاد مختلفی دارد اما به عنوان امر گردشگری، امری متأخر است و کمتر در حوزه‎های علم و اندیشه به آن پرداخته‎ایم. حسین زارع‎صفت با اشاره به لزوم پرداختن به صنعت گردشگری از سوی دانشمندان و اصحاب علم، اظهار کرد: امروزه گردشگری، متمایز از جهان‎گردی نه تنها به عنوان یک فعالیت اقتصادی و امر خدماتی و صنعت مطرح است بلکه به عنوان یک امر فرهنگی دنیای امروز را تحت تأثیر خود قرار می‎دهد.وی گردشگری را اقتصادی‎ترین کار فرهنگی دانست و خاطرنشان کرد: گردشگری نه تنها یک رسانه بلکه ابزاری برای تعامل و ارتباطات است.

گردشگری فرصتی برای ارتقای معنوی

مدیرعامل مجتمع‌های توریستی و رفاهی آبادگران ایران هم در این جلسه، گردشگری را یکی از مهم‎ترین و رقابتی‌ترین صنایع جهان دانست که عرصه رقابتی فراگیری بین کشورهای جهان به شمار می‎رود و اظهار کرد: صنعت گردشگری بزرگترین صنعت فعال در دنیاست. حسین امینی با بیان این که صنعت گردشگری بعد از صنعت نفت و خودروسازی، مولد شغل و سرمایه است، خاطرنشان کرد: در حال حاضر این صنعت بیش از ۱۱ درصد جمعیت شاغل جهان را به صورت مستقیم و غیرمستقیم به خود اختصاص داده است. امینی با تأکید بر لزوم برنامه‌ریزی برای توسعه صنعت گردشگری، تصریح کرد: اگر گردشگری به گونه‎ای برنامه‎ریزی شود که در کنار توجه به توسعه جنبه‎های مادی سفر، امکانات رفاهی و اقامتی، از ابعاد معنوی و روحی گردشگران غفلت نشود، قادر خواهد بود فرصتی مناسب برای رشد فکری، اخلاقی و اجتماعی و ارتقای معنوی مردم را فراهم کند.

گردشگری، پیشران اقتصاد مقاومتی

مدیرعامل مجتمع‌های توریستی و رفاهی آبادگران ایران ادامه داد: توسعه گردشگری با رویکرد معنوی باعث ارتقای شأن محیط در نظر گردشگران می‎شود و برخورد مسئولانه آن‎ها با محیط و تلاش برای صیانت از طبیعت را رقم خواهد زد. امینی با بیان این که لازم است به سمتی برویم که در سطوح مختلف برنامه‎ریزی‎های مرتبط با گردشگری، رویکرد معنوی لحاظ شود و با دخالت دادن مؤلفه‎های معنوی گردشگری، پایه‎های پایدار تأثیرگذاری و تأثیرپذیری آن استحکام یابد، گفت: از سوی دیگر گردشگری علاوه بر تأثیرگذاری در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی، در حوزه اقتصادی عنصری مولد محسوب می‎شود و رونق اشتغال، تولید و توزیع ثروت ملی را فراهم می‎کند. وی درون‎زایی، تولید، تکثر، ارتباط با اقتصادهای کوچک و فراگیری بالا را از جمله ویژگی‎های اقتصاد گردشگری برشمرد و افزود: هیچ اقتصادی در دنیا مانند اقتصاد گردشگری توان ارتقای اقتصاد مقاومتی را ندارد، بنابراین اقتصاد گردشگری می‎تواند در جهت خواست مقام معظم رهبری برای تحقق اقتصاد مقاومتی بسیار مؤثر باشد؛ با توجه به اینکه اقتصاد مقاومتی در جهت قطع وابستگی به نفت است، ایران به سبب ویژگی‎های جغرافیایی و طبیعی می‎تواند به کشوری فعال در صنعت گردشگری تبدیل شود. امینی تأکید کرد: برگزاری چنین نشست‎هایی با هدف تبیین صنعت گردشگری از اهداف مجتمع‎های توریستی آبادگران است و در این مسیر دست یاری به سوی مسئولان نیز دراز می‎کنیم. استاندار خراسان رضوی ضمن حضور در بخش های مختلف مجموعه آبادگران از این مجتمع گردشگری بازدید کرد. از تمبر یادبود «مجتمع‌های توریستی و رفاهی آبادگران ایران» با حضور استاندار خراسان رضوی، مدیران کل ارشاد، مدیرکل و معاونان اداره کل میراث فرهنگی و معاونت زیارت استاندار رونمایی شد.