از کوه تا کویر
سمانه سلطانی پور نزدیکی به پایتخت، واقع شدن در مسیر زایران مشهد مقدس، آثار تاریخی و طبیعی، شرایط آب و هوایی خاص ناشی از قرارگرفتن مناطق شمالی در دامنه‎های جنوبی البرز و سایر نقاط در حاشیه‎های شمالی کویر مرکزی ایران و... از جمله جاذبه‌های بالقوه استان سمنان برای جذب گردشگر داخلی و خارجی است.
وجود ۲۷ درصد مناطق حفاظت شده کشور در استان، کویر، جنگل، شرایط مناسب آسمان شب برای رصد ستاره‌ها و... از دیگر قابلیت‌های استان سمنان است.اما یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری استان سمنان، روستاهای این استان است که هر یک دارای جاذبه‌ای مجزا برای دوستداران میراث فرهنگی، طبیعت، زبان شناسی، فرهنگ و آیین‌های سنتی، مردم شناسی و... است که برنامه‎ریزی و سرمایه‎گذاری نه چندان زیاد در سطح این مناطق می‎تواند با جلب و جذب توریسم داخلی و خارجی اقتصاد استان را متحول و دگرگون سازد.بر این اساس در این گزارش، تلاش شده است تا به صورت مختصر، شماری از روستاهای هدف گردشگری استان سمنان معرفی شود.
روستای پاده(آرادان):
این روستا در ۲۵ کیلومتری شرق شهر گرمسار و در فاصله سه کیلومتری شرق آرادان و در جنوب جاده تهران - مشهد واقع شده است. این روستا در قدیم یکی از روستاهای معتبر خوار (نام قدیم گرمسار) بوده است و قدمت این روستا به حدود ۶ قرن پیش می‌رسد. «قلعه گبری» و «امامزاده ابوسعید» و خرابه‌های «قلعه کفشگران» از بناهای این روستا است و «بازار آرادان»، «امامزاده شاه نظر» و «امامزاده خلیل‌الله» از بناهای نزدیک این روستا است. زبان وگویش مردم این روستا، الیکایی و عمده محصولات کشاورزی این روستا گندم، جو، پنبه، خربزه، هندوانه، انجیر، انار و... است.
روستای تویه دروار (امیرآباد دامغان):
روستای تویه و دروار در ۴۸ کیلومتری شهر دامغان و در شمال روستای قوشه در میان کوه‌های شمال دامغان واقع شده است. مردم این روستا به زبان مازندرانی صحبت می‌کنند و عمده محصولات کشاورزی این روستا گردو، سیب، انگور، گندم، جو و... است. دامداری یکی از مشاغل این روستا است که محصولات حاصل از آن شامل ماست، شیر، کره، کشک، قرقورت، ..... است. «قلعه باغستان»، «امامزاده میرجبرئیل»، «کلاته زکریا»، «چشمه قلقل» و.... از جاذبه‌های مهم این روستا است.
روستای چاشم(شهمیرزاد):
روستای چاشم در ۲۵ کیلومتری شمال شهمیرزاد در کنار کوهستان با چشم‌اندازهای طبیعی از جمله کوه‌های «نیزوا»، «چپرد»، «بردر»، «گرم در»، «ارم« و «سفید کوه» واقع شده است. چاشم در گذشته به خاطر داشتن چشمه‌های متعدد میر‌چشمه نامیده می‌شد. وجود مراتع غنی، آب فراوان و زمین‌های مرغوب علت اصلی شکل‌گیری این روستا بوده است. این روستا دارای آب و هوای سرد کوهستانی و دوره یخبندانی طولانی و تابستان‌هایی بسیار خنک است و آب فراوان یکی از مزیت‌های این روستا است که از میرچشمه و سود کالم سر چشمه می‌گیرد. «برجک دیده‌بانی»، «مقبره امامزاده ابوالقاسم» و «امامزاده مهدی» و «مقبره مرحوم آقا سید زین العابدین نبوی» و «آقا سید سلیمان عمادی» و «بی بی پرهیز خانم» و... از آثار تاریخی این روستا ست.
روستای رشم (دامغان):
روستای رشم در ۱۰۵ کیلومتری جنوب دامغان درمنطقه سرکویر واقع شده است، مساحت روستا و مراتع آن حدود ۱۵۰ کیلومتر مربع و ارتفاع آن از سطح دریا یک هزار و ۳۰۰ متر است. این روستا در میان کوه‌های انار و و دزینا که از شمال و شمال شرقی و غرب روستا را محاصره کرده‌اند، واقع شده و از جنوب و جنوب شرقی دشت کویر را در پیش‌رو دارد. وجود چشمه‌های متعدد در این روستا، کشت بسیاری از محصولات کشاورزی را رونق داده، این روستا، عشایرنشین کوچنده است. گورستان قدیمی این روستا که بنام ایراجی شناخته می‌شود در غرب روستا واقع شده است و اهالی روستا این قبرستان را متعلق به روزگار شداد می‌دانند. مقبره امامزاده عباس فضایی مربع شکل با گنبد پلکان است و در داخل آن قبر هشت گوش دارد و تقریبا تمام فضای آن را اشغال کرده در این روستا واقع شده و احتمالا متعلق به زمان تیموری است. عمارت باصری که با خشت خام بنا شده نیز یکی از عمارت‌های قدیمی این روستا است.
روستای قلعه بالا(بیارجمند):
این روستا در ۲۴ کیلومتری جنوب‌شرقی بخش بیارجمند در حاشیه کویر و دارای موقعیت نیمه بیابانی با پوشش گیاهی متوسط واقع شده است. شغل بیشتر ساکنان این روستا دامداری و کشاورزی و عمده محصولات این منطقه گندم و جو و کنجد، گردو، زرد آلو و... است. به‌دلیل کوهپایه‌ای بودن این روستا، ساخت‌وساز در آن به‌صورت پلکانی و با استفاده از خشت خام در بافت قدیم و آجر در خانه‌های جدید است. همجواری این روستا با پارک ملی توران و وجود حیوانات و پرندگان وحشی نظیر یوزپلنگ آسیایی، گورخر آسیایی، جبیر و... از جاذبه‌های مهم این روستاست. چشمه‌های اطراف این روستا شامل هوژده، انابو، دلبر، تنگه و... از جمله اماکنی است که باعث شده تا از روستاهای همجوار برای تفریح به این منطقه بیایند.
روستای ملاده(مهدیشهر):
روستای ملاده از توابع شهرستان مهدی‌شهر در ۵۵ کیلومتری شمال شهمیرزاد واقع شده است. آب ‌و‌ هوای آن در بهار و تابستان معتدل و در زمستان سرد و پربرف است. از جاذبه‌های تاریخی آن می‌توان به عمارت ملاده در روستا اشاره کرد.این مجموعه شامل دو عمارت بوده که در یک باغ مصفا ساخته شده و شامل خانه ابراهیم خان در قسمت غربی و دیگری قراولخانه یا عمارت کلاه فرنگی در قسمت شمال شرق است.از دیگر جاذبه های این روستا می توان به
وجود حیواناتی چون کبک و خرس و روباه و گرگ و گراز و میوه‌های زرشک، ولیک و کندوس (گیاهان بومی) و.....جنگل‌های اورس، بوته‌ها و درختان بلوط و مانند آن، پرنده‌های تیکا (فارسی=توکا) و بلبلان کوهی اشاره کرد.