خواص گیاه ریحان
پزشکان قدیم به سختی اثر درمانی ریحان را قبول می‌کردند و بیشتر آنها عقیده داشتند که ریحان گیاهی سمی و خطرناک است. ریحان گیاهی معطر و بادشکن است. اگر چه بیشتر به‌عنوان سبزی خوردن یا طعم‌دهنده به غذا، مورد استفاده قرار می‌گیرد ولی خواص درمانی خاصی هم دارد. گیاه ریحان، گیاهی بوته‌ای یک ساله است که معمولا طول آن بین 20 تا 45 سانتیمتر است و عطر و بویی مطلوب دارد. رنگ ساقه بوته ریحان سبز تند است و برگ‌های منظم و بیضی شکل دارد.
گل‌های ریحان به رنگ سفید یا صورتی در ماه‌های مرداد یا شهریور به شکل خوشه در انتهای ساقه ریحان ظاهر می‌شوند و پس از چندی از همین گل‌ها تخم ریحان حاصل می‌شود. دو نوع ریحان وجود دارد که یک نوع آن برگ‌های سبز و نازکی دارد و نوع دیگر برگ‌های بنفش رنگ دارد. گیاه ریحان بومی هند است. این گیاه هیچ‌گونه ترشح زیان‌آوری ندارد و تمام بخش‌های آن مثل برگ، گل و حتی ساقه آن بسیار معطر و خوشبو است. از این رو در تمام دنیا به‌عنوان طعم‌دهنده و عطردهنده به غذا استفاده می‌شود.
در مصر، گل‌های ریحان را در استراحت گاه افراد می‌ریزند ولی در مالزی ریحان را در محل دفن مرده‌ها می‌کارند. در مولداوی رسمی وجود دارد که هنوز هم پا برجاست و آن این است که یک مرد زن مورد علاقه‌اش را با قبول دسته‌ای ریحان از او انتخاب می‌کند.


خواص درمانی ریحان عبارتند از:
ریحان آرامش‌دهنده اعصاب است و برای درمان سردردهای عصبی بسیار موثر است. اگر 20 تا 50 گرم ساقه ریحان که دارای برگ و گل است را در یک لیتر آب جوش بریزید و 12 دقیقه دم کنید سپس آن را صاف و شیرین نمایید و پس از هر غذا یک فنجان بنوشید که غم، اندوه و افسردگی را برطرف می‌کند.
ریحان گیاهی نشاط آور است. دم‌کرده ۵۰ گرم ریحان که شیرین شده باشد پس از هر غذا برای معالجه سردردهای یک طرفه (میگرن) و سردردهای عصبی مفید است. حتی استنشاق بوی ریحان له کرده سردردهای ناشی از سفر را برطرف می‌کند.
دم کرده 50 گرم ریحان که با عسل شیرین شده باشد برای برطرف کردن گلودرد و آنژین موثر است. برای درمان آسم نیز می‌توان جوشانده غلیظی از ریحان تهیه کرد و روزی چند مرتبه دهان را با آن شست‌وشو داد. جوشانده سرد آن نیز تب بر است. پس در بیماری‌های تورمی گلو و سرماخوردگی حتما از ریحان استفاده کنید.
دانه ریحان نیز به علت داشتن لعاب فراوان نرم‌کننده است و در رفع ورم کلیه و ترشحات زنانگی مفید است.
ریحان ضددل پیچه است، پس چه خوب است افرادی که دستگاه گوارش حساس دارند و سریع نفخ می‌کنند با غذا ریحان مصرف کنند.
ریحان در درمان اسهال هم موثر است. خوردن تخم بو داده ریحان برای درمان اسهال اثر شفابخش دارد.
جوشانده ریحان گرفتگی دستگاه گوارش را رفع می‌کند و ضدتهوع و استفراغ است.