مترو تهران در وضعیت اورژانس
عمر قطارهای مترو به ۱6 سال می‌رسد. این قطارها طبق استاندارد باید هر ۱۰ سال یکبار نوسازی و بازسازی شوند. فعالیت مترو تهران از سال ۷۷ شروع شده و اولین قطارها از اواخر سال ۷۷ و ابتدای سال ۷۸ در خطوط سرویس‌دهی کرده‌اند. بنابراین می‌توان گفت قدیمی‌ترین قطارها ۱6 سال عمر دارند. اما به نظر می‌رسد تعداد بالایی از این قطارها بدون توجه به این نیاز همچنان در حال فعالیت هستند. این را از افزایش قطارهایی که با تاخیر به ایستگاه می‌رسند می‌توان فهمید. قطارهایی که ناگهان دود می‌کنند و متوقف می‌شوند. در چندماه گذشته نیز مترو چند حادثه جدی را پشت سر گذاشته است. در آخرین حادثه صدها نفر درخط یک مترو تهران در یکی از تونل‌ها گرفتار شدند. تهویه و چراغ‌های داخل واگن‎ها خاموش شدند و مسافران یک ساعتی در داخل واگن‌ها ماندند تا سرانجام با شکستن شیشه‌ها خود را به داخل تونل رسانده و در تاریکی مطلق پیاده به سمت ایستگاه بعد رفتند.
دکتر اقبال شاکری، رئیس کمیته عمران و عضو شورای اسلامی شهر تهران که نسبت به این موضوع در صحن شورای شهر نیز تذکر داد به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: مشکلاتی که در ماه‌های اخیر گریبان مترو تهران را گرفته و موجب توقف طولانی‌مدت قطارها در تونل‌ها شده بیش از هر چیز ناشی از فرسودگی واگن‌ها و نیاز آنها به تعمیرات است. اگرچه کارشناسان و تکنیسین‌های مترو بازدید‌های ادواری را مرتب انجام می‌دهند اما تعدادی از قطارها به دلیل استفاده زیاد نیاز به تعمیرات اساسی دارند و باید از خط خارج شوند و همه قطعات متحرک و پراهمیت آنها تعویض و قطعات جدید جایگزین آنها شود.
اما با وجود کمبود واگن‌ها آیا می‌شود قطارها را از خط خارج کرد؟ شاکری می‌گوید: واقعیت این است که ما در تهران قطار و واگن مترو کم داریم و آنچه هست هم با تراکم بالا و به‌طور مستمر درحال استفاده است، وقتی این قطارها به‌طور دائم درحال استفاده است و فرصت نمی‌شود تعمیرات انجام شود نقص فنی و اتفاقاتی مثل آنچه هفته گذشته رخ داد اجتناب‌ناپذیر است.
نیاز به تعمیرات اساسی واگن‌های مترو نکته‌ای است که احمد دنیا مالی رئیس کمیسیون عمران شورا هم بر آن تاکید می‌کند و به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: بخشی از ناوگان ریلی ما به مرحله اورهال رسیده و نیاز به تعمیرات اساسی دارد و باید برای از شبکه خارج کردن این رام قطارها و به روزرسانی آنها برنامه‌ریزی شود.
به گفته وی، یکی از قطارهایی که در چند ماه گذشته دچار آتش‌سوزی شد از نسل سوم واگن‌ها بود اما نیاز به تعمیرات اساسی داشت، همچنین بسیاری از واگن‌ها بیش از 40 هزار کیلومتر از زمان اورهالشان گذشته است که به دلیل تحریم‌ها و منابع بودجه‌ای امکان تعمیرات این واگن‌ها در زمان مقرر وجود نداشته است.
وی تاکید می‌کند: با افزایش سطح روزانه مسافر در مترو نیاز به واگن بیشتر از گذشته احساس می‌شود بنابراین باید با برنامه‌ریزی دقیق واگن‌ها را در زمان تعیین شده برای تعمیرات از خطوط خارج سازیم و دوباره به ناوگان بازگردانیم. اما سید جعفر‌هاشمی، معاون حمل‌و‌نقل و ترافیک شهرداری تهران چندان این انتقادها را قبول ندارد و در این رابطه می‌گوید: در هر تجهیزات مکانیکی احتمال خرابی وجود دارد که رفع نقص آن طی ۱۰ دقیقه زمان خوب و کوتاهی است.
او ادامه می‌دهد: به جز واگن‌های مترو در تمامی تجهیزات مکانیکی ما احتمال نقص فنی داریم و این موضوع قابل پیشگیری نیست، در این میان آنچه اهمیت دارد این است که رفع نقص با سرعت و دقت صورت گیرد و برای رسیدگی به رفع نقص فنی قطار معیوب نیز زمان زیادی صرف نشده است.
وی از شهروندان خواست در صورت برخورد با چنین مشکلاتی با متصدیان همکاری بیشتری داشته باشند تا با سرعت وضعیت به حالت عادی برگردد.
به اعتقاد او اگر در این حادثه مردم آرامش خود را حفظ کرده و از قطار پیاده نشده بودند پس از 10 دقیقه به ایستگاه بعدی می‌رسیدند اما به دلیل ورود غیرمجاز عده‌ای از مسافران به حریم ریلی عملا نتوانستیم در فرصت کوتاه وضعیت را به حالت عادی برگردانیم و با تاخیر بیشتر از حد معمول مواجه شدیم.
تشکری‌هاشمی با تاکید براینکه اگر در این حادثه همکاری مردم را داشتیم مشکلی به وجود نمی‌آمد اضافه می‌کند: ورود مسافران به حریم ریلی کار نادرستی بوده و انتظار می‌رود در صورت وقوع چنین اتفاقاتی مسافران ضمن حفظ خونسردی خود همکاری لازم را با مسوولان داشته باشند تا بتوانیم در مدت زمانی کوتاه نسبت به رفع نقص اقدام کنیم.
اما ابوالفضل قناعتی عضو کمیسیون عمران شورای شهر تهران بروز حوادث را نشان از ناتوانی مدیران شهرداری در برخورد با بحران‌ها می‌داند و می‌گوید: این موضوع برای اعضای شورای شهر هم قابل قبول نیست و ما در شورا پیگیر این موضوع هستیم.
سیستم ماشین‌آلات صنعتی در هر کشوری با توجه به شرایط آن کشور فرق می‌کند، گاه اتفاق می‌افتد در کشورهای پیشرفته دنیا نیز ما شاهد سقوط و خروج هواپیما و قطار هستیم ولیکن اشکال کار این است که این در کشور ما به وفور اتفاق می‌افتد.
عضو کمیسیون عمران شورای شهر تهران ادامه می‌دهد: درباره خرابی‌های مترو در هفته‌های گذشته ما به شهرداری تذکر دادیم اعضای شورای شهر نیز نسبت به این موضوع معترض بودند.
سال ۹۱ در یکی از جلسات غیر علنی شورای شهر تهران پیش از آغاز سال تحصیلی بود که شهردار تهران نسبت به تامین هزینه نگهداری در حوزه حمل‌ونقل هشدار داد و اعلام کرد به زودی در این بخش دچار بحران خواهیم شد. او از ارسال نامه‌ای به رئیس‌جمهور خبر داد که در آن تمامی موارد مربوط به حمل‌و‌نقل عمومی را یادآور شده است. اما آن زمان دوران تیره و تار مدیریت شهری و دولت بود و کمترین توجه به آن هشدار شد. اما حالا پس از گذشت ۲ سال از آن اعلام هشدار و با تغییر دولت و شورای شهر تهران به نظر می‌رسد اتفاق تازه ای در این بخش نیفتاده است و مترو با همان بحران‌های سابق دست به گریبان است.