بخش خصوصی موتـور محـرک کشور است
حمایت‌های دولت از بخش خصوصی باید بیشتر از گذشته باشد
ایران خودرو سازه با استفاده از تجهیزات و تکنولوژی مدرن روز دنیا و بکارگیری دانش فنی خود، ضمن ایجاد اشتغال زایی، از خروج ارز از کشور جلوگیری کرده و به این ترتیب نشان داده است که بخش خصوصی تا چه اندازه می تواند با تکیه بر اصول و ارزشهای ملی و اخلاقی در پویایی اقتصاد کشور تاثیرگذار باشد. مهندس نادر راجی معاون توسعه کسب و کار شرکت ایران‌خودرو سازه در گفت وگو با دنیای اقتصاد، با اشاره به توانمندی های روزافزون بخش خصوصی، خواستار حمایت بیش از پیش دولت ازاین بخش شده است.

آقای راجی،ابتدا از سوابق اجرایی خود بگویید.
کارشناس عمران هستم و از سال ۱۳۶۸ فعالیت در زمینه کارهای ساختمانی و عمرانی را شروع کردم. همکاری با شرکت عمران شهرهای جدید، ساخت پروژه های توسعه شیلات، طراحی و اجرای پروژه های مسکونی،تجاری و اداری و همکاری با شرکتهای مهندسین مشاور از جمله سوابق اینجانب می باشد. از سال ۱۳۷۹ با شرکت ایران‌خودرو سازه شروع به همکاری کردم.در حال حاضر معاون توسعه کسب و کار این شرکت و همزمان مدیر پروژه مجتمع خدماتی باغ آسمان هستم.

ایران‌خودرو سازه چه اهداف و آرمان‌هایی رادنبال می کند؟
رسالت وجودی ایران خودرو سازه طراحی،تامین و اجرای پروژه های ساختمانی، سیویل، تاسیسات، تاسیسات زیر بنایی شهری و ارائه خدمات فنی و مهندسی جهت آبادانی و توسعه کشور و حضور موثر در بازارهای بین المللی با بکارگیری از فناوری های نوین برای ایجاد ارزش افزوده اقتصادی و تضمین منافع تمامی ذینفعان می باشد.این شرکت ابتدا در دهه 1360 به عنوان شرکتی که در طرح توسعه ایران‌خودرو همکاری داشت، با نام شرکت نیرو محرکه تشکیل شد و در دهه 70 به «ایران‌خودرو سازه» تغییر نام داد. هدف اصلی این شرکت توسعه و ساخت فضاهای اداری و صنعتی گروه صنعتی ایران‌خودرو بود .طراحی و ساخت حدود دو میلیون مترمربع فضاهای صنعتی در پروژه های زیر گروه ایران‌خودرو نظیر ایران‌خودرو بابل، ایران‌خودرو سمنان، ایران‌خودرو تبریز ، ایران‌خودرو کرمانشاه و ایران خودرو خراسان نیز جزو فعالیت‌های داخلی ایران‌خودرو سازه در بخش صنعتی می باشد.
در بخش حوزه‌های خارج از کشور می‌توان به ساخت کارخانه های ایران‌خودرو سنگال ، سوریه و انجام مطالعات و ساخت فضای صنعتی کارخانه سمند در کشور ونزوئلا اشاره کرد.

کمی هم از پروژه‌های ساختمانی در خارج از گروه صنعتی بگویید.
زمانی که شرکت ایران‌خودرو سازه به اهداف خود در زمینه تکمیل طرح توسعه صنعتی ایران‌خودرو رسید، برای اینکه بتواند از تجارب فراوان خود به نحو مطلوب استفاده کند ابتدا زیرساخت‌های لازم را در شرکت ایجاد کرد، از جمله گرفتن گواهی های صلاحیت حرفه‌ای. به این ترتیب شرکت ایران‌خودرو سازه در حال حاضر رتبه یک ابنیه و تاسیسات را دارد و از جمله شرکت‌های تراز اول در این زمینه است. بعد از آن تصمیم گرفتیم سراغ پروژه‌های خارج از گروه صنعتی ایران‌خودرو برویم و از اوایل سال 1380 طرح هایی را در بخش فولاد به عهده گرفتیم، مثل طرح ایجاد فضاهای صنعتی فولاد بافق، پروژه احداث کارگوترمینال فرودگاه امام خمینی که در واقع اولین انبارمکانیزه بار در داخل کشور است و پروژه فرهنگسرای ترافیکی منطقه 18 که طی آن یک پارک ترافیکی مجهز برای شهرداری منطقه 18 ساخته شد. در بخش سرمایه‌گذاری شرکت نیز می‌توان به پروژه‌هایی در بخش مسکن اشاره کرد. به عنوان مثال برجهای "رانا یک" و "رانا دو" در مناطق2و5 با کیفیتی بسیار مناسب طراحی و اجرا در حال عرضه است.پروژه بعدی مجتمع مسکونی پروین در خیابان ولی‌عصر و پروژه‌های دیگر نیز در حال مطالعه و اجراست.
در بخش پیمانکاری از جمله پروژه‌های جاری شرکت می‌توان به پروژه ایران‌خودرو سمنان، پروژه ایران‌خودرو کرمانشاه و پروژه مجتمع بزرگ خدماتی باغ آسمان اشاره کرد که در حال انجام اند.

پروژه خدماتی باغ آسمان چه ویژگی های خاصی دارد؟
این پروژه یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های خدماتی در خاورمیانه است که حدود 400 هزارمترمربع زیربنا دارد و 22 طبقه یک مرکز فوق تخصصی در تمام زمینه‌های درمانی در این سایت احداث می‌شود. از جمله ویژگی های شاخص این پروژه این است که به علت محصور بودن بین معابر شهری به لحاظ اجرایی یکی از پیچیده‌ترین پروژه‌های ایران است،زیرا به هیچ عنوان فضایی برای تجهیز کارگاه وجود ندارد.به همین دلیل شرکت با مطالعات و استفاده از تجارب خود توانست تجهیزات کارگاهی و تولید بتن را در فضایی محدود مستقر کند تا بتوانیم کارها را به انجام برسانیم. یکی از کارهای شاخص در پروژه ساخت و انتقال بتن پر مقاومت با خط لوله ای به طول بیش از 500 متر است که در این کار از تکنولوژی بسیار پیچیده‌ای استفاده می‌شود و شرکت مطالعات زیادی انجام داده تا این تکنولوژی را بومی‌سازی کند. در پروژه‌های عمرانی سراسر کشور کمتر پروژه ای را می‌توان پیدا کرد که بتن را با این حجم در مسیرهای افقی و قائم انتقال دهد.
این پروژه از سال گذشته آغاز شده و در حال حاضر حدود ۳۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. یکی دیگر از ویژگی‌های خاص این پروژه طراحی و اجرای همزمان آن است و همکاری تنگاتنگی بین مهندسین مشاور و پیمانکار وجود دارد. همچنین پروژه باغ آسمان از معدود پروژه‌هایی است که برای اجرای آن از تجهیزات بسیار پیشرفته‌ای استفاده می‌شودو ما در تدوین روش اجرای این پروژه به نکاتی دست پیدا نمودیم که اجرای پروژه های مشابه را برای شرکت ایران خودرو سازه بسیار آسان نموده است.

ایران‌خورو سازه در پروژه‌های ساختمانی خود تا چه اندازه از صنعتی‌سازی و تکنولوژی روز دنیا استفاده می‌کند؟
در مورد تکنولوژی روز، نحوه چیدمان و ساخت و راهبری، کار ما کاملا منطبق بر تجارب و مطالعات آکادمیک است. به عنوان مثال در پروژه عظیمی نظیر باغ آسمان که حدود هزار نفر در آن دخیل هستند، مراحل اجرا و کنترل بدون برنامه‌ریزی دقیق امکان‌پذیرنیست و تمام فعالیت‌های این پروژه، علمی و برنامه‌ریزی شده است. همچنین شرکت از تکنولوژی "سقفهای پس‌کشیده و پیش‌تنیده" در پروژه‌های ساختمانی خود استفاده کرده که حسن این کار کم شدن ستون‌های ساختمان است که باعث می‌شود از فضاهای معماری به وجود آمده بیشتر استفاده کنیم.
همچنین در برخی پروژه های در حال انجام مطالعات اجرایی استفاده از سیستمهای به کار رفته که از گوی‌های توخالی در سقف می باشیم تا بتوانیم از حجم و وزن سازه کم کنیم.علاوه براین، از بتون غلطکی که تکنولوژی جدیدی است، در طرحها و ایجاد فضاهای صنعتی خود استفاده می‌کنیم.

در خصوص رتبه‌بندی EPC که مخصوص شرکت‌های عمرانی و ساختمانی است و تاثیر آن در پیشرفت شرکت‌ها چه نظری دارید؟
حضورتان عرض کنم که بیشتر پروژه‌های داخل کشور باروش 3 عاملی اجرا می شود، بدین صورت که کارفرما، مشاور و پیمانکار در پروژه وجود دارند. این روش به جهت لزوم هماهنگی های لازم بین کارفرما و مشاور و پیمانکار محسنات و معایب خود را دارد.اما در دنیای امروز که توانمندسازی شرکت‌ها مدنظر است، اکثر شرکت‌ها در خارج از کشور به انجام پروژه ها به روش EPC یا همان Engineering, Procurememt& Construction روی آورده اند که در واقع طراحی و تامین و اجرای همزمان را با هم پیش می برند.
از محسنات روش EPC این است که زمان‌های مورد نیاز انجام خدمات بین مشاور و پیمانکار به نفع پیشرفت پروژه ذخیره می‌شود. همچنین به دلیل اینکه طراحی و اجراتوسط یک شرکت انجام می شود، یک هم‌افزایی در جهت تسهیل جزئیات اجرایی پروژه‌ها ایجاد می‌شود که نتیجه آن افزایش سرعت پروژه و بهینه شدن جزئیات اجرایی و کاهش هزینه است. درحال حاضر بیشتر شرکت‌های بزرگ دنیا به این سمت می‌روند که فعالیت‌های خود را به صورت EPC انجام دهند. در ایران نیز اخیرا چند سالی است شرکت‌های بزرگ به این روش روی آورده اند و شرکت ایران‌خودرو سازه نیز بسیاری از پرژه ها را به همین روش انجام داده است.

نقش شرکت‌های خصوصی در بحث تولید ملی و حمایت از کار وسرمایه ایرانی چگونه ارزیابی می کنید؟
به نظر من بخش خصوصی موتور محرک کشور است. اگر بخش خصوصی پویایی داشته باشیم مسلما بحث کار و سرمایه و گردش سرمایه در کشور بسیار بهتر انجام می‌شود. در تمام کشورها نیز از بخش خصوصی حمایت می‌شود که بتوانند با حداقل هزینه بهترین کارایی و کیفیت را داشته باشند. در کشور ما هم چند سالی است بحث حمایت از بخش‌خصوصی و کاهش تصدی گری دولت و جاری سازی اصل 44 مطرح شده تا آنجا که مشاهده می‌شود هر سال شرکت‌هایی از بدنه دولت جدا شده و به بخش‌خصوصی می‌پیوندند.از لحاظ شکلی کار مناسبی است ولی لازم است به کار آفرینان واقعی کشور نیز توجه بیشتری شود.
از آنجا که بخش خصوصی مستقیما مولد کار در یک جامعه است. اگر بخواهیم آمار بیکاری را کاهش دهیم باید از بخش‌خصوصی حمایت کنیم.در کل پروژه‌های شرکت هم به راحتی می‌توانم بگویم حدود ۶هزار مستقیم و غیر مستقیم با ما مشغول همکاری هستند. برای همین اگر شرکت‌هایی از این دست مورد حمایت قرار گیرند، بخش قابل توجهی از افراد جامعه تحت پوشش قرار خواهند گرفت.به عبارتی میتوان گفت بار کاهشآمار بیکاری بر دوش بخش خصوصی است.

به نظر شما شرکت‌های ساختمانی و عمرانی در جلوگیری از خروج ارز چه نقشی دارند؟
همانطور که اشاره کردم شرکت ایران‌خودرو سازه حدود دو ‌میلیون مترمربع در داخل کشور فضاهای صنعتی طراحی و اجرا کرده است. شرکت ما علاوه بر جلوگیری از خروج ارز، فضایی را فراهم کرده که از طریق بکارگیری نیروهای متخصص به حل مشکل اشتغال نیز کمک نماید. همچنین تکنولوژی و دانش فنی ای که می بایست توسط شرکت‌های خارجی وارد می‌شد و بالطبع، ارز را از کشور خارج می‌کرد، توسط خود ما ا ایجاد شده و به این ترتیب به نوبه خود از خروج ارز جلوگیری کرده ایم .
در پروژه‌های خارج از کشور هم توانسته‌ایم با صدور فناوری و خدمات مهندسی، ارز به داخل کشور بیاوریم تا جایی که در سال ۸۹ برنده جایزه صادراتی شدیم. این نقش پررنگ شرکت ایران‌خودرو سازه و شرکت‌های هم‌تراز ما در بحث تولید و سرمایه ملی است.

آیا تحریم‌ها تاثیری بر فعالیت شرکت شما داشته است؟
اگر بگویم تاثیری نداشته، شاید واقعی به نظر نرسد، در واقع با بالا رفتن نرخ ارز و نوسان آن شرکت‌هایی مثل ما که مواد اولیه و تجهیزات خود را از خارج تهیه می‌کردند، دچار مشکلاتی شدند. اما این شرایطی بود که باید خودمان را با آن وفق می‌دادیم. این جاست که می توان از لزوم ایفای نقش حمایتی دولت سخن گفت تا شرکتها و زیرمجموعه‌های آنان در این شرایط پویایی خود را حفظ نمایند.

ودرآخر اگر پیشنهاد و نظری دارید بفرمایید.
به گمان من چیزی که می‌تواند بخش خصوصی را سرپا نگه دارد، ثبات است. ثبات در قیمت‌ها، ثبات در نرخ ارز، ثبات در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی وپرهیز از اقتصاد هیجانی. درحال حاضر عدم ثبات در بخش قیمتها مشکلات عدیده ای را ایجاد نموده است.مثلا امروز میلگرد را کیلویی دو هزار تومان تهیه می‌کنیم، فردا با قیمت بالاتر مجبوریم خرید کنیم و آنقدر نوسان قیمت وجود دارد که شرکت‌ها اصلا نمی‌توانند در زمان مشخص شده قراردادهای منعقد برنامه‌ریزی کنند و قیمت منطقی به مشتری بدهند و دچار ضرر و زیان زیادی می‌شوند. پس اگر ثبات در قیمت‌ها و کنترل بازار در بخش های مصالح، مواد اولیه و غیره به نحو مطلوبی انجام شود و شرکت‌های ساختمانی می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند. نکته دیگری که باید عرض کنم این است که به هر حال باید واقعیت‌هایی را در کشور قبول کنیم. ما از معاونت برنامه‌ریزی ریاست جمهوری ، انتظار داریم در تنظیم و ابلاغ تعدیل‌های دوره‌ای منطبق بر تورم موجود اقدام نماید و قطعا به این بحث توجه کنند که شاخص‌هایی که اعلام می‌کنند مبتنی بر واقعیت باشد، تا کارآفرینان واقعی کشور که همان بخش خصوصی می باشند در حاشیه امن قرار گیرند.