مدیر دبیرستان سادات در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»:
نباید به دانش‌آموز از دریچه شهریه نگاه کرد
به‌طوری‌که اگر خانواده‌ها تمکن مالی لازم را داشته باشند می‌توانند فرزندان خود را در این مدارس ثبت‌نام کنند و طبیعتا از کیفیت آموزشی و امکانات بیشتر و بهتری بهره می‌برند. در این حال خانواده‌ها علی‌رغم بهره‌مندی فرزندانشان از شرایط بهتر مراکز غیردولتی اما نسبت به افزایش شهریه این مدارس ناراضی هستند به‌ویژه در این‌یکی دو سال اخیر پس از فروکش کردن ویروس کرونا که شهریه‌ها به‌طور قابل‌توجهی افزایشی بوده است. در طرف مقابل هم مسوولان این مدارس قرارگرفته‌اند حتی مراکز وابسته به خیرین که با اشاره به گرانی هزینه‌ها و کسری بودجه عنوان می‌کنند آموزش و خدمات برتر، هزینه بالاتری را می‌طلبد. ضمن آنکه سطح ارائه خدمات آموزشی، فضا، سطح فعالیت‌های آموزش، کیفیت‌بخشی، میزان حق‌الزحمه معلمان و... از متغیرهایی است که در میزان شهریه مدارس تاثیر گذار است. براین اساس روزنامه دنیای اقتصاد در راستای شفاف‌سازی بیشتر این موضوع با مصطفی فتحی مدیر دبیرستان دوره دوم پسرانه سادات گفت‌وگویی انجام داد که در ادامه می‌خوانید.
مجموعه مدارس سادات از چه زمانی شروع به کارکرده؟
در سال 69 به همت اخوان میر محمدصادقی که از خیرین اصفهانی مقیم تهران هستند مجتمع آموزشی سادات تأسیس شد.
که در آغاز باهدف خدمت‌رسانی به فرزندان سادات اما در ادامه قرار بر استفاده دیگر دانش‌آموزان نیز از این فضای آموزشی شد.
قابل‌ذکر است سادات دومین دبستان غیرانتفاعی اصفهان بود که در دو سال نخست راه‌اندازی، آموزش در این محل رایگان بود به‌علاوه خدماتی مانند نهار و سرویس هم ارائه می‌شد و پس از گذشت دو سال با مشخص شدن کیفیت کار، عده‌ای از اولیاء خود درخواست پرداخت مبلغی برای شهریه را داشتند؛ که نخستین شهریه دریافتی ما به مبلغ 10 هزار تومان از سال 72 شروع شد.
در سال 1374 نیز مدرسه راهنمایی سادات و سال 1377 دبیرستان سادات راه‌اندازی شدند. تا سال 1381 که نخستین دوره از ورودی‌های سادات به دبستان، به فارغ‌التحصیلی رسیدند و اکنون‌که در سال 1402 قرار داریم بیست و دومین دوره از این دبیرستان فارغ‌التحصیل می‌شود.
با توجه به‌قرار گرفتن این مجموعه زیر نظر خیرین آیا شهریه دریافتی از دانش‌آموزان کفایت تأمین هزینه‌های مدارس سادات را می‌کند؟
مجموعه سادات تحت نظر بنیاد خیریه رفاه مسلمین فعالیت می‌کند تمام ساختمان‌ها از دبستان تا دبیرستان از بودجه این بنیاد ساخته‌شده به‌علاوه آنکه تجهیزات و... هم از طریق همین بنیاد تأمین‌شده است.
درزمان هایی هم که با کسری بودجه مواجه بوده‌ایم بنیاد کمک کرده است؛ اما اینکه چرا با کسری بودجه مواجه می‌شویم نخست به دلیل مکفی نبودن شهریه دریافتی و دوم به دلیل تخفیف‌هایی است که برای تعدادی از دانش‌آموزان در نظر گرفته می‌شود مانند فرزندان ایتام، خانواده‌های ضعیف و... که بر طبق آیین‌نامه‌ها این تخفیف‌ها ارائه می‌شود.
شهریه دریافتی سادات از دانش‌آموزانش چه میزان است؟
امسال بر اساس بحث تورم، پیش‌بینی افزایش 30 درصدی نرخ شهریه‌ها را داشته‌ایم؛ و البته بر طبق اعلام مسوولان نظارتی شهریه تعیین‌شده ما کمتر از نرخ مصوب دولت هم است.
برای دوره دبیرستان نرخ بیست‌وچهار میلیون و پانصد هزار تومان در نظر گرفته‌ایم و 26 میلیون ونیم هم برای دوره پیش‌دانشگاهی مقرر است.
یک مدرسه غیردولتی درمجموع چه هزینه‌های دارد؟
کلیه هزینه‌هایی که یک اداره کل آموزش‌وپرورش و یک وزارتخانه دارد شامل حال یک مدرسه هم می‌شود.
پرداخت حقوق معلمان از حق‌التدریس گرفته تا پاره‌وقت و ثابت، نگهداری ساختمان، هزینه‌های انرژی گرمایشی و سرمایشی، تجهیزات مدرسه، پذیرایی از کارکنان، خرید کاغذ، تکثیر، اردوهای دانش‌آموزی و... همگی هزینه بالایی را می‌طلبد که گاه به کسری بودجه می‌انجامد درحالی‌که خدمات‌دهی بالایی داریم.
نقش دولت برای حمایت از مدارس غیرانتفاعی اعم از وابسته به خیریه و غیر وابسته‌ها چگونه می‌تواند باشد؟
قانون اساسی تحصیل برای همه فرزندان را رایگان اعلام کرده است هر دانش‌آموز حقی را از صندوق دولت دارد حال دانش‌آموزی که بنا بر هر دلیلی متمایل به استفاده از مدارس غیردولتی است پولی که متعلق به اوست در صندوق دولت ذخیره مانده درصورتی‌که باید بخشی از این حق به مدارس دولتی به‌ویژه مناطق محروم داده شود.
از طرفی هم بخشی دیگر از این حقی که سرانه هر دانش‌آموز در مدرسه دولتی است باید به مدارس غیرانتفاعی داده شود که با مخارج بسیار سنگینی روبرو هستند اما هیچ کمکی از سوی دولت نمی‌شود، درصورتی‌که دولت در بسیاری از مباحث این مدارس دخالت‌هایی را دارد.
توقعی که ما داریم همان‌گونه که بخش خصوصی بارها به دولت کمک کرده است و خیرینی از این بخش مدارس دولتی ساخته‌اند دولت هم‌خرج بخش خصوصی کند و برای آموزش‌وپرورش هزینه‌ای نماید.
چه تفاوت‌هایی در آموزش مدارس دولتی و غیردولتی می‌تواند وجود داشته باشد به عبارتی دریک مدرسه غیردولتی تا چه میزان امکان آموزش‌های اضافه‌تر وجود دارد؟
مدرسه دولتی و غیردولتی جایگاه ارائه نظرات تربیتی است.
در مدارس دولتی، چارچوبی وجود دارد وبر اساس آن‌هم کار می‌شود اما در غیرانتفاعی‌ها دست ما بازتر است حتی برای ساعات تدریس که اضافه یا کمتر شود. به‌عنوان‌مثال در دنیا نرم آموزشی 50 دقیقه است که مدارس دولتی گاه بازمان هایی طولانی‌تر به دلیل دو شیفته بودن برخی مدارس، دانش‌آموز و معلم را خسته وبی حوصله می‌کنند اما غیردولتی این ساعات را تقسیم می‌کند تا موجب خستگی دانش‌آموز نشود.
از سویی مدارس دولتی و برخی غیرانتفاعی‌ها به مدت چهار ماه به‌طور کامل تعطیل هستند اما بخشی از غیردولتی‌ها توانسته‌اند شرایط را فراهم کنند و در این مدت هم برای اوقات فراغت دانش‌آموزانش، برنامه‌هایی مقرر کرده‌اند درحالی‌که این موضوع بر عهده دولت است.
برطرف کردن فاصله بین آموزش دولتی و غیردولتی بر عهده چه نهادی است؟
وقتی صحبت از عدالت آموزشی می‌شود به این معناست که همه دانش‌آموزان حق‌دارند از بهترین شرایط آموزشی استفاده کنند نباید این موضوع طبقاتی دیده شود. رفع این فاصله بر عهده دولت است و اگر هم بخواهد می‌تواند انجام دهد درصورتی‌که از هزینه‌های هنگفت و اسراف‌ها بکاهد و پول در آموزش‌وپرورش خرج شود.
ضرورت دارد بهترین معلمان استخدام شوند تا افراد بااستعداد را رشد دهند. دولت می‌بایست برای چنین مهمی خرج کند چون اگر به آموزش‌وپرورش و معلم رسیدگی شود بسیاری از مشکلات ریشه‌ای هم حل می‌گردد.
اما باوجود چالش‌ها و مشکلاتی که در نظام آموزش کشور وجود دارد به‌طورمعمول افراد بااستعداد ما به معلم شدن روی نمی‌آورند و زمانی که شخص بااستعداد معلم نشود چگونه دانش‌آموز خوب و خلاق، پرورش یابد؟
چه حدود و استانداردهایی برای تأسیس مدارس غیرانتفاعی وجود دارد؟
در سال‌های ابتدایی که به مدارس غیرانتفاعی مجوز داده می‌شد شورای نظارت، بسیار حساسیت نشان می‌داد گزینش انجام می‌گرفت و اگر اهداف فرهنگی وجود داشت مجوز می‌گرفتند.
اما بعد از مدتی این پروسه اینترنتی و پس از گذر مراحل با تحقیقات یک‌ماهه حراست، امکان دریافت مجوز به وجود آمد. حال‌آنکه گاه مشخص می‌شود بخشی از این مؤسسان صلاحیت مدرسه داری را ندارند.
ارزیابی شما نسبت به نظارت‌هایی که از سوی دولت بر مدارس غیرانتفاعی می‌شود چیست آیا دولت باید دخالت انجام دهد؟
حتماً می‌بایست نظارت انجام گیرد اما بدون تنگ‌نظری باشد به‌ویژه برای مدارسی که واقعاً اهل فعالیت هستند دیدگاه‌ها بازتر باشد تا بتوان به‌طور شایسته‌تری خدمات‌رسانی را انجام داد.
کلام پایانی
در پاسخ به شکایاتی که تعدادی از والدین نسبت به میزان شهریه غیرانتفاعی‌ها دارند باید گفت تعدادی از مدارس غیردولتی در برابر خدمات اندک، شهریه‌های بالایی را دریافت می‌کنند و مردم هم معمولاً نسبت به این گزینه‌ها شاکی هستند اما اگر خدمات‌دهی و آموزش مناسبی انجام گیرد والدین هم خود پذیرش چنین موردی رادارند و شکایتی ندارند.
درکل یک دانش‌آموز نیاز به رسیدگی و نظارت دارد هرکدام شخصیت‌هایی کار سازی را خواهند داشت که اگر به آن‌ها با این دیدگاه نگاه نشود و فقط با دید شهریه به هر دانش‌آموز نگریسته شود نمی‌توان به اهداف اصلی دست‌یافت.
