مهدی کوهی، مدیرعامل شرکت ذوب‌آهن اصفهان :
۱۴۰۳ سال توسعه و سودآوری خواهد بود
تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در افق ۱۴۰۴ در حالی توسط فولادسازان داخلی هدف‌گذاری شده که طی سالیان اخیر، شاهد تولید و صادرات محصولات خاص و باارزش افزوده بالا در بازارهای بین‌المللی توسط شرکت‌های برجسته فولادی جهان بوده‌ایم. در این میان، گام‌های مثبت و موثری در راستای تولید محصولات ارزشافزای فولادی توسط برخی فولادسازان کشور مانند شرکت ذوب‌آهن اصفهان برداشته‌شده که خوشبختانه آثار و نتایج مثبتی در سایر صنایع همچون زیرساخت، ساختمان‌سازی و معدن به همراه داشته است. شرکت ذوب‌آهن اصفهان، رشد تولید و جایگزینی محصولات ارزشافزای فولادی همچون ریل، تیرآهن‌های صنعتی و آرک معدن را به‌جای محصولات سنتی در دستور کار خود قرار داده است تا علاوه بر تامین نیاز بازار داخلی، حضور موفقی در بازارهای صادراتی جهت ارزآوری بیشتر به داخل کشور در شرایط دشوار و ظالمانه تحریم داشته باشد. مهدی کوهی، مدیرعامل شرکت ذوب‌آهن اصفهان در گفتگویی به تشریح چشم‌انداز ۱۴۰۳ ذوب‌آهن اصفهان و روند توسعه این مجموعه در آینده پرداخته است که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
عملکرد ذوب‌آهن برای سال ۱۴۰۲ را حداقل دریازده ماه ابتدای آن چگونه ارزیابی می‌کنید؟
شرکت ذوب‌آهن اصفهان با بیش از نیم‌قرن تجربه و به‌عنوان قدیمی‌ترین تولیدکننده فولاد در کشور، هم‌اکنون بر بلندای افتخار ایستاده است و شاهد رکوردشکنی‌های مداوم در این مجتمع عظیم صنعتی در سال «رشد تولید و مهار تورم» بوده‌ایم. از ابتدای فروردین‌ماه تا پایان بهمن‌ماه امسال، ما موفق به تولید ۸۲۳ هزار و ۳۳۰ تن تیرآهن شدیم که این میزان با افزایش ۲٫۵ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل (۸۰۲ هزار و ۸۲۴) همراه بود. تولید میلگرد در این مدت نیز با افزایش ۷ درصدی نسبت به مدت مشابه سال پیش (۴۳۳ هزار و ۳۵۳ تن)، به ۴۶۳ هزار و ۵۷ تن رسید. علاوه بر این در بازه زمانی یاد شده، ۸۳۲ هزار و ۴۳۳ تن شمش فولاد، ۱۳۵ هزار و ۷۲۰ تن شمش چدن، ۸۹ هزار و ۹۹۶ تن کلاف، ۲۱ هزار و ۷۱۰ تن ریل و پنج هزار و ۳۴۵ تن سایر مقاطع طویل فولادی همچون نبشی و ناودانی در واحدهای مختلف مجموعه تولید کردیم. نکته قابل‌توجه در خصوص عملکرد ذوب‌آهن در ۱۱ ماهه امسال، افزایش چشمگیر درآمد حاصل از فروش محصولات مذکور در بازارهای داخلی و صادراتی بوده است؛ به‌نحوی‌که توانستیم درمجموع ۵۲۶ هزار و ۶۳۰ میلیارد و ۴۷۰ میلیون ریال درآمد از فروش تولیدات خود کسب کنیم که این میزان با افزایش ۲۹٫۲ درصدی نسبت به مدت مشابه سال پیش (۴۰۷ هزار و ۳۰۰ میلیارد و ۹۳۱ میلیون ریال) همراه بود.
باافتخار اعلام می‌کنیم که هم‌اکنون کلیه پروژه‌های توسعه راه‌آهن سراسری کشور با ریل ملی ذوب‌آهن اصفهان در حال اجرا و بهره‌برداری است که ازجمله می‌توان به راه‌اندازی راه‌آهن همدان – سنندج در آبان ماه امسال، تامین ریل کریدور شرق کشور (بندر چابهار – مشهد) و تامین ریل راه‌آهن شهرکرد – مبارکه به طول ۹۰ کیلومتر اشاره کرد. در همین راستا توانستیم گواهی تنها تولیدکننده ریل در داخل کشور را از وزارت صنعت، معدن و تجارت دریافت کنیم. علاوه بر این ، تیرآهن‌های صنعتی موردنیاز در نهضت ملی مسکن همچون مدولار، بال‌پهن و پیچ و مهره‌ای نیز توسط شرکت ذوب‌آهن اصفهان تامین می‌شود. طبق توافقی که با سازمان نظام‌مهندسی ساختمان کشور در آبان ماه امسال داشتیم، آمادگی خود را مبنی بر تامین و مونتاژ تیرآهن‌های موردنیاز احداث ساختمان‌های به ترتیب ۵۰، ۳۰ و ۱۵ طبقه به‌صورت مدولار اعلام کردیم. استفاده از تیرآهن‌های ساخت داخل از مزایای فراوانی همچون افزایش سرعت عملیات اجرایی، کاهش مدت‌زمان اجرای پروژه، کاهش قیمت عملیاتی و درنهایت مقاوم‌سازی در برابر زلزله برخوردار است؛ باید توجه داشت که مقاومت تیرآهن‌های سنتی در برابر زلزله، حداکثر هفت ریشتر و مقاومت تیرآهن‌های صنعتی ساخت ذوب‌آهن بسته با سایزی که مورداستفاده قرار می‌گیرند، بین هشت‌تا ۱۲ ریشتر است؛ ازاین‌رو در تلاش هستیم با تولید محصولات ساختمانی جدید و به‌روز اعم از میلگرد و تیرآهن، بیش‌ازپیش در مسیر تحقق شعار شرکت ذوب‌آهن اصفهان مبنی بر «با اطمینان بسازید» گام برداریم. در سالی که گذشت، آرک‌های جدید معدنی همچون «TH۲۹» که نقش بسزایی در تامین ایمنی و تسهیل فعالیت در معادن دارند را به سبد تولیدات مجموعه اضافه کردیم و در حال عرضه این محصولات در بازار داخلی هستیم.
فولاد به‌طور خاص و حوزه معدن و سنگ به‌طور عام در سال گذشته با چالش‌های متعددی روبرو بوده ، از این زاویه ذوب‌آهن اصفهان چه برخورد و سیاستی در برابر آن‌ها داشته است؟
تامین پایدار خوراک (سنگ‌آهن) کارخانه‌های فولادی در آینده نزدیک، به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها و چالش‌های تولیدکنندگان فولاد در کشور تبدیل خواهد شد. دراین‌بین آنچه از هم‌اکنون باید در دستور کار وزارت صمت و شرکت‌های بزرگ معدنی و صنعتی قرار بگیرد، توسعه اکتشافات بوده اما ازآنجایی‌که عملیات اکتشاف هزینهبر بوده است و ریسک بالایی به همراه دارد، متاسفانه اجرای این مهم نسبت به دیگر عملیات معدنی اعم از استخراج و فرآوری مهجور واقع‌شده است و سرمایه‌گذاری‌های جدیدی در زمینه توسعه اکتشافات نیز صورت نمی‌پذیرد. عدم استفاده از ظرفیت‌های قانونی موجود و فراهم نکردن شرایط لازم از سوی دولت برای ورود سرمایه‌گذاران مختلف به حوزه اکتشافات، اجرای این مهم را با تاخیر همراه کرده است و امیدواریم متولیان امر، نگاه ویژه‌تر و دقیق‌تری به مقوله اکتشاف و تسریع در اجرای آن طی سال‌های پیش رو داشته باشند. فرسودگی ناوگان معدنی و کمبود اپراتورهای متخصص، یکی دیگر از چالش‌هایی به شمار می‌آید که هم‌اکنون فعالان این بخش با آن مواجه‌اند و به دنبال آن، سرعت اجرای عملیات معدنی نیز کاهش‌یافته است. ازاین‌رو تسهیل واردات تجهیزات و ماشین‌آلات جدید و برگزاری دوره‌های آموزش تخصصی باهدف توسعه فعالیت‌های اکتشافی و استخراجی در پهنه‌های معدنی، باید بیش‌ازپیش در دستور کار وزارت صمت و بخش‌های مربوطه قرار بگیرد. عدم تامین پایدار حامل‌های انرژی در روزهای مختلف سال، شرایط تولید در کارخانه‌های فولادی کشور را به‌شدت دشوار کرده و منجر به تعطیلی واحدهای کوچک‌مقیاس و نیز برخی کارخانه‌های بزرگ‌مقیاس شده است.
هم‌اکنون فولاد به دو روش عمده کوره بلند و کوره قوس الکتریکی در جهان تولید می‌شود و ما به‌عنوان قدیمی‌ترین تولیدکننده فولاد در ایران، در حالی از روش کوره بلند برای تولید این فلز پرکاربرد و استراتژیک استفاده می‌کنیم که تولید بیش از ۹۰ درصد فولاد کشور بر پایه روش کوره قوس الکتریکی صورت می‌پذیرد. نکته قابل‌توجه اینکه چین به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد در جهان، از روش کوره بلند بهره گرفته است و متاسفانه در کشور ما، تنها حدود ۱۰ درصد فولاد بر اساس این روش تولید می‌شود. تامین گاز که در روزهای اخیر به مهم‌ترین چالش فولادسازان در کارخانه‌های احیا مستقیم تبدیل‌شده، یکی از مزایای به‌کارگیری روش کوره بلند در مقایسه با کوره قوس الکتریکی است؛ بدین معنا که گاز در کارخانه‌هایی که از کوره بلند برای تولید فولاد استفاده می‌کنند، به‌عنوان سوخت مورداستفاده قرار می‌گیرد اما در واحدهای احیا مستقیم، خوراک اصلی تولید آهن اسفنجی به شمار می‌آید. بنابراین تعرفه و میزان مصرف گاز در کوره بلند نسبت به احیا مستقیم بسیار کمتر است که این مسئله، یک نقطه قوت در تولید فولاد به روش کوره بلند محسوب می‌شود و ازاین‌رو ما با معضلات کمتری در روزهای سرد سال، هم‌زمان با قطعی گاز واحدهای احیا مستقیم مواجهیم. آنچه عملکرد شرکت ذوب‌آهن اصفهان در مقایسه با سایر فولادسازان بزرگ کشور را تحت تاثیر قرار داده، عدم تامین کک و زغال‌سنگ کافی است که تولید فولاد به روش کوره بلند را با چالش مواجه می‌کند. طبق آمار در ۶ ماهه ابتدایی امسال، حدود چهار میلیون و ۵۰۰ هزار تن زغال‌سنگ خام و فقط حدود یک‌میلیون و ۸۰۰ هزار تن کنسانتره زغال‌سنگ در کشور تولیدشده است که به‌هیچ‌وجه جوابگوی نیاز ذوب‌آهن به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده این ماده معدنی نیست. بنابراین امیدواریم در ادامه بتوانیم بخش عمده نیاز خود را از بازار داخل، هم‌زمان با افزایش تولید زغال‌سنگ مرغوب و باکیفیت تامین کنیم و بی‌نیاز از واردات این ماده معدنی و دست‌وپنجه نرم کردن با چالش‌های مرتبط با واردات آن همچون تحریم، نوسان نرخ ارز و… شویم.
چشم‌اندازی که شما در برابر ذوب‌آهن اصفهان به‌عنوان مادر صنعت فولاد کشور ترسیم می‌کنید چگونه است؟ برای ۱۴۰۳ منتظر چه تغییراتی باشیم؟
ما تمام تلاش خود را در راستای رشد تولید و صادرات محصولات ارزشافزای فولادی در سال جاری و همچنین ادامه این مسیر رو به رشد در سال آینده به کار گرفته‌ایم و در همین راستا، طرح‌های توسعه‌ای متنوعی در دست اقدام داریم. احداث واحد پلنت اکسیژن، یکی از مهم‌ترین پروژه‌های توسعه‌ای مجموعه به شمار می‌آید که هم‌اکنون از پیشرفت ۹۹٫۵ درصدی برخوردار است و امیدواریم پس از گذشت ۱۰ سال از آغاز عملیات اجرایی آن، بتوانیم هرچه سریع‌تر این پروژه را به مرحله بهره‌برداری برسانیم. بازسازی کوره پاتیلی شماره ۱ (LF۱) و احداث کوره پاتیلی شماره ۳ (LF۳)، از دیگر پروژه‌های مهم شرکت ذوب‌آهن محسوب می‌شوند که در تلاش هستیم با راه‌اندازی آن‌ها، ظرفیت تولید فولاد در ناحیه فولادسازی شرکت را افزایش دهیم. تکمیل پروژه بازسازی باتری شماره ۲ کک سازی، پروژه دیگری است که در دست اقدام داریم و پیش‌بینی می‌کنیم که این پروژه تا پایان سال ۱۴۰۳ به بهره‌برداری برسد. بازسازی کائوپرهای کوره بلند شماره ۲، پروژه دیگری است که عملیات اجرایی آن از مهرماه امسال آغاز شد و پیش‌بینی ما بر این است که در صورت فراهم شدن شرایط موردنیاز، این پروژه در نیمه نخست سال ۱۴۰۴ به بهره‌برداری برسد. همچنین پروژه‌های احداث تصفیه‌خانه جهت تصفیه پساب شهرهای فولادشهر، ایمان‌شهر و پساب صنعتی کارخانه به‌صورت «BOT» و پروژه ایستگاه گاز واحد احیا (طرح قائم) از پیشرفت چشمگیری برخوردار بوده و بدون شک با بهره‌برداری از آن‌ها، تحولی شگرف در حوزه آب و گاز کارخانه ذوب‌آهن ایجاد خواهد شد.
