مهدیس مدنی* حتما این مصرع معروف شیخ اجل سعدی را بسیار شنیده‌اید که «بسیار سفر باید تا پخته شود خامی». اما ممکن است با این گفته بنده هم عقیده باشید که برای بهتر و سریع‌تر پخته شدن از راه سفر، باید شیوه مناسبی از گردشگری و مسافرت را برگزید. رها شدن در فرهنگ و آداب و سنن جوامع محلی، جست‌وجوی هر چه بیشتر اطلاعات درباره مقصد، ویژگی‌های منحصر به فرد آن و اماکن دیدنی موجود در آن پیش از سفر، تلاش برای یافتن بهترین شیوه‌های تعامل با محیط بومی مقصد سفر، تلاش برای داشتن حضوری کم اثر و کم خطر برای محیط طبیعی مقصدهای سفر و به‌کار بستن بسیاری دیگر از چنین ترفندهایی قطعا می‌تواند در تسریع فرآیند رشد و بالندگی اندیشه و ذهن از طریق سفر مفید واقع شود. بی‌گمان یکی از خلاقانه‌ترین و پربازده‌ترین راه‌های آموزش به کودکان و بیدار کردن حس مسوولیت‌پذیری در آنان، آموزش به آنان در جریان یک سفر است. آنچه می‌تواند برای فرزندانمان جالب توجه باشد سپردن برخی مسوولیت‌های سفر به آنان و البته مشارکت دادن آنها در فرآیند برنامه‌ریزی و اجرای برنامه سفر است. برای مثال نظرات آنها را درباره انتخاب مسیر سفر آن هم با استناد به نقشه و بحث و تفسیر چرایی انتخاب برخی مسیرها و ارجحیت آنها به برخی دیگر و حتی بازگو کردن علت تقدم و تاخر برخی مسیرها در یک برنامه سفر جویا شوید؛ وظیفه گردآوری اطلاعات و حتی ایفا کردن نقش راهنمای سفر را به کودکان محول کنید و از آنها بخواهید خودشان به تنهایی از لوازم

مورد نیاز در سفر لیستی تهیه کنند. در طول مسیر حتما نقشه‌ای از شهر و مقصد مورد نظرتان برای کودکان نیز تهیه کنید تا هم با نقشه‌خوانی آشنایی پیدا کنند و هم از نو مسوولیت دیگری را درباره یافتن مسیر و جهت درست بر عهده گیرند. به طور کلی چنانچه پدران و مادران به دنبال فرصتی می‌گردند تا علاوه‌بر همه آنچه تا کنون به فرزندانشان آموخته‌اند تا آنان را برای زندگی آینده آماده سازند، بستری فراهم آورند تا کودکان را در میدان عمل قرار دهند و به آنها این فرصت را بدهند تا آنچه در ذهن دارند در عمل پیاده سازند، دم را غنیمت شمرند و اکنون که در آستانه فرارسیدن نوروز و برنامه‌ریزی سفرهای نوروزی به سر می‌بریم، فرزندانشان را بیش از پیش در جریان امور قرار دهند و نقش پر رنگ‌تری را برای آنان برگزینند. به این ترتیب سفر نه تنها برای آنها محلی برای گشت و گذار خواهد بود، بلکه مسوولیت‌پذیری را نیز به آنها می‌آموزد.

*کارشناس ارشد برنامه‌ریزی توریسم

mahdis_madani@yahoo.com