تحول و دگرگونی در نوع ابزار و شیوه‌های تولید صنعتی، زمینه بهره‌گیری از آنها را در تولید صنایع‌دستی نیز با هدف‌های مختلف ناگزیر کرده است. استفاده از تکنیک‌های جدید در صنایع‌دستی می‌تواند با هزینه‌ای محدود باعث کاهش فعالیت‌های سخت بدنی، افزایش قدرت تولید صنعتگر، تقلیل هزینه‌ها و بالا رفتن میزان تولید و همین‌طور ایجاد استاندارد جهت قسمت‌هایی از فرآورده‌های دست‌ساز شود. به عنوان مثال در مرحله آماده کردن خاک، جهت سفالگری، دستگاه‌های برقی ارزان‌قیمت می‌توانند عمل خرد کردن سنگ، آسیاب کردن خاک، ورز دادن گل و... را انجام دهند؛ بدون آنکه لطمه‌ای به ماهیت هنری محصول هنری وارد آید.

به‌طور کلی می‌توان گفت استمرار تولیدات صنایع‌دستی به عنوان تولید اقتصادی با توجه به امتیازاتی که از نظر تنوع طرح‌ها‌، نقوش و رنگ‌ها و ویژگی‌های ناحیه‌ای نسبت به محصولات مشابه ماشینی دارد، منوط به کاربرد حساب شده و معقول ابزار، دستگاه‌ها و مواد جدید است تا از یک سو بتواند با تولیدات مشابه ماشینی رقابت کند و از سوی دیگر بازار بسته و محلی این محصولات را به بازارهای بین‌المللی پیوند دهد. پیشرفت‌های فنی در آینده نیز بدون شک تسهیلات بیشتری را برای ادامه حیات صنایع‌دستی فراهم خواهد کرد.

اغلب راهکارهای توسعه و ارتقای جایگاه صنایع‌دستی و افزایش تولید اینگونه بیان می‌شوند:

- ارتقای کیفیت آموزش؛

- تکمیل بانک جامع اطلاعات هنرمندان و صنعتگران صنایع‌دستی؛

- ساماندهی صنعتگران صنایع‌دستی در قالب تشکل‌های تعاونی و تقویت انجمن صنعتگران صنایع‌دستی؛

- راه‌اندازی رشته‌های علمی و کاربردی صنایع‌دستی؛

- تقویت بنیه صنعتگران از طریق شرکت در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی با استفاده از تسهیلات و امکانات موجود کشور؛

- ارتقای کیفیت محصولات تولیدی و کمک به بازاریابی و توسعه صادرات آن به‌ویژه در ممالک ثروتمند عربی همسایه؛

- احیای رشته‌های اصلی و بومی در مناطق و ایجاد تنوع در رشته‌های مورد توجه و علاقه جوانان؛

- تجهیز کارگاه‌ها و مراکز خدمات صنایع‌دستی در استان‌ها و شهرستان‌ها؛

- کمک به توسعه بازار تولید و مصرف صنایع‌دستی از طریق پیگیری طرح‌های تضمین خرید بعضی از محصولات برتر و ایجاد بازارچه صنایع‌دستی؛

- تامین تسهیلات و جوایز صادراتی برای صنعتگران و صادرکنندگان؛

- ارائه خدمات فنی و آموزشی به کارگاه‌های طرح تولیدی بخش تعاونی و خصوصی؛

رابطه متقابل صنایع دستی و توسعه گردشگری

بر اساس پیش‌بینی سازمان جهانی گردشگری تعداد گردشگران در سال ۲۰۲۰ به حدود یک میلیارد و ۵۶۰ میلیون نفر خواهد رسید. یکی از فعالیت‌هایی که تحت تاثیر رشد شمار گردشگران قرار می‌گیرد صنایع دستی است. از آنجا که ۱۸ درصد خرید گردشگران مربوط به صنایع‌دستی است، افزایش تعداد گردشگران موجب افزایش خرید محصولات صنایع‌دستی شده و به گسترش این فعالیت کمک خواهد کرد. به این ترتیب، می‌توان انتظار داشت که همگام با توسعه گردشگری، تولید و عرضه صنایع‌دستی نیز افزایش یابد. با توجه به پیشینه و آثار متعدد تاریخی کشور، انتظار می‌رود که شمار گردشگران خارجی بازدید‌کننده از ایران نیز به همین نسبت در آینده افزایش یابد. به تبع افزایش شمار گردشگران تقاضا برای خرید محصولات صنایع‌دستی نیز افزایش خواهد یافت. فرودگاه و شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) به عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز عبور گردشگران خارجی، موقعیت ممتازی برای تولید، ‌عرضه و صدور صنایع‌دستی خواهد داشت.

فرودگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) و توسعه صنایع دستی

به نظر کارشناسان در سال‌های اخیر فرودگاه‌ها از موقعیت‌های مسافرتی و گردشگاهی به مکان‌های عرضه خدمات چند منظوره تغییر ماهیت داده و به مجموعه‌های شهری با فعالیت‌های گسترده خدماتی، تجاری و صنعتی تبدیل‌ شده‌اند. این دگرگونی موجب شده که فرودگاه‌ها پذیرای دامنه گسترده‌ای از فعالیت‌های غیرپروازی در خود باشند.

اکثر فرودگاه‌ها و شهرهای فرودگاهی جهت توسعه فعالیت‌های غیر پروازی خود برنامه‌های بلندمدت طرح‌ریزی کرده‌اند. در فرودگاه و شهر فرودگاهی بین‌المللی امام‌ خمینی(ره) نیز پیش‌بینی‌های گسترده‌ای در این زمینه صورت گرفته و در بخش‌های مختلف آن فرصت‌های زیادی برای تولید و تجارت انواع مختلف صنایع‌دستی پیش‌بینی شده است. شهر فرودگاهی می‌تواند در توسعه، تولید و صادرات صنایع‌دستی موثر باشد. تولید صنایع‌دستی می‌تواند در بخش‌های مختلف شهر فرودگاهی از جمله در پردیس فرهنگی، مرکز تجاری، منطقه ویژه اقتصادی برنامه‌ریزی شود و کارگاه‌های تولید صنایع‌دستی در این قسمت‌ها به تولید این صنایع بپردازند.

از آنجا که فرودگاه‌ها نقش موثری در ترانزیت کالا و مسافر ایفا می‌کنند، می‌توانند مکان‌های بسیار مناسبی جهت تبلیغات و بازاریابی برای صنایع‌دستی ایران باشند.

تجارت صنایع‌دستی می‌تواند در بخش‌های پروازی، منطقه آزاد تجاری با برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی صنایع دستی و پیش‌بینی مکانی جهت استقرار تعاونی‌ها و اتحادیه‌های صنایع دستی صورت پذیرد.

منبع: نشریه شماره ۱۳۵ گروه بین‌المللی ره‌شهر