گروه گردشگری، فاطمه باباخانی: چینی‌ها با جمعیت یک میلیارد و ۳۲۰ میلیونی نزدیک به ۲۲ درصد جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند؛ حتی اگر دیدگاه‌های بدبینانه برخی کارشناسان درباره غیرواقعی بودن آمارهای اعلام‌شده توسط آکادمی علوم اجتماعی چین درباره جمعیت ۳۰۰ میلیونی طبقه متوسط این کشور را بپذیریم، طبق همین آمارهای سختگیرانه جمعیتی حدود ۷۰ تا ۸۰ میلیون نفر در این کشور جزو طبقه مرفه قلمداد می‌شوند؛ کسانی که نیازهای اولیه را پشت سر گذاشته و خرید کالاهای لوکس و گردش و سفر را در برنامه‌های خود گنجانده‌اند. جمعیتی که بنا بر آمارهای اعلام‌شده توسط سازمان گردشگری جهانی سازمان ملل متحد توانسته‌اند جایگاه اول را در صرف بیشترین هزینه به خود اختصاص دهند. بنا بر این آمارها، گردشگران چینی در سال ۲۰۱۲، نزدیک به ۱۰۲ میلیارد دلار صرف سفرهای بین‌المللی خود کرده‌اند و گوی سبقت را از رهبران چند ساله دنیا نظیر آلمان و ایالات متحده در زمینه هزینه سفر ربوده‌اند؛ گردشگران این کشورها در سال ۲۰۱۲ هزینه‌ای در حدود ۸۳ میلیارد دلار را صرف سفرهای خارجی خود کرده‌اند. جنگ بر سر جیب چینی‌ها

آماری که از سوی نهادها و رسانه‌های دولتی چین درباره تعداد گردشگران خروجی این کشور ذکر شده است، شامل یک جمعیت

۹۷ میلیونی می‌شود. طبق آمارهای اداره ملی گردشگری تعداد گردشگران خارج شده از این کشور ۱۴ میلیون بیشتر از سال قبل بوده است؛ این آمار به‌ویژه در مقایسه با سال ۲۰۰۴ که تعداد گردشگران آن حدود

۲۹ میلیون نفر بود، رشد بسیار قابل توجهی داشته است.

از آنجا که این جمعیت علاقه‌ زیادی به صرف پول نقد دارند، اتحادیه اروپا و سایر کشورهای آسیایی تسهیلاتی را در جهت دریافت ویزا برای گردشگران چینی فراهم کرده و هتل‌ها علاقه زیادی برای جذب گردشگران این کشور به خرج می‌دهند؛‌ در همین رابطه روایت‌های جالبی نیز نقل می‌شوند مبنی بر اینکه لندن و پاریس از آن زمان که به یاد داریم رقیب یکدیگر بوده‌اند؛ اما این روزها یک جبهه جدید در این جنگ باز شده است و آن رقابت بر سر کیف پول گردشگران چینی است! درحالی‌که فرانسوی‌ها به‌دنبال فروش کیف‌های دستی شانل خود به این گروه تازه گردشگران هستند، لندنی‌ها نیز تسهیلات ویژه‌ای برای توریست‌های چینی در نظر گرفته‌اند. به‌عنوان مثال فروشگاه هارودز لندن که از لوکس‌ترین فروشگاه‌های جهان محسوب می‌شود، ۷۰ پرسنل مسلط به زبان چینی و ۱۰۰ باجه که در آن بتوانند گردشگران پرداخت مستقیم از حساب‌های بانکی خود در چین را داشته باشند راه‌اندازی کرده است. طبق این گزارش هارودز بزرگ‌ترین و مجهزترین فروشگاه انگلستان است که به واسطه تنوع اجناس خود از سراسر جهان از شهرت جهانی برخوردار است. وجود غذاخوری‌ها و رستوران‌های لوکس از دیگر دلایل شهرت و خوش‌نامی هارودز به‌ویژه برای گردشگران لوکس به‌ویژه گردشگران حاشیه جنوبی خلیج‌فارس و چینی‌ها محسوب می‌شود.

ایران مقصد چینی ها می‌شود؟

در ایران از سال ۱۳۹۰ برنامه‌ریزی برای جذب گردشگران چینی در دستور کار مسوولان وقت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قرار گرفت و کمیته ویژه‌ای نیز برای توسعه فرصت‌های جذب گردشگر از چین در این سازمان تشکیل شد؛ هدف این کمیته برگزاری برنامه‌های مختلف برای آشنا کردن برخی استان‌های چین از جمله سین‌کیانگ که جزو استان‌های مسلمان‌نشین این کشور محسوب می‌شود با جاذبه‌های گردشگری ایران بود. در همین راستا نیز تفاهم‌نامه‌ای میان ایران و چین امضا شد و کشورمان در فهرست کشورهای مجاز برای گردشگران چینی قرار گرفت. با تغییر دولت و روی کار آمدن محمدعلی نجفی به‌عنوان رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، چین بار دیگر به‌عنوان یکی از کشورهای دارای اولویت برای بازاریابی و جذب گردشگر انتخاب شد و مسوولان این حوزه مجموعه دیدارهایی را با مقام‌های گردشگری چینی برگزار کردند.

مرتضی رحمانی‌موحد معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نیز چندی پیش برای جذب این بازار بزرگ دیداری با قائم‌مقام و اعضای انجمن دوستی ایران و چین داشت و در آن با اشاره به قرابت فرهنگی دو کشور، صنعت گردشگری را عاملی دانست که می‌تواند موجب گسترش همکاری دو کشور در ابعاد گوناگون شود.

این مقام مسوول همچنین اظهار کرد: ساختار طرح توسعه گردشگری دو کشور در سال ۲۰۱۵ تکمیل و در سال ۲۰۱۶ وارد برنامه‌ریزی کمی خواهد شد؛ به این ترتیب که میزان تبادلات گردشگر تعیین و برمبنای بستر پژوهشی - تحقیقی و ارتباط دوسویه بخش خصوصی وارد فاز اجرایی و برداشت از طرح خواهد شد.

معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در حالی ابراز امیدواری کرد که سهمی ۵ درصدی از حدود ۱۰۰ میلیون گردشگر چینی به دنیا را داشته باشد که به گفته تورگردانان و مسوولان این حوزه کمبود تورلیدرهای مسلط به زبان چینی یکی از مشکلات عدیده در این حوزه محسوب می‌شود. همچنین درحالی‌که انگلیس نسبت به لغو روادید گردشگران چینی اقدام کرده است، همچنان این مانع برای ورود گردشگران چینی به ایران وجود دارد و آنها نمی‌توانند به سهولت ایران را به‌عنوان مقصد گردشگری در نظر بگیرند. در کنار این عوامل فقدان شناخت جاذبه‌های گردشگری ایران عامل دیگری است که کشورمان را به‌عنوان یک مقصد ناشناخته برای این توریست‌های لوکس تبدیل کرده است.

با فرض برطرف شدن تمام این معضلات و اقبال گردشگران چینی به بازار ایران، نکته‌ دیگری که مسوولان باید به دنبال رفع آن باشند کمبود مراکز اقامتی استاندارد و خدماتی است. ایران چنانچه بخواهد یک گردشگر چینی را که نشان داده است خرید و امنیت را به‌عنوان دو عامل موثر در انتخاب مقصد خود لحاظ می‌کند، جذب کند چه برنامه‌ای باید داشته باشد؟ گزینه‌هایی که یک گردشگر چینی را از انتخاب لندن و فروشگاه هارودز به سوی ایران می‌کشاند کدام است؟ با پاسخگویی به این پرسش‌ها و برنامه‌ریزی مناسب و هدف قرار دادن این بازار که رقبای زیادی نیز دارد شاید بتوان امید داشت ما به رقبایی برای پاریس و لندن برای کیف پول چینی‌ها تبدیل شویم!

گردشگران چینی بازار سفر را وسوسه می‌کنند