شروین شهریاری
* پرسش از آقای آهنگرانی از طریق پست الکترونیک: افت سودآوری شرکت ملی مس در سال آینده را با توجه به گزارش بودجه شرکت چگونه ارزیابی می‌کنید؟
شرکت ملی صنایع مس ایران بزرگ‌ترین تولیدکننده محصولات مس خالص (کاتد، مفتول و اسلب) در خاورمیانه است. این شرکت با ارزآوری بیش از 3/1 میلیارد دلار در سال برای کشور، بزرگترین صادرکننده غیر نفتی ایران به شمار می‌رود.

همچنین، سهام «فملی» به عنوان نخستین نماینده اصل ۴۴ در بهمن‌ماه ۸۵ وارد بازار سرمایه شده و در مدت چهار ساله حضور خود در بورس تهران بیش از ۳۰۰ درصد بازدهی برای سهامدارانش به ارمغان آورده است. روند قیمت سهام و سودآوری شرکت هماهنگی کاملی با تغییرات قیمت شمش مس در بورس لندن دارد. در حال حاضر، وضعیت این سهم به علت رونق در بازارهای جهانی دوران رشد را سپری می‌کند به نحوی که بازده سهام ملی مس از ابتدای سال جاری به بیش از ۹۰ درصد بالغ شده است.
ظرفیت تولید محصول اصلی شرکت (کاتد) در سال‌های اخیر در محدوده 200‌ هزار تن قرار داشته است و حداقل تا پایان سال 91 نیز انتظار نمی‌رود ظرفیت «فملی» از سطح 220‌ هزار تن فراتر رود. به این ترتیب تغییر قیمت فروش محصولات عامل اصلی در تعیین میزان سودآوری و رفتار سهم در بازار خواهد بود. قیمت فروش شمش مس در اولین بودجه حسابرسی نشده برای سال 90 در محدوده 7275‌ دلار در هر تن در نظر گرفته شده است. این در حالی است که از ابتدای سال جاری میلادی، میانگین قیمت مس در بازارهای جهانی بالاتر از سطح 9500‌ دلار قرار دارد.
مطالعه گزارش‌های منابع تحلیلی معتبر در مورد قیمت مس نشان می‌دهد که با توجه به کسری واقعی در بخش تولید در سالهای ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲، فلز سرخ شرایط مناسبی به لحاظ فاندامنتال را تجربه خواهد کرد و پیش‌بینی مدیریت مالی شرکت مبنی بر تحقق قیمت ۷۲۷۵ دلاری شمش در سال آینده با هیچ یک از پیش‌بینی‌های معتبر در سطح جهانی سازگار نیست. پیش‌بینی اغلب بانک‌ها و نهادهای مالی تحلیلی برای میانگین قیمت مس در سال ۲۰۱۱ در محدوده بالاتر از قیمت ۹۰۰۰ دلار در هر تن قرار دارد.
به منظور محاسبه سودآوری شرکت در سال 90، تخمین روند قیمت فلز مس حائز اهمیت است. در اینجا تخمین نشریه معتبر متال بولتن مبنی بر پیش‌بینی قیمت میانگین شمش مس در سال 2011 در سطح 9200 دلار به عنوان مبنای محاسبات در نظر گرفته می‌شود که از پیش‌بینی‌های نسبتا محافظه‌کارانه در بین گزارش‌های منتشر شده از سوی مراجع تحلیلی بین‌المللی است. جدول شماره یک، تخمین درآمد فروش شرکت در سال 90 با در نظر گرفتن قیمت‌های مورد پیش‌بینی در مقایسه با بودجه 7275‌ دلاری را نشان می‌دهد. در خصوص مفروضات جدول شماره یک باید به چند نکته توجه داشت:
۱ - حجم فروش محصولات در پیش‌بینی تحلیلی بدون تغییر نسبت به بودجه ۹۰ در نظر گرفته شده است.
2 - قیمت کنسانتره مس، مفتول، اسلب و ته‌پاتیل در تخمین تحلیلی به تناسب رشد قیمت جهانی کاتد مس (از 7275 به 9200‌ دلار) افزایش یافته است. تغییر قیمت این محصولات متناسب با ضرایب قیمت هر یک از آنها نسبت به نرخ کاتد مس در بودجه شرکت محاسبه شده است. نرخ تبدیل‌ دلار در سناریوی تحلیلی معادل 10500‌ ریال می‌باشد.
۳ - قیمت سایر تولیدات (کنسانتره مولیبدن، کنسانتره طلا و نقره، اسید سولفوریک، سرباره و...) در پیش‌بینی تحلیلی بدون تاثیر‌پذیری از تغییرات قیمت‌های جهانی مس، معادل بودجه شرکت در نظر گرفته شده‌اند.
اکنون به جدول شماره دو توجه کنید که در آن پیش‌بینی تحلیلی از سود و زیان در سال آتی در کنار بودجه حسابرسی نشده «فملی» ارائه شده است. (ارقام به میلیون ریال)
در خصوص ارقام جدول شماره دو باید چند نکته را مد نظر قرار داد:
1 - بهای تمام شده کالای فروش رفته در بخش دستمزد در پیش‌بینی تحلیلی 90 مطابق پیش‌بینی بودجه شرکت لحاظ شده است، اما در بخش مواد مستقیم، هزینه خرید کنسانتره و قراضه مصرفی بر مبنای نرخ شمش 9200 ‌ دلاری تعدیل و افزایش یافته‌اند. هزینه سربار نیز با توجه به لحاظ کردن آزاد‌سازی نرخ انرژی مستقیم در سال آینده (رشد دو برابری این هزینه نسبت به سال جاری) معادل برآورد شرکت در نظر گرفته شده است.
۲- هزینه‌های عملیاتی در بودجه تحلیلی با ۱۰ درصد رشد نسبت به آخرین بودجه ۸۹ لحاظ شده است. این در حالی است که در پیش‌بینی ارائه شده توسط شرکت، این سرفصل با ۸ درصد کاهش نسبت به سال جاری برآورد شده که با توجه به چسبندگی هزینه‌ها در این بخش و چشم‌انداز تورمی و نیز عملکرد تاریخی شرکت، فرضیه ای خوش بینانه به نظر می‌رسد.
2 - درآمدهای متفرقه در پیش‌بینی سال آینده «فملی» معادل آخرین بودجه 89 می‌باشد. این در حالی است که با توجه به حصول عواید این سرفصل از محل سود سپرده‌های بانکی، عدم‌رشد درآمد در این بخش احتمالا تخمین مناسبی به شمار نمی‌رود. به این ترتیب با در نظر داشتن رقم میانگین نقدینگی شرکت در سرفصل‌های موجودی نقد و سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت در مقاطع سه، شش و 9 ماهه امسال - که بیش از 600 میلیارد تومان بوده است - و با فرض نرخ بازده 10 درصدی برای منابع موجود، درآمد حاصل از سپرده‌گذاری در سال 90 معادل600 میلیارد ریال برآورد شده است. با توجه به رشد توان نقدینگی شرکت از محل قیمت‌های فروش و کندی مصارف نقدینگی در طرح‌های توسعه و نیز امکان افزایش نرخ بازده سپرده‌گذاری، این تخمین در زمره پیش‌بینی‌های محافظه‌کارانه طبقه‌بندی می‌شود.
۳ - هزینه مالی در برآورد تحلیلی، معادل پیش‌بینی بودجه در نظر گرفته شده است. همچنین هزینه مالیات با فرض فروش ۴۸ درصد از محصولات در داخل (مطابق الگوی بودجه) با ضریب ۲۰ درصدی مورد محاسبه قرار گرفته است.
با عنایت به موارد فوق می‌توان گفت «فملی» در صورت تحقق قیمت جهانی مس در محدوده 9200 دلار در سال آینده از پتانسیل افزایش 67 درصدی سودآوری نسبت به آخرین پیش‌بینی (تا سطح 2175 ریال به ازای هر سهم) با لحاظ کردن رشد هزینه ناشی از هدفمندسازی یارانه‌ها برخوردار است. بدیهی است این برآورد بر اساس پاره‌ای از مفروضات انجام شده و با تغییر آن می‌توان به ارقام متفاوتی در خصوص میزان سودآوری شرکت در سال 90 دست یافت.
Shahriary_sh@yahoo.com