گردشگری پر درآمد ترکیه

در روزهای گذشته خبری تایید نشده بر سر زبان‌ها بود که یکی از مسئولان کشور ترکیه گفته است: نوروز ۱۳۹۰ میزبان ۲ میلیون ایرانی هستیم. اگرچه این رقم در ظاهر شگفت انگیز است و درآمدی معادل یک میلیارد دلار (با احتساب اینکه هر ایرانی ۵۰۰ دلار خرج کند) برای ترکیه ایجاد می کند، اما وقعیت این است که ترکیه توانسته است در صنعت گردشگری نیز گوی سبقت را از شمار قابل توجهی از کشورها برباید. ترکیه از نظر ظرفیت پذیرش گردشگران خارجی با بیش از یک میلیون تخت گردشگری در بین ۱۰ کشور نخست جهان در این صنعت در ردیف هشتم قرار دارد.

صنعت گردشگری ترکیه که بعد از صادرات مهمترین منبع درآمد ارزی این کشور محسوب می شود، در دهه جدید به علت کاهش نسبت ارز آوری آن به رغم رشد قابل توجه سفر گردشگران خارجی به این کشور، زیر ذره‌بین قرار گرفته و دست اندرکاران این صنعت و دولت آنکارا برآنند تا با سازماندهی جدید درآمد ارزی از این محل را ارتقا دهند.

فدراسیون هتلداران ترکیه با همکاری یک بانک ترکیه گزارشی را از وضعیت صنعت گردشگری در این کشور ارایه داده که بر این مشکل جدی در گردشگری انگشت می گذارد.

بررسی بخش هایی از این گزارش که با استناد به آمار رسمی داخلی، آمار تحقیقی نهاد های مدنی فعال در این صنعت در ترکیه و آمار بین المللی تهیه شده نشان می‌دهد، جایگاه صنعت ترکیه در جهان نسبت به ظرفیت تخت و پذیرش تعداد گردشگر خارجی متفاوت و در نوسان است.

بر اساس این گزارش، در حالی که ترکیه از نظر ظرفیت تخت گردشگری در بین ۱۰ کشور بزرگ جهان در ردیف هشتم قرار دارد، از نظر تعداد جذب گردشگر خارجی در مقام هفتم و از نظر درآمدهای گردشگری در ردیف نهم جای دارد.

درآمد گردشگری ترکیه یکی از مهمترین ابزارهای دولت برای ترمیم کسری مزمن در تراز پرداخت ها و به عبارت دیگری کسری در تراز ارزی این کشور است و بعد از صادرات دومین قلم بزرگ درآمد ارزی این کشور محسوب می شود.

ولی مورد مهمی که در گزارش تحقیقی یاد شده مطرح شده، کاهش نسبت درآمدهای گردشگری این کشور در سال های اخیر نسبت به درآمدهای صادراتی آن است.

بررسی ها نشان می دهد در سال ۲۰۰۲ میلادی سهم درآمدهای ارزی گردشگری از کل درآمدهای ارزی ترکیه برابر ۳۴ درصد بود که این نسبت در سال ۲۰۰۵ به ۲۵ درصد، سال ۲۰۰۷ به ۱۸ درصد، ۲۰۰۸ به ۵ /۱۶ درصد، ۲۰۰۹ به ۱۵ درصد و در نیمه اول سال ۲۰۱۰ میلادی به ۱۳ درصد افت کرد.

البته باید توجه کرد که افت شدید نسبت درآمدهای گردشگری بر صادرات ترکیه به طور عمده ناشی از رشد چشمگیر در صادرات این کشور در این دوره بوده است.

صادرات ترکیه در این دوره بیش از سه برابر رشد کرده و قبل از بحران مالی یعنی در سال ۲۰۰۸میلادی به بیش از ۱۳۲ میلیارد دلار رسید که البته سال ۲۰۰۹ تحت تاثیر بحران جهانی به حدود یک صد میلیارد دلار افت کرد.

صادرات ترکیه با فرایند فعلی در جهت هدف ۱۰۷ میلیارد دلاری حرکت می کند و انتظار می رود در حدود ۱۱۰ میلیارد دلار سال را به پایان برساند.

در گزارش یاد شده آمده است: نسبت درآمدهای گردشگری یونان به صادرات این کشور برابر ۶۲ درصد است که رقم بسیار قابل توجهی است. این نسبت در مصر ۴۹ درصد و در مغرب ۳۶ درصد است. البته این کشورها که در ردیف ۱۰ کشور بزرگ گردشگری جهان قرار دارند، از نظر صادرات جایگاه چندان مطلوبی ندارند که در مقایسه نسبت‌ها باید این موضوع را لحاظ کرد.

فرانسه با جذب بیش از ۷۴ میلیون گردشگر در سال در ردیف اول ۱۰ کشور بزرگ در صنعت گردشگری قرار دارد. ردیف های بعدی عبارتند از آمریکا با نزدیک به ۵۵ میلیون گردشگر، اسپانیا با افزون بر ۵۲ میلیون، چین با افزون بر ۵۰ میلیون، ایتالیا با افزون بر ۴۳ میلیون، انگلستان با افزون بر ۲۸ میلیون و ترکیه با ۵ /۲۵ میلیون گردشگر در رده های بعدی قرار دارند.

در رده بندی مربوط به درآمدهای گردشگری آمریکا با سالانه نزدیک به ۹۴ میلیارد دلار در صدر جدول و اسپانیا با افزون بر ۵۳ میلیارد دلار، فرانسه با ۴۸ میلیارد دلار، ایتالیا با ۴۰ میلیارد دلار، چین با ۳۹ میلیارد دلار، انگلستان با ۳۰ میلیارد دلار، استرالیا با ۲۵ میلیارد دلار، ترکیه با ۲۱ میلیارد دلار و اتریش با ۲۱ میلیارد دلار به ترتیب در رده های بعدی قرار دارند.