مهندس «خدامراد احمدی» رییس سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران تشریح کرد
ارتقای جایگاه صنایع کوچک در برنامه پنجم(قسمت اول-ادامه در خبربعدی)
«قول نمی‌دهد، اما اگر وعده دهد، به آن عمل می‌کند» یا می گویند: «وعده‌اش دیر یا زود دارد، اما سوخت و سوز ندارد» یا می‌گویند: «او زمانی برای رفع چالش سرعت می‌گیرد که ما هم یک گام به جلو بیاییم.» اینها گفته‌های صنعتگرانی است که شهرک صنعتی شان، سال‌ها میان دو استان تهران و سمنان در بلاتکلیفی بود یا حرف ساکنان حومه شهرکهای صنعتی است که از کم توجهی به محیط زیست پیرامون شهرک صنعتی شان گلایه داشتند و غیره.
وقتی از شهرکهای صنعتی فاصله می‌گیری، در طبقات ساختمان ده طبقه خیابان «نیروی انتظامی»، یعنی جایی که «خدامراد احمدی» هر روز با مدیران و صنعتگران نشست و برخاست می‌کند، حرف‌های دیگری می‌شنوی.مدیرانی که با او کار می‌کنند، از رفتار او‌این چنین تعریف می‌کنند: «ما همیشه «خبردار» هستیم، هر کاری که باشد، باید سریع انجام بدهیم.» آنها می‌گویند: «این سبک مدیریتی او است» یا مدیری می‌گوید که وی از غیبت خوشش نمی‌آید و اجازه نمی‌دهد که جو تملق و به اصطلاح خود شیرینی و زیر‌آب‌زنی در سازمان ما شایع شود. ایشان که از دوستان آقای وزیر است در روز معارفه وی وزیر گفت: آقای احمدی را برای پنج مسئولیت در نظر داشتم و آمدن ایشان به این سازمان لطف دولت و وزارتخانه به شهرکهای صنعتی است. وقتی با تمام گرفتاری‌های سازمانی روز مصاحبه با وی می‌رسد، شروع مصاحبه با حاشیه‌هایی که از این طرف و آن طرف درباره وی مطرح می‌شود، کلید می‌خورد. از وی می‌پرسم: «می‌گویند که می‌خواهید از سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی به سازمان دیگری بروید؟» مکث کوتاهی می‌کند و می‌گوید: «همیشه شایعه است، چه وقتی که من در حوزه ریاست دفتر وزیر بودم و چه قبل و چه بعد،
اما مهم این است که من الان‌اینجا هستم و دارم خدمت می‌کنم.» سریع از‌این سوال می‌گذرم، می‌گویم: «چرا می‌گویند که در عین حال که با مدیران رابطه دوستانه‌ای دارید، اما همیشه باید آنها «آماده‌باش» باشند؟» باز نیم نگاهی می‌اندازد، می‌پرسد: «شما بگویید که فلسفه وجودی ما از اینکه در اینجا هستیم چیست؟» و ادامه می‌دهد: «غیر از این است که مردم گردن ما حق دارند؟ غیر از این است که مردم ما را به این کار گماردند.؟! اگر قرار باشد که من به عنوان مدیر این سازمان، در حین بروز مشکلات آماده و در دسترس نباشم، چرا باید مسوولیت حضور در این میز را بپذیرم؟» از وی می‌پرسم: «برخی مدیران می‌گویند که قبل از اینکه شما برای سرکشی به شهرک‌ها بروید، ابتدا با مدیران واحدهای تولیدی تماس می‌گیرید و از آنها اوضاع و احوال را جویا می‌شوید؟ تصور نمی‌کنم این حرف صحیح باشد؟ چون در این صورت شما به گزارش‌های درون سازمانی اعتماد نمی‌کنید. غیر از این است؟» «احمدی» پاسخ می‌دهد که اتفاقا این را هم درست به شما گفته‌اند. چون قرار نیست که تمام آنچه که در شهرک‌ها رخ می‌دهد را مدیران بدانند. برای دریافت بازخورد در شهرک‌ها شما مجبور هستید که از
مجاری مختلفی داده را دریافت و تصمیم‌گیری کنید. ضمن اینکه این روش من را هم مدیران شهرک‌ها می‌دانند.»از وی در ادامه مصاحبه می‌پرسم: «بعد از رشد کمی صنایع کوچک از ابتدای فعالیت شهرکهای صنعتی، این روزها می‌گویند که صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی وارد عصر یا دوره کیفی‌سازی شده‌اند، اگر بخواهید به چهارعاملی که در شتاب توسعه شهرک‌ها نقش داشته‌اشاره کنید، به چه مواردی اشاره خواهید کرد؟ وی می‌گوید: «شاید بهتر باشد به جای چهارعامل به چند عامل‌اشاره کنم. اول؛ شخص رییس‌جمهور «محمود احمدی‌نژاد» که در طول سفرهای استانی تلاش کرد با هم افزایی حاصل از تعامل و ارتباط نوین میان دستگاه‌های مختلف اجرایی، توسعه کیفی صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی را شتاب بخشد. دوم، تدابیر وزیر صنایع و معادن برای حمایت از صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی، به ویژه بعد از اجرای طرح بزرگ هدفمندی یارانه‌ها، باعث شد که مسائل پیش روی ما به سرعت مرتفع شود. سوم؛ نمایندگان مجلس به ویژه کمیسیون صنعت که برای ارتقای شهرکهای صنعتی در برنامه پنجم گام‌های بی‌دریغ و ارزنده‌ای برداشته‌اند. چهارم؛ مدیرانی که پیش از این در سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی تصمیماتی
را از نگاه خود با توجه به الزامات زمانی اتخاد کرده‌اند که شهرک‌ها و صنایع کوچک، بستر‌اشتغال صدها هزار نفر از کارگران و مدیران شایسته را فراهم کرده است. پنجم؛ مدیران و خانواده‌های محترم آنها که به عنوان سرمایه انسانی و اجتماعی به‌صورت «مدیران میدانی» زحمات شبانه روزی را برای ارتقای نقش «سازمان» تقبل می‌کنند و در آخر نخبگان دانشگاه و کارشناسان که سازمان با بهره‌گیری از‌ایده‌های ناب آنها توانسته با روند رو به تکامل خود را طی کند.» از وی می‌پرسم: «و عامل هفتم؟» می‌گوید: «خودم و اگر هم مشکلاتی دیده می‌شود به خود من بر می‌گردد.»
به عنوان اولین سوال اگر ممکن است قدری در خصوص سال جهاد اقتصادی و نگاه جنابعالی به این موضوع را بیان فرمایید؟
قبل از هر چیز سال جدید را خدمت همه ملت بزرگ ایران اسلامی و بویژه صنعتگران و تولیدکنندگان پرتلاش و ارزشمند و همه همکارانم در سراسر کشور تبریک عرض می‌کنم امسال را که مقام معظم رهبری به عنوان سال جهاد اقتصادی مطرح فرمودند به اعتقاد بنده براساس دو عامل مهم بوده است اول اینکه همه ابزارها و همه زیرساختها و ظرفیتها برای یک حرکت عظیم و یک جهش بزرگ در کشور فراهم است. دوم اینکه کسانی که باور و اعتقاد جمهوری اسلامی انقلاب اسلامی برای آنها قابل پذیرش نیست از حربه های مختلف برای جلوگیری از این جریان و باور نورانی استفاده کردند که شاید بتوانند این نظام را در دنیا و در بین ملت شریف ایران تضعیف کنند تقابل نظامی، تحریم های سیاسی و هسته‌ای و. ... و هیچ کاری نتوانستند انجام دهند جدیدا وارد یک جنگ تمام عیار اقتصادی شده‌اند و از آنجایی که همه که ظرفیت‌های ما برای مقابله با جنگ اقتصادی آماده است مقام معظم رهبری فرمان جهاد اقتصادی را صادر فرمودند که وقتی با آن همه شرایط سخت در گذشته ما توانستیم در شاخص‌های مختلف رشد بکنیم در شرایط موجود برای مقابله و به زانو درآوردن دشمن باید جهاد اقتصادی بکنیم که البته این کار، کار بسیار بزرگی
است و به اعتقاد بنده بخش اعظم کار بر روی بخش صنعت و تولید است که البته همه دستگاهها و مردم در آن دخیل هستند و فقط این جمله را عرض می‌کنم که در عرصه صنعت و تولید جهاد اقتصادی مردم بزرگ ایران این است که به تولید داخلی توجه کنند و کالای خارجی نخرند تا تولید و ظرفیت‌های تولید داخلی شکوفا شود بحث‌های متعددی دارد که در فرصت دیگری به آنها بپردازیم بهتر است.
آقای مهندس، محور فعالیت‌های سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی چیست؟
برای تشریح محورهای فعالیت سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی باید به شکل‌گیری یا نحوه تولد «سازمان» اشاره کنم. این سازمان از سه مجموعه تشکیل شده است. اول اینکه؛سازمان صنایع کوچک در گذشته به عنوان یک معاونت در وزارت صنایع معادن استقرار داشت. جدای از این، در وزارت صنایع و معادن، مجموعه‌ای تحت عنوان شرکت شهرکهای صنعتی کشور وجود داشت. از سوی دیگر، در وزارت جهاد و کشاورزی نیز معاونت صنایع روستایی فعالیت می‌کرد که بعد از مصوبه مجلس برای تشکیل سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی، این دو با هم ادغام شدند یعنی بخش معاونت صنایع روستایی که در نواحی صنعتی روستایی خدمات‌رسانی می‌کرد، از وزارت جهاد منفک شد و به این حوزه انتقال پیدا کرد، به بیان ساده‌تر، سه معاونت در وزارت جهاد و کشاورزی همچنین صنایع و معادن با هم ادغام شدند و سازمان صنایع کوچک را تشکیل دادند.
به این ترتیب با این ادغام‌ها، ماموریت‌های اساسی برای‌این سازمان تعریف شد. وقتی‌این سازمان شکل گرفت، یکی از برنامه‌های سازمانی، برنامه‌ریزی و ایجاد زیر ساخت برای استقرار صنایع در نواحی مختلف با اولویت مناطق کمتر توسعه یافته بود. یعنی همان شهرکسازی. همچنین ماموریت اصلی‌تری که فلسفه وجودی‌این سازمان را شکل داد، برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری برای صنایع کوچک کشور بود. طبق تعریفی که ما از صنایع کوچک داریم صنایعی که در آن زیر 50 نفر‌اشتغال دارند، از جمله صنایع کوچک حساب می‌شوند. آنچه که تاکنون در کشور در این حوزه اتفاق افتاده است، توسعه کمی و کیفی توسعه شهرکهای صنعتی بوده است. به اعتقاد من، ما آن ماموریت جانبی را هم از نظر کمی هم از نظر کیفی پیگیری کرده‌ایم، یعنی دولت با همراهی سایر دستگاه اجرایی تلاش کرده است که به خوبی این کار را انجام دهند. از نظر کمی، حدود 869 شهرک در مناطق صنعتی در سراسر کشور ایجاد کردیم یا مراکز خدمات کسب‌وکار که در 7 شهرک فناوری ایجاد شده است. پنج شهرک فناوری هم در دست ساخت است. علاوه براین، تعداد 30 مرکز خدمات کسب‌وکار یا به بهره‌برداری رسیده یا در حال ساخت است و سایر آمارهای
عملکردی که آمار آن در دسترس است.
با این نحوه شکل‌گیری «سازمان» که قبل از ورود شما به اینجا ساختار آن شکل گرفته است، شما در چه شرایطی مسوولیت «سازمان» را پذیرفتید؟
واقعا معتقدم که اقدامات خوبی انجام شده است هم از نظر کمی هم از نظر کیفی. منتهی تا رسیدن به نقطه مطلوب خدمات‌رسانی شهرکهای صنعتی فاصله داریم و باید برنامه‌ریزی کنیم. باید تلاش کنیم تا بتوانیم به آن حد مطلوب برسیم، اما ماموریت اصلی ما که سیاست‌گذاری برای صنایع کوچک است. این موضوعی است که کمتر به آن پرداخته شده است. حال اینجا یک پرسش مطرح است. آیا ما باید برویم صنایع کوچک را در سراسر کشور ایجاد کنیم؟ یا اینکه باید سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی کنیم که صنایع کوچک شکل بگیرند تا آنها بتوانند در کشور قدرت رقابت داشته باشند؟ یکی از ماموریت‌های ویژه‌ای که این سازمان باید انجام بدهد، بحث هم‌افزایی در صنایع کوچک است تا آنها بتوانند در بازار داخل و بازار بین‌المللی قدرت رقابت داشته باشند. یعنی باید سیاست‌گذاری به گونه‌ای باشد که ماندگاری و پایداری صنایع کوچک افزایش یابد.
به نظر شما، برای تقویت صنایع کوچک باید چه سازوکارهایی را طراحی کرد؟
محوری‌ترین ساز و کار آن، تشکیل خوشه‌های صنعتی است. یعنی به جای آنکه واحدهای خرد و کوچک برای توسعه فعالیت‌شان در تقابل با یکدیگر قرار بگیرند تا همدیگر را حذف کنند، باید سیاست‌گذاری ما طوری باشد که آنها را در کنار هم قرار دهد تا قدرت هم افزایی‌شان افزایش یابد. بنابراین باید آنها را ساماندهی کنیم.
محور دوم؛ عارضه‌یابی در حوزه صنایع کوچک است. برای ورود به‌این موضوع چند پرسش در برابر ما قرار دارد. چرا صنایع کوچک در کشور ما آسیب پذیرند؟ چرا بهره‌وری صنایع کوچک پایین است؟ چرا صنایع کوچک با هر سیاست‌گذاری و هر اتفاقی، دچار آسیب و بحران می‌شوند؟ برای کاهش این آسیب‌ها، مهمترین برنامه آموزش واحد‌ها است، یعنی آموزش مدیریت کارخانه داری، آموزش نیروی انسانی، آموزش بنگاه داری را باید جدی بگیریم. آموزش بنگاه‌ها، بدون تردید نرخ بهره‌وری کلیه عوامل کار را ارتقا می‌دهد.
بدون شک مدیران قبل از شما، کارهایی را انجام داده‌اند. سوال صریح من‌این است، با توجه به الزاماتی که در خصوص توسعه صنایع کوچک وجود داشته و دارد، شما «سازمان» را در چه موقعیتی تحویل گرفتید؟
از زمانی که ما در حوزه شهرکسازی و صنایع کوچک شروع به کار کردیم، در حوزه خدمات زیربنایی کارهایی را شروع و اقدامات بسیارخوبی انجام دادیم.
من در بدو ورود به «سازمان» چند مساله را مطرح کردم که مدیران من باید به صورت جدی آن را دنبال کنند. اول؛ رویکردمان باید از خدمات‌رسانی صرف تغییر کند و «سازمان» با توجه به الزامات و متغیر روز اقتصاد کشور باید به سراغ وظیفه اصلی یعنی حوزه سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در حوزه صنایع کوچک برود.
دوم؛ باید تلاش کنیم تکالیف حاکمیتی و تصدیگری این سازمان را تفکیک و شفاف کنیم. «سازمان» باید به وظایف حاکمیتی و سیاست‌گذاری بپردازد و امور تصدی گری را به بخش خصوصی واگذار کند.
سوم؛ برای اینکه بتوانیم رویکردمان به حوزه صنایع کوچک، یک رویکرد بهینه و مناسب باشد، باید نهاد‌سازی کنیم که اقداماتی از جمله تلاش برای تاسیس بانک صنایع کوچک، بیمه صنایع کوچک، لیزینگ صنایع کوچک، تشکیل خوشه‌های صنعتی و تکمیل زنجیره تولید در بحث صنایع کوچک و موارد دیگر را در دستور کار قرار دادیم.
اقدام دیگری که از بدو ورود به سازمان دنبال شد، این بود که سازمان صنایع کوچک باید به یک سازمان حاکمیتی و سازمان توسعه‌ای تبدیل شود. جلسات و برنامه‌های متعدد و گزارش‌های متعددی برای مجلس محترم و دولت تهیه کردیم، جایگاه قانونی سازمان را به عنوان یک سازمان توسعه‌ای معرفی کنیم. شما می‌دانید که در همه کشورها، «تولی‌گری» در حوزه صنایع کوچک به یک سازمان حاکمیتی و یک سازمان توسعه‌ای واگذار شده است.
«تولی‌گری» به‌این معنی نیست که ما برویم صنایع کوچک ایجاد کنیم. نهاد‌سازی، خوشه‌سازی، شبکه‌سازی، عارضه‌یابی، تشکیل شرکت‌های مشاوره برای حوزه صنایع کوچک و سایر موارد از جمله وظایفی است که باید در این قالب تعریف شود.
از سوی دیگر، در حوزه خدمات زیربنایی اقداماتی که انجام شده بود، در این دوره سعی کردیم این امور را تسریع ببخشیم.
آیا برای پیگیری اهداف یاهدفگذاری‌های جدید، «سازمان» از منابع کافی برخوردار بود؟
در حوزه صنایع کوچک، وقتی من مسوولیت اینجا را به عهده گرفتم، کل اعتباری که برای اینجا در نظر گرفته شده بود، حدود ۱۴۴ میلیارد تومان بود. از این مبلغ تا پایان سال ۸۸، کمتر از ۶۰ درصد آن را برای کل کشور تخصیص داده بودند. یعنی ما حدود ۵۷ میلیارد تومان منابع داشتیم. اما اندکی بعد با افزایش دامنه تعاملات، اعتبارات جدیدی را جذب کردیم. از ابتدا تلاش شد در حوزه خدمات زیربنایی، علاوه بر اینکه حجم اعتبارات را افزایش دهیم، رویکرد «سازمان» در حوزه خدمات‌رسانی به شهرک‌هایی صنعتی نیز تغییر پیدا کند. به همین دلیل، چند موضوع در دستور کار قرار گرفت. یکی مساله توجه به نیاز صنعتگران بوده است. یعنی ممکن است ما خدماتی همانند احداث جاده آسفالت، توسعه فضا در تمام شهرکهای صنعتی انجام بدهیم، ولی شاید اینها همه نیازهای صنعتگر ما نباشد. ممکن است صنعتگر چیزی را بخواهد که کار کوچکی هم باشد و آن مورد نیازش باشد، بنابراین اول به رفع مشکل صنعتگران می‌پردازیم.
به این ترتیب مشکلات در شهرکهای صنعتی شناسایی و اولویت بندی می‌شوند و سپس بر اساس منابع اعتباری که در اختیار است، مرتفع می‌شوند، مثلا یکی از کارهای مهمی که انجام شد پرداختن به نگاه بصری و ایجاد یک فضای شاداب در حوزه شهرک‌ها و نواحی صنعتی بود. یعنی زیبا‌سازی در شهرک‌ها و نواحی صنعتی در‌این دوره به طور جدی دنبال می‌شود.
«سازمان» همیشه از گذشته به دنبال تعامل با سایر دستگاه‌های دولتی بود. از طرفی صنعتگران در زمینه ضعف خدمات‌رسانی سایر دستگاه‌های مسوول، همیشه گلایه داشتند. آیا در‌این مورد کاری صورت گرفته است؟
در این مورد به طور مفصل توضیح می‌دهم. در حوزه ارائه خدمات زیربنایی تعامل مان با دستگاهها و مجموعه‌های بیرونی همانند وزارت نیرو، وزارت نفت، وزارت راه و دستگاه‌های دیگر که باید مجموعه‌ای از خدمات زیربنایی را تا درون شهرکهای صنعتی ارائه کنند، افزایش یافته است. از سوی دیگر، منابع اعتباری را از طریق تعامل مطلوب با مجلس افزایش دادیم. یعنی در سال 89 حجم اعتباری که مجلس برای «سازمان» مصوب کرد، حدود350 میلیارد تومان بود که به همین میزان هم ما توانستیم، برنامه‌مان را شتاب بخشیم.
حال اگر در اینجا به آن پرسش شما برگردیم که «سازمان» را در چه شرایطی تحویل گرفتید؟ باید اشاره کنم که مدیران تلاش‌های بسیار خوبی انجام داده‌اند. متاسفانه یک شیوه‌ای که دیده می‌شود، این است که برای اثبات خودمان، عملکرد مدیر قبلی را زیر سوال ببریم، به نظرم نباید‌این گونه به موضوع نگاه کنیم. به ویژه اگر اینکه براین باوریم که سازمان ما دارای رویکرد راهبردی، دارای چشم‌انداز و حرکت سیستماتیک است، در اینجا فرد مهم نیست و برنامه حرف اول را می‌زند. در گذشته نیز مدیران «سازمان» با توجه به منابعی که در اختیار داشتند، با سرعت متوسط حرکت کرده‌اند. موضوع داشتن منابع، مساله مهمی است.
یعنی به عملکرد پیشین «سازمان» نقدی وجود ندارد؟
گفتم منابع مالی به اجرای برنامه‌ها و‌ایده‌ها، شتاب می‌دهد. می‌توان تعبیر کرد که در گذشته با وجود اینکه تلاش‌های زیادی صورت گرفت، بیشتر این تلاش‌ها در امر تصدیگری و تامین در آمد از محل خود شهرک‌ها بود. اما با ورود من به این حوزه، بیشتر رویکردهای حاکمیتی و سیاست‌گذاری در شهرکهای صنعتی دنبال شد که نقش نمایندگان در همکاری با «سازمان» برای بازگشت به اجرای وظیفه اصلی را نباید فراموش کرد.
باز هم یادآوری می‌کنم که مدیران قبلی هم تحلیل صحیحی از وظایف حاکمیتی «سازمان» داشتند؛ اما چون مبالغ اعتبارشان کم بود، این موضوع دشواری‌هایی را در ارائه خدمات‌رسانی به شهرک‌ها ایجاد می‌کرد. من اعتقادم این بود و هست که ما باید ماموریت اصلی؛ یعنی سیاست‌گذاری را انجام دهیم و ماموریت جانبی یا خدمات‌رسانی را باید به سایر دستگاهها واگذار کنیم. یعنی وزارت نیرو بایدآب و برق را تا جلوی در ورودی شرکت‌های بیاورد، نه‌اینکه خودمان دنبال «تولی‌گری» و فراهم کردن آب و برق باشیم.
در این دوره تعامل شما با مجلس و سایر دستگاهها باعث شد که ارائه خدمات زیر بنایی تا جلوی در شهرک‌ها تصویب و قانون شود؟
بله قانون شد. دولت مصوبه‌ای داد که دستگاه‌های مسوول موظفند خدمات را تا در ورودی شهرک‌ها بیاورند.
وقتی مهندس «محرابیان» به وزارت صنایع آمدند. میزان اعتبارات «سازمان» افزایش یافت. کل اعتبارات برای شهرک‌ها و نواحی صنعتی کشور ۴۰ میلیارد تومان در سال ۸۶ بود. در آن زمان ۴۹۰ شهرک صنعتی در سراسر کشور داشتیم. ۴۰۰ میلیارد ریال چگونه می‌توانست پاسخگو این تعداد شهرک‌ها باشد؟ در سال اول، آقای «محرابیان» مصوبه‌ای از دولت گرفتند و اعتبار ۴۰ میلیارد تومانی را به سطح ۲۰۰ میلیارد تومان افزایش دادند. منتهی مجلس در سال بعد‌این مبلغ را کاهش داد و به سطح ۱۴۴ میلیارد تومان رساند که در دوره ما، این رقم افزایش پیدا کرد و خدمات در شهرکهای زیر بنایی کمی سرعت گرفت.
شما به تعامل‌تان با سایر دستگاهها اشاره کردید، وضعیت تعامل شما با سایر دستگاهها چگونه است؟
تعامل ما خوب است. اما برای دستگاه خدمات رسان ما ماموریت‌های متعددی تعریف شده است. یعنی در حدی که توان دارند زحمت می‌کشند. منتهی انتظار ما براساس تکالیف و وظایفی که برای صنایع کوچک به ویژه بعد از اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها تعریف شده، خیلی بیشتر از اینها است.
منظورتان از مسوولیت‌ها چیست؟
بزرگ‌ترین مسوولیت ما، در سالی که رهبر معظم انقلاب اسلامی آن‌را سال «جهاد اقتصادی» نام‌گذاری فرمودند، افزایش سطح اشتغال در کشور است. هیچ دستگاهی به تنهایی نمی‌تواند این مسوولیت را ایفا کند. اگر بنا به تعبیر مقام معظم رهبری، صنعت پیش قراول توسعه اقتصادی کشور است، پس محور خدمات‌رسانی در اقتصاد باید حول این محور باشد. متاسفانه تاکنون این چنین بوده که خدمات‌رسانی به شهرکهای صنعتی، صنعتگران و تولیدکنندگان یا واحدهای صنعتی یکی از اولویت‌های دستگاه‌های خدمت‌رسان بوده است، در صورتی که به نظرم باید مهمترین اولویت آنها باشد. این محور پیشرفت است. ایجاد ثروت، ایجاد رفاه و ایجاد اشتغال که مقام معظم رهبری و دولت روی آن تاکید دارند، به نظرم محور پیشرفت است.
حرف ما به دستگاه‌های خدمات‌رسان این است که وقتی می‌گوییم فلان خدمت را باید به فلان صنعتگر برسانیم، باید در اولویت اول قرار بگیرد، نه اینکه آن را در اولویت‌های پایین‌تر فهرست قرار داد.
تعامل دو سویه یا چند سویه با دستگاه‌هارو به بهبود نیست؟
صد البته در یک سال گذشته دستگاه‌های خدمات رسان همکاری خوبی با ما داشتند. مثل وزارت نیرو، هم در بخش آب و هم در بخش برق یا وزارت نفت در حوزه گازرسانی، وزارت ارتباطات و فناوری در حوزه دیتا و فیبر نوری خطوط تلفن نسبت به یک سال گذشته تعامل فوق‌العاده خوبی با شهرک‌ها داشته است. میزان خدماتی که به ما دادند، قابل مقایسه با گذشته نیست منتهی ما همچنان انتظارمان بیشتر از اینها است.
آمار‌هایی که خود شما اعلام کردید، آمارهای زیاد چشمگیری نیست. مثلادر خصوص وجود «فیبر نوری» مخابرات خدمات خوبی ارائه نمی‌کند. این‌طور نیست؟
ما هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله داریم، خواهش ما از دستگاه‌های خدمات‌رسان این است که خدمات‌رسانی در شهرکهای صنعتی را به عنوان یک اولویت جدی بگیرند و آن موضوع را «دگر دستگاهی» نبینند. این یک موضوع ملی است. بخش صنعتی هم همانند بخش خانگی اهمیت دارد. امنیت و استحکام خانواده به موضوع‌اشتغال اعضای خانواده مثل پدر، برادر، خواهر، پسر و مادر باز می‌گردد. در برنامه پنجم، بندی اضافه شد که دستگاه‌های خدمات رسان موظف شدند تا درب ورودی واحد تولیدی خدمات آب، برق، گاز، تلفن و راه را ارائه کنند. این موضوع ابلاغ شده است و دستگاه‌های خدمت رسان در سال ۹۰ باید بودجه‌هایشان، این موضوع را مدنظر قرار دهند و ردیف‌های خاصی را پیش‌بینی کنند تا این خدمات را به شهرک‌ها ارائه بدهند.
شما به افزایش تعامل با مجلس‌اشاره کردید. این موضوع از گذشته مطرح بوده که مکان‌یابی اشتباه برخی شهرکهای صنعتی بنا بر اصرار نمایندگان بوده است. از سوی دیگر، انتظار نمایندگان مجلس از شما، به ویژه در سفرهای استانی رییس‌جمهور برای استقرار شهرکهای جدید صنعتی در نواحی که از حداقل امکانات زیر بنایی برخوردار نبوده، زیاد است؟
بهتر است وارد این حوزه نشویم، دوستانم در آینده در حدی که بتوانند در خدمت تولید و اشتغال هستند و خوشبختانه خدمات خوبی نیز ارائه داده‌اند.
آیا انتظارات نمایندگان که برگرفته از موضوع یا دغدغه افزایش اشتغالزایی در حوزه انتخابی شان است، در تعامل شما با مجلس موثر بوده است؟
موضوع مهم برای ما این است که تعامل خوبی با مجلس به ویژه درسال «جهاد اقتصادی» داریم. در طول برنامه دولت نهم و دهم ما حدود ۱۰۰ درصد از نظر تعداد استقرار شهرک‌ها و نواحی صنعتی رشد داشتیم. در عمر دو دولت آقای «احمدی‌نژاد»، یعنی در ۵/۵ سال گذشته، حدود ۵۰ درصد به تعداد شهرک‌ها و نواحی صنعتی کشور اضافه شد. دلیل این امر همان انتظاراتی بود که نمایندگان مجلس در سفرهای استانی داشتند و با کارهای کارشناسی که دولت انجام داد، ما در رشد کمی به نتیجه رسیدیم. ما توسعه شهرک‌ها و نواحی صنعتی کشور را باید در کل کشور داشته باشیم. یعنی زیرساخت لازم را ایجاد کنیم تا واحدهای تولیدی در شهرکهای صنعتی مستقر شوند و زمینه توسعه را فراهم کنند. از نظر کمی، شهرک‌ها توسعه پیدا کردند و از نظر دیگر، ما متولی صنایع کوچک هستیم. حال باید یکسری اقدامات و یکسری اختیارات از سوی مجلس به ما محول شود تا بتوانیم آن خدمات را به خوبی انجام دهیم.
خوشبختانه از زمان ورود آقای مهندس «محرابیان» به وزارت صنایع، با مجلس تعاملات بسیار خوبی صورت گرفته است. مسائل صنایع کوچک و شهرک‌ها و نواحی صنعتی به خوبی برای نمایندگان تشریح شد و نمایندگان از آنجایی که خودشان با اقتصاد مناطق و نیازهای شهرکهای صنعتی آشنا هستند، به خواسته‌های «سازمان» عنایت دارند.
تمام تعاملات ما و مجلس و جلسات متعدد، چه در جلسات استانی چه در «سازمان»، دو اتفاق را برای ما رقم زد:
اول؛ در بودجه سال 1389، اعتباراتمان 5/2 برابر افزایش یافت. یعنی از سطح 144 میلیارد به 350 میلیارد تومان رسید.
دوم؛ تغییر نگاهی در درون مجلس در ارتباط با فعالیت سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی به وجود آمد.
قبلا تمام نمایندگان و حتی کمیسیون صنایع اعتقاد داشتند که ماموریت‌های این سازمان، ماموریت‌های تصدیگری است. اما برای آنها تشریح شد که ما مجموعه وظایف حاکمیتی با دامنه‌ای از وظایف تصدیگری هستیم و باید اینها را از یکدیگر جدا کنیم و نمی‌شود نسخه‌ای برای هر دو وظایف پیچید.
آنها به این جمع بندی رسیدند که در برنامه پنجم توسعه چهار یا پنج ماموریت جدید و جدی برای «سازمان» تعریف کنند.
اول اینکه ارائه خدمات زیر بنایی را همچنان ادامه دهیم، ولی باید وظایف حاکمیتی را از تصدیگری جدا کنیم.
دوم، تشکیل خوشه‌های صنعتی به طور جدی دنبال شود. سوم، تاسیس و راه‌اندازی شرکت‌های صنعتی مشترک با کشورهای همسایه در حوزه بین‌المللی دنبال شود که مجموعه‌ای از اختیارات و ماموریت‌هایی به ما داده‌اند.
چهارم، در حوزه توسعه فعالیت‌ها در مناطق محروم، امکان سیاست‌گذاری و ماموریت‌های جدیدی به ما داده‌اند.
تعامل با مجلس و حمایت‌هایی که آقای محرابیان کردند، وقتی ما آمدیم به‌این سازمان، آقای محرابیان گفتند من نگاهم به صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی این است که این سازمان باید بشود یک سازمان توسعه و پیشرو که خوشبختانه با پیگیری و تصویب مجلس محترم این اقدام عملی شد.
در نیمه اول سال 89، گردهمایی داشتیم با مدیران بخش صنعت و معدن کشور. آقای محرابیان در این گردهمایی اشاره کردند که انتظاراتی که من از صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی داشتم، برآورده نشده است. در طی صحبت‌های آقای محرابیان، این سازمان که سازمانی گوشه‌گیر و لخت بود و به ماموریت‌های جانبی بیشتر از به ماموریت اصلی می‌پرداخت، به یک سازمان پیشرو در کشور تبدیل شد و امروز به ماموریت‌های اصلی می‌پردازد.
این نکته مطلوبی است که نشان می‌دهد که با حرکت‌هایی که انجام شد این سازمان در مسیر درست خودش که وزیر هم ترسیم کرده است قرار گرفته است و کارهایش را انجام می‌دهد.
یعنی سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی به یک سازمان با وظایف توسعه‌ای مبدل شد؟
بله در اینجا باید از حمایت‌های مجلس محترم بویژه کمیسیون صنایع و معادن در این خصوص مجددا تشکر کنم. خوشبختانه سازمان ما به خاطر نقش حاکمیتی و نقشی که در این صنعت و اشتغال در کشور می‌تواند داشته باشد و بنابر استدلالهایی که آورده شد به عنوان سازمان توسعه‌ای در مجلس پذیرفته شد و با این مصوبه، وظایف این سازمان گسترده‌تر از گذشته شده است. لذا هم باید اعتبارات آن متناسب با ماموریت‌های آن افزایش یابد و هم اساسنامه آن براساس سازمان‌های توسعه‌ای اصلاح شود که این کار در کارگروهی در حال انجام است و با این توسعه‌ای شدن نقش حاکمیتی سازمان تثبیت شد و این اختیار را پیدا کردیم که در حوزه‌های مختلف و مرتبط با صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی راسا سرمایه‌گذاری نماید و یا اینکه با مشارکت بخش خصوصی این اقدام را انجام دهد و از طرفی سازمان این امتیاز را پیدا کرد که نقش اصلی خود را در امور حاکمیتی صنایع کوچک کشور به عنوان متولی اصلی ایفا نماید و به نظر رسد رویکرد ما در دوره جدید پرداختن به امور حاکمیتی در امر صنایع کوچک و فراهم‌آوردن زمینه لازم برای مشارکت بخش خصوصی به صورت منفرد یا مشترک برای توسعه زیرساختها در شهرکهای صنعتی برای
استقرار صنایع است و لذا این مصوبه یک جریان تازه و یک نگاه جدید به ماموریت‌های این سازمان است که می‌باید با سرعت با اصلاح اساسنامه و اصلاح اعتبارات مورد نیاز اقدامات اساسی در این زمینه را برنامه‌ریزی و دنبال کرد. البته ما تا پایان سال ۹۳ فرصت داریم که امور تصدیگری را به بخش‌های خصوصی واگذار کنیم و این کار را از یک سال و نیم گذشته بنده به جد آن را دنبال می‌کنم و اعتقاد دارم که حتما باید بخش خصوصی امور تصدیگری را به عهده بگیرد و ما فقط به امور سیاست‌گذاری و حاکمیتی بپردازیم و هر کجا هم که به بخش خصوصی اعتماد شده است و کارها در یک فرایند درستی واگذارشده است، بخش خصوصی موفق‌تر از دولتی عمل کرده است.
آیا ماموریت اصلی این سازمان قانون‌گذاری است یا نه؟
خیر، ولی یک بخش از وظایف ما باید واگذار شود؛ یعنی پرداختن به ساخت‌وساز شهرک‌ها و این کارهای زیربنایی باید واگذار شود منتهی با رویکردی که الان داریم نه؛ یعنی ما در درون شهرکهای صنعتی، ۳۰ درصد قیمت‌های زمین را نقد و ۷۰ درصد در اقساط بلند مدت در نظر گرفته‌ایم.
این توسعه کمی را در کشور انجام دادیم یعنی گفتیم که در فلان منطقه محروم این کار را انجام می‌دهیم و برای اینکه صنعت انگیزه پیدا کند و بیاید استقرار پیدا کند، شما این خدمات را به آنها بدهید. قیمت اولیه را از آن کم بگیرید و بعدا اقساط بلند مدت بگیرید، یک سری خدمات به آن بدهید اگر قرار باشد این اتفاق بیفتد یعنی ما واگذار کنیم و بخش خصوصی بیاید، باید یک سری امتیاز به بخش خصوصی بدهیم؛ یعنی بخش خصوصی انگیزه پیدا کند و خودش برود شهرکداری کند و شهرکسازی کند. الان مجوز ایجاد شهرکهای صنعتی خصوصی در اختیار ما است، از اول که حدود 8-7 سال قبل این مجوز داده شد در حوزه شهرکسازی بخش خصوصی تا الان 30 شهرک صنعتی خصوصی‌ایجاد شد، از این 30 عدد 13 تا در حال کار است، چرا؟ دلیل آن‌این است که بخش خصوصی جایی سرمایه‌گذاری می‌کند که بازگشت سرمایه مناسب باشد. فعلا در حوزه شهرکسازی، سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران توجیه اقتصادی ندارد ما برای اینکه این اتفاق بیفتد باید انگیزه ایجاد کنیم. یکی از ساز و کارها این است که باید یکسری تسهیلات از طریق شبکه بانکی کشور در اختیار بخش خصوصی قرار گیرد تا این کار را انجام بدهد در
برنامه پنجم ما این را پیش‌بینی کردیم؛ یعنی دولت تسهیلاتی به بخش خصوصی می‌دهد که این بخش خصوصی بتواند شهرکسازی کند و خودش شهرکداری کند؛ یعنی انگیزه ایجاد کنیم. البته تسهیلات پاسخگو نیست و باید مسائل دیگر را هم فراهم کنیم.
ادامه در قسمت دوم(خبر بعدی)
ارسال نظر