تداوم روند افزایشی قیمت نفت - ۱۵ اسفند ۸۹
بهای نفت خام در بازار آمریکا (بورس نیویورک) طی هفته گذشته (۲۸ فوریه الی ۴ مارس ۲۰۱۱) از یک روند افزایشی برخوردار بوده و به بالاترین سطح خود طی ۵/۲ سال گذشته بالغ شد.
بهای نفت خام در بازار آمریکا (بورس نیویورک) طی هفته گذشته (۲۸ فوریه الی ۴ مارس ۲۰۱۱) از یک روند افزایشی برخوردار بوده و به بالاترین سطح خود طی ۵/۲ سال گذشته بالغ شد.
بر این اساس طی هفته گذشته به دلیل تداوم بحران در منطقه خاورمیانه، تشدید ناآرامی‌ها در لیبی به ویژه در مناطق نفت خیز شرق این کشور، واکنش ایالات متحده آمریکا به بحران لیبی و اعزام نمایشی چند ناو جنگی به طرف لیبی، افزایش نگرانی فعالان بازار نفت از گسترش ناآرامی‌ها به سایر کشورهای تولیدکننده نفت مخصوصا عربستان سعودی، وقوع برخی اعتراضات و ناآرامی‌ها در کشورهای بحرین، عمان و عربستان سعودی، اعلام مقام‌های نفتی آنگولا و نیجریه از ناتوانی خود برای جبران سریع کمبود عرضه نفت در لیبی، کاهش تولید نفت اعضای اوپک در ماه فوریه 2011 در پی بحران لیبی بر پایه تازه‌ترین نظرسنجی رویترز، اعلام بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول و بانک مرکزی آمریکا مبنی بر عدم تهدید قیمت‌های کنونی نفت خام بر روند بازسازی اقتصاد جهانی، انفجار یک خط لوله نفتی در مرز ونزوئلا و کلمبیا به دست شورشیان کلمبیایی، انتشار آمار اقتصادی مثبت در مورد اقتصاد آمریکا نظیر کاهش تعداد متقاضیان کار و کاهش نرخ بیکاری در این کشور، بهبود شرایط اقتصادی اروپا و کاهش بیکاری در آلمان، افزایش ارزش شاخص‌های بورس در بازارهای جهانی، کاهش ارزش دلار در مقابل یورو، کاهش سطح
ذخیره‌سازی‌های نفت خام آمریکا معادل 300 هزار بشکه در هفته منتهی به 25 فوریه 2011 و همچنین افزایش خریدهای احتیاطی نفت به دلیل نگرانی‌ها درباره گسترش موج ناآرامی‌های لیبی به دیگر کشورهای عربی تولیدکننده نفت، قیمت نفت خام WTI در بورس نایمکس (آتی‌های ماه اول)، از حدود 97/96 دلار در هر بشکه در تاریخ 28 فوریه 2011 تا بیش از 42/104 دلار در هر بشکه در تاریخ 4 مارس 2011 افزایش یافت.
البته طی دوره مذکور، اعلام عربستان سعودی مبنی بر آمادگی این کشور جهت جبران کمبود عرضه نفت خام در بازار، پیشنهاد طرح مذاکره برای حل بحران لیبی از طرف ونزوئلا و همچنین اعلام برخی از اعضای اوپک مبنی بر توانایی این سازمان در جبران کمبود عرضه نفت لیبی در بازار، از عوامل تضعیف‌کننده قیمت نفت خام در بازارهای جهانی به شمار می‌روند. براساس اعلام تحلیلگران بازار نفت، بر خلاف تونس که یک صادرکننده کوچک نفت بود و مصر نیز که تنها نقش ترانزیتی در بازار نفت داشت، تحولات لیبی نگرانی بزرگی برای بازار نفت محسوب می‌شود. ممکن است اختلال در عرضه نفت لیبی، ماه‌ها طول بکشد. عرضه نفت خام لیبی در شرایط کنونی که تقاضای جهانی نفت خام روند رو به رشدی را در پیش گرفته، بسیار مهم و حیاتی است. پیش از آغاز بحران کنونی سهم لیبی از تولید جهانی نفت در حدود ۲ درصد و معادل ۶/۱ میلیون بشکه بود، اما اکنون به گفته رییس شرکت ملی نفت این کشور، به کمتر از نصف رسیده است. تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند تولید نفت نیجریه و آنگولا نیز به دلیل عملیات نگهداری، در ماه‌های آینده کاهش یافته و سبب شود عرضه نفت‌خام سبک باز هم کمتر شود. نفت خام لیبی همچون نفت خام
نیجریه، از نوع سبک و کم سولفور بوده و ارزش پالایشی بالایی دارد. درگیری مردم و نیروهای امنیتی در برخی کشورهای عربی نظیر بحرین و عمان، دامنه ناآرامی‌ها را به کشورهای صادرکننده نفت نیزکشانده و دیگر کشورهای نفت‌خیز منطقه با نگرانی تحولات این کشورها را دنبال می‌کنند. عربستان سعودی که مطمئن‌ترین منبع عرضه نفت در مواقع اضطراری به شمار می‌رود، خود دچار مشکلات داخلی شده و تا حدودی نگرانی‌هایی را از وضعیت آینده عرضه این کشور به‌وجود آورده است. با دستگیری یک روحانی شیعه در عربستان سعودی، خطر جنگ مذهبی در این کشور نیز شدت یافته است و در صورت بحرانی شدن وضعیت این کشور، جایگزینی برای جبران کمبود تولید آن وجود نخواهد داشت.
از سوی دیگر، به عقیده برخی تحلیلگران بازار نفت، جهش چند دلاری قیمت نفت خام طی چند هفته گذشته ارتباط خاصی با عرضه و تقاضای این محصول نداشته و بیشتر تحت تاثیر احساسات و عوامل روانی بازار بوده است. در حال حاضر سرمایه‌گذاران تازه ای به بازار نفت روی آورده‌اند و بسته به چگونگی تحولات منطقه خاورمیانه، ممکن است قیمت‌های جهانی نفت خام از سطوح کنونی نیز فراتر روند. طی هفته گذشته، به دلیل انتشار آمار و اطلاعات مثبت در مورد اقتصاد آمریکا نظیر کاهش تعداد متقاضیان کار و کاهش نرخ بیکاری در این کشور، ارزش شاخص‌های بورس از یک روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بودند. ارزش یورو در مقابل دلار طی هفته گذشته، در پی کاهش مشکلات اقتصادی و بهبود شرایط اقتصادی کشورهای منطقه یورو و کاهش بیکاری در آلمان، از یک روند افزایشی برخوردار بود. تصویب کمک‌های مالی به یونان و ایرلند از سوی اتحادیه اروپا و صندوق بین‌المللی پول در سال 2010، تا حدودی موجب تضعیف ارزش یورو در مقابل دلار شده است، ولی کارشناسان معتقدند این روند تداوم نیافته و برنامه‌های انبساطی بانک مرکزی آمریکا، سبب کاهش ارزش دلار خواهد شد. به‌طور کلی ارزش دلار در مقابل یورو در
پی تصمیمات فدرال رزرو مبنی بر ارائه کمک‌های مالی برای بهبود اوضاع اقتصادی این کشور، از یک روند کاهشی برخوردار بوده است. سیاستگذاران بانک مرکزی آمریکا اعلام کرده‌اند آماده ارائه کمک‌های بیشتر برای بهبود اوضاع اقتصادی این کشور هستند، لذا در صورت اجرای برنامه‌های انبساطی بانک مرکزی آمریکا و تزریق پول به اقتصاد این کشور برای جلوگیری از بازگشت به رکود، ارزش دلار افت خواهد کرد. براساس آمار دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، قیمت سبد نفتی اوپک طی دوره 28 فوریه الی 3 مارس 2011، ازحدود 5/108 دلار در هر بشکه به بیش از 48/110 دلار در هر بشکه افزایش یافت. میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به 3 مارس 2011، با 3 دلار و 56 سنت افزایش نسبت به هفته پیش از آن به هر بشکه 109 دلار و 52 سنت رسیده است. میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به 25 فوریه 2011 معادل 105 دلار و 96 سنت بود. همچنین میانگین ماهانه بهای سبد نفتی اوپک طی ماه فوریه، با 7 دلار و 46 سنت افزایش نسبت به میانگین ماه ژانویه 2011 به هر بشکه 100 دلار و 28 سنت رسیده است. میانگین بهای سبد نفتی اوپک در ماه ژانویه 2011 معادل 92 دلار و
82 سنت در هر بشکه بود. سبد نفت خام اوپک در بردارنده 12 نوع نفت خام اعضای این سازمان شامل مخلوط الجزایر، گریسول آنگولا، اورینته اکوادور، سنگین ایران، سبک بصره، صادراتی کویت، اس سیدر لیبی، سبک «بونی» نیجریه، مارین قطر، سبک عربی عربستان سعودی، موربان امارات و بی.سی.اف 17 ونزوئلا است.
قیمت نفت خام برنت دریای شمال در بورس لندن(ICE) نیز برای تحویل در ماه آوریل ۲۰۱۱، به دلیل تشدید ناآرامی‌ها در لیبی و کاهش تولید نفت خام این کشور، افزایش نگرانی فعالان بازار نفت از احتمال گسترش ناآرامی‌ها در خاورمیانه و تسری آن به سایر کشورهای تولیدکننده نفت خصوصا عربستان سعودی و در نتیجه تشدید نگرانی‌ها درباره کمبود عرضه نفت در بازار اروپا، از یک روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بوده و در ابتدا با ۵۵/۴ دلار افزایش در هر بشکه از حدود ۸۰/۱۱۱ دلار در هر بشکه در تاریخ ۲۸ فوریه ۲۰۱۱ تا بیش از ۳۵/۱۱۶ دلار در هر بشکه در تاریخ ۲ مارس ۲۰۱۱ افزایش یافت، ولی دوباره تا سطح ۹۷/۱۱۵ دلار در هر بشکه در تاریخ ۴ مارس ۲۰۱۱ کاهش یافت.
همچنین میانگین بهای هر بشکه نفت خام صادراتی‌ایران با 1 دلار و 94 سنت افزایش نسبت به هفته قبل (23 فوریه 2011)، در روز 1 مارس 2011 به بشکه‌ای 106 دلار و 88 سنت رسیده است. بر اساس آمارهای امور بین‌الملل شرکت ملی نفت‌ایران، میانگین وزنی بهای هر بشکه نفت خام سبک ایران به مقصدهای مختلف در روز سه شنبه (1 مارس 2011) 108 دلار و 42 سنت بود و همین رقم برای نفت خام سنگین در سطح 105 دلار و 81 سنت قرار داشت. همچنین قیمت هر بشکه نفت خام سبک‌ایران به بازار آفریقای‌جنوبی 109 دلار و 37 سنت و هر بشکه نفت خام سنگین ایران به این بازار 107 دلار و 77 سنت گزارش شده است. هر بشکه نفت خام سبک‌ایران در بازار آسیا 108 دلار و 18 سنت، شمال غربی اروپا 109 دلار و 27 سنت و در بازار مدیترانه 107 دلار و 77 سنت معامله شده است. هر بشکه نفت خام سنگین‌ایران نیز در بازار آسیا 105 دلار و 61 سنت، شمال غربی اروپا 107 دلار و 67 سنت و در بازار مدیترانه 105 دلار و 22 سنت به فروش رسیده است. طی دوره 23 فوریه الی 1 مارس 2011، بیشترین افزایش در قیمت نفت خام سبک و سنگین ایران مربوط به بازار آفریقای جنوبی به ترتیب به میزان 9/2 و 3 دلار افزایش در هر بشکه
بوده است. میانگین وزنی بهای هر بشکه نفت خام سبک و سنگین ایران نیز نسبت به هفته قبل، به ترتیب به میزان 88/1 دلار و 80/1 دلار در هر بشکه طی دوره مذکور افزایش یافته است.
پیش‌بینی قیمت
قیمت‌های نفت خام برنت و WTI در هفته گذشته افزایش یافتند، البته میزان افزایش WTI نسبتا بیشتر بود و میزان تفاضل قیمتی کاهش یافت و به 10 دلار رسید. هنوز بحران منطقه خاورمیانه مهم‌ترین عامل افزایش قیمت نفت است. عربستان که مطمئن‌ترین منبع عرضه نفت در مواقع اضطراری است، خود دچار مشکلات داخلی شده است و تا حدودی موجب نگرانی از وضعیت آینده عرضه این کشور شده است. قیمت نفت برنت که بالاتر از 110 دلار، سطح حمایتی ماهانه قرار داشت به سمت 118 دلار اولین سطح مقاومتی افزایش یافت و با برخورد با این سطح کاهش یافت. نفت خام WTI بالاتر از سطح 95 دلار قرار داشت و با گذشت از اولین سطح مقاومتی 102 دلار، به سمت دومین سطح مقاومتی 107 دلار افزایش یافت. ذخیره‌سازی‌های نفت خام و بنزین آمریکا کاهش یافتند که به نوبه خود فشار افزایشی بر قیمت وارد کردند. آمار اقتصادی منتشره در مورد اقتصادی آمریکا دلالت بر بهبود شرایط است. تعداد متقاضیان کار کاهش پیدا کردند همچنین نرخ بیکاری نیز کاهش یافت. شرایط اقتصادی در اروپا نیز مناسب بود و بیکاری در آلمان کاهش یافت. در شرایط فعلی همچنان فشار افزایشی بر قیمت نفت وارد می‌آورد. در هفته جاری قیمت نفت برنت
با مقاومت 118 دلاری و در مسیر کاهشی با حمایت 110 دلاری مواجه است. قیمت نفت خام WTI با سطح مقاومتی 107 دلار روبه‌رو است. در مسیر کاهشی 102 و 100 دلار مانع کاهش بیشتر خواهند بود.
منبع: سایت موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی (www.iies.org )
*کارشناسان ارشد اقتصاد انرژی
ارسال نظر