دفن غیراصولی در 57‌درصد زباله‌گاه‌های خراسان

روزانه ۱۶۰۰ تن زباله در مشهد تولید و به زباله‌گاه‌ها منتقل می‌شود مشهد - زهره الوندی: نقش عمومی خاک نسبت به هوا و آب از اهمیت بیشتری برخوردار است. حفاظت خاک به عنوان یک وظیفه زیست محیطی مانند آب‌وهوا واجب و ضروری است. انسان هرچه بیشتر سعی می‌کند، هوا و آب را تمیز کند به همان نسبت در نتیجه این اقدام پاک‌کننده خود، خاک را آلوده‌تر می‌کند و بر بار آلودگی خاک اضافه می‌شود. از آنجایی که خاک روز به روز به قبرستان مواد زیانبخش و دریافت‌کننده مواد زیان آور تبدیل شده است و نیز بیشتر از آب‌وهوا بر بار آلودگی خاک افزوده شده و توان خودپالایی خاک به علت کم بودن مبادله آن کمتر از توان خودپالایی هوا و آب است و از طرفی به طور روز افزون بر اثر ایجاد ساختمان و راه و تاسیسات شهری و صنعتی مقدار زیادی از خاک از گردش طبیعی و نیز از حوزه زراعتی خارج می‌گردد و تبدیل به خاک مرده می‌شود.

مهری رضایی، کارشناس محیط زیست خراسان رضوی در این خصوص گفت: آلودگی منابع خاک می‌تواند ناشی از علل مختلفی از جمله منابع آلوده‌کننده صنعتی، معدنی، کشاورزی کاربرد سموم و کودهای شیمیایی، آلوده‌کننده‌های شهری، انواع زباله خصوصا زباله‌های ویژه (بیمارستانی) و ... باشد.

وی افزود: خطر دیگری که در حال حاضر خاک‌های کشور ما را تهدید می‌کند فرسایش خاک است که فعالیت‌های انسان از قبیل تغییر کاربری اراضی هر روز بر شدت آن می‌افزاید.

وی استفاده از سموم را یکی از دلایل عمده آلودگی آب و خاک عنوان کرد و گفت: سالانه ۹۹‌میلیون و ۷۶۹‌هزار و ۸۰۴‌تن انواع نهاده‌های کشاورزی در سطح ۱۱۵‌هزار و ۶۷۰‌هزار هکتار اراضی زراعی و باغی در مشهد مصرف می‌شود که با توجه به اینکه عمده روش آبیاری در این مزارع روش غرقابی است، مقادیر زیادی از این نهاده‌ها آبشویی و در پساب برگشتی به منابع آب زیرزمینی و سطحی ما وارد می‌شود.وی اضافه کرد: علاوه‌بر آن تخلیه پساب‌های صنعتی صنایع مستقر در حاشیه کشف رود (از جمله قالیشویی‌ها، آبکاری‌ها و پوست و چرم) نیز از عمده آلودگی‌های آب و در نتیجه خاک شهر مشهد است.وی با بیان اینکه پسماندهای مختلف اعم از صنعتی و خانگی نیز در صورت عدم مدیریت از عوامل آلاینده خاک محسوب می‌شود، گفت: روزانه ۱۶۰۰‌تن زباله در مشهد تولید و به زباله‌گاه‌ها منتقل می‌شود.

رضایی گفت: بررسی زباله‌گاه‌های موجود در استان مشهد نشان‌دهنده عدم مقبولیت زیست محیطی در تمام این زباله‌گاه‌ها است که مهمترین مشکلات آن‌ ،انتشار زباله به محیط اطراف، ‌نشت شیرابه به اراضی همجوار آب‌‌‌های سطحی و زیرزمینی، تغذیه دام و طیور از زباله و تکثیر حشرات و جانوران موذی و در نتیجه شیوع بیماری است.

وی با تاکید‌بر اینکه ۵۷‌درصد زباله‌گاه‌های موجود در استان دفن غیراصولی دارند، تصریح کرد: ۳۴‌درصد نیز تنها به جمع‌آوری و دپوی آن اقدام ‌می‌کنند و در برخی شهرها نیز متاسفانه سوزاندن زباله اتفاق می‌افتد.

وی دفن غیراصولی روزانه، ۱۳ تن زباله بیمارستانی را نیز از دیگر عوامل آلودگی خاک عنوان کرد و گفت: سالانه دو هزار تن پسماند خطرناک در استان تولید می‌شود که با توجه به وجود متولی واحد، اطلاعی از سرنوشت بسیاری از آنها نداریم و به احتمال زیاد به محیط زیست ما تخلیه‌ می‌شود.

وی در پاسخ به این پرسش که برای حفاظت از خاک و جلوگیری از آن چه باید کرد، گفت: برای تقویت خاک و افزایش محصول تا آن حد که ممکن است از کود حیوانی استفاده شود که خواص فیزیکی و شیمیایی خاک را بهبود می‌بخشد.

وی اضافه کرد: در مورد مصرف سموم و دفع آفات و امراض گیاهی نیز، حتی‌المقدور سمومی به کار برده شود که درجه پایداری آنها در گیاه و خاک کم باشد.

وی در مورد فاضلاب‌ها، زباله‌ها و سایر ضایعات شهری و صنعتی و زباله‌های بیمارستانی نیز گفت: می‌توان با تبدیل زباله‌ها و فاضلاب‌ها به کمپوست و دیگر مواد مورد استفاده در کشاورزی به میزان قابل‌توجهی از آلودگی خاک جلوگیری کرد. همچنین بازیافت زباله بیمارستانی بسیار خطرناک است و باید ممنوع شود و از طرفی و از یک روش مناسب و عملی برای دفع و میکروب‌زدایی این زباله‌ها استفاده شود.

وی اظهار کرد: دولت می‌تواند با تدوین دستور‌العمل‌ها در مورد حفظ خاک از خارج شدن بهره‌برداری کشاورزان یا محدود شدن بهره‌برداری از زمین و کنترل بهره‌برداری موثر از زمین و جلوگیری از آلودگی آن به روش‌های عملی و کارشناسی اقدام کند.