پاریس، انتخاب امام بود
ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﺸﺎﺭﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺮﺍﻕ ﺑﺮ ﺍﻣﺎﻡ ﻭﺍﺭﺩ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﻣﺎﻧﻊ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎﯼ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺍﯾﺸﺎﻥ شد ﻭ ﺣﻀﻮﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﻣﻨﻮﻁ ﺑﻪ ﻋﺪﻡ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎﯼ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﻭ ﻫﻤﺮﺍﻫﺎﻧﺸﺎﻥ ﺷﺪ، ﺍﻣﺎﻡ ﺗﺮﺟﯿﺢ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﺍﺯ ﻋﺮﺍﻕ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎﯼ ﺳﯿﺎﺳﯽﺷﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻫﻨﺪ. ﻭﻗﺘﯽ ﺍﻣﺎﻡ ﺍﺯ ﻣﺮﺯ ﻋﺮﺍﻕ - ﮐﻮﯾﺖ ﺭﺩ ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ، ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻭﺩﺍﻉ ﺑﺎ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﯾﺎﺭﺍﻥ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﯽ ﮐﻮﺗﺎﻫﯽ ﺍﯾﺮﺍﺩ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ: «ﻣﻦ ﺑﯿﻦ ﺳﮑﻮﺕ ﻭ ﻣﺎﻧﺪﻥ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﯾﺎ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎﯼ ﺳﯿﺎﺳﯽﺍﻡ ﻣﺨﯿﺮ ﺷﺪﻡ ﻭ ﻣﻦ ﺷﻖ ﺩﻭﻡ ﺭﺍ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﮐﺮﺩﻩﺍﻡ ﻭ ﺍﺯ ﻋﺮﺍﻕ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﯽﺷﻮﻡ ﻭ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻡ ﻧﺪﺍﯼ ﻣﻈﻠﻮﻣﯿﺖ ﻣﻠﺘﻢ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺩﻧﯿﺎ ﺑﺮﺳﺎﻧﻢ ﻭ ﺻﻼﺡ ﻧﺪﺍﻧﺴﺘﻢ ﮐﻪ ﺑﯿﺶ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺩﺭ ﻧﺠﻒ ﺑﻤﺎﻧﻢ ﻭ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﯾﺲ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻫﻢ.
ﭘﺲ ﺍﺯ ﻓﺸﺎﺭﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺮﺍﻕ ﺑﺮ ﺍﻣﺎﻡ ﻭﺍﺭﺩ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﻣﺎﻧﻊ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎﯼ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺍﯾﺸﺎﻥ شد ﻭ ﺣﻀﻮﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﻣﻨﻮﻁ ﺑﻪ ﻋﺪﻡ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎﯼ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﻭ ﻫﻤﺮﺍﻫﺎﻧﺸﺎﻥ ﺷﺪ، ﺍﻣﺎﻡ ﺗﺮﺟﯿﺢ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﺍﺯ ﻋﺮﺍﻕ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎﯼ ﺳﯿﺎﺳﯽﺷﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻫﻨﺪ. ﻭﻗﺘﯽ ﺍﻣﺎﻡ ﺍﺯ ﻣﺮﺯ ﻋﺮﺍﻕ - ﮐﻮﯾﺖ ﺭﺩ ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ، ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻭﺩﺍﻉ ﺑﺎ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﯾﺎﺭﺍﻥ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﯽ ﮐﻮﺗﺎﻫﯽ ﺍﯾﺮﺍﺩ ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ: «ﻣﻦ ﺑﯿﻦ ﺳﮑﻮﺕ ﻭ ﻣﺎﻧﺪﻥ ﺩﺭ ﻋﺮﺍﻕ ﯾﺎ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎﯼ ﺳﯿﺎﺳﯽﺍﻡ ﻣﺨﯿﺮ ﺷﺪﻡ ﻭ ﻣﻦ ﺷﻖ ﺩﻭﻡ ﺭﺍ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﮐﺮﺩﻩﺍﻡ ﻭ ﺍﺯ ﻋﺮﺍﻕ ﺧﺎﺭﺝ ﻣﯽﺷﻮﻡ ﻭ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻡ ﻧﺪﺍﯼ ﻣﻈﻠﻮﻣﯿﺖ ﻣﻠﺘﻢ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺩﻧﯿﺎ ﺑﺮﺳﺎﻧﻢ ﻭ ﺻﻼﺡ ﻧﺪﺍﻧﺴﺘﻢ ﮐﻪ ﺑﯿﺶ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺩﺭ ﻧﺠﻒ ﺑﻤﺎﻧﻢ ﻭ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﯾﺲ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻫﻢ.»
ﻗﺒﻼ ﺩﺭ ﺯﻣﯿﻨﻪ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﮐﺪﺍﻡ ﮐﺸﻮﺭ ﺑﺎﯾﺪ ﺭﻓﺖ، ﺑﺎ ﺍﻣﺎﻡ ﺻﺤﺒﺖ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺁﯾﺎ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﯼ ﺍﺭﻭﭘﺎﯾﯽ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ ﯾﺎ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﯼ ﺩﯾﮕﺮ، ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﺮ ﻣﺴﺎﻓﺮﺕ ﺑﻪ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﯼ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺑﻮﺩ. ﺩﺭ ﻫﻤﯿﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﻪ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺑﺮﺍﺩﺭﺍﻥ ﮐﻪ ﭘﯿﺎﻡ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﯾﺎﺳﺮ ﻋﺮﻓﺎﺕ ﺑﻪ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺑﺮﺩ، ﺳﻔﺎﺭﺵ ﺷﺪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺯﻣﯿﻨﻪ ﻫﺠﺮﺕ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﻪ ﺳﻮﺭﯾﻪ ﺑﺮﺭﺳﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﺷﻮﺩ ﺯﻣﯿﻨﻪ ﺁﻧﺠﺎ ﭼﻄﻮﺭ ﺍﺳﺖ، ﭼﻮﻥ ﻧﻈﺮ ﺍﻣﺎﻡ ﻫﺠﺮﺕ ﺑﻪ ﺳﻮﺭﯾﻪ ﺑﻮﺩ، ﻭﻟﯽ ﻧﻈﺮﺷﺎﻥ ﺍﯾﻦ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﻣﻘﺪﻣﺘﺎ ﺳﻔﺮﯼ ﺑﻪ ﮐﻮﯾﺖ ﺑﻨﻤﺎﯾﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺠﺮﺕ ﺑﻪ ﺳﻮﺭﯾﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﯾﻖ ﮐﻮﯾﺖ ﺻﻮﺭﺕ ﺑﮕﯿﺮﺩ ﺗﺎ ﺩﺭ ﺳﻮﺭﯾﻪ ﺑﻪ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎﯼ ﺳﯿﺎﺳﯽﺷﺎﻥ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ؛ ﻟﺬﺍ ﻣﻘﺪﻣﺎﺕ ﺳﻔﺮ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﻪ ﮐﻮﯾﺖ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﮐﺮﺩﯾﻢ. ﺍﺯ ﻃﺮﯾﻖ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻻﺯﻡ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ. ﺑﻪ ﻭﺳﯿﻠﻪ ﺁﻗﺎﯼ ﻣﻬﺮﯼ ﮐﻪ ﺩﺭ ﮐﻮﯾﺖ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻣﺎﻡ ﺩﻋﻮﺗﻨﺎﻣﻪ ﺍﺧﺬ ﺷﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﯾﻦ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﮔﺬﺭﻧﺎﻣﻪ ﮐﻮﯾﺖ بهعنوان ﯾﮏ ﻣﺴﺎﻓﺮ ﺭﺳﻤﯽ ﺑﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﮐﻮﯾﺖ ﺩﺍﺩ، ﻣﻬﺮ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﮐﻮﯾﺖ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻣﺮﺯ ﺑﺮ ﮔﺬﺭﻧﺎﻣﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﻭ ﺍﺣﻤﺪ ﺁﻗﺎ ﺧﻮﺭﺩ ﮐﻪ ﺍﻻﻥ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺍﺳﺖ، ﺗﻤﺒﺮ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﺎﻃﻞ ﮐﺮﺩند، ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺑﻌﺪﺍ ﮐﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﮐﻮﯾﺘﯽ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺍ ﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ ﻭ ﻓﻬﻤﯿﺪﻧﺪ ﻫﻤﺎﻥ ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺭﻫﺒﺮﯼ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺭﺩ، ﯾﮏ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﮐﻮﯾﺖ ﺁﻣﺪ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻋﺬﺭﺧﻮﺍﻫﯽ ﮔﻔﺖ ﻣﺎ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﻧﻤﯽﺗﻮﺍﻧﯿﻢ ﺑﭙﺬﯾﺮﯾﻢ.
ﺍﻣﺎﻡ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﺍﺻﺮﺍﺭ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺧﯿﺮ ﻣﻦ ﺑﺮﻧﻤﯽﮔﺮﺩﻡ، ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺑﺪﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺍﯾﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﻓﺮﻭﺩﮔﺎﻩ ﮐﻮﯾﺖ ﺑﺮﻭﯾﻢ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﺳﻮﺭﯾﻪ ﭘﺮﻭﺍﺯ ﮐﻨﯿﻢ. ﻣﺎﻣﻮﺭﺍﻥ ﮐﻮﯾﺘﯽ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﺱ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﻫﻢ ﺍﻣﮑﺎﻥﭘﺬﯾﺮ ﻧﯿﺴﺖ ﻭ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮﮔﺮﺩﯾﺪ. ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ، ﺗﺎ ﺁﺧﺮﯾﻦ ﻟﺤﻈﻪﺍﯼ ﮐﻪ ﺁﻥ ﺷﺐ ﺩﺭ ﺧﺪﻣﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﻮﺩﯾﻢ، ﺍﺻﺮﺍﺭ ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ ﺭﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﯾﮏ ﮐﺸﻮﺭ ﻏﯿﺮﺍﺳﻼﻣﯽ، ﮐﺸﻮﺭﯼ ﮐﻪ ﺁﺯﺍﺩﯼ ﺑﯿﺸﺘﺮﯼ ﺑﺮﺍﯼ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺜﻞ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ، ﺳﻮﺋﺪ ﻭ ﻧﻈﺎﯾﺮ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ ﻧﺮﺳﯿﺪ ﻭ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﻣﯽﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ: «ﻣﻦ ﻧﻤﯽﺗﻮﺍﻧﻢ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﮐﻨﻢ، ﻣﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﮐﺸﻮﺭ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺑﺮﻭﻡ.» ﻣﺎ ﺑﺎ ﮐﻤﺎﻝ ﻧﺎﺍﻣﯿﺪﯼ ﺍﺯ ﺍﯾﻨﮑﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺟﺎﯼ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺭﺍ ﺑﺮﮔﺰﯾﻨﻨﺪ، ﺍﺯ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺟﺪﺍ ﺷﺪﯾﻢ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺮﺍﺣﺖ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﯿﻢ. ﺻﺒﺢ ﮐﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪﻧﺪ، ﺍﺣﻤﺪ ﺁﻗﺎ ﺁﻣﺪ ﻭ ﮔﻔﺖ: «ﺑﺸﺎﺭﺕ ﮐﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﭘﺎﺭﯾﺲ ﺭﺍ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺑﺮﻭﻧﺪ.»
ﺣﺎﻻ ﭼﻪ ﻋﻠﺘﯽ ﺩﺍﺷﺖ ﮐﻪ ﺍﻣﺎﻡ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺭﺍﯼ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﺑﺮ ﻣﺎ ﭘﻮﺷﯿﺪﻩ ﻣﺎﻧﺪ، ﻻﺑﺪ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺗﻮﺟﻬﺎﺕ ﺧﺎﺹ ﺧﻮﺩ، ﺭﺍﯾﺸﺎﻥ ﻋﻮﺽ ﺷﺪ ﻭ ﻓﺮﺍﻧﺴﻪ ﺭﺍ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﮐﺮﺩﻧﺪ؛ ﻟﺬﺍ ﺷﺐ ﻭﻗﺘﯽ ﻣﺪﯾﺮ ﺍﻣﻦ ﺑﺼﺮﻩ (ﺭﺋﯿﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﻣﻨﯿﺖ ﺑﺼﺮﻩ) ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺗﺎ ﺑﻔﻬﻤﺪ ﺍﻣﺎﻡ ﻗﺼﺪ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺑﻪ ﭼﻪ ﮐﺸﻮﺭﯼ ﻣﺴﺎﻓﺮﺕ ﮐﻨﻨﺪ، ﺍﻣﺎﻡ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﮔﻔﺘﻨﺪ، ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻧﯿﺴﺖ ﻭﻟﯽ ﺑﻪ ﮐﺸﻮﺭﻫﺎﯼ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺧﻮﺍﻫﻢ ﺭﻓﺖ، ﺻﺒﺢ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪﯾﻢ ﻭ ﻓﻬﻤﯿﺪﯾﻢ ﺍﻣﺎﻡ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﭘﺎﺭﯾﺲ ﺑﺮﻭﻧﺪ، ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺧﻮﺷﺤﺎﻝ ﺷﺪﯾﻢ. ﺁنها ﻫﻢ ﻭﺳﺎﯾﻞ ﺑﺎﺯﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ. ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻣﯽﺧﻮﺍﺳﺘﻨﺪ ﺍﻣﺎﻡ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﻪ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺭﺍﺿﯽ ﻧﺸﺪﯾﻢ ﻭ ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﯾﮏ ﻃﯿﺎﺭﻩ ﺍﺭﺗﺸﯽ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﯿﺎﺭ ﻣﺎ ﮔﺬﺍﺷﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﻔﺖ ﺳﺎﻭﺍﮐﯽ ﻫﻢ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﻪ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻧﺪ، ﺍﻣﺎﻡ ﺩﺭ ﺑﻐﺪﺍﺩ ﻫﻢ ﺷﺪﯾﺪﺍ ﺗﺤﺖ ﮐﻨﺘﺮﻝ ﺑﻮﺩﻧﺪ. ﻣﺴﺎﻓﺮﺧﺎﻧﻪﺍﯼ ﺭﺍ ﻫﻢ ﺧﻮﺩ ﺍﻣﺎﻡ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺷﺐ ﺩﺭ ﺁﻧﺠﺎ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ، ﺁﻥ ﺷﺐ ﺍﻣﺎﻡ ﺑﻪ ﮐﺎﻇﻤﯿﻦ ﻣﺸﺮﻑ ﺷﺪﻧﺪ ﻭ ﺻﺒﺢ ﻋﺎﺯﻡ ﭘﺎﺭﯾﺲ ﺷﺪﻧﺪ.
به نقل از خاطرات اسماعیل فردوسیپور، ویژهنامه 12 بهمن 1359 روزنامه اطلاعات.
ارسال نظر