روز جهانی ببر

۲۹ جولای (۷ مرداد) به‌عنوان روز جهانی ببر نام‌گذاری شده است. در حال حاضر بیش از هر زمانی ببرها در سراسر جهان به انقراض نزدیک شده‌اند، بیش از ۹۷ درصد جمعیت ببر در دنیا از بین رفته است و بسیاری از زیرگونه‌های ببر منقرض شده اند. جمعیت ببرهای سراسر جهان از ۱۰۰ هزار قلاده در سال ۱۹۱۳ به حدود ۳ هزار قلاده در سال ۲۰۱۶ کاهش یافته است.

روزگاری در ایران، ۱۰‌گونه از خانواده‌ گربه‌سانان به نام‌های شیر ایرانی، ببر مازندران، پلنگ ایرانی، یوزپلنگ آسیایی، کاراکال، سیاه‌گوش، گربه جنگلی‌، گربه وحشی، گربه پالاس و گربه شنی می‌زیستند. متاسفانه شیر و ببر از طبیعت ایران منقرض شدند و در حال حاضر، فقط هشت گونه در ایران زندگی‌ می‌کنند. هشت گونه‌ای که دو تای آنها به نام‌های پلنگ و یوزپلنگ در خطر انقراض هستند و از تعداد جمعیت ۶ گونه دیگر هیچ اطلاعات موثقی در دست نیست. بدون شک، مهم‌ترین دلیل انقراض شیر آسیایی‌ در ایران، شکار بی‌‌رویه آن به دست شاهزادگان سلسله قاجار و افراد محلی و همچنین نظامیان و مستشاران خارجی به قصد تفریح بوده است.

البته تخریب و اشغال زیستگاه‌های طبیعی آن ازسوی انسان و کم‌شدن طعمه نیز نقش بسزایی در وقوع این فاجعه زیست‌محیطی‌ تا حدودی برگشت‌ناپذیر داشته است. جرج فردریک هینی (George Frederick Heaney)در ژورنال «انجمن تاریخ طبیعی‌بمبئی» به دیده شدن آخرین جفت شیر آسیایی در ایران در سال ۱۹۴۲ میلادی (۱۳۲۱ خورشیدی) از سوی مهندسان آمریکایی که در حال ساختن خط آهن در نزدیکی‌ شهر دزفول بوده‌اند، اشاره دارد. روایات متفاوتی در مورد مشاهده آخرین ببر کاسپین در ایران وجود دارد که معتبرترین آنها در کتاب «راهنمای‌صحرایی پستانداران ایران» به قلم هوشنگ ضیایی آمده است. ضیایی مدعی است که آخرین ببر در سال ۱۳۳۷ خورشیدی (۱۹۵۸ میلادی) در پارک ملی‌ گلستان و از سوی یک شکارچی ترکمن شکار شد و پس از آن‌، دیگر نه کسی‌ این زیرگونه زیبا را در ایران دید و نه کسی‌ غرشش را شنید.

منبع: دیده بان حقوق حیوانات / جمشید پرچی‌زاده، کارشناس محیط‌زیست