کودتای 1980 در ترکیه

۱۲ سپتامبر ۱۹۸۰ نظامیان ترکیه به فرماندهی ارتش این کشور دست به کودتایی موفقیت‌آمیز علیه دولت سلیمان دمیرل زدند. بعد از کودتای ۲۷ مه ۱۹۶۰ و کودتای سفید ۱۲ مارس ۱۹۷۱ این سومین مداخله آشکاری بود که باعث شد نظامیان مسلح در جمهوری ترکیه قدرت را در دست گیرند. با انجام این کودتا حکومتی که سلیمان دمیرل نخست‌وزیرش بود از قدرت برکنار، مجلس کبیر ملی ترکیه منحل و قانون اساسی ۱۹۶۱ که پس از وقایع ۱۹۷۰ تغییر یافته بود به تمامی کنار گذاشته شده و یک دوره نظامی دیگر آغاز شد. این دوران نزدیک به ۹ سال به طول انجامید. پس از ۱۲ سپتامبر ۱۹۸۰ احزاب منحل و رهبران آن بازداشت و محاکمه شدند.

برخی پیامدهای کودتا از این قرار بود:

در ۲۱۰ هزار دادگاهی که برگزار شد ۲۳۰ هزار نفر محاکمه شدند.

برای هفت هزار نفر از متهمان درخواست اعدام شد.

حکم اعدام ۵۱۷ نفر تصویب و ۵۰ نفر از آنها اعدام شدند.

۱۶ هزار نفر از حقوق شهروندی محروم شدند.

۹۳۷ فیلم به بهانه مورددار بودن توقیف شدند.

- برای ۴۰۰ روزنامه‌نگار در مجموع چهار هزار سال زندان درخواست شد.

۳۱ روزنامه‌نگار زندانی و ۳ روزنامه‌نگار کشته شدند.

۱۶ نفر به علت اعتصاب غذا، ۱۶ نفر موقع فرار از زندان و ۱۶۶ نفر نیز به‌طور مشکوک جان سپردند ضمن اینکه ۶۳ نفر هم در زندان دست به خودکشی زدند.